บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ | |
|
นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส ฯ ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น |
นานาปัญหา โดย คณะสหายธรรม | |
ตอบ ก่อนอื่น ขอพูดถึงสัมมาปณิธิ คือการตั้งไว้ชอบก่อน ในมงคลสูตร ท่านอธิบายว่าได้แก่การตั้งไว้ในสุจริตธรรม ๑๐ ประการ พูดง่ายๆ ก็คือตั้งไว้ในกุศลธรรมทั้ง ก็โยนิโสมนสิการนี้มองเผินๆ น่าจะเป็นปัญญาเจตสิก แต่ก็ไม่ใช่ ทั้งนี้ขออ้างจากปัญหาพระยามิลินท์ ปัญหาที่ ๗ และที่ ๘ (หน้า ๘๑) ว่า พระยามิลินท์ตรัสถามพระนาคเสนว่า โยนิโสมนสิการเป็นปัญญามิใช่หรือ พระนาคเสนทูลว่า หามิได้ โยนิโสมนสิการก็อย่างหนึ่ง ปัญญาก็อย่างหนึ่ง แม้พวกสัตว์มีแพะ แกะ โค กระบือ อูฐเป็นต้น ก็มีโยนิโสมนสิการได้ แต่หามีปัญญาไม่ ปัญญามีการตัดเป็นลักษณะ มนสิการมีการจับเป็นลักษณะ อุปมาเหมือนคนเกี่ยวข้าว เอามือซ้ายจับมัดข้าวไว้ใช้มือขวาถือเคียวตัดข้าวฉันใด พระโยคาวจรก็ใช้มนสิการจับจิตไว้ (ในอารมณ์ที่ควรใส่ใจมีอารมณ์กรรมฐานเป็นต้น ไม่ใส่ใจในอารมณ์อื่น) แล้วใช้ปัญญาตัดกิเลสทั้ง สรุปว่า เมื่อจิตมีโยนิโสมนสิการใส่ใจอยู่แต่อารมณ์กรรมฐาน ก็ย่อมตัดกิเลสทั้ง ที่มา อ้างอิงและแนะนำ :- พระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๑ พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒๓ ขุททกนิกาย ปฏิสัมภิทามรรค มหาวรรค ญาณกถา https://84000.org/tipitaka/book/v.php?B=31&A=95&Z=3331 พระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๕ พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๑๗ ขุททกนิกาย ขุททกปาฐะ-ธรรมบท-อุทาน-อิติวุตตกะ-สุตตนิบาต มงคลสูตรในขุททกปาฐะ https://84000.org/tipitaka/book/v.php?B=25&A=41&Z=72 หมวดหนังสือธรรมะ สิ่งที่เป็นมงคล (มงคล ๓๘) https://84000.org/tipitaka/book/bookpn06.html#6 พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต) คำว่า โยนิโสมนสิการ https://84000.org/tipitaka/dic/d_seek.php?text=โยนิโสมนสิการ คำว่า เจตสิก https://84000.org/tipitaka/dic/d_seek.php?text=เจตสิก |
ดาวน์โหลดนานาปัญหาทั้ง ๕๑ ข้อ นานาปัญหา โดยคณะสหายธรรม บันทึก ๒๐ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๔๘ หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]