คาพยุต ดู คาวุต
คาวุต ซื่อมาตราวัดระยะทางเท่ากับ ๘๐ อุสภะ หรือ ๑๐๐ เส้น (๔ คาวุต เป็น ๑ โยชน์)
ดู มาตรา
มาตรา กิริยากำหนดประมาณ, เครื่องวัดต่างๆ เช่นวัดขนาด จำนวน เวลา ระยะทางเป็นต้น,
มาตราที่ควรรู้ ดังนี้
| มาตราเวลา | | ๑๕ หรือ ๑๔ | วัน | เป็น ๑ ปักษ์ | | ๒ | ปักษ์ | เป็น ๑ เดือน | | ๔ | เดือน | เป็น ๑ ฤดู | | ๓ | ฤดู | เป็น ๑ ปี |
(๑๔ วัน คือ ข้างแรมเดือนขาด, ๑๒ เดือนตั้งแต่เดือนอ้ายมีชื่อดังนี้;
มาคสิรมาส, ปุสสมาส, มาฆมาส, ผัคคุณมาส, จิตตมาส, เวสาขมาส, เชฏฐมาส, อาสาฬหมาส, สาวนมาส, ภัททปทมาส หรือโปฏฐปทมาส, อัสสยุชมาส หรือปฐมกัตติกมาส, กัตติกามาส;
ฤดู ๓ คือ
เหมันต์ ฤดูหนาว เริ่มเดือนมาคสิระ ของเราเป็นแรม ๑ ค่ำ เดือน ๑๒,
คิมหะ ฤดูร้อน เริ่มเดือนจิตตะ ของเราเป็นแรม ๑ ค่ำ เดือน ๔,
วัสสานะ ฤดูฝน เริ่มเดือนสาวนะ ของเราเป็นแรม ๑ ค่ำ เดือน ๘)
| มาตราวัด | | ๗ | เมล็ดข้าว | เป็น ๑ นิ้ว | | ๑๒ | นิ้ว | เป็น ๑ คืบ | | ๒ | คืบ | เป็น ๑ ศอก | | ๔ | ศอก | เป็น ๑ วา | | ๒๕ | วา | เป็น ๑ อุสภะ | | ๘๐ | อุสภะ | เป็น ๑ คาวุต | | ๔ | คาวุต | เป็น ๑ โยชน์ | | หรือ | | ๔ | ศอก | เป็น ๑ ธนู | | ๕๐๐ | ธนู | เป็น ๑ โกสะ | | ๔ | โกสะ | เป็น ๑ คาวุต | | ๔ | คาวุต | เป็น ๑ โยชน์ | | มาตราตวง | | ๔ | มุฏฐิ (กำมือ) | เป็น ๑ กุฑวะ (ฟายมือ) | | ๒ | กุฑวะ | เป็น ๑ ปัตถะ (กอบ) | | ๒ | ปัตถะ | เป็น ๑ นาฬี (ทะนาน) | | ๔ | นาฬี | เป็น ๑ อาฬหก | | มาตรารูปิยะ | | ๕ | มาสก | เป็น ๑ บาท | | ๔ | บาท | เป็น ๑ กหาปณะ |
โยชน์ ชื่อมาตราวัดระยะทาง เท่ากับ ๔ คาวุต หรือ ๔๐๐ เส้น
อันธกวินทะ ชื่อหมู่บ้านแห่งหนึ่งในแคว้นมคธ อยู่ห่างจากกรุงราชคฤห์ประมาณ ๑ คาวุต
(คัมภีร์ฉบับสีหลว่า ๓ คาวุต)
|
