ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบไทย  
อรรถกถาเล่มที่ ๕๕ ภาษาบาลีอักษรไทย ปญฺจ.อ. (ปรมตฺถที.)

                      ๖. โพธิยาพุทฺโธติกถาวณฺณนา
     [๓๙๘] อิทานิ โพธิยา พุทฺโธติกถา นาม โหติ. ตตฺถ โพธีติ
จตุมคฺคาณสฺสาปิ สพฺพญฺุตาณสฺสาปิ อธิวจนํ. ตสฺมา เยสํ ยถา โอทาเตน
วณฺเณน โอทาโต, สาเมน วณฺเณน สาโม, เอวํ โพธิยา พุทฺโธติ ลทฺธิ
เสยฺยถาปิ เอตรหิ อุตฺตราปถกานํเยว, เต สนฺธาย ปุจฺฉา จ อนุโยโค จ
สกวาทิสฺส, ปฏิญฺา จ ปฏิกฺเขโป จ อิตรสฺส.
     อตีตายาติ ปเญฺห ตสฺมึ ขเณ อภาวโต ปฏิกฺขิปติ. ทุติยํ ปุฏฺโ
ปฏิลาภํ สนฺธาย ปฏิชานาติ. ปุน กิจฺจวเสน ปุฏฺโ กิจฺจาภาวโต ปฏิกฺขิปติ.
ทุติยํ ปุฏฺโ ยํ เตน ตาย กรณียํ กตํ, ตตฺถ สมฺโมหาภาวํ ปฏิชานาติ.
เลโสกาสํ ปน อทตฺวา ทุกฺขํ ปริชานาตีติอาทินา นเยน ปุฏฺโ ตสฺส กิจฺจสฺส
อภาวา ปฏิกฺขิปติ.
     อนาคตปเญฺห ตสฺมึ ขเณ มคฺคาณสฺส อภาวา ปฏิกฺขิปติ. ทุติยํ ปุฏฺโ
"อคมา ราชคหํ พุทฺโธ"ติ ๑- อนาคตาย โพธิยา พุทฺธภาวํ ๒- มญฺมาโน
ปฏิชานาติ. โพธิกรณียํ กโรตีติ ปุฏฺโ ตสฺมึ ขเณ กิจฺจาภาเวน ปฏิกฺขิปติ.
ทุติยํ ปุฏฺโ ยทิ น กเรยฺย, พุทฺโธติ น วุจฺเจยฺย. ยสฺมา อวสฺสํ กริสฺสติ,
ตสฺมา กโรติเยว นามาติ ปฏิชานาติ. ปุน เลโสกาสํ อทตฺวา ปุฏฺโ ปฏิกฺขิปติ.
ปจฺจุปฺปนฺนปโญฺห สทฺธึ สํสนฺทนาย อุตฺตานตฺโถว.
     [๓๙๙] ติสฺโส โพธิยา เอกโต กตฺวา ปุฏฺโ สพฺพญฺุตาณํ สนฺธาย
ตีหิปิ พุทฺโธติ วตฺตพฺพภาวโต ปฏิชานาติ. ปุน ตีหีติ ปุฏฺโ สพฺพาสํ
เอกกฺขเณ อภาวา ปฏิกฺขิปติ. ทุติยํ ปุฏฺโ อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนสฺส
สพฺพญฺุตาณสฺส วเสน ปฏิชานาติ. ปุน เลโสกาสํ อทตฺวา สตตํ สมิตนฺติ
ปุฏฺโ ปฏิกฺขิปติ.
     น วตฺตพฺพํ โพธิยาติ ปุจฺฉา ปรวาทิสฺส, โพธิยา อภาวกฺขเณ
อพุทฺธภาวาปตฺติโต ปฏิญฺา สกวาทิสฺส. นนุ โพธิปฏิลาภาติ ปเญฺห ปน
ยสฺมึ สนฺตาเน โพธิสงฺขาตํ มคฺคาณํ อุปฺปนฺนํ, ตตฺถ พุทฺโธติ สมฺมติสพฺภาวโต
ปฏิญฺา ตสฺเสว. ตสฺส อธิปฺปายํ อชานิตฺวา หญฺจีติ ลทฺธิฏฺปนา ปรวาทิสฺส.
อิทานิสฺส อสลฺลกฺขณํ ปากฏํ กาตุํ โพธิปฏิลาภา พุทฺโธติ โพธิยา พุทฺโธติ
ปุจฺฉา สกวาทิสฺส. ตสฺสตฺโถ "กินฺเต ยสฺมา โพธิปฏิลาภา พุทฺโธ, ตสฺมา
โพธิยา พุทฺโธ"ติ. อิตโร "โพธิปฏิลาโภ นาม โพธิยา อุปฺปชฺชิตฺวา นิรุทฺธายปิ
สนฺตาเน อุปฺปนฺนภาโวเยว, โพธิ นาม มคฺคกฺขเณ าณนฺ"ติ อิมํ วิภาคํ
อสลฺลกฺเขนฺโตว ปุน ปฏิชานาติ. ตโต สกวาทินา โพธิปฏิลาภา โพธีติ
ปุฏฺโ วจโนกาสํ อลภนฺโต ปฏิกฺขิปตีติ.
                    โพธิยาพุทฺโธติกถาวณฺณนา นิฏฺิตา.
                 อิติ อิมา ติสฺโสปิ กถา อุตฺตราปถกานํเยว.
                          ------------
@เชิงอรรถ:  ขุ.สุ. ๒๕/๔๑๑/๔๑๓    ม. โพธิภาวํ


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๕๕ หน้า ๒๐๔-๒๐๕. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=55&A=4586&modeTY=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=55&A=4586&modeTY=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=37&i=937              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=37&A=9195              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=37&A=6150              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=37&A=6150              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_37

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบไทย

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]