ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบไทย  
อรรถกถาเล่มที่ ๕๕ ภาษาบาลีอักษรไทย ปญฺจ.อ. (ปรมตฺถที.)

                      ๘. นิสฺสยปจฺจยนิทฺเทสวณฺณนา
     [๘] นิสฺสยปจฺจยนิทฺเทเส สหชาตปจฺจยนิทฺเทสสฺส ปุริมานํ ปญฺจนฺนํ
โกฏฺาสานํ วเสน สหชาตนิสฺสยนยํ ทสฺเสตฺวา ปุน ฉฏฺเน โกฏฺาเสน
ปุเรชาตนิสฺสยนยํ ทสฺเสตุํ จกฺขายตนํ จกฺขุวิญฺาณธาตุยาติอาทิ อารทฺธํ. ตตฺถ
ยํ รูปํ นิสฺสายาติ วตฺถุรูปํ สนฺธาย วุตฺตํ. ตญฺหิ นิสฺสาย ติวิธา มโนธาตุ,
เปตฺวา อรูปวิปากํ ทฺวาสตฺตติวิธา มโนวิญฺาณธาตูติ อิมานิ ปญฺจสตฺตติ จิตฺตานิ
ปวตฺตนฺตีติ อยํ ตาเวตฺถ ปาลิวณฺณนา. อยมฺปิ นิสฺสยปจฺจโย ชาติวเสน กุสลาทิ-
เภทโต ปญฺจธาว ภิชฺชติ. ตตฺถ กุสโล ภูมิโต จตุพฺพิโธ, อกุสโล เอกวิโธว,
วิปาโก จตุพฺพิโธ, กิริยาสงฺขาโต ติวิโธ, รูปํ เอกวิธเมวาติ เอวเมตฺถ
นานปฺปการเภทโต วิญฺาตพฺโพ วินิจฺฉโย.
     เอวํ ภินฺเน ปเนตฺถ จตุภูมิกมฺปิ กุสลํ ปญฺจโวกาเร สมฺปยุตฺตกฺขนฺธานญฺเจว
จิตฺตสมุฏฺานรูปสฺส จ นิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย โหติ. ตถา อกุสลํ. ยํ ปเนตฺถ
อรูเป อุปฺปชฺชติ, ตํ อรูปธมฺมานญฺเว นิสฺสยปจฺจโย โหติ.
กามาวจรรูปาวจรวิปากํ ปวตฺเต สมฺปยุตฺตธมฺมานญฺเจว จิตฺตสมุฏฺานรูปสฺส จ,
ปฏิสนฺธิยํ กฏตฺตารูปสฺสาปิ นิสฺสยปจฺจโย โหติ. อรูปาวจรวิปากํ สมฺปยุตฺต-
ธมฺมานญฺเว. ๑- โลกุตฺตรวิปากํ ปญฺจโวกาเร สมฺปยุตฺตธมฺมานญฺเจว จิตฺตสมุฏฺาน-
รูปสฺส จ, จตุโวกาเร อรูปานญฺเ๒- นิสฺสยปจฺจโย โหติ. กามาวจรอรูปาวจรกิริยา
ปญฺจโวกาเร สมฺปยุตฺตกานญฺเจว จิตฺตสมุฏฺานรูปสฺส จ นิสฺสยปจฺจโย โหติ,
จตุโวกาเร อรูปานญฺเว. รูปาวจรกิริยา ปญฺจโวกาเร ๓- สมฺปยุตฺตกานญฺเจว
จิตฺตสมุฏฺานรูปสฺส จ เอกนฺเตน นิสฺสยปจฺจโย โหติ.
     จตุสมุฏฺานิกรูปสฺส จ กมฺมสมุฏฺานรูเป เอกํ มหาภูตํ ติณฺณํ, ตีณิ เอกสฺส,
เทฺว ทฺวินฺนํ มหาภูตานํ, มหาภูตา อุปาทารูปานํ, วตฺถุรูปํ ปญฺจโวการภเว
จตุภูมิกกุสลสฺส, อกุสลสฺส, เปตฺวา อรูปวิปากญฺเจว เทฺว ปญฺจวิญฺาณานิ
จ เสสเตภูมิกวิปากสฺส, เตภูมิกกิริยสฺสาติ อิเมสํ จตุนฺนํ ธมฺมราสีนํ นิสฺสย-
ปจฺจโย โหติ. จกฺขฺวายตนาทีนิ ปญฺจ สสมฺปยุตฺตานํ จกฺขุวิญฺาณาทีนํ นิสฺสยปจฺจยา
โหนฺติ. ๔- อุตุจิตฺตาหารสมุฏฺาเนสุ ปน มหาภูตา มหาภูตานญฺเจว อุปาทารูปสฺส
จ นิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยติ เอวเมตฺถ ปจฺจยุปฺปนฺนโตปิ วิญฺาตพฺโพ
วินิจฺฉโยติ.
                    นิสฺสยปจฺจยนิทฺเทสวณฺณนา นิฏฺิตา.
                           ----------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๕๕ หน้า ๔๒๑-๔๒๒. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=55&A=9506&modeTY=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=55&A=9506&modeTY=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=40&i=9              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=40&A=133              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=40&A=119              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=40&A=119              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_40

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบไทย

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]