ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter
Atthakatha Book 9 : PALI ROMAN Ma.A. (papa–ca.3)

page13.

3. *- sekhasuttavannana [22] Evamme sutanti sekhasuttam. Tattha navam santhagaranti adhuna karitam santhagaram, eka mahasalati attho. Uyyogakaladisu hi rajano tattha thatva "ettaka purato gacchantu, ettaka paccha, ettaka ubhohi passehi, ettaka hatthi 1- abhiruhantu, ettaka asse, 2- ettaka rathesu titthantu"ti evam santham karonti mariyadam bandhanti, tasma tam thanam santhagaranti vuccati. Uyyogatthanato ca agantva yava gehesu allagomayaparibhandadini karonti, tava dve tini divasani te rajano tattha santhambhantitipi santhagaram. Tesam rajunam sahatthanusasanam agarantipi santhagaram. Ganarajano hi te, tasma uppannakiccam ekassa vasena chijjati, 3- sabbesam chando laddhum vattati, tasma sabbe tattha sannipatitva anusasanti. Tena vuttam "sahatthanusasanam agarantipi santhagaran"ti. Yasma panete tattha sannipatitva "imasmim kale kasitum vattati, imasmim kale vapitun"ti evamadina nayena gharavasakiccani sammantayanti, tasma chiddavachiddam 4- gharavasam tattha santharantitipi santhagaram. Acirakaritam hotiti katthakammasilakammacittakammadivasena susajjitam devavimanam viya adhuna nitthapitam. Samanena vati ettha yasma gharavatthupariggahanakaleyeva devata attano vasanatthanam ganhanti, tasma "devena va"ti avatva "samanena va brahmanena va kenaci va manussabhutena"ti vuttam. Yena bhagava tenupasankamimsuti santhagaram nitthitanti sutva "gacchama, nam passissama"ti gantva dvarakotthakato patthaya sabbam oloketva "idam santhagaram devavimanasadisam ativiya manoramam sassirikam kena pathamam paribhuttam amhakam digharattam hitaya sukhaya assa"ti cintetva "amhakam natisetthassa pathamam diyyamanepi satthunova anucchavikam, dakkhineyyavasena diyyamanepi satthunova anucchavikam, tasma pathamam sattharam paribhunjapessama, bhikkhusamghassa agamanam @Footnote: * pali. sekhapatipadasutta... 1 cha.Ma. hatthisu 2 cha.Ma. assesu @3 cha.Ma. na chijjati 4 ka. chindavicchindam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page14.

Karissama, bhikkhusamghe agate tepitakam buddhavacanam agatameva bhavissati, sattharam tiyamarattim amhakam dhammakatham kathapessama, iti tihi ratanehi paribhuttam, mayam paccha paribhunjissama, evam no digharattam hitaya sukhaya bhavissati"ti sannitthanam katva upasankamimsu. Yena santhagaram tenupasankamimsuti tamdivasam kira santhagaram kincapi rajakulanam dassanatthaya devavimanam viya susajjitam hoti supatijaggitam, buddharaham pana katva apannattam. Buddha hi nama arannajjhasaya arannarama antogame vaseyyum va no va, tasma bhagavato manam janitvava pannapessamati cintetva tena 1- bhagavantam upasankamimsu. Idani pana manam labhitva pannapetukama yena santhagaram tenupasankamimsu. Sabbasantharim santhagaram santharapetvati 2- yatha sabbameva santhatam hoti, evantam santharapetva. Sabbapathamam tava "gomayannama sabbamangalesu vattati"ti sudhaparikammakatampi bhumim allagomayena opunchapetva parisuddhabhavam 3- natva yatha akkantatthane padam na 4- pannayati, evam catujatigandhehi 5- limpetva, 6- upari nanavanne katasarake santharitva tesam upari mahapitthikakojavake adim katva hatthattharakaassattharakasihattharakabyagghattharakacandattharakasuriyattharakacittattharakadihi nanavannehi attharanehi santharitabbayuttakam sabbokasam santharapesum. Tena vuttam "sabbasantharim santhagaram santharapetva"ti. Asanani pannapetvati majjhatthane tava mangalatthambham nissaya maharaham buddhasanam pannapetva tattha yam yam mudukanca manoramanca paccattharanam, tam tam paccattharitva bhagavato lohitakam manunnadassanam upadhanam upadahitva upari suvannarajatatarakavicittam vitanam bandhitva gandhadamapupphadamapattadamadihi paccattharanehi alankaritva samanta dvadasahatthe thane 7- pupphajalam karitva @Footnote: 1 cha.Ma. te 2 cha.Ma. santharitvati 3 cha.Ma. parisukkhabhavam @4 Si. ayam saddo na dissati 5 cha.Ma. catujjatiyagandhehi @6 cha.Ma. limpapetva, Si. limpitva 7 cha.Ma. dvadasahatthatthane

--------------------------------------------------------------------------------------------- page15.

Timsahatthamattam thanam patasaniya parikkhipapetva pacchimabhittim nissaya bhikkhusamghassa pallankapithaapassayapithamundapithani pannapetva upari setapaccattharanehi paccattharapetva pacinabhittim nissaya attano attano mahapitthikakojavake pannapetva hamsalomadipuritani upadhanani thapapesum "evam akilamamana sabbarattim dhammam sunissama"ti. Idam sandhaya vuttam "asanani pannapetva"ti udakamanikanti mahakucchikam udakacatim. Patitthapetvati 1- evam bhagava ca bhikkhusamgho ca yatharuciya hatthe va dhovissanti pade va, mukham va vikkhalessantiti tesu tesu thanesu manivannassa udakassa purapetva vasatthaya nanapupphani ceva udakavasacunnani ca pakkhipitva kadalipannehi pidahitva patitthapesum. Idam sandhaya vuttam "patitthapetva"ti telappadipam aropetvati rajatasuvannadimayadandasu dipikasu yonakarupakinnararupakadinam 2- hatthe thapitasuvannarajatadimayakapallakadisu ca telappadipam jalayitvati attho. Yena bhagava tenupasankamimsuti ettha pana te sakyarajano na kevalam santhagarameva, athakho yojanavatte kapilavatthusmim nagaravithiyopi sammajjapetva dhaje ussapetva gehadvaresu punnaghate ca kadaliyo ca thapapetva sakalanagaram dipamaladihi vippakinnatarakam viya katva "khirapivake 3- darake khiram payetha, dahare kumare lahum lahum bhojetva sayapetha, uccasaddam ma akarittha, 4- ajja ekarattim sattha antogame vasissati, buddha ca 5- nama appasaddakama honti"ti bherim carapetva sayam dandadipika adaya yena bhagava tenupasankamimsu. Athakho bhagava nivasetva pattacivaram adaya saddhim bhikkhusamghena yena navam santhagaram tenupasankamiti "yassidani bhante bhagava kalam mannati"ti evam kira kale arocite bhagava lakharasena tintarattakovilarapupphavannam rattadupatam kattariya padumam kantanto viya samvidhaya timandalam paticchadento nivasetva @Footnote: 1 cha.Ma. upatthapetva, evamuparipi 2 cha.Ma. yonakarupakiratarupakadinam @3 cha.Ma. khirapayake 4 cha.Ma. karittha 5 cha.Ma. ayam saddo na dissati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page16.

Suvannapamangena padumakalapam parikkhipanto viya vijjulatasassirikam kayabandhanam bandhitva rattakambalena gajakumbham pariyonaddhanto viya ratanasatubbedhe suvannagghike pavalajalam khipamano viya suvannacetiye rattakambalakancukam patimuncanto viya gacchantam punnacandam rattavannabalahakena paticchadayamano viya kancanapabbatamatthake supakkalakharasam parisincanto viya cittakutapabbatamatthakam vijjulataya parikkhipanto viya ca sacakkavalasineruyugandharam mahapathavim caletva gahitam nigrodhapallavasamanavannam rattapavarapamsukulam parupetva 1- gandhakutidvarato nikkhami kancanaguhato siho viya udayapabbatakutato punnacando viya ca. Nikkhamitva ca 2- pana gandhakutipamukhe atthasi. Athassa kayato meghamukhehi vijjukalapa viya rasmiyo nikkhamitva suvannarasadharaparisekapinjarapattapupphaphalavitape 3- viya aramarukkhe karimsu. Tavadeva ca attano pattacivaramadaya mahabhikkhusamgho bhagavantam parivaresi. Te pana parivaretva thita bhikkhu evarupa ahesum appiccha santuttha pavivitta asamsattha araddhaviriya vattaro vacanakkhama codaka papagarahi silasampanna samadhisampanna pannavimuttivimuttinanadassanasampanna. 4- Tehi parivarito bhagava rattakambalaparikkhitto viya suvannakkhandho rattapadumasandamajjhagata viya suvannanava pavalavedikaparikkhitto viya suvannapasado virocittha. Sariputtamoggallanadayo mahatherapi nam meghavannam pamsukulam parupitva manicammacammika 5- viya mahanaga parivarayimsu vantaraga bhinnakilesa vijatitajata chinnabandhana kule va gane va alagga. Iti bhagava sayam vitarago vitaragehi, vitadoso vitadosehi, vitamoho vitamohehi, nittanho nittanhehi, nikkileso nikkilesehi, sayam buddho bahussutabuddhehi parivarito, pattaparivaritam viya kesaram, kesaraparivarita viya kannika, atthanagasahassaparivarito viya chaddanto nagaraja, navutihamsasahassaparivarito viya dhatarattho @Footnote: 1 cha.Ma. rattavarapamsukulam parupitva 2 cha.Ma. casaddo na dissati @3 cha.Ma. suvannarasadharaparisekamanjaripattapupphaphalavitape 4 cha.Ma....sampannati @5 cha.Ma. manivammavammika

--------------------------------------------------------------------------------------------- page17.

Hamsaraja, senangaparivarito viya cakkavatti, maruganaparivarito viya sakko devaraja brahmaganaparivarito viya haritamahabrahma tarakaganaparivarito viya punnacando, asamena buddhavesena aparimanena buddhavilasena kapilavatthugamanamaggam 1- patipajji. Athassa puratthimakayato suvannavanna rasmi utthahitva asitihattham thanam aggahesi, pacchimakayato, dakkhinahatthato, vamahatthato suvannavanna rasmi utthahitva asitihattham thanam aggahesi. Upari kesantato patthaya sabbakesavattehi moragivavanna rasmi utthahitva gaganatale asitihattham thanam aggahesi. Hettha padatalehi pavalavanna rasmi utthahitva ghanapathaviyam asitihattham thanam aggahesi. Evam samanta asitihatthamattam thanam chabbanna buddharasmiyo vijjotamana vipphandamana kancanadandadipikahi niccharitva akasam pakkhandajala viya catuddisikamahameghato nikkhantavijjulata viya vidhavimsu. Sabbadisabhaga suvannacampakapupphehi vikiriyamana viya, suvannaghata nikkhantasuvannarasadharahi sincamana viya, pasaritasuvannapattaparikkhitta viya, verambhavata- samutthitakimsukakanikarapupphacunnasamokinna viya vippakirimsu. Bhagavatopi asitianubyanjanabyamappabhadvattimsavaralakkhanasamujjalam sariram samuggatatarakam viya gaganatalam vikasitamiva padumavanam sabbapaliphullo viya yojanasatiko paricchattako patipatiya thapitanam dvattimsacandanam dvattimsasuriyanam dvattimsacakkavattinam dvattimsadevarajanam dvattimsamahabrahmanam siriya sirim abhibhavamanam viya virocittha, yathatam dasahi paramihi dasahi upaparamihi dasahi paramatthaparamihi supuritahi samatimsaparamitahi alankatam. Kappasatasahassadhikani cattari asankheyyani dinnadanam rakkhitasilam katakalyanakammam ekasmim attabhave osaritva vipakam datum thanam alabhamanam sambadhappattam viya ahosi. Navasahassabhandam ekanavam aropanakalo viya, sakatasahassabhandam ekasakatam aropanakalo viya, pancavisatiya nadinam oghassa sambhijja mukhadvare ekato rasibhutakalo viya ca ahosi. @Footnote: 1 Si. kapilavatthugaminam maggam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page18.

Imaya buddhasiriya obhasamanassapi ca bhagavato purato anekani dandadipikasahassani ukkhipimsu. Tatha pacchato vamapasse dakkhinapasse. Jatikusumacampakavanamallikarattuppalaniluppalamakulasinduvarapupphani ceva nilapitadivannasugandhacunnani ca catuddisikameghavissatthodakavutthiyo viya vippakirayimsu. Pancangikaturiyanigghosa ceva buddhadhammasamghagunapatisamyutta thutighosa ca sabbadisasu 1- purayimsu. Devamanussanagasupannagandhabbayakkhadinam akkhini amatapanam viya labhimsu. Imasmim pana thane thatva padasahassena gamanavannam vattum vattati. Tatridam mukhamattam:- "evam sabbangasampanno kampayantova sundharam ahethayanto panani yati lokavinayako. Dakkhinam pathamam padam uddharanto narasabho gacchanto sirisampanno sobhate dipaduttamo. Gacchato buddhasetthassa hettha padatala mudu samam samphusate bhumim rajasa nupalimpati. 2- Ninnatthanam unnamati gacchante lokanayake unnatanca sama hoti pathavi ca acetana. Pasana sakkhara ceva kathala khanukantaka sabbe magga vivajjanti gacchate lokanayake. Natidure uddharati naccasanne ca nikkhipam 3- aghattayanto niyyati ubho janu ca gopphake. Natisigham pakkamati sampannacarano muni na catisanika yati gacchamano samahito. Uddham adho ca tiriyam disanca vidisam tatha na pekkhamano so yati yugamattanhi 4- pekkhati. @Footnote: 1 cha.Ma. sabbadisa 2 cha.Ma. nupalippati 3 Ma. nikkhipi 4 cha.Ma. yugamattamhi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page19.

Nagavikkantacaro so gamane sobhati jino carum gacchata lokaggo hasayanto sadevake. Usabharajava 1- sobhanto catucariva kesari tosayanto baha satte puram settham upagami"ti. Vannakalo nama kiresa, evamvidhesu kalesu buddhassa sariravanne va gunavanne va dhammakathikassa thamoyeva pamanam. Cunnapadehi va gathabandhena va yattakam sakkoti, tattakam vattabbam. Dukkathitanti na vattabbam. Appamanavanna hi buddha, tesam buddhapi anavasesato vannam vattum asamattha, pageva itara pajati. Imina sirivilasena alankatappatiyattam sakyarajapuram pavisitva bhagava pasannacittena janena gandhadhupavasacunnadihi pujiyamano 2- santhagaram pavisi. Tena vuttam "athakho bhagava nivasetva pattacivaram adaya saddhim bhikkhusamghena yena navam santhagaram tenupasankami"ti. Bhagavantamyeva purakkhatvati bhagavantam purato katva. Tattha bhagava bhikkhunanceva upasakananca majjhe nisinno gandhodakena nhapetva dukulacumbatakena nirodakam 3- katva jatihingulakena majjetva 4- rattakambalapalivethite pithe thapitarattasuvannaghanapatima viya ativirocittha. Ayam panettha porananam vannabhananamaggo:- "gantvana mandalamalam nagavikkantacarano obhasayanto lokaggo nisidi varamasane. Tahim nisinno naradammasarathi devatidevo satapunnalakkhano buddhasane majjhagato virocati suvannanekkham viya pandukambale. Nekkham jambonadasseva nikkhittam pandukambale virocati vitamalo maniverocano yatha. @Footnote: 1 cha.Ma. ulurajava 2 cha.Ma. pujayamano 3 cha.Ma. vodakam 4 cha.Ma. majjitva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page20.

Mahasalova samphullo merurajavalankato suvannayupasankaso padumo kokanado yatha. Jalanto diparukkhova pabbatagge yatha sikhi devanam parichattova sabbaphullo virocatha"ti. Kapilavatthave sakye bahudeva rattim dhammiya kathayati ettha dhammi katha nama santhagaraanumodanapatisamyutta pakinnakakatha veditabba. Tathahi bhagava akasagangam otarento viya pathavojam akaddhanto viya mahajambukkhandhe 1- gahetva calento viya yojanikam madhubhandam cakkayantena piletva madhupanam payamano viya kapilavatthuvasinam sakyanam hitasukhavaham pakinnakakatham kathesi. "avasadanam nametam maharaja mahantam, tumhakam avaso maya paribhutto ca bhikkhusamghena ca paribhutto, maya ca bhikkhusamghena ca paribhutto pana dhammaratanena paribhuttoyevati tihi ratanehi paribhutto nama hoti. Avasadanasminhi dinne sabbam danam dinnameva hoti. Bhummatthakapannasalaya va sakhamandapassa vapi anisamso nama paricchinditum na sakka"ti nananayavicittam bahudhammakatham kathetva:- "sitam unham patihanti tato valamigani ca sirimsape ca makase sisire capi vutthiyo. Tato vatatapo ghoro sanjato patihannati lenatthanca sukhatthanca jhayitunca vipassitum. Viharadanam samghassa aggam buddhehi 2- vannitam tasma hi pandito poso sampassam atthamattano. Vihare karaye ramme vasayettha bahussute tesam annanca pananca vatthasenasanani ca. Dadeyya ujubhutesu vippasannena cetasa te tassa dhammam desenti sabbadukkhapanudanam yam yo dhammamidhannaya 3- parinibbati anasavo"ti 4- @Footnote: 1 cha.Ma. mahajambum khandhe 2 cha.Ma. buddhena 3 cha.Ma. dhammam idhamannaya @4 vinaYu. cula. 7/295/61 senasanakkhandhaka

--------------------------------------------------------------------------------------------- page21.

Evam ayampi avase anisamso, ayampi canisamsoti bahudeva rattim atirekataram diyaddhayamam avasanisamsakatham kathesi. Tattha ima gathava sangaham arulha, pakinnakadhammadesana pana sangaham na arohati. Sandassesitiadini 1- vuttatthaneva. Ayasmantam anandam amantesiti dhammakatham kathapetukamo janapesi. Atha kasma sariputtamoggallanamahakassapadisu asitimahatheresu vijjamanesu bhagava anandattherassa bharamakasiti. Parisajjhasayavasena. Ayasma hi anando bahussutanam aggo, pahosi parimandalehi padabyanjanehi madhuradhammakatham kathetunti sakiyamandale pakato pannato. Tassa sakyarajuhi viharam gantvapi dhammakatha sutapubba, orodha pana nesam yatharuciya viharam gantum na labhanti, tesam etadahosi "aho vata bhagava appamyeva dhammakatham kathetva amhakam natisetthassa anandassa bharam kareyya"ti. Tesam ajjhasayavasena bhagava tasseva bharamakasi. Sekho patipadoti patipannako sekhasamano. So tuyham patibhatu upatthatu, tassa patipadam desehiti patipadaya puggalam niyametva dasseti. Kasma pana bhagava imam patipadam niyamesi? bahuhi karanehi. Ime tava sakya mangalasalaya mangalam paccasimsanti vuddhim icchanti, ayanca sekhapatipada mayham sasane mangalapatipada vaddhamanakapatipadatipi imam patipadam niyamesi. Tassanca parisati sekhava bahu nisinna, te attana patividdhatthane kathiyamane akilamantava sallakkhissantitipi imam patipadam niyamesi. Ayasma ca anando sekhapatisambhidappattova, so attana patividdhe paccakkhatthane kathento akilamanto vinnapetum sakkhissatitipi imam patipadam niyamesi. Sekhapatipadaya ca tissopi sikkha osata, tattha adhisilasikkhaya kathitaya sakalam vinayapitakam kathitam 2- hoti, adhicittasikkhaya kathitaya sakalam suttantapitakam kathitam hoti, adhipannasikkhaya kathitaya sakalam abhidhammapitakam kathitam hoti, anando ca bahussuto tipitakadharo, so pahoti tihi pitakehi tisso sikkha kathetum, evam kathite sakyanam mangalameva vuddhiyeva bhavissatitipi imam patipadam niyamesi. @Footnote: 1 pali. sandassetvati 2 cha.Ma. kathitameva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page22.

Pitthi me agilayatiti kasma agilayati? bhagavato hi chabbassani padhanam padahantassa mahantam kayadukkham ahosi, athassa aparabhage mahallakakale pitthivato uppajji. Akaranam va etam, pahoti hi bhagava uppannam vedanam vikkhambhitva ekampi dvepi sattahe ekapallankena nisiditum. Santhagarasalam pana catuhi iriyapathehi paribhunjitukamo ahosi, hatthapadadhovanatthanato 1- yava dhammasana agamasi, ettake thane gamanam nipphannam. Dhammasanam patto thokam thatva nisidi, ettakam thanam. Diyaddhayamam dhammasane nisidi, ettake thane nisajja nipphanna. Idani dakkhinena passena thokam nipanne sayanam nipphajjissatiti evam catuhi iriyapathehi paribhunjitukamo ahosi. Upadinnakasariranca nama "no agilayati"ti na vattabbam, tasma ciram nisajjaya sanjatam appakampi agilayanam gahetva evamaha. Sanghatim pannapetvati santhagarassa kira ekapasse te rajano patasanim parikkhipapetva kappiyamancakam pannapetva kappiyapaccattharanena attharitva upari suvannatarakagandhamaladamapatimanditam vitanam bandhitva gandhatelappadipam aropayimsu "appevanama sattha dhammasanato utthaya thokam vissamanto idha nipajjeyya, evam no imam santhagaram bhagavata catuhi iriyapathehi paribhuttam digharattam hitaya sukhaya bhavissati"ti. Satthapi tadeva sandhaya tattha sanghatim pannapetva nipajji. Utthanasannam manasikaritvati ettakam kalam atikkamitva utthahissamiti utthanasannam citte thapetva. [23] Mahanamam sakkam amantesiti so kira tasmim kale tassam parisati jetthako pamokkho, tasmim sangahite sesaparisa sangahitava hotiti thero tameva amantesi. Silasampannoti silena sampanno, sampannasilo paripunnasiloti attho. Saddhammehiti sundaradhammehi, satam va sappurisanam dhammehi. [24] Katham ca mahanamati imina ettakena thanena sekhapatipadaya matikam thapetva patipatiya vittharetukamo evamaha. Tattha silasampannotiadini @Footnote: 1 cha.Ma. tattha padadhovanatthanato

--------------------------------------------------------------------------------------------- page23.

"sampannasila bhikkhave viharatha"ti akankheyyasuttadisu vuttanayeneva veditabbani, [25] Kayaduccaritenatiadisu upayogatthe karanavacanam, hiriyitabbani kayaduccaritadini hiriyati jigucchiyatiti attho. Ottappaniddese hetvatthe karanavacanam, kayaduccaritadihi ottappassa hetubhutehi ottappati bhayatiti attho, araddhaviriyoti paggahitaviriyo anossakkitamanaso. Pahanayati pahanatthaya. Upasampadayati patilabhatthaya. Thamavati viriyathamena samannagato. Dalhaparakkamoti thiraparakkamo. Anikkhittadhuro kusalesu dhammesuti kusalesu dhammesu anoropitadhuro anossakkitaviriyo. Paramenati uttamena. Satinepakkenati satiya ca nipakabhavena ca. Kasma pana satibhajaniye panna agatati. Satiya balavabhavadipanattham. Pannavippayutta hi sati dubbala hoti, pannasampayutta balavatiti. Cirakatampiti attana va parena va kayena ciram katam cetiyanganavattadiasiti- mahavattapatipattipuranam. Cirabhasitampiti attana va parena va vacaya ciram bhasitam sakkaccam uddisanauddisapanadhammosaranadhammadesanaupanisinnakathaanumodaniyadivasena pavattitam vacikammam. Sarita anussaritati tasmim kayena cirakate "kayo nama kayavinnatti, cirabhasite vaca nama vacivinnatti. Tadubhayampi rupam, tamsamutthapika cittacetasika arupam. Iti ime ruparupadhamma evam uppajjitva evam niruddha"ti sarati ceva anussarati ca, satisambojjhangam samutthapetiti attho. Bojjhangasamutthapika hi sati idha adhippeta. Taya satiya esa sakim 1- saranena sarita, punappunam saranena anussaritati veditabba. Udayatthagaminiyati pancannam khandhanam udayavayagaminiya udayanca vayanca pativijjhitum samatthaya. Ariyayati vikkhambhanavasena samucchedavasena ca kilesehi araka thitaya parisuddhaya. Pannaya samannagatoti vipassanapannaya ceva maggapannaya ca samangibhuto. Nibbedhikayati sayeva nibbijjhanato nibbedhikati @Footnote: 1 cha.Ma. sakimpi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page24.

Vuccati, taya samannagatoti attho. Tattha maggapannaya samudchedavasena anibbijjhitapubbam 1- appadalitapubbam lobhakkhandham dosakkhandham mohakkhandham nibbijjhati padaletiti nibbedhika. Vipassanapannaya tadangavasena nibbedhikaya maggapannaya patilabhasamvattanato cati vipassana "nibbedhika"ti vattum vattati. Sammadukkhakkhayagaminiyati idhapi maggapanna "samma hetuna nayena vattadukkham khepayamana gacchati"ti sammadukkhakkhayagamini nama. Vipassana tadangavasena vattadukkhanca kilesadukkhanca khepayamana gacchatiti dukkhakkhayagamini. Dukkhakkhayagaminiya va maggapannaya patilabhasamvattanatopesa dukkhakkhayagaminiti veditabba. [26] Abhicetasikananti abhicittam setthacittam sitanam nissitanam. Ditthadhammasukhaviharananti appitappitakkhane sukhapatilabhahetunam. Nikamalabhiti icchiticchitakkhane samapajjita. Akicchalabhiti niddukkhalabhi. Akasiralabhiti vipulalabhi. Pagunabhavena eko icchiticchitakkhane samapajjitum sakkoti, samadhiparipanthikadhamme pana akilamanto vikkhambhetum na sakkoti, so attano anicchaya khippameva vutthati, yathaparicchedavasena samapattim thapitum na sakkoti, ayam kicchalabhi kasiralabhi nama. Eko icchiticchitakkhane ca samapajjitum sakkoti, samadhiparipanthikadhamme 2- ca akilamantova vikkhambheti, so yathaparicchedavaseneva vutthatum sakkoti, ayam akicchalabhi ayampi akasiralabhi nama. [27] Ayam vuccati mahanama ariyasavako sekho patipadoti mahanama ariyasavako sekho patipado vipassanagabbhaya vattamanakapatipadaya 3- samannagatoti vuccatiti dasseti. Apuccandatayati aputiandataya. Bhabbo abhinibbhidayati nanappabhedaya 4- bhabbo. Sambodhayati ariyamaggaya. Anuttarassa yogakkhemassati arahattam anuttaro yogakkhemo nama, tadadhigamaya bhabboti dasseti. Ya panayamettha atthadipanattham upama ahata, sa cetokhilasutte vuttanayeneva veditabba. Kevalanhi tattha "tassa kukkutiya andesu tividhakiriyakaranam viya hi imassa @Footnote: 1 cha.Ma. anibbiddhapubbam 2 ka. samadhiparisuddhikadhamme @3 cha.Ma. vaddhamanakapatipadaya 4 cha.Ma. vipassanadinanappabhedaya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page25.

Bhikkhuno ussolhi so pannarasahi angehi samannagatabhavo"ti yam evam opammasamsandanam agatam, tam idha evam silasampanno hotiti adivacanato "tassa kukkutiya andesu tividhakiriyakaranam viya imassa bhikkhuno silasampannatadihi pannarasahi dhammehi samangibhavo"ti evam yojetva veditabbam. Sesam sabbattha vuttasadisameva. [28] Imamyeva anuttaram upekkhasatiparisuddhinti imam pathamajjhanadihi 1- asadisam uttamam catutthajjhanikam upekkhasatiparisuddhim. Pathama abhinibbhidati pathamo nanabhedo. Dutiyadisupi eseva nayo. Kukkutapotako 2- pana ekavaram matukucchito ekavaram andakosatoti dve vare jayati. Ariyasavako tihi vijjahi tayo vare jayati. Pubbenivasacchadakam tamam vinodetva pubbenivasananena pathamam jayati, sattanam cutipatisandhicchadakam tamam vinodetva dibbacakkhunanena dutiyam jayati, catusaccapaticchadakam tamam vinodetva asavakkhayananena tatiyam jayati. [29] Idampissa hoti caranasminti idampi silavantassa bhikkhuno 3- caranam nama hotiti attho. Caranam nama bahu anekavidham, siladayo pannarasa dhamma, tattha idampi ekam caranantipi attho. Padatthato pana carati tena agatapubbam disam gacchatiti caranam. Esa nayo sabbattha. Idampissa hoti vijjayati idam pubbenivasananam tassa vijja nama hotiti attho. Vijja nama bahu anekavidha, vipassanananadini attha nanani, tattha idampi nanam eka vijjatipi attho. Padatthato pana vinivijjhitva etaya janatiti vijja. Esa nayo sabbattha. Vijjasampanno itipiti tihi vijjahi vijjasampanno itipi. Caranasampanno itipiti pancadasahi dhammehi caranasampanno itipi. Tadubhayena pana vijjacaranasampanno itipiti vuccati. [30] Sanankumarenati poranakakumarena, cirakalato patthaya kumaroti pannatena. So kira manussapathe pancaculakakumarakale jhanam nibbattetva @Footnote: 1 cha.Ma. pathamadijjhanehi 2 cha.Ma. kukkutacchapako 3 cha.Ma. silam assa bhikkhuno

--------------------------------------------------------------------------------------------- page26.

Aparihinajjhano brahmaloke nibbatti, tassa so attabhavo piyo ahosi manapo, tasma tadiseneva attabhavena carati, tena nam sanankumaroti sanjananti. Janetasminti janitasmim, pajayati attho. Ye gottapatisarinoti ye janetasmim gottam patisaranti "aham gotamo aham kassapo"ti, tesu loke gottapatisarisu khattiyo settho. Anumata bhagavatati mama panhabyakaranena saddhim samsanditva desitati ambatthasutte buddhena bhagavata "ahampi ambattha evam vadami:- `khattiyo settho janetasmim 1- ye gottapatisarino vijjacaranasampanno so settho devamanuse"ti 2- evam bhasantena anumata 3- anumodita. Sadhu sadhu anandati bhagava kira adito patthaya niddam anokkamantova imam suttam sutva anandena sekhapatipadaya kutam gahitanti natva utthaya pallankam abhujitva nisinno sadhukaram adasi, ettavata ca pana idam suttam jinabhasitam nama jatam. Sesam sabbattha uttanamevati. Papancasudaniya majjhimanikayatthakathaya sekhasuttavannana nitthita. Dutiyam. --------------- @Footnote: 1 tika. janitasaddo eva ikarassa ekaram katva janetasminti vutto janitasminti @attho veditabboti evam tikanayena jane tasminti padadvayam na vibhajitabbam. @2 di.Si. 9/277/89 sambatthasutta 3 cha.Ma. anunata


             The Pali Atthakatha in Roman Book 9 page 13-26. http://84000.org/tipitaka/atthapali/rm_line.php?B=9&A=300&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=9&A=300&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=13&i=24              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=13&A=480              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=13&A=472              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=13&A=472              Contents of The Tipitaka Volume 13 http://84000.org/tipitaka/read/?index_13

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]