อรรถกถาเล่มที่ ๓ ภาษาบาลีอักษรไทย
 วินย.อ. (สมนฺต.๓)

     {๗๕} กินฺตายํ ภิกฺขุ โหตีติ กินฺเต อยํ ภิกฺขุ โหติ ฯ อญฺเหิ
โอวทิโย อนุสาสิโยติ อญฺเหิ โอวทิตพฺโพ เจว อนุสาสิตพฺโพ จ ฯ
พาหุลฺลาย อาวตฺโต ยทิทํ คณพนฺธิกนฺติ คณพนฺโธ เอตสฺส
พาหุลฺลสฺส อตฺถีติ คณพนฺธิกํ พาหุลฺลํ ฯ ยํ อิทํ คณพนฺธิกํ นาม
พาหุลฺลํ ตทตฺถาย อติลหุํ ตฺวํ อาปนฺโนติ วุตฺตํ โหติ ฯ {๗๖} อพฺยตฺตาติ
ปญฺาเวยฺยตฺติเยน วิรหิตา ฯ อญฺตโรปิ อญฺติตฺถิยปุพฺโพติ
ปสุโร ปริพฺพาชโก ฯ โส กิร ธมฺมํ เถนิสฺสามีติ อุทายิตฺเถรสฺส
สนฺติเก ปพฺพชิตฺวา เตน สหธมฺมิก วุจฺจมาโน ตสฺส วาทํ
อาโรเปสิ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว พฺยตฺเตน ภิกฺขุนาติอาทิมฺหิ พฺยตฺโต
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๔๕.
ปุพฺเพ ภิกฺขุโนวาทกวณฺณนายํ วุตฺตลกฺขโณเยว ฯ โย ปน
อนฺเตวาสิโน วา สทฺธิวิหาริกสฺส วา คิลานสฺส สกฺโกติ อุปฏฺานาทีนิ
กาตุํ อยํ อิธ ปฏิพโลติ อธิปฺเปโต ฯ วุตฺตมฺปิ เจตํ ปญฺจหิ
อุปาลิ องฺเคหิ สมนฺนาคเตน ภิกฺขุนา อุปสมฺปาเทตพฺพํ นิสฺสโย
ทาตพฺโพ สามเณโร อุปฏฺาเปตพฺโพ กตเมหิ ปญฺจหิ ปฏิพโล
โหติ อนฺเตวาสึ วา สทฺธิวิหารึ วา คิลานํ อุปฏฺาตุํ วา
อุปฏฺาเปตุํ วา อนภิรตึ วูปกาเสตุํ วา วูปกาสาเปตุํ วา
อุปฺปนฺนํ กุกฺกุจฺจํ ธมฺมโต วิโนเทตุํ วา วิโนทาเปตุํ วา อภิธมฺเม
วิเนตุํ อภิวินเย วิเนตุนฺติ ฯ
     {๗๗} ปกฺขสงฺกนฺเตสูติ ติตฺถิยปกฺขสงฺกนฺเตสุ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว
อาจริยนฺติ อาจารสมาจารสิกฺขาปนกํ อาจริยํ อนุชานามิ ฯ อาจริโย
ภิกฺขเว อนฺเตวาสิกมฺหีติอาทิ สพฺพํ อุปชฺฌาโย ภิกฺขเว สทฺธิ-
วิหาริกมฺหีติอาทินา นเยน วุตฺตวเสเนว เวทิตพฺพํ ฯ นามมตฺตเมว
หิ เอตฺถ นานํ ฯ {๘๐} อนฺเตวาสิกา อาจริเยสุ น สมฺมาวตฺตนฺตีติ
เอตฺถ ปน ยํ ปุพฺเพ น สมฺมาวตฺตนาย จ ยาว จีวรรชนํ
ตาว วตฺเต อกริยมาเน อุปชฺฌายสฺส ปริหานิ โหติ ตสฺมา ตํ
อกโรนฺตสฺส นิสฺสยมุตฺตกสฺสาปิ อมุตฺตกสฺสาปิ อาปตฺติเยวาติ จ
เอกจฺจสฺส ปตฺตทานโต ปฏฺาย อมุตฺตนิสฺสยสฺเสว อาปตฺตีติ จ
ลกฺขณํ วุตฺตํ เตเนว ลกฺขเณน นิสฺสยนฺเตวาสิกสฺส อาปตฺติ
เวทิตพฺพา ฯ นิสฺสยนฺเตวาสิเกน หิ ยาว อาจริยํ นิสฺสาย วสติ ตาว
สพฺพํ อาจริยวตฺตํ กาตพฺพํ ปพฺพชฺชาอุปสมฺปทาธมฺมนฺเตวาสิเกหิ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๔๖.
ปน นิสฺสยมุตฺตเกหิปิ อาทิโต ปฏฺาย ยาว จีวรรชนํ ตาว วตฺตํ
กาตพฺพํ อนาปุจฺฉิตฺวา ปตฺตทานาทิมฺหิ ปน เอเตสํ อนาปตฺติ
เอเตสุ จ ปพฺพชฺชนฺเตวาสิโก จ อุปสมฺปทนฺเตวาสิโก จ อาจริยสฺส
ยาวชีวํ ภาโร นิสฺสยนฺเตวาสิโก จ ธมฺมนฺเตวาสิโก จ ยาว
สมีเป วสนฺติ ตาวเทว ตสฺมา อาจริเยนาปิ เตสุ สมฺมา-
วตฺติตพฺพํ ฯ อาจริยนฺเตวาสิเกสุ หิ โย โย น สมฺมาวตฺตติ
ตสฺส ตสฺส อาปตฺติ ฯ
     {๘๓} อุปชฺฌายมฺหา นิสฺสยปฏิปฺปสฺสทฺธีสุ อุปชฺฌาโย ปกฺกนฺโต
วาติอาทีสุ อยํ วินิจฺฉโย ฯ ปกฺกนฺโตติ ตมฺหา อาวาสา วิปฺปวสิตุ-
กาโม ปกฺกนฺโต ทิสงฺคโต ฯ เอวํ คเต จ ปน ตสฺมึ สเจ
วิหาเร นิสฺสยทายโก อตฺถิ ยสฺส สนฺติเก อญฺทาปิ นิสฺสโย วา
คหิตปุพฺโพ โหติ โย วา เอกสมฺโภคปริโภโค ตสฺส สนฺติเก
นิสฺสโย คเหตพฺโพ ฯ เอกทิวสมฺปิ ปริหาโร นตฺถิ ฯ สเจ ตาทิโส
นตฺถิ อญฺโ ลชฺชี เปสโล อตฺถิ ตสฺส ลชฺชิเปสลภาวํ
ชานนฺเตน ตทเหว นิสฺสโย ยาจิตพฺโพ ฯ สเจ เทติ อิจฺเจตํ
กุสลํ อถ ปน ตุมฺหากํ อุปชฺฌาโย ลหุํ อาคมิสฺสตีติ ปุจฺฉติ
อุปชฺฌาเยน จ ตถา วุตฺตํ อาม ภนฺเตติ วตฺตพฺพํ สเจ
ปน วทติ เตนหิ อุปชฺฌายสฺส อาคมนํ อาคเมถาติ วฏฺฏติ
อถ ปนสฺส ปกติยา เปสลภาวํ น ชานาติ จตฺตาริ ปญฺจ
ทิวสานิ ตสฺส ภิกฺขุโน สภาคตํ โอโลเกตฺวา โอกาสํ กาเรตฺวา
นิสฺสโย คเหตพฺโพ ฯ สเจ ปน วิหาเร นิสฺสยทายโก นตฺถิ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๔๗.
อุปชฺฌาโย จ อหํ กติปาเหเนว อาคมิสฺสามิ มา อุกฺกณฺิตฺถาติ
วตฺวา คโต ยาว อาคมนา ปริหาโร ลพฺภติ ฯ อถาปิ นํ
ตตฺถ มนุสฺสา ปริจฺฉินฺนกาลโต อุตฺตรึปิ ปญฺจ วา ทส วา
ทิวสานิ วาเสนฺติเยว ฯ เตน วิหารํ ปวตฺติ เปเสตพฺพา ทหรา
มา อุกฺกณฺนฺตุ อยํ อสุกทิวสํ นาม อาคมิสฺสามีติ ฯ เอวมฺปิ
ปริหาโร ลพฺภติ ฯ อถ อาคจฺฉนฺโต อนฺตรามคฺเค นทีปูเรน วา
โจราทีหิ วา อุปทฺทโว โหติ เถโร อุทโกสกฺกนํ วา อาคเมติ
สหาเย วา ปริเยสติ ตญฺเจ ปวตฺตึ ทหรา สุณนฺติ ยาว
อาคมนา ปริหาโร ลพฺภติ ฯ สเจ ปน โส อิเธวาหํ วสิสฺสามีติ
ปหิณติ ปริหาโร นตฺถิ ฯ ยตฺถ นิสฺสโย ลพฺภติ ตตฺถ
คนฺตพฺพํ ฯ วิพฺภนฺเต ปน กาลกเต วา ปกฺขสงฺกนฺเต วา เอกทิวสมฺปิ
ปริหาโร นตฺถิ ยตฺถ นิสฺสโย ลพฺภติ ตตฺถ คนฺตพฺพํ ฯ
วิพฺภนฺโตติ สาสนโต จุโต ฯ อาณตฺตีติ นิสฺสยปณามนา วุจฺจติ ฯ
ตสฺมา ปณาเมมิ ตนฺติ วา มา อิธ ปฏิกฺกมีติ วา นีหร
เต ปตฺตจีวรนฺติ วา นาหํ ตยา อุปฏฺาตพฺโพติ วา อิมินา
ปาลินเยน มา มํ คามปฺปเวสนํ อาปุจฺฉีติอาทินา ปาลิมุตฺตกนเยน
วา โย นิสฺสยปณามนาย ปณามิโต โหติ เตน อุปชฺฌาโย
ขมาเปตพฺโพ ฯ สเจ อาทิโตว น ขมติ ทณฺฑกมฺมํ อาหริตฺวา
ติกฺขตฺตุํ ตาว สยเมว ขมาเปตพฺโพ ฯ โน เจ ขมติ ตสฺมึ
วิหาเร มหาเถเร คเหตฺวา ขมาเปตพฺโพ ฯ โน เจ ขมติ สามนฺต-
วิหาเร ภิกฺขู คเหตฺวา ขมาเปตพฺโพ ฯ สเจ เอวมฺปิ น ขมติ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๔๘.
อญฺตฺถ คนฺตฺวา อุปชฺฌายสฺส สภาคานํ สนฺติเก วสิตพฺพํ อปฺเปว
นาม สภาคานํ เม สนฺติเก วสตีติ ตฺวาปิ ขเมยฺยาติ ฯ สเจ
เอวมฺปิ น ขมติ ตตฺเรว วสิตพฺพํ ฯ ตตฺร เจ ทุพฺภิกฺขาทิโทเสน
น สกฺกา โหติ วสิตุํ ตํเยว วิหารํ อาคนฺตฺวา อญฺสฺส
สนฺติเก นิสฺสยํ คเหตฺวา วสิตุํ วฏฺฏติ ฯ อยมาณตฺติยํ วินิจฺฉโย ฯ
     อาจริยมฺหา นิสฺสยปฏิปฺปสฺสทฺธีสุ อาจริโย ปกฺกนฺโต วา โหตีติ
เอตฺถ โกจิ อาจริโย อาปุจฺฉิตฺวา ปกฺกมติ โกจิ อนาปุจฺฉิตฺวา ฯ
อนฺเตวาสิโกปิ เอวเมว ฯ ตตฺร สเจ อนฺเตวาสิโก
อาจริยํ อาปุจฺฉติ อสุกํ นาม ภนฺเต านํ คนฺตุํ อิจฺฉามิ
เกนจิเทว กรณีเยนาติ อาจริเยน จ กทา คมิสฺสตีติ วุตฺโต
สายณฺเห วา รตฺตึ วา อุฏฺหิตฺวา คมิสฺสามีติ วทติ อาจริโยปิ
สาธูติ สมฺปฏิจฺฉติ ตํขณญฺเว นิสฺสโย ปฏิปฺปสฺสมฺภติ ฯ สเจ
ปน ภนฺเต อสุกํ นาม านํ คนฺตุกาโมมฺหีติ วุตฺเต อาจริโย
อสุกสฺมึ นาม คาเม ปิณฺฑาย จริตฺวา ปจฺฉา ชานิสฺสสีติ
วทติ โส จ สาธูติ สมฺปฏิจฺฉติ ตโต เจ คโต สุคโต
สเจ ปน น คจฺฉติ นิสฺสโย น ปฏิปฺปสฺสมฺภติ ฯ อถาปิ
คจฺฉามีติ วุตฺเต อาจริเยน มา ตาว คจฺฉ รตฺตึ มนฺเตตฺวา
ชานิสฺสามาติ วุตฺโต มนฺเตตฺวา คจฺฉติ สุคโต โน เจ
คจฺฉติ นิสฺสโย น ปฏิปฺปสฺสมฺภติ ฯ อาจริยํ อนาปุจฺฉา
ปกฺกมนฺตสฺส ปน อุปจารสีมาติกฺกเม นิสฺสโย ปฏิปฺปสฺสมฺภติ
อนฺโตอุปจารสีมโต ปฏินิวตฺตนฺตสฺส น ปฏิปฺปสฺสมฺภติ ฯ สเจ ปน
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๔๙.
อาจริโย อนฺเตวาสิกํ อาปุจฺฉติ อาวุโส อสุกํ นาม านํ
คมิสฺสามีติ อนฺเตวาสิเกน จ กทา คมิสฺสถาติ วุตฺเต สายณฺเห
วา รตฺติภาเค วาติ วทติ อนฺเตวาสิโกปิ สาธูติ สมฺปฏิจฺฉติ
ตํขณญฺเว นิสฺสโย ปฏิปฺปสฺสมฺภติ ฯ สเจ ปนาจริโย เสฺว
ปิณฺฑาย จริตฺวา คมิสฺสามีติ วทติ อิตโร จ สาธูติ
สมฺปฏิจฺฉติ เอกทิวสํ ตาว นิสฺสโย น ปฏิปฺปสฺสมฺภติ ปุนทิวเส
ปฏิปฺปสฺสทฺโธ โหติ ฯ อสุกสฺมึ นาม คาเม ปิณฺฑาย จริตฺวา
ชานิสฺสามิ มม คมนํ วา อคมนํ วาติ วตฺวา สเจ น คจฺฉติ
นิสฺสโย น ปฏิปฺปสฺสมฺภติ ฯ อถาปิ คจฺฉามีติ วุตฺเต อนฺเต-
วาสิเกน มา ตาว คจฺฉถ รตฺตึ มนฺเตตฺวา ชานิสฺสถาติ วุตฺโต
มนฺเตตฺวาปิ น คจฺฉติ นิสฺสโย น ปฏิปฺปสฺสมฺภติ สเจ อุโภปิ
อาจริยนฺเตวาสิกา เกนจิ กรณีเยน พหิสีมํ คจฺฉนฺติ ตโต เจ
อาจริโย คมิยจิตฺเต อุปฺปนฺเน อนาปุจฺฉาว คนฺตฺวา ทฺวินฺนํ
เลฑฺฑุปาตานํ อนฺโตเยว นิวตฺตติ นิสฺสโย น ปฏิปฺปสฺสมฺภติ สเจ
เทฺว เลฑฺฑุปาเต อติกฺกมิตฺวา นิวตฺตติ นิสฺสโย ปฏิปฺปสฺสทฺโธ
โหติ ฯ อาจริยุปชฺฌายา เทฺว เลฑฺฑุปาเต อติกฺกมฺม อญฺสฺมึ
วิหาเร วสนฺติ นิสฺสโย ปฏิปฺปสฺสมฺภติ ฯ อาจริเย วิพฺภนฺเต
กาลกเต ปกฺขสงฺกนฺเต ตํขณญฺเว นิสฺสโย ปฏิปฺปสฺสมฺภติ ฯ
อาณาตฺติยมฺปน สเจปิ อาจริโย มุญฺจิตุกาโมว หุตฺวา
นิสฺสยปณามนาย ปณาเมติ อนฺเตวาสิโก จ กิญฺจาปิ มํ อาจริโย
ปณาเมติ อถโข หทเยน มุทุโกติ สาลโยว โหติ นิสฺสโย น
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๕๐.
ปฏิปฺปสฺสมฺภติ ฯ สเจปิ อาจริโย สาลโย อนฺเตวาสิโก นิราลโย
นทานิ อิมํ นิสฺสาย วสิสฺสามีติ ธุรํ นิกฺขิปติ เอวมฺปิ น
ปฏิปฺปสฺสมฺภติ ฯ อุภินฺนํ สาลยภาเวน จ น ปฏิปฺปสฺสมฺภติเยว ฯ
อุภินฺนํ ธุรนิกฺเขเป ปฏิปฺปสฺสมฺภติ ฯ ปณามิเตน ทณฺฑกมฺมํ
อาหริตฺวา ติกฺขตฺตุํ ขมาเปตพฺโพ ฯ โน เจ ขมติ อุปชฺฌาเย
วุตฺตนเยน ปฏิปชฺชิตพฺพํ ฯ อุปชฺฌาเยน วา สโมธานคโตติ เอตฺถ
ทสฺสนสวนวเสน สโมธานํ เวทิตพฺพํ ฯ สเจ หิ อาจริยํ นิสฺสาย
วสนฺโต สทฺธิวิหาริโก เอกวิหาเร เจติยํ วา วนฺทนฺตํ เอกคาเม
ปิณฺฑาย วา จรนฺตํ อุปชฺฌายํ ปสฺสติ นิสฺสโย ปฏิปฺปสฺสมฺภติ ฯ
อุปชฺฌาโย ปสฺสติ สทฺธิวิหาริโก ปน น ปสฺสติ น ปฏิปฺปสฺสมฺภติ ฯ
มคฺคปฏิปนฺนํ วา อากาเสน วา คจฺฉนฺตํ อุปชฺฌายํ ทิสฺวา
ทูรโต ภิกฺขูติ ชานาติ อุปชฺฌาโยติ น ชานาติ น ปฏิปฺปสฺสมฺภติ ฯ
สเจ ชานาติ ปฏิปฺปสฺสมฺภติ ฯ อุปริปาสาเท อุปชฺฌาโย วสติ
เหฏฺา สทฺธิวิหาริโก ตํ อทิสฺวาว ยาคุํ ปิวิตฺวา ปกฺกมติ
อาสนสาลายํ วา นิสินฺนํ อทิสฺวา เอกมนฺเต ภุญฺชิตฺวา ปกฺกมติ
ธมฺมสฺสวนมณฺฑเป วา นิสินฺนํปิ ตํ อทิสฺวาว ธมฺมํ สุตฺวา ปกฺกมติ
นิสฺสโย น ปฏิปฺปสฺสมฺภติ ฯ เอวํ ตาว ทสฺสนวเสน สโมธานํ
เวทิตพฺพํ ฯ สวนวเสน ปน สเจ อุปชฺฌายสฺส วิหาเร อนฺตรฆเร
วา ธมฺมํ วา กเถนฺตสฺส อนุโมทนํ วา กโรนฺตสฺส สทฺทํ สุตฺวา
อุปชฺฌายสฺส เม สทฺโทติ สญฺชานาติ นิสฺสโย ปฏิปฺปสฺสมฺภติ
อสญฺชานนฺตสฺส น ปฏิปฺปสฺสมฺภติ ฯ อยํ สโมธาเน วินิจฺฉโย ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๕๑.
     {๘๔} อิทานิ ยํ ปุพฺเพ อนุชานามิ ภิกฺขเว พฺยตฺเตน ภิกฺขุนา
ปฏิพเลน ทสวสฺเสน วา อติเรกทสวสฺเสน วา อุปสมฺปาเทตุํ
นิสฺสยํ ทาตุนฺติ สงฺเขปโต อุปชฺฌายาจริยานํ ลกฺขณํ วุตฺตํ ตํ
วิตฺถารโต ทสฺเสตุํ ปญฺจหิ ภิกฺขเว องฺเคหิ สมนฺนาคเตนาติอาทิมาห ฯ
ตตฺถ ปญฺจหิ องฺเคหีติ ปญฺจหิ อคุณงฺเคหิ ฯ โส หิ สีลกฺขนฺธาทีหิ
อสมนฺนาคตตฺตาว อคุณงฺเคหิ สมนฺนาคโต โหติ ฯ น อุปสมฺปาเท-
ตพฺพนฺติ อุปชฺฌาเยน หุตฺวา น อุปสมฺปาเทตพฺพํ ฯ น นิสฺสโย
ทาตพฺโพติ อาจริเยน หุตฺวา นิสฺสโย น ทาตพฺโพ ฯ เอตฺถ ปน
อเสเขนาติอาทิ อรหโต สีลสมาธิปญฺาผลปจฺจเวกฺขณาณานิ
สนฺธาย วุตฺตํ ฯ เอเต จ อาทิโต ตโย ปญฺจกา อยุตฺตวเสน
วุตฺตา น อาปตฺติองฺควเสน ฯ เอตฺถ ปน อเสเขน สีลกฺขนฺเธนาติ จ
อตฺตนา น อเสเขนาติ จ อสฺสทฺโธติ จ อาทีสุ ตีสุ ปญฺจเกสุ
อยุตฺตวเสน ปฏิกฺเขโป กโต น อาปตฺติองฺควเสน ฯ โย หิ
อเสเขหิ สีลกฺขนฺธาทีหิ อสมนฺนาคโต ปเร จ ตตฺถ สมาทเปตุํ
อสกฺโกนฺโต อสฺสทฺธิยาทิโทเสหิ ยุตฺโตว หุตฺวา ปริสํ ปริหรติ
ตสฺส ปริสา สีลาทีหิ ปริหายติเยว น วฑฺฒติ ตสฺมา เตน น
อุปสมฺปาเทตพฺพนฺติอาทิ อยุตฺตวเสน วุตฺตํ น อาปตฺติองฺควเสน ฯ
น หิ ขีณาสวสฺเสว อุปชฺฌายาจริยภาโว ภควตา อนุญฺาโต ยทิ
ตสฺเสว อนุญฺาโต อภวิสฺส สเจ อุปชฺฌายสฺส อนภิรติ อุปฺปนฺนา
โหตีติอาทึ น วเทยฺย ฯ ยสฺมา ปน ขีณาสวสฺส ปริสา
สีลาทีหิ น ปริหายติ ตสฺมา ปญฺจหิ ภิกฺขเว องฺเคหิ สมนฺนาคเตน
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๕๒.
ภิกฺขุนา อุปสมฺปาเทตพฺพนฺติอาทิ วุตฺตํ ฯ อธิสีเล สีลวิปนฺโนติอาทีสุ
ปาราชิกญฺจ สงฺฆาทิเสสญฺจ อาปนฺโน อธิสีเล สีลวิปนฺโน
นาม ฯ อิตเร ปญฺจาปตฺติกฺขนฺเธ อาปนฺโน อชฺฌาจาเร
อาจารวิปนฺโน นาม ฯ สมฺมาทิฏฺึ ปหาย อนฺตคฺคาหิกาย ทิฏฺิยา
สมนฺนาคโต อติทิฏฺิยา ทิฏฺิวิปนฺโน นาม ฯ ยตฺตกํ สุตํ ปริสํ
ปริหรนฺตสฺส อิจฺฉิตพฺพํ เตน วิรหิตตฺตา อปฺปสฺสุโต นาม ฯ ยํ
เตน ชานิตพฺพํ อาปตฺตาทิ ตสฺส อชานนโต ทุปฺปญฺโ นาม ฯ
อิมสฺมึ ปน ปญฺจเก ปุริมานิ ตีณิ ปทานิ อยุตฺตวเสเนว วุตฺตานิ
ปจฺฉิมานิ เทฺว อาปตฺติองฺควเสน ฯ อาปตฺตึ น ชานาตีติ อิทํ
นาม มยา กตนฺติ วุตฺเต อิมํ นาม อาปตฺตึ อยํ อาปนฺโนติ
น ชานาติ ฯ วุฏฺานํ น ชานาตีติ วุฏฺานคามินิโต วา เทสนา-
คามินิโต วา อาปตฺติโต เอวํ วุฏฺานํ โหตีติ น ชานาติ ฯ อิมสฺมึ
ปญฺจเก ปุริมานิ เทฺว ปทานิ อยุตฺตวเสน วุตฺตานิ ปจฺฉิมานิ
ตีณิ อาปตฺติองฺควเสน ฯ อภิสมาจาริกาย สิกฺขายาติ ขนฺธกวคฺเค
วิเนตุํ น ปฏิพโล โหตีติ อตฺโถ ฯ อาทิพฺรหฺมจริยกายาติ
เสขปณฺณตฺติยํ วิเนตุํ น ปฏิพโลติ อตฺโถ ฯ อภิธมฺเมติ
นามรูปปริจฺเฉเท วิเนตุํ น ปฏิพโลติ อตฺโถ ฯ อภิวินเยติ สกเล
วินยปิฏเก วิเนตุํ น ปฏิพโลติ อตฺโถ ฯ วิเนตุํ น ปฏิพโลติ จ
สพฺพตฺถ สิกฺขาเปตุํ น สกฺโกตีติ อตฺโถ ฯ ธมฺมโต วิเวเจตุนฺติ
ธมฺเมน การเณน วิสฺสชฺชาเปตุํ ฯ อิมสฺมึ ปญฺจเก สพฺพปเทสุ
อาปตฺติ ฯ อาปตฺตึ น ชานาตีติอาทิปญฺจกสฺมึปิ สพฺพปเทสุ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๕๓.
อาปตฺติ ฯ ตตฺถ อุภยานิ โข ปนสฺส ปาฏิโมกฺขานิ วิตฺถาเรน
สฺวาคตานิ โหนฺตีติ อุภโตวิภงฺควเสน วุตฺตานิ ฯ สุวิภตฺตานีติ
มาติกาวิภงฺควเสน ฯ สุปฺปวตฺตีนีติ วาจุคฺคตวเสน ฯ สุวินิจฺฉิตานิ
สุตฺตโส อนุพฺยญฺชนโสติ มาติกาโต จ วิภงฺคโต จ สุฏฺุวินิจฺฉิตานิ ฯ
อูนทสวสฺสปริโยสานปญฺจเกปิ เอเสว นโย ฯ อิติ อาทิโต ตโย
ปญฺจกา จตุตฺเถ ตีณิ ปทานิ ปญฺจเม เทฺว ปทานีติ สพฺเพปิ
จตฺตาโร ปญฺจกา อยุตฺตวเสน วุตฺตา ฯ จตุตฺถปญฺจเก เทฺว
ปทานิ ปญฺจเม ตีณิ ฉฏฺสตฺตมฏฺมา ตโย ปญฺจกาติ สพฺเพปิ
จตฺตาโร ปญฺจกา อาปตฺติองฺควเสน วุตฺตา ฯ สุกฺกปกฺเข อฏฺสุ
อนาปตฺติเยวาติ ฯ
                โสฬสปญฺจกวินิจฺฉโย นิฏฺิโต ฯ
     {๘๕} ฉกฺเกสุ อูนทสวสฺสปทํ วิเสโส ฯ ตํ สพฺพตฺถ อาปตฺติกรํ ฯ
เสสํ วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพํ ฯ


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓ หน้า ๔๔-๕๓.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=3&A=917&pagebreak=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=3&A=917&pagebreak=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=4&i=-88
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=4&A=1975
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=4&A=2177
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=4&A=2177
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๔
http://84000.org/tipitaka/read/?index_4