บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๗

๗. วนปตฺถปริยายสุตฺตวณฺณนา ^๑- [๑๙๐] เอวมฺเม สุตนฺติ วนปตฺถปริยายสุตฺตํ. วนปตฺถปริยายนฺติ วนปตฺถการณํ, วนปตฺถเทสนํ วา. [๑๙๑] วนปตฺถํ อุปนิสฺสาย วิหรตีติ มนุสฺสูปจาราติกฺกนฺตํ วนสณฺฑเสนาสนํ นิสฺสาย สมณธมฺมํ กโรนฺโต วิหรติ. อนุปฏฺฐิตาติอาทีสุ ปุพฺเพ อนุปฏฺฐิตา สติ ตํ อุปนิสฺสาย วิหรโตปิ น อุปฏฺฐาติ, ปุพฺเพ อสมาหิตํ จิตฺตํ น สมาธิยติ, ปุพฺเพ อปริกฺขีณา อาสวา น ปริกฺขยํ คจฺฉนฺติ, ปุพฺเพ อนนุปฺปตฺตํ อนุตฺตรํ โยคกฺเขมสงฺขาตํ อรหตฺตญฺจ น ปาปุณาตีติอตฺโถ. ชีวิตปริกฺขาราติ ชีวิตสมฺภารา. สมุทาเนตพฺพาติ สมาหริตพฺพา. กสิเรน สมุทาคจฺฉนฺตีติ ทุกฺเขน อุปฺปชฺชนฺติ. รตฺติภาคํ วา ทิวสภาคํ วาติ รตฺติโกฏฺฐาเส วา ทิวสโกฏฺฐาเส วา. เอตฺถ จ รตฺติภาเค ปฏิสญฺจิกฺขมาเนน ญตฺวา รตฺตึเยว ปกฺกมิตพฺพํ, รตฺตึ จณฺฑวาฬาทีนํ ปริปนฺเถ ^๒- สติ อรุณุคฺคมนํ อาคเมตพฺพํ. ทิวสภาเค ญตฺวา ทิวาว ปกฺกมิตพฺพํ, ทิวา ปริปนฺเถ ^๒- สติ สุริยตฺถงฺคมนํ อาคเมตพฺพํ. [๑๙๒] สงฺขาปีติ เอวํ สมณธมฺมสฺส อนิปฺผชฺชนภาวํ ชานิตฺวา. อนนฺตรวาเร ปน สงฺขาปีติ เอวํ สมณธมฺมสฺส นิปฺผชฺชนภาวํ ชานิตฺวา. [๑๙๔] ยาวชีวนฺติ ยาว ชีวิตํ วตฺตติ, ตาว วตฺถพฺพเมว. ^๓- [๑๙๕] โส ปุคฺคโลติ ปทสฺส นานุพนฺธิตพฺโพติ อิมินา สมฺพนฺโธ. อนาปุจฺฉาติ อิธ ปน ตํ ปุคฺคลํ อนาปุจฺฉา ปกฺกมิตพฺพนฺติ อตฺโถ. [๑๙๗] สงฺขาปีติ เอวํ สมณธมฺมสฺส อนิปฺผชฺชนภาวํ ญตฺวา โส ปุคฺคโล นานุพนฺธิตพฺโพ, ตํ อาปุจฺฉา ปกฺกมิตพฺพํ. @เชิงอรรถ: ^๑ ปาลิ. วนปตฺถสุตฺต....., ม.มู. ๑๒/๑๙๐/๑๖๐ สํสนฺเทตพฺพํ ^๒ ฉ.ม. ปริพนฺเธ @^๓ ก. วฏฺฐพฺพเมว [๑๙๘] อปิ สมุชฺชมาเนนปีติ ^๑- อปิ นิกฺกฑฺฒิยมาเนนปิ. เอวรูโป หิ ปุคฺคโล สเจปิ ทารุกลาปสตํ วา อุทกฆฏสตํ วา วาลิกมฺพนสตํ วา ทณฺฑํ อาหราเปติ, มา อิธ วสีติ นิกฺกฑฺฒาเปติ วา, ตํ ตํ ขมาเปตฺวา ยาวชีวํ วตฺถพฺพเมวาติ. ปปญฺจสูทนิยา มชฺฌิมนิกายฏฺฐกถาย วนปตฺถปริยายสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตา. ------------ @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. ปนุชฺชมาเนนาปีติ

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๗ หน้า ๓๙๗-๓๙๘. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=7&A=10118&modeTY=2 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=7&A=10118&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=12&i=234 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=12&A=3631 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=12&A=4310 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=12&A=4310 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๒ http://84000.org/tipitaka/read/?index_12