![]() |
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
๑๙. ปฏิเวธานุโยคาทิวณฺณนา [๒๑๗] ภวํ นิสฺสาย ปเญฺห ภวนฺติ อุปปตฺติภวํ. [๒๑๘] เวทนํ เวทิยมานปเญฺห เวทนํ เวทิยมาโน ปริคฺคหิตเวทโน โยคาวจโรว ปชานาติ, พาลปุถุชฺชโน นปฺปชานาติ. @เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม......อาทิสุตฺตวเสน ๒ สํ.ส. ๑๕/๑๗๑/๑๖๓ [๒๒๔] กายานุปสฺสนาทิปโญฺห ๑- อุตฺตานตฺโถเยว. ๒- [๒๒๖] ปารายนกถาย ๓- สุญฺญโต โลกํ อเวกฺขสฺสูติ สตฺตสุญฺญตาวเสน ขนฺธโลกํ โอโลเกหีติ อตฺโถ. [๒๒๘] ปุคฺคโล อเวกฺขตีติ สกวาทีปุจฺฉา. ปรวาทิสฺส หิ "สุญฺญโต โลกํ อเวกฺขสฺสู"ติ คาถาย โย อเวกฺขติ, โส ปุคฺคโลติ ลทฺธิ, ตสฺมา นํ เอวํ ปุจฺฉติ. สห รูเปนาติ รูปกาเยน สทฺธึ, ตโต อนิสฺสิโต ๔- หุตฺวาติ อตฺโถ. อิทํ ปญฺจโวการวเสน อนุชานิตฺวา ปุน ตํ ชีวนฺติ ปุฏฺโฐ สุตฺตวิโรธภเยเนว ปฏิกฺขิปติ. วินา รูเปนาติ อิทํ จตุโวการวเสน อนุชานิตฺวา ปุน อญฺญํ ชีวนฺติ ปุฏฺโฐ สุตฺตวิโรธภเยเนว ปฏิกฺขิปติ. "อพฺภนฺตรคโต"ติ จ "พหิทฺธา นิกฺขมิตฺวา"ติ จ อิทํ "สห รูเปน วินา รูเปนา"ติ เหฏฺฐา วุตฺตสฺส ลกฺขณวจนํ. ตตฺถ อพฺภนฺตรคโตติ รูปสฺส อนฺโตคโต, อิโต วา เอโต วา ๕- อนิกฺขมิตฺวา รูปปริจฺเฉทวเสเนว ฐปิโต ๖- หุตฺวาติ อตฺโถ. นิกฺขมิตฺวาติ รูปปริจฺเฉทํ อติกฺกมิตฺวา, รูปํ อนิสฺสิโต หุตฺวาติ อตฺโถ. [๒๓๑] อนตฺตาติ อตฺตนา ชีเวน ปุคฺคเลน รหิโต, เอกธมฺเมปิ ปุคฺคโล นตฺถีติ อตฺโถ. เอวํ สพฺพสุตฺตานํ อาคมฏฺฐกถาสุ วุตฺตนเยเนว อตฺโถ เวทิตพฺโพ. อิทํ ๗- ปน สนฺธาย ภาสิตมตฺตเมว วกฺขาม. [๒๓๗] วุตฺตํ ภควตา สปฺปิกุมฺโภติอาทิ "สพฺพาว เทสนา ยถาวุตฺต- วเสเนว ๘- อตฺถโต น คเหตพฺพา"ติ ทสฺสนตฺถํ อาภตํ. ยถา หิ สุวณฺณํ คเหตฺวา กโต สุวณฺณวิกาโร กุมฺโภ สุวณฺณกุมฺโภติ วุจฺจติ, น เอวํ สปฺปึ คเหตฺวา กโต สปฺปิสฺส วิกาโร สปฺปิกุมฺโภ นาม อตฺถิ. ยสฺมึ ปน กุมฺเภ ปกฺขิตฺตํ, โส สปฺปิกุมฺโภ นามาติ อยเมตฺถ อตฺโถ. เตลกุมฺภาทีสุปิ เอเสว @เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม......ปญฺหา ๒ ฉ.ม. อุตฺตานตฺถาเยว ๓ ฉ.ม. ปารายนคาถาย @๔ ฉ.ม. อนิสฺสโฏ ๕ ฉ.ม. เอตฺโต วา ๖ ฉ.ม. ฐิโต @๗ ฉ.ม. อิธ ๘ ฉ.ม. ยถารุต..... นโย. ยถา จ นิพฺพานํ นิจฺจํ ธุวํ, น เอวํ ภตฺตํ วา ยาคุ วา อตฺถิ. กาลปริจฺเฉทํ ปน อกตฺวา ทิวเส ทิวเส ทสฺสามาติ ปญฺญตฺติวเสน ๑- "นิจฺจภตฺตํ ธุวยาคู"ติ วุจฺจตีติ อยเมตฺถ อตฺโถ. "อตฺถิ ปุคฺคโล อตฺตหิตาย ปฏิปนฺโน"ติอาทีสุปิ ยถา รูปาทโย ธมฺมา ปจฺจตฺตลกฺขณสามญฺญลกฺขณวเสน อตฺถิ, น เอวํ ปุคฺคโล. รูปาทีสุ ปน สติ เอวํนาโม เอวํโคตฺโตติ โวหาโรติ. ๒- อิติ อิมินา โลกโวหาเรน โลกสมฺมติยา โลกนิรุตฺติยา อตฺถิ ปุคฺคโลติ อยเมตฺถ อตฺโถ. วุตฺตมฺปิ เจตํ ภควตา "อิมา โข จิตฺต โลกสมญฺญา โลกนิรุตฺติโย โลกโวหารา โลกปญฺญตฺติโย"ติ. ๓- รูปาทิธมฺมา ปน วินาปิ โลกสมฺมตึ ปจฺจตฺตสามญฺญลกฺขณวเสน ปญฺญาปนโต อตฺถีติ อยเมตฺถ อตฺโถ. พุทฺธานํ ปน เทฺว กถา สมฺมติกถา จ ปรมตฺถกถา จ. ตตฺถ สตฺโต ปุคฺคโล เทโว พฺรหฺมาติอาทิกา สมฺมติกถา นาม. อนิจฺจํ ทุกฺขํ อนตฺตา ขนฺธา ธาตุโย อายตนานิ สติปฏฺฐานา สมฺมปฺปธานาติอาทิกา ปรมตฺถกถา นาม. ตตฺถ โย สมฺมติยา เทสนาย สตฺโตติ วา ฯเปฯ พฺรหฺมาติ วาติ วุตฺเต ชานิตุ ํ ปฏิวิชฺฌิตุ ํ นิยฺยาตุ ํ อรหตฺตชยคฺคาหํ คเหตุ ํ สกฺโกติ, ตสฺส ภควา อาทิโตว สตฺโตติ วา ปุคฺคโลติ วา โปโสติ วา เทโวติ วา พฺรหฺมาติ วา กเถติ. โย ปรมตฺถเทสนาย อนิจฺจนฺติ วา ทุกฺขนฺติ วาติอาทีสุ อญฺญตรํ สุตฺวาว ชานิตุ ํ ปฏิวิชฺฌิตุ ํ นิยฺยาตุ ํ อรหตฺตชยคฺคาหํ คเหตุ ํ สกฺโกติ, ตสฺส อนิจฺจนฺติอาทีสุ อญฺญตรํ กเถติ. ตถา สมฺมติกถาย พุชฺฌนกสตฺตสฺส น ปฐมํ ปรมตฺถกถํ กเถติ, สมฺมติกถาย ปน โพเธตฺวา ปจฺฉา ปรมตฺถกถํ กเถติ. ปรมตฺถกถาย พุชฺฌนกสตฺตสฺสาปิ น ปฐมํ สมฺมติกถํ กเถติ, ปรมตฺถกถาย @เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. ปญฺญตฺตวเสน ๒ ฉ.ม. โวหาโร โหติ ๓ ที.สี. ๙/๔๔๐/๑๙๕ ปน โพเธตฺวา ปจฺฉา สมฺมติกถํ กเถติ. ปกติยา ปน ปฐมเมว ๑- สมฺมติกถํ กเถตฺวา ปจฺฉา ๑- ปรมตฺถกถํ กเถนฺตสฺส เทสนา สุขาการา ๒- โหติ, ตสฺมา พุทฺธา ปฐมํ สมฺมติกถํ กเถตฺวา ปจฺฉา ปรมตฺถกถํ กเถนฺติ. เต สมฺมติกถํ กเถนฺตาปิ สจฺจเมว สภาวเมว อมุสาว กเถนฺติ, ปรมตฺถกถํ กเถนฺตาปิ สจฺจเมว สภาวเมว อมุสาว กเถนฺติ. อยญฺหิ:- ทุเว สจฺจานิ อกฺขาสิ สมฺพุทฺโธ วทตํ วโร สมฺมตึ ปรมตฺถญฺจ ตติยํ นูปลพฺภติ. ตตฺถ:- "สงฺเกตวจนํ สจฺจํ โลกสมฺมติการณํ ปรมตฺถวจนํ สจฺจํ ธมฺมานํ ตถลกฺขณนฺ"ติ. อปโร นโย:- เทฺว ภควโต เทสนา ปรมตฺถเทสนา จ ขนฺธาทิวเสน สมฺมติเทสนา จ สปฺปิกุมฺภาทิวเสน. น หิ ภควา สมญฺญํ อติธาวติ. ตสฺมา "อตฺถิ ปุคฺคโล"ติ วจนมตฺตโต อภินิเวโส น กาตพฺโพ. สตฺถารา หิ:- ปญฺญตฺตึ อนติกฺกมฺม ปรมตฺโถ ปกาสิโต สมญฺญํ นาติธาเวยฺย ตสฺมา อญฺโญปิ ปณฺฑิโต ปรมตฺถํ ปกาเสนฺโต สมญฺญํ นาติธาวเย. เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานตฺถเมวาติ. ปุคฺคลกถา นิฏฺฐิตา. ---------- @เชิงอรรถ: ๑-๑ ฉ.ม. อิเม ปาฐา น ทิสฺสนฺติ ๒ ฉ.ม. ลูขาการาอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๕๕ หน้า ๑๕๗-๑๖๐. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=55&A=3528&modeTY=2 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=55&A=3528&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=37&i=177 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=37&A=1937 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=37&A=1530 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=37&A=1530 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_37
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
![]() |
บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ DhammaPerfect@yahoo.com