ค้นคำว่า อายตนะ ในพจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม

แสดงผลการค้น ลำดับที่ 1 / 3

[276] อายตนะภายใน 6 (ที่เชื่อมต่อให้เกิดความรู้, แดนต่อความรู้ฝ่ายภายใน — internal sense-fields) บาลีเรียก อัชฌัตติกายตนะ
       1. จักขุ (จักษุ, ตา — the eye)
       2. โสตะ (หู — the ear)
       3. ฆานะ (จมูก — the nose)
       4. ชิวหา (ลิ้น — the tongue)
       5. กาย (กาย — the body)
       6. มโน (ใจ — the mind)

       ทั้ง 6 นี้ เรียกอีกอย่างว่า อินทรีย์ 6 เพราะเป็นใหญ่ในหน้าที่ของตนแต่ละอย่าง เช่น จักษุเป็นเจ้าการในการเห็น เป็นต้น

D.III.243;
M.III.261;
Vbh.70.

ที.ปา. 11/304/255;
ม.อุ. 14/619/400;
อภิ.วิ. 35/99/85.

แสดงผลการค้น ลำดับที่ 2 / 3

[277] อายตนะภายนอก 6 (ที่เชื่อมต่อให้เกิดความรู้, แดนต่อความรู้ฝ่ายภายนอก — external sense-fields) บาลีเรียก พาหิรายตนะ
       1. รูปะ (รูป, สิ่งที่เห็น หรือ วัณณะ คือสี — form; visible objects)
       2. สัททะ (เสียง — sound)
       3. คันธะ (กลิ่น — smell; odor)
       4. รสะ (รส — taste)
       5. โผฏฐัพพะ (สัมผัสทางกาย, สิ่งที่ถูกต้องกาย — touch; tangible objects)
       6. ธรรม หรือ ธรรมารมณ์ (อารมณ์ที่เกิดกับใจ, สิ่งที่ใจนึกคิด — mind-objects)

       ทั้ง 6 นี้ เรียกทั่วไปว่า อารมณ์ 6 คือ เป็นสิ่งสำหรับให้จิตยึดหน่วง

D.III.243;
M.III.216;
Vbh.70

ที.ปา. 11/305/255;
ม.อุ. 14/620/400;
อภิ.วิ. 35/99/85.

แสดงผลการค้น ลำดับที่ 3 / 3

[341] อายตนะ 12 (สิ่งที่เชื่อมต่อกันให้เกิดความรู้, แดนต่อหรือแดนเกิดแห่งความรู้ — sense-fields; sense-spheres)
1. อายตนะภายใน 6 ดู [276] อายตนะภายใน 6.
2. อายตนะภายนอก 6 ดู [277] อายตนะภายนอก 6.

Vbh.70.

อภิ.วิ. 35/99/85

พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม พิมพ์ครั้งที่ ๑๒ พ.ศ. ๒๕๔๖
http://84000.org/tipitaka/dic/d_seek.php?text=อายตนะ
http://84000.org/tipitaka/dic/d_seek.php?text=%CD%D2%C2%B5%B9%D0