ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๙ ภาษาบาลีอักษรไทย ม.อ. (ปปญฺจ.๓)

หน้าที่ ๒๙๓.

๓. อสฺสลายนสุตฺตวณฺณนา [๔๐๑] เอวมฺเม สุตนฺติ อสฺสลายนสุตฺตํ. ตตฺถ นานาเวสารชฺชกานนฺติ องฺคมคธาทีหิ นานปฺปกาเรหิ เวสารชฺเชหิ อาคตานํ, เตสุ ๑- วา รฏฺเฐสุ ชาตสํวฑฺฒานนฺติปิ อตฺโถ. เกนจิเทวาติ ยญฺญุปาสนาทินา อนิยมิตกิจฺเจน. จาตุวณฺณินฺติ จตุวณฺณสาธารณํ. มยํ ปน นฺหานสุทฺธิยาปิ ภาวนาสุทฺธิยาปิ พฺราหฺมณาว สุชฺฌนฺตีติ วทาม, อยุตฺตมฺปิ สมโณ โคตโม กโรตีติ มญฺญมานา เอวํ จินฺตยึสุ. วุตฺตสิโรติ โวโรปิตสิโร. ๒- ธมฺมวาทีติ สภาววาที. ทุปฺปฏิมนฺติยาติ อมฺหาทิเสหิ อธมฺมวาทีหิ ทุกฺเขน ปฏิมนฺเตตพฺพา โหนฺติ. ธมฺมวาทิโน นาม ปราชโย น สกฺกา กาตุนฺติ ทสฺเสติ. ปริพฺพาชกนฺติ ปพฺพชฺชาวิธานํ, ตโย เวเท อุคฺคเหตฺวา สพฺพปจฺฉา ปพฺพชนฺตา เยหิ มนฺเตหิ ปพฺพชนฺติ, ปพฺพชิตา จ เย มนฺเต ปริหรนฺติ, ยํ วา อาจารํ อาจรนฺติ, ตํ สพฺพํ โภตา จริตํ สิกฺขิตํ. ตสฺมา ตุยฺหํ ปราชโย นตฺถิ, ชโยว เต ภวิสฺสตีติ มญฺญนฺตา เอวมาหํสุ. [๔๐๒] ทิสฺสนฺเต ๓- โข ปนาติอาทิ เตสํ ลทฺธิภินฺทนตฺถํ วุตฺตํ. ตตฺถ พฺราหฺมณิโยติ พฺราหฺมณานํ ปุตฺตปฏิลาภตฺถาย อาวาหวิวาหวเสน กุลา อานีตา พฺราหฺมณิโย ทิสฺสนฺติ. ตา โข ปเนตา อปเรน สมเยน อุตุนิโยปิ โหนฺติ, สญฺชาตปุปฺผาติ อตฺโถ. คพฺภินิโยติ สญฺชาตคพฺภา. วิชายมานาติ ปุตฺตธีตโร ชนยมานา. ปายมานาติ ทารเก ถญฺญํ ปายนฺติโย. โยนิชาว สมานาติ พฺราหฺมณีนํ ปสฺสาวมคฺเคน ชาตา สมานา. เอวมาหํสูติ เอวํ วทนฺติ. กถํ? พฺราหฺมโณว เสฏฺโฐ วณฺโณ ฯเปฯ พฺรหฺมทายาทาติ ยทิ ปน เนสํ สจฺจวจนํ สิยา, พฺราหฺมณีนํ กุจฺฉิ มหาพฺรหฺมุโน อุโร ภเวยฺย, พฺราหฺมณีนํ ปสฺสาวมคฺโค มหาพฺราหฺมุโน มุขํ ภเวยฺย, เอตฺตาวตา "มยํ มหาพฺรหฺมุโน อุเร วสิตฺวา มุขโต นิกฺขนฺตา"ติ วตฺตุํ มา ลภนฺตูติ อยํ มุขโต ชาตจฺเฉทกวาโท วุตฺโต. @เชิงอรรถ: สี. เตสุ เตสุ ฉ.ม. วาปิตสิโร ฉ.ม. ทิสฺสนฺติ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๙๔.

[๔๐๓] อยฺโย หุตฺวา ทาโส โหติ, ทาโส หุตฺวา อยฺโย โหตีติ พฺราหฺมโณ สภริโย วณิชฺชํ ปโยเชนฺโต โยนกรฏฺฐํ วา กมฺโพชรฏฺฐํ วา คนฺตฺวา กาลํ กโรติ, ตสฺส เคเห วยปฺปตฺเต ปุตฺเต อสติ พฺราหฺมณี ทาเสน วา กมฺมกเรน วา สทฺธึ สํวาสํ กปฺเปติ. เอกสฺมึ ทารเก ชาเต โส ปุริโส ทาโสว โหติ, ตสฺส ชาตทารโกว ปน ๑- ทายชฺชสามิโก โหติ. มาติโต สุทฺโธ ปิติโต อสุทฺโธ โส วณิชฺชํ ปโยเชนฺโต มชฺฌิมเทสํ คนฺตฺวา พฺราหฺมณทาริกํ คเหตฺวา ตสฺสา กุจฺฉิสฺมึ ปุตฺตํ ปฏิลภติ, โสปิ มาติโตว สุทฺโธ โหติ ปิติโต อสุทฺโธ. เอวํ พฺราหฺมณสมยสฺมึเยว ชาติสมฺเภโท โหตีติ ทสฺสนตฺถเมตํ วุตฺตํ. กึ พลํ, โก อสฺสาโสติ ยตฺถ ตุเมฺห ทาสา โหนฺตา สพฺเพว ทาสา โหถ, อยฺยา โหนฺตา สพฺเพว อยฺยา โหถ, เอตฺถ โว โก ถาโม, โก อวสฺสโย, เย ๒- พฺราหฺมโณว เสฏฺโฐ วณฺโณติ วทถาติ ทีเปติ. [๔๐๔] ขตฺติโยว นุ โขติอาทโย สุตฺตจฺเฉทกวาทา นาม โหนฺติ. [๔๐๘] อิทานิ จาตุวณฺณึ สุทฺธึ ทสฺเสนฺโต อิธ ราชาติอาทิมาห. สาปานโทณิยาติ สุนขานํ ปิวนโทณิยา. อคฺคิกรณียนฺติ สีตวิโนทนอนฺธการวิธมนภตฺตปจนาทิอคฺคิกิจฺจํ. เอตฺถ อสฺสลายนาติ เอตฺถ สพฺพสฺมึ อคฺคิกิจฺจํ กโรนฺโต. [๔๐๙] อิทานิ ยเทตํ พฺราหฺมณา จาตุวณฺณิสุทฺธีติ วทนฺติ, เอตฺถ จาตุวณฺณาติ นิยโม นตฺถิ. ปญฺจโม หิ ปาทสิกวณฺโณปิ ๓- อตฺถีติ สงฺขิตฺเตน เตสํ วาเท โทสทสฺสนตฺถํ อิธ ขตฺติยกุมาโรติอาทิมาห. ตตฺถ อมุตฺร จ ปเนสานนฺติ อมุสฺมึ จ ปน ปุริมนเย เอเตสานํ มาณวกานํ กิญฺจิ นานากรณํ น ปสฺสามีติ วทติ. นานากรณํ ปน เตสมฺปิ อตฺถิเยว. ขตฺติยกุมารสฺส หิ พฺราหฺมณกญฺญาย อุปฺปนฺโน ขตฺติยปาทสิโก นาม, อิตโร พฺราหฺมณปาทสิโก นาม, เอเต หีนชาติมาณวกา. @เชิงอรรถ: ชาตทารเกน ฉ.ม. ยํ สี., ก. ปารสกวณฺโณปิ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๙๕.

เอวํ ปญฺจมสฺส วณฺณสฺส อตฺถิตาย จาตุวณฺณิสุทฺธีติ เอเตสํ วาเท โทสํ ทสฺเสตฺวา อิทานิ ปุน จาตุวณฺณิสุทฺธิยํ โอตาเรนฺโต ๑- ตํ กึ มญฺญสีติยญฺญภตฺเต. ตตฺถ สทฺเธติ มตกภตฺเต. ถาลิปาเกติ ปณฺณาการภตฺเต. ยญฺเญติ อญฺเญติ. ปาหุเนติ อาคนฺตุกานํ กตภตฺเต. กึ หีติ กึ มหปฺผลํ ภวิสฺสติ, โน ภวิสฺสตีติ ทีเปติ. [๔๑๐] ภูตปุพฺพนฺติ อสฺสลายน ปุพฺเพ มยิ ชาติยา หีนตเร ตุเมฺห เสฏฺฐตรา สมานาปิ มยา ชาติวาเท ปญฺหํ ปุฏฺฐา สมฺปาเทตุํ นาสกฺขิตฺถ, อิทานิ ตุเมฺห หีนตรา หุตฺวา มยา เสฏฺฐตเรน พุทฺธานํ สเก ชาติวาเท ปญฺหํ ปุฏฺฐา กึ สมฺปาเทสฺสถ, น เอตฺถ จินฺตา กาตพฺพาติ มาณวํ อุปตฺถมฺเภนฺโต อิมํ เทสนํ อารภิ. ตตฺถ อสิโต กาฬโก. เทวโลติ ตสฺส นามํ, อยเมว ภควา เตน สมเยน, ปฏลิโยติ ๒- คณงฺคณอุปาหนา. ปตฺถณฺฑิเลติ ปณฺณสาลาปริเวเณ. โก นุ โขติ กหํ นุ โข. คามณฺฑลรูโป วิยาติ คามทารกรูโป วิย. โส ขฺวาหํ โภ โหมีติ โภ อหํ โส อสิตเทวโล โหมีติ วทติ. ตทา กิร มหาสตฺโต โกณฺฑทมโก หุตฺวา วิจรติ. อภิวาเทตุํ อุปกฺกมึสูติ วนฺทิตุํ อุปกฺกมํ อกํสุ. ตโต ปฏฺฐาย จ ๓- วสฺสสติกตาปโสปิ ตทหุชาตํ พฺราหฺมณกุมารํ อวนฺทนฺโต โกณฺฑิโต สุโกณฺฑิโต ๔- โหติ, [๔๑๑] ชนิกา มาตาติ ยาย ตุเมฺห ชนิตา, สา โว ชนิกา มาตา. ชนิกา มาตูติ ชนิกาย มาตุยา. โย ชนโกติ "โย ชนโก ปิตา"เตฺวว ปาโฐ. อสิเตนาติ ปญฺจาภิญฺเญน อสิเตน เทวเลน อิสินา อิมํ คนฺธพฺพปญฺหํ ปุฏฺฐา น สมฺปายิสฺสนฺติ. เยสนฺติ เยสํ สตฺตนฺนํ อิสีนํ. น ปุณฺโณ ทพฺพิคาโหติ เตสํ สตฺตนฺนํ อิสีนํ ทพฺพึ คเหตฺวา ปณฺณํ ปจิตฺวา ทายโก ปุณฺโณ นาม เอโก อโหสิ, โส ทพฺพิคหณสิปฺปํ ชานาติ. ตฺวํ อาจริยโก เตสํ ปุณฺโณปิ น โหติ, เตน ญาตํ ทพฺพิคหณสิปฺปมตฺตมฺปิ น ชานาสีติ. เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานเมวาติ. @เชิงอรรถ: ฉ.ม. โอวทนฺโต ก. อคลิโยติ ก. จ-สทฺโท น ทิสฺสติ @ สี. โกฏฺฐิโต สุโกฏฺฐิโต

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๙๖.

อยํ ปน อสฺสลายโน สทฺโธ อโหสิ ปสนฺโน, อตฺตโน อนฺโตนิเวสเนเยว เจติยํ กาเรสิ. ยาวชฺชทิวสา อสฺสลายนวํเส ชาตา นิเวสนํ กาเรตฺวา อนฺโตนิเวสเน เจติยํ กโรนฺเตวาติ. ปปญฺจสูทนิยา มชฺฌิมนิกายฏฺฐกถาย อสฺสลายนสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตา. ----------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๙ หน้า ๒๙๓-๒๙๖. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=9&A=7387&modeTY=2&pagebreak=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=9&A=7387&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=13&i=613              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=13&A=9673              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=13&A=11416              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=13&A=11416              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๓ http://84000.org/tipitaka/read/?index_13

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]