บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
๖. ลกุณฺฏกภทฺทิยสุตฺตวณฺณนา [๒๔๐] ฉฏฺเฐ ทุพฺพณฺณนฺติ วิรูปสรีรวณฺณํ. โอโกฏิมกนฺติ รสฺสํ. ปริภูตรูปนฺติ ปมาณวเสน ปริภูตชาติกํ. ตํ กิร ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู "อาวุโส ภทฺทิย อาวุโส ภทฺทิยา"ติ ตตฺถ ตตฺถ ปรามสิตฺวา นานปฺปารกํ กีฬนฺติ อากฑฺฒนฺติ ปริกฑฺฒนฺติ. เตน วุตฺตํ "ปริภูตรูปนฺ"ติ. กสฺมา ปเนส เอวรูโป ชาโต? อยํ กิร อตีเต @เชิงอรรถ: ๑ สี. ฌานปริปนฺถิเก, ม. ฌานปริพนฺธิเก--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๖๐.
เอโก มหาราชา อโหสิ, ตสฺส มหลฺลกา จ มหลฺลกิตฺถิโย จ ปฏิกูลา โหนฺติ. โส สเจ มหลฺลเก ปสฺสติ, เตสํ จูฬํ ฐปาเปตฺวา กจฺฉํ พนฺธาเปตฺวา ยถารุจึ กีฬาเปติ. มหลฺลกิตฺถิโยปิ ทิสฺวา ตาสมฺปิ อิจฺฉิติจฺฉิตํ วิปฺปการํ กตฺวา ยถารุจึ กีฬาเปติ. เตสํ ปุตฺตธีตาทีนํ สนฺติเก มหาสารชฺชํ อุปฺปชฺชติ. ตสฺส ปาปกิริยา ปฐวิโต ปฏฺฐาย ฉเทวโลเก เอกโกลาหลํ อโหสิ. ๑- อถ สกฺโก จินฺเตสิ "อยํ อนฺธพาโล มหาชนํ วิเหเฐติ, กริสฺสามิสฺส นิคฺคหนฺ"ติ. โส ๒- มหลฺลกคามิยวณฺณํ กตฺวา ยานเก เอกํ ตกฺกจาฏึ อาโรเปตฺวา ยานํ เปเสนฺโต ๓- นครํ ปวิสติ. ราชาปิ หตฺถึ อารุยฺห นครโต นิกฺขนฺโต ตํ ทิสฺวา "อยํ มหลฺลโก ตกฺกยานเกน อมฺหากํ อภิมุโข อาคจฺฉติ, วาเรถ วาเรถา"ติ อาห. มนุสฺสา อิโต จิโต จ ปกฺขนฺทนฺตาปิ น ปสฺสนฺติ. สกฺโก หิ "ราชาว มํ ปสฺสตุ, มา อญฺเญ"ติ เอวํ อธิฏฺฐหิ. อถ เตสุ มนุสฺเสสุ "กหํ เทว กหํ เทวา"ติ วทนฺเตสุ เอว ราชา สห หตฺถินา วจฺโฉ วิย เธนุยา ยานสฺส เหฏฺฐา ปาวิสิ. สกฺโก ตกฺกจาฏึ ภินฺทิ. ราชาปิ สีสโต ปฏฺฐาย ตกฺเกน กิลินฺนสรีโร อโหสิ. โส สรีรํ อุพฺพฏฺฏาเปตฺวา อุยฺยานโปกฺขรณิยํ นฺหายิตฺวา อลงฺกตสรีโร นครํ ปวิสนฺโต ปุน ตํ อทฺทส, ทิสฺวา "อยํ โส อเมฺหหิ ทิฏฺฐมหลฺลโก ปุน ทิสฺสติ, วาเรถ วาเรถ นนฺ"ติ อาห มนุสฺสา "กหํ เทว กหํ เทวา"ติ อิโต จิโต จ วิธาวึสุ. โส ปฐมํ จ ปตฺตวิปฺปการเมว ๔- ปุน ปาปุณิ. ตสฺมึ ขเณ สกฺโก โคเณ จ ยานญฺจ อนฺตรธาเปตฺวา อากาเส ฐตฺวา อาห "อนฺธพาล ตฺวํ มยิ `ตกฺกวาณิชโก เอโส'ติ สญฺญํ กโรสิ, สกฺโกหํ เทวราชา, `ตเวตํ ปาปกิริยํ นิวาเรสฺสามี'ติ @เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. อกาสิ ๒ ก. นิคฺคณฺหนนฺติ @๓ สี. ปาเชนฺโต ๔ ฉ.ม.,อิ. โส ปฐมวิปฺปการเมว--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๖๑.
อาคโต, มา ปุน เอวรูปํ อกาสี"ติ สนฺตชฺเชตฺวา อคมาสิ. อิมินา กมฺเมน โส ทุพฺพณฺโณ อโหสิ. วิปสฺสีสมฺมาสมฺพุทฺธกาเล ปเนส จิตฺตปตฺตโกกิโล นาม หุตฺวา เขเม มิคทาเย วสนฺโต เอกทิวสํ หิมวนฺตํ คนฺตฺวา มธุรํ อมฺพผลํ ตุณฺเฑน คเหตฺวา อาคจฺฉนฺโต ภิกฺขุสํฆปริวารํ สตฺถารํ ทิสฺวา จินฺเตสิ "อหํ อญฺเญสุ ทิวเสสุ ริตฺตโก ตถาคตํ ปสฺสามิ อชฺช ปน เม อิมํ อมฺพปกฺกํ อตฺถิ, ทสพลสฺส ตํ ทสฺสามี"ติ โอตริตฺวา อากาเส จรติ. สตฺถา ตสฺส จิตฺตํ ญตฺวา อุปฏฺฐากํ โอโลเกสิ. โส ปตฺตํ นีหริตฺวา ทสพลํ วนฺทิตฺวา สตฺถุ หตฺเถ ฐเปสิ. โกกิโล ทสพลสฺส ปตฺเต อมฺพปกฺกํ ปติฏฺฐาเปสิ. สตฺถา ตตฺเถว นิสีทิตฺวา ตํ ปริภุญฺชิ. โกกิโล ปสนฺนจิตฺโต ปุนปฺปุนํ ทสพลสฺส คุเณ อาวชฺเชตฺวา ทสพลํ วนฺทิตฺวา อตฺตโน กุลาวกํ คนฺตฺวา สตฺตาหํ ปีติสุเขเนว วีตินาเมสิ. อิมินาสฺส ๑- กมฺเมน สโร มธุโร อโหสิ. กสฺสปสมฺมาสมฺพุทฺธกาเล ปน เจติเย อารทฺเธ "กึ ปมาณํ กโรม, สตฺตโยชนปฺปมาณํ. อติมหนฺตํ เอตํ, ฉ โยชนปฺปมาณํ กโรม. อิทมฺปิ อติมหนฺตํ, ปญฺจโยชนํ กโรม, จตุโยชนํ, ติโยชนํ, ทฺวิโยชนนฺ"ติ. อยํ ตทา เชฏฺฐกวฑฺฒกี หุตฺวา "เอวํ โภ อนาคเต สุขปฏิชคฺคิตํ กาตุํ วฏฺฏตี"ติ วตฺวา รชฺชุํ อาทาย ปริกฺขิปนฺโต คาวุตมตฺถเก ฐตฺวา "เอเกกํ มุขํ คาวุตํ โหตุ, เจติยํ โยชนาวฏฺฏํ โยชนุพฺเพธํ ภวิสฺสตี"ติ อาห. เต ตสฺส วจเน อฏฺฐํสุ. เจติยํ สตฺตทิวสสตฺตมาสาธิเกหิ สตฺตหิ สํวจฺฉเรหิ นิฏฺฐิตํ. อิติ อปฺปมาณสฺส พุทฺธสฺส ปมาณํ อกาสีติ. เตน กมฺเมน โอโกฏิมโก ชาโต. หตฺถโย ปสทา มิคาติ หตฺถิโน จ ปสทมิคา จ. นตฺถิ กายสฺมิ ตุลฺยตาติ กายสฺมึ ปมาณํ นาม นตฺถิ, อการณํ กายปฺปมาณนฺติ อตฺโถ. ฉฏฺฐํ. @เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. อิมินาอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๒ หน้า ๒๕๙-๒๖๑. http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=12&A=5730&modeTY=2&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=12&A=5730&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=16&i=703 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=16&A=7344 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=16&A=6533 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=16&A=6533 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_16
|
บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]