ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๕๕ ภาษาบาลีอักษรไทย ปญฺจ.อ. (ปรมตฺถที.)

หน้าที่ ๓๓๓.

๒. ขนฺธยมก ๑. ปณฺณตฺติอุทฺเทสวารวณฺณนา [๑] อิทานิ มูลยมเก เทสิเตเยว กุสลาทิธมฺเม ขนฺธวเสน สงฺคณฺหิตฺวา มูลยมกานนฺตรํ เทสิตสฺส ขนฺธยมกสฺส วณฺณนา โหติ. ตตฺถ ปาลิววตฺถานํ ตาว เอวํ เวทิตพฺพํ:- อิมสฺมิญฺหิ ขนฺธยมเก ตโย มหาวารา โหนฺติ ปณฺณตฺติวาโร ปวตฺติวาโร ปริญฺญาวาโรติ. เตสุ ปณฺณตฺติวาโร ขนฺธานํ นามาภิธานโสธนวเสเนว กตตฺตา ๑- ปณฺณตฺติวาโรติ วุจฺจติ. ปวตฺติวาโร เตน โสธิตนามาภิธานานํ ขนฺธานํ อุปฺปาทนิโรธวเสน ปวตฺตึ โสธยมาโน คโต, ตสฺมา ปวตฺติวาโรติ วุจฺจติ. ปริญฺญาวาโร อิมินานุกฺกเมน ปวตฺตานํ ขนฺธานํ สงฺเขเปเนว ติสฺโส ปริญฺญา ทีปยมาโน คโต, ตสฺมา ปริญฺญาวาโรติ วุจฺจติ. ตตฺถ ปณฺณตฺติวาโร อุทฺเทสนิทฺเทสวเสน ทฺวีหากาเรหิ ววตฺถิโต. อิตเรสุปิ วิสุํ อุทฺเทสวาโร นตฺถิ, อาทิโต ปฏฺฐาย ปุจฺฉาวิสฺสชฺชนวเสน เอกธา ววตฺถิโต. ๒- ตตฺถ ปญฺจกฺขนฺธาติ ปทํ อาทิกํ กตฺวา ยาว น ขนฺธา น สงฺขาราติ ปทํ, ตาว ปณฺณตฺติวารสฺส อุทฺเทสวาโร เวทิตพฺโพ. ปุจฺฉาวาโรติปิ ตสฺเสว นามํ. ตตฺถ ปญฺจกฺขนฺธาติ อยํ ยมกวเสน ปุจฺฉิตพฺพานํ ขนฺธานํ อุทฺเทโส. รูปกฺขนฺโธ ฯเปฯ วิญฺญาณกฺขนฺโธติ เตสญฺเญว ปเภทโต นามววตฺถานํ. [๒-๓] อิทานิ อิเมสํ ขนฺธานํ วเสน ปทโสธนวาโร ปทโสธนมูล- จกฺกวาโร สุทฺธขนฺธวาโร สุทฺธขนฺธมูลจกฺกวาโรติ จตฺตาโร นยวารา โหนฺติ. ตตฺถ รูปํ รูปกฺขนฺโธ, รูปกฺขนฺโธ รูปนฺติอาทินา นเยน ปทเมว โสเธตฺวา กโต ๓- ปทโสธนวาโร นาม, โส อนุโลมปฏิโลมวเสน ทุวิโธ โหติ. ตตฺถ อนุโลมวาเร "รูปํ รูปกฺขนฺโธ, รูปกฺขนฺโธ รูปนฺ"ติอาทีนิ ปญฺจ ยมกานิ, @เชิงอรรถ: ฉ.ม. คตตฺตา ฉ.ม. ววตฺถิตา ฉ.ม. คโต

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๓๔.

ปฏิโลมวาเรปิ "น รูปํ น รูปกฺขนฺโธ, น รูปกฺขนฺโธ น รูปนฺ"ติอาทีนิ ปญฺเจว. ตโต ปรํ เตสญฺเญว ปทโสธนวาเร โสธิตานํ ขนฺธานํ "รูปํ รูปกฺขนฺโธ, ขนฺธา เวทนากฺขนฺโธ"ติอาทินา นเยน เอเกกกฺขนฺธมูลกานิ จตฺตาริ จตฺตาริ จกฺกานิ พนฺธิตฺวา กโต ๑- ปทโสธนมูลกานํ จกฺกานํ อตฺถิตาย ปทโสธนมูลจกฺกวาโร นาม, โสปิ อนุโลมปฏิโลมวเสน ทุวิโธ โหติ. ตตฺถ อนุโลมวาเร "รูปํ รูปกฺขนฺโธ, ขนฺธา เวทนากฺขนฺโธ"ติอาทีนิ เอเกกกฺขนฺธมูลกานิ จตฺตาริ จตฺตาริ กตฺวา วีสติ ยมกานิ, ปฏิโลมวาเรปิ "น รูปํ น รูปกฺขนฺโธ, น ขนฺธา น เวทนากฺขนฺโธ"ติอาทีนิ วีสติเมว. ตโต ปรํ รูปํ ขนฺโธ, ขนฺธา รูปนฺติอาทินา นเยน สุทฺธขนฺธวเสเนว คโต สุทฺธขนฺธวาโร นาม. ตตฺถ ขนฺธา รูปนฺติอาทีสุ ขนฺธา รูปกฺขนฺโธ, ขนฺธา เวทนากฺขนฺโธติ อตฺโถ คเหตพฺโพ. กสฺมา? นิทฺเทสวาเร เอวํ วิภชิตตฺตา. ๒- ตตฺถ หิ "รูปํ ขนฺโธติ, อามนฺตา. ขนฺธา รูปกฺขนฺโธติ? รูปกฺขนฺโธ รูปญฺเจว รูปกฺขนฺโธ จ, ๓- อวเสสา ขนฺธา น รูปกฺขนฺโธ"ติ เอวํ "ขนฺธา รูปนฺ"ติอาทีนํ ขนฺธา รูปกฺขนฺโธติอาทินา นเยน ปทํ อุทฺธริตฺวา อตฺโถ วิภตฺโต. เตเนว จ การเณเนส สุทฺธขนฺธวาโรติ วุตฺโต. วจนโสธเน วิย หิ เอตฺถ น ขนฺธาติ วจนํ ๔- ปมาณํ. ยถา ยถา ปน สุทฺธขนฺธา ลพฺภนฺติ, ตถา ตถา อตฺโถว ปมาณํ. ปรโต อายตนยมกาทีสุปิ เอเสว นโย. เอโสปิ จ สุทฺธขนฺธวาโร อนุโลมปฏิโลมวเสน ทุวิโธ โหติ. ตตฺถ อนุโลมวาเร "รูปํ ขนฺโธ, ขนฺธา รูปนฺ"ติอาทีนิ ปญฺจ ยมกานิ, ปฏิโลมวาเรปิ "น รูปํ น ขนฺโธ, น ขนฺธา น รูปนฺ"ติอาทีนิ ปญฺเจว. ตโต ปรํ เตสญฺเญว สุทฺธขนฺธานํ รูปํ ขนฺโธ, ขนฺธา เวทนาติอาทินา นเยน เอเกกกฺขนฺธมูลกานิ จตฺตาริ จตฺตาริ จกฺกานิ พนฺธิตฺวา คโต @เชิงอรรถ: ฉ.ม. คโต ฉ.ม. ภาชิตตฺตา @ ฉ.ม. รูปกฺขนฺโธ ขนฺโธ เจว รูปกฺขนฺโธ จ ฉ.ม. น วจนํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๓๕.

สุทฺธขนฺธมูลกานํ จกฺกานํ อตฺถิตาย สุทฺธขนฺธมูลจกฺกวาโร นาม. ตตฺถ ขนฺธา เวทนาติอาทีนํ ๑- ขนฺธา เวทนากฺขนฺโธติอาทินา นเยน อตฺโถ เวทิตพฺโพ. อิตรถา นิทฺเทสวาเรน สทฺธึ วิโรโธ โหติ. โสปิ อนุโลมปฏิโลมวเสน ทุวิโธ โหติ. ตตฺถ อนุโลมวาเร "รูปํ ขนฺโธ, ขนฺธา เวทนา"ติอาทีนิ เอเกกกฺขนฺธมูลกานิ จตฺตาริ จตฺตาริ กตฺวา วีสติ ยมกานิ, ปฏิโลมวาเรปิ "น รูปํ น ขนฺโธ, น ขนฺธา น เวทนา"ติอาทีนิ วีสติเมว. เอวํ ตาว เอเกน ยมกสเตน ทฺวีหิ ปุจฺฉาสเตหิ เอเกกนยปุจฺฉาย ๒- สนฺนิฏฺฐานสํสยวเสน เทฺว เทฺว อตฺเถ กตฺวา จตูหิ จ อตฺถสเตหิ ปฏิมณฺฑิโต ปณฺณตฺติวารสฺส อุทฺเทสวาโร เวทิตพฺโพติ. ปณฺณตฺติอุทฺเทสวารวณฺณนา นิฏฺฐิตา. ------------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๕๕ หน้า ๓๓๓-๓๓๕. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=55&A=7489&modeTY=2&pagebreak=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=55&A=7489&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=38&i=23              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=38&A=544              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=38&A=330              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=38&A=330              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_38

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]