อรรถกถาเล่มที่ ๕๕ ภาษาบาลีอักษรไทย
 ปญฺจ.อ. (ปรมตฺถที.)

                     ๗. ปวีกมฺมวิปาโกติกถาวณฺณนา
     [๔๙๒] อิทานิ ปวี กมฺมวิปาโกติกถา นาม โหติ. ตตฺถ ยสฺมา "อตฺถิ
อิสฺสริยสํวตฺตนิยํ กมฺมํ, อาธิปจฺจสํวตฺตนิยํ กมฺมนฺ"ติ เอตฺถ ๕- อิสฺสรานํ ภาโว
อิสฺสริยํ นาม, อธิปตีนญฺจ ภาโว อาธิปจฺจํ นาม, ๕- ปวิสฺสริยาธิปจฺจสํวตฺตนิกญฺจ
กมฺมํ อตฺถีติ วุตฺตํ, ตสฺมา เยสํ "ปวี กมฺมวิปาโก"ติ ลทฺธิ เสยฺยถาปิ อนฺธกานํ,
เต สนฺธาย ปวีติ ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺา อิตรสฺส. สุขเวทนียาติอาทิ
กมฺมวิปากสภาวทสฺสนวเสน วุตฺตํ. "ผสฺโส โหตี"ติอาทินา นเยน นิทฺทิฏฺเสุ
วิปาเกสุ ผสฺโส สุขเวทนียาทิเภโท โหติ. โส จ สญฺาทโย จ สุขเวทนาทีหิ
สมฺปยุตฺตา, เวทนาทโย สญฺาทีหิ, สพฺเพปิ สารมฺมณา, อตฺถิ จ เนสํ
ปุเรจาริกาวชฺชนาทิสงฺขาตํ อาวชฺชนํ, กมฺมปจฺจยภูตา เจตนา, โย ตตฺถ อิฏฺวิปาโก,
ตสฺส ปตฺถนา, ปณิธานวเสน ปวตฺตา มูลตณฺหา, กินฺเต เอวรูปา ปวีติ ปุจฺฉติ.
อิตโร ปฏิกฺขิปติ. ปฏิโลมปุจฺฉาทีนิ อุตฺตานตฺถาเนว.
     [๔๙๓] กมฺมวิปาโก ปเรสํ สาธารโณติ ปเญฺห ผสฺสาทโย สนฺธาย
ปฏิกฺขิปติ, กมฺมสมุฏฺานํ รูปญฺจ ปวีอาทีนํเยว จ สาธารณภาวํ สนฺธาย
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ลทฺธิ ปติฏเปนฺติยาปิ    ๒ ฉ.ม. ทินฺเนเนว  ๓ ม. ทินฺนาเนว วตฺถูนิ
@๔ ฉ.ม. ยาเปนฺติ  ๕-๕ สี.,ม. อิสฺสรานํ อิสฺสริยํ นาม, อธิปตีนญฺจ อาธิปจฺจํ นาม
ปฏิชานาติ. อสาธารณมญฺเสนฺติ สุตฺตํ ปรสมยโต อาหริตฺวา ทสฺสิตํ. สพฺเพ
สตฺตา ปวึ ปริภุญฺชนฺตีติ ปเญฺห ปวึ อนิสฺสิเต สนฺธาย ปฏิกฺขิปติ, นิสฺสิเต
สนฺธาย ปฏิชานาติ. ปวึ อปริภุญฺชิตฺวา ปรินิพฺพายนฺตีติ ปเญฺห อารุปฺเป
ปรินิพฺพายนฺตานํ วเสน ปฏิชานาติ. กมฺมวิปากํ อเขเปตฺวาติ อิทํ ปรสมยวเสน
วุตฺตํ. กมฺมวิปากญฺหิ เขเปตฺวาว ปรินิพฺพายนฺตีติ เตสํ ลทฺธิ. สกสมเย ปน
กโตกาสสฺส กมฺมสฺส อุปฺปนฺนวิปากํ อเขเปตฺวา ปรินิพฺพานํ นตฺถิ. เตสญฺจ
ลทฺธิยา ปวี สาธารณวิปากตฺตา อุปฺปนฺนวิปาโกเยว โหติ, ตํ วิปากภาเวน
ิตํ อเขเปตฺวา ปรินิพฺพานํ น ยุชฺชตีติ โจเทตุํ วฏฺฏติ. อิตโร ลทฺธิวเสน
ปฏิกฺขิปติ. จกฺกวตฺติสตฺตสฺส กมฺมวิปากนฺติ ปเญฺห อสาธารณผสฺสาทึ สนฺธาย
ปฏิกฺขิปติ, สาธารณํ สนฺธาย ปฏิชานาติ. ปวีสมุทฺทจนฺทสุริยาทโย หิ สพฺเพสํ
สาธารณกมฺมวิปาโกติ เตสํ ลทฺธิ.
     [๔๙๔] อิสฺสริยสํวตฺตนิยนฺติ เอตฺถ อิสฺสริยํ นาม พหุธนตา, อาธิปจฺจํ
นาม เสสชเน อตฺตโน วเส วตฺเตตฺวา เตหิ ครุกาตพฺพฏฺเน อธิปติภาโว.
ตตฺถ กมฺมํ ปฏิลาภวเสน ตํสํวตฺตนิกํ นาม โหติ, น ชนกวเสน, ตสฺมา
กมฺมวิปากภาเว ๑- อสาธกเมตนฺติ.
                   ปวีกมฺมวิปาโกติกถาวณฺณนา นิฏฺิตา.
                           -----------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๕๕ หน้า ๒๒๗-๒๒๘.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=55&A=5109&modeTY=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=55&A=5109&modeTY=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=37&i=1158
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=37&A=11419
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=37&A=7572
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=37&A=7572
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๖
http://84000.org/tipitaka/read/?index_37