อรรถกถาเล่มที่ ๕๕ ภาษาบาลีอักษรไทย
 ปญฺจ.อ. (ปรมตฺถที.)

                        ๒. สุญฺญตากถาวณฺณนา
     [๘๓๒] อิทานิ สุญฺญตากถา นาม โหติ. ตตฺถ สุญฺญตาติ เทฺว สุญฺญตา
ขนฺธานญฺจ อนตฺตลกฺขณํ นิพฺพานญฺจ. เตสุ อนตฺตลกฺขณํ ตาว เอกจฺจํ
เอเกน ปริยาเยน สิยา สงฺขารกฺขนฺธปริยาปนฺนํ, นิพฺพานํ อปริยาปนฺนเมว.
อิมํ ปน วิภาคํ อคฺคเหตฺวา "สุญฺญตา สงฺขารกฺขนฺธปริยาปนฺนา"ติ เยสํ ลทฺธิ
เสยฺยถาปิ อนฺธกานํ, เต สนฺธาย ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺญา อิตรสฺส.
อนิมิตฺตนฺติ สพฺพนิมิตฺตรหิตํ นิพฺพานํ. "อปฺปณิหิโต"ติปิ ตสฺเสว นามํ. กสฺมา
ปเนตํ อาภตนฺติ? อวิภชฺชวาทีวาเท โทสาโรปนตฺถํ. ยสฺส หิ อวิภชิตฺวา
"เอกเทเสเนว สุญฺญตา สงฺขารกฺขนฺธปริยาปนฺนา"ติ ลทฺธิ, ตสฺส นิพฺพานมฺปิ
สงฺขารกฺขนฺธปริยาปนฺนนฺติ อาปชฺชติ. อิมสฺส โทสสฺสาโรปนตฺถํ "อนิมิตฺตํ
อปฺปณิหิตนฺ"ติ อาภตํ. อิตโร ตสฺส ปริยาปนฺนภาวํ อนิจฺฉนฺโต ปฏิกฺขิปติ.
สงฺขารกฺขนฺโธ น อนิจฺโจติอาทิ นิพฺพานสงฺขาตาย สุญฺญตาย อนิจฺจภาวาปตฺติ-
โทสสฺส ทสฺสนตฺถํ วุตฺตํ.
     [๘๓๓] สงฺขารกฺขนฺธสฺส สุญฺญตาติ "ยทิ อญฺญสฺส ขนฺธสฺส สุญฺญตา
อญฺญกฺขนฺธปริยาปนฺนา, สงฺขารกฺขนฺธสุญฺญตายปิ เสสกฺขนฺธปริยาปนฺนาย
ภวิตพฺพนฺ"ติ โจทนตฺถํ สุตฺตํ. สงฺขารกฺขนฺธสฺส สุญฺญตา น วตฺตพฺพาติอาทิ "ยทิ
สงฺขารกฺขนฺธสุญฺญตา เสสกฺขนฺธปริยาปนฺนา น โหติ, เสสกฺขนฺธสุญฺญตาปิ
สงฺขารกฺขนฺธปริยาปนฺนา น โหตี"ติ ปฏิโลมทสฺสนตฺถํ วุตฺตํ.
     [๘๓๔] สุญฺญมิทํ ภิกฺขเว สงฺขาราติ สุตฺตํ ปรสมยโต อาภตํ. ตตฺถ
สงฺขาราติ "สพฺเพ สงฺขารา อนิจฺจา"ติ อาคตฏฺฐาเน วิย ปญฺจกฺขนฺธา, เตว ๑-
อตฺตตฺตนิยสุญฺญตฺตา สุญฺญตาติ สาสนาวจรํ โหติ, น วิรุชฺฌติ, ตสฺมา อนุญฺญาตํ.
ยสฺมา ปเนตํ น สุญฺญตาย สงฺขารกฺขนฺธปริยาปนฺนภาวํ ทีเปติ, ตสฺมา
อสาธกนฺติ.
                      สุญฺญตากถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                          ------------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๕๕ หน้า ๓๐๔-๓๐๕.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=55&A=6854&modeTY=2
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=55&A=6854&modeTY=2
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=37&i=1775
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=37&A=18680
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=37&A=12105
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=37&A=12105
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๖
http://84000.org/tipitaka/read/?index_37