มจร. ๑. กาฬุทายีเถรคาถา : พระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย เถรคาถา [๑๐. ทสกนิบาต]

๑. กาฬุทายีเถรคาถา

๑๐. ทสกนิบาต ๑. กาฬุทายีเถรคาถา ภาษิตของพระกาฬุทายีเถระ (พระกาฬุทายีเถระได้กล่าวคาถาเหล่านี้ว่า) [๕๒๗] ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ บัดนี้ หมู่ไม้มีดอกและใบสีแดงดังถ่านเพลิง ผลัดใบเก่าทิ้ง ผลิดอกออกผล หมู่ไม้เหล่านั้น สว่างไสวดังเปลวเพลิง ข้าแต่พระมหาวีระ ผู้มีส่วนแห่งอรรถรสเป็นต้น เวลานี้เป็นเวลาสมควรอนุเคราะห์หมู่พระญาติ [๕๒๘] หมู่ไม้มีดอกบานสะพรั่ง น่ารื่นรมย์ใจ ส่งกลิ่นหอมฟุ้งตลบไปทั่วทุกทิศ ผลัดใบเก่าทิ้ง ผลิดอกออกผล ข้าแต่พระองค์ผู้แกล้วกล้า ถึงเวลาที่พระองค์จะเสด็จหลีกไปจากที่นี้ [๕๒๙] ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ก็ฤดูนี้ไม่หนาวนัก ไม่ร้อนนัก เป็นฤดูที่สบาย เหมาะแก่การเดินทาง พระประยูรญาติทั้งฝ่ายศากยวงศ์และโกลิยวงศ์จะได้เฝ้าพระองค์ ผู้ผินพระพักตร์ไปทางทิศตะวันออกซึ่งกำลังเสด็จข้ามแม่น้ำโรหิณี [๕๓๐] ชาวนาไถนาก็ด้วยหวังผล หว่านพืชก็ด้วยหวังผล พวกพ่อค้าที่เที่ยวหาทรัพย์ เดินเรือไปสู่สมุทร ก็ด้วยหวังผล ข้าพระองค์อยู่ในที่นี้ด้วยหวังอันใด ขอความหวังอันนั้นของข้าพระองค์จงสำเร็จเถิด {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๒๖ หน้า : ๔๓๒}

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย เถรคาถา [๑๐. ทสกนิบาต]

๑. กาฬุทายีเถรคาถา

[๕๓๑] ชาวนาหว่านพืชตามฤดูกาล ฝนก็ตกต้องตามฤดูกาล ชาวนาไถนาตามฤดูกาล รัฐจึงจะได้ข้าวเปลือกเป็นประจำ [๕๓๒] พวกผู้ขอเที่ยวขอบ่อยๆ พวกทานบดีก็ให้บ่อยๆ ครั้นทานบดีให้บ่อยๆ แล้วก็ไปสู่สวรรค์บ่อยๆ [๕๓๓] นักปราชญ์มีปัญญากว้างขวาง เกิดในสกุลใด ย่อมทำสกุลนั้นให้บริสุทธิ์สะอาดอย่างเดียว ถึง ๗ ชั่วคน ข้าพระองค์เข้าใจว่า พระองค์เป็นเทพเหนือกว่าเทพ ย่อมทรงสามารถทำผู้อื่นให้บริสุทธิ์ได้ เพราะพระองค์ทรงอุบัติโดยอริยชาติ ได้สัจนามว่า มุนี [๕๓๔] พระราชบิดาของพระองค์พระนามว่า สุทโทธนะ ผู้แสวงคุณอันยิ่งใหญ่ ส่วนพระมเหสีพระนามว่า มหามายา เป็นพุทธมารดา ซึ่งถนอมพระครรภ์พระโพธิสัตว์มาแล้ว เสด็จสวรรคตไปบันเทิงอยู่ในโลกสวรรค์(ชั้นดุสิต) [๕๓๕] พระนางมายาเทวีโคตมีพระองค์นั้นสวรรคต จุติจากโลกนี้ เพียบพร้อมด้วยกามคุณทิพย์ มีหมู่นางฟ้าห้อมล้อม ทรงบันเทิงอยู่ด้วยกามคุณ ๕ (พระกาฬุทายีเถระ ได้ถวายพระพรพระเจ้าสุทโธทนมหาราชว่า) [๕๓๖] อาตมภาพเป็นบุตรของพระพุทธเจ้าผู้ที่ไม่มีใครย่ำยีได้ มีพระรัศมีแผ่ซ่านจากพระวรกาย ไม่มีผู้ที่จะเปรียบปาน คงที่ มหาบพิตร พระองค์เป็นบิดาของพระพุทธเจ้าผู้เป็นบิดาของ อาตมา ทั้งเป็นพระเจ้าปู่ของอาตมาโดยธรรม {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๒๖ หน้า : ๔๓๓}