ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
     ฉบับหลวง   ฉบับมหาจุฬาฯ   บาลีอักษรไทย   PaliRoman 
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม
พระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๔ ภาษาบาลี อักษรไทย พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๖ สุตฺต. ม. อุปริปณฺณาสกํ

                       สุนกฺขตฺตสุตฺตํ
     [๖๗]   เอวมฺเม   สุตํ   เอกํ   สมยํ  ภควา  เวสาลิยํ  วิหรติ
มหาวเน   กูฏาคารสาลายํ   ฯ   เตน   โข  ปน  สมเยน  สมฺพหุเลหิ
ภิกฺขูหิ    ภควโต   สนฺติเก   อญฺญา   พฺยากตา   โหติ   ขีณา   ชาติ
วุสิตํ พฺรหฺมจริยํ กตํ กรณียํ นาปรํ อิตฺถตฺตายาติ ปชานามาติ ฯ
     [๖๘]   อสฺโสสิ   โข   สุนกฺขตฺโต  ลิจฺฉวิปุตฺโต  สมฺพหุเลหิ  กิร
ภิกฺขูหิ    ภควโต   สนฺติเก   อญฺญา   พฺยากตา   ขีณา   ชาติ   วุสิตํ
พฺรหฺมจริยํ  กตํ  กรณียํ  นาปรํ  อิตฺถตฺตายาติ  ปชานามาติ  ฯ  อถ  โข
สุนกฺขตฺโต    ลิจฺฉวิปุตฺโต   เยน   ภควา   เตนุปสงฺกมิ   อุปสงฺกมิตฺวา
ภควนฺตํ   อภิวาเทตฺวา   เอกมนฺตํ   นิสีทิ   ฯ  เอกมนฺตํ  นิสินฺโน  โข
สุนกฺขตฺโต    ลิจฺฉวิปุตฺโต   ภควนฺตํ   เอตทโวจ   สุตํ   เมตํ   ภนฺเต
สมฺพหุเลหิ   กิร   ภิกฺขูหิ   ภควโต   สนฺติเก   อญฺญา  พฺยากตา  ขีณา
ชาติ   วุสิตํ  พฺรหฺมจริยํ  กตํ  กรณียํ  นาปรํ  อิตฺถตฺตายาติ  ปชานามาติ
เย  เต  [๑]-  ภิกฺขู  ภควโต  สนฺติเก  อญฺญํ  พฺยากํสุ ขีณา ชาติ วุสิตํ
พฺรหฺมจริยํ   กตํ   กรณียํ   นาปรํ   อิตฺถตฺตายาติ   ปชานามาติ   กจฺจิ
เต   ภนฺเต   ภิกฺขู   สมฺมเทว  อญฺญํ  พฺยากํสุ  อุทาหุ  สนฺเตตฺเถกจฺเจ
ภิกฺขู อธิมาเนน อญฺญํ พฺยากํสูติ ฯ
     [๖๙]   เย   เต  สุนกฺขตฺต  ภิกฺขู  มม  สนฺติเก  อญฺญํ  พฺยากํสุ
ขีณา   ชาติ   วุสิตํ   พฺรหฺมจริยํ   กตํ   กรณียํ   นาปรํ  อิตฺถตฺตายาติ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. เอตฺถนฺตเร ภนฺเต อิติ ทิสฺสติ ฯ
ปชานามาติ    สนฺเตตฺเถกจฺเจ    ภิกฺขู    สมฺมเทว    อญฺญํ   พฺยากํสุ
สนฺติ   ปนิเธกจฺเจ   ภิกฺขู   อธิมาเนนปิ   อญฺญํ   พฺยากํสุ   ฯ   ตตฺร
สุนกฺขตฺต    เย   เต   ภิกฺขู   สมฺมเทว   อญฺญํ   พฺยากํสุ    เตสนฺตํ
ตเถว   โหติ   ฯ   เย   ปน   เต  ภิกฺขู  อธิมาเนน  อญฺญํ  พฺยากํสุ
ตตฺร   สุนกฺขตฺต   ตถาคตสฺส  เอวํ  โหติ  ธมฺมํ  เนสํ  เทเสสฺสนฺติ  ฯ
เอวญฺเจตฺถ   สุนกฺขตฺต   ตถาคตสฺส  โหติ  ธมฺมํ  เนสํ  เทเสสฺสนฺติ  ฯ
อถ   จ   ปนิเธกจฺเจ   โมฆปุริสา   ปญฺหํ  อภิสงฺขริตฺวา  อภิสงฺขริตฺวา
ตถาคตํ   อุปสงฺกมิตฺวา   ปุจฺฉนฺติ   ตตฺร   สุนกฺขตฺต   ยมฺปิ  ตถาคตสฺส
เอวํ   โหติ   ธมฺมํ   เนสํ  เทเสสฺสนฺติ  ตสฺสปิ  โหติ  อญฺญถตฺตนฺติ  ฯ
เอตสฺส  ภควา  กาโล  เอตสฺส  สุคต  กาโล  ยํ  ภควา ธมฺมํ เทเสยฺย
ภควโต   สุตฺวา   ภิกฺขู   ธาเรสฺสนฺตีติ   ฯ   เตนหิ  สุนกฺขตฺต  สุณาหิ
สาธุกํ   มนสิกโรหิ   ภาสิสฺสามีติ   ฯ   เอวํ  ภนฺเตติ  โข  สุนกฺขตฺโต
ลิจฺฉวิปุตฺโต ภควโต ปจฺจสฺโสสิ ฯ
     [๗๐]   ภควา  เอตทโวจ  ปญฺจ  โข  อิเม  สุนกฺขตฺต  กามคุณา
กตเม   ปญฺจ   จกฺขุวิญฺเญยฺยา   รูปา  อิฏฺฐา  กนฺตา  มนาปา  ปิยรูปา
กามูปสญฺหิตา   รชนียา   โสตวิญฺเญยฺยา   สทฺทา   ...  ฆานวิญฺเญยฺยา
คนฺธา  ...  ชิวฺหาวิญฺเญยฺยา  รสา ... กายวิญฺเญยฺยา โผฏฺฐพฺพา อิฏฺฐา
กนฺตา   มนาปา   ปิยรูปา  กามูปสญฺหิตา  รชนียา  อิเม  โข  สุนกฺขตฺต
ปญฺจ กามคุณา ฯ
     [๗๑]   ฐานํ   โข   ปเนตํ   สุนกฺขตฺต   วิชฺชติ  ยํ  อิเธกจฺโจ
ปุริสปุคฺคโล    โลกามิสาธิมุตฺโต   อสฺส   ฯ   โลกามิสาธิมุตฺตสฺส   โข
สุนกฺขตฺต   ปุริสปุคฺคลสฺส   ตปฺปฏิรูปี   เจว  กถา  สณฺฐาติ  ตทนุธมฺมญฺจ
อนุวิตกฺเกติ     อนุวิจาเรติ     ตญฺจ    ปุริสํ    ภชติ    เตน    จ
จิตฺตึ   ๑-  อาปชฺชติ  อาเนญฺชปฏิสํยุตฺตาย  จ  ปน  กถาย  กจฺฉมานาย
น   สุสฺสุสติ   ๒-  น  จ  โสตํ  โอทหติ  น  อญฺญา  จิตฺตํ  อุปฏฺฐเปติ
น   จ   ตํ  ปุริสํ  ภชติ  น  จ  เตน  จิตฺตึ  อาปชฺชติ  ฯ  เสยฺยถาปิ
สุนกฺขตฺต   ปุริโส   สกมฺหา   คามา   วา   นิคมา  วา  จิรวิปฺปวุตฺโถ
อสฺส   ฯ   โส   อญฺญตรํ  ปุริสํ  ปสฺเสยฺย  ตมฺหา  คามา  วา  นิคมา
วา   อจิรปกฺกนฺตํ  ฯ  โส  ตํ  ปุริสํ  ตสฺส  คามสฺส  วา  นิคมสฺส  วา
เขมตฺตญฺจ   สุภิกฺขตฺตญฺจ   อปฺปาพาธตฺตญฺจ   ปุจฺเฉยฺย   ฯ   ตสฺส  โส
ปุริโส   ตสฺส   คามสฺส   วา   นิคมสฺส   วา  เขมตฺตญฺจ  สุภิกฺขตฺตญฺจ
อปฺปาพาธตฺตญฺจ   สํเสยฺย   ฯ   ตํ  กึ  มญฺญสิ  สุนกฺขตฺต  อปิ  นุ  โส
ปุริโส   ตสฺส   ปุริสสฺส   สุสฺสุเสยฺย   โสตํ   โอทเหยฺย  อญฺญา  จิตฺตํ
อุปฏฺฐเปยฺย   ตญฺจ   ปุริสํ  ภเชยฺย  เตน  จ  จิตฺตึ  อาปชฺเชยฺยาติ  ฯ
เอวํ ภนฺเต ฯ
     {๗๑.๑}   เอวเมว  โข  สุนกฺขตฺต  ฐานเมตํ  วิชฺชติ ยํ อิเธกจฺโจ
ปุริสปุคฺคโล    โลกามิสาธิมุตฺโต   อสฺส   ฯ   โลกามิสาธิมุตฺตสฺส   โข
สุนกฺขตฺต   ปุริสปุคฺคลสฺส   ตปฺปฏิรูปี   เจว  กถา  สณฺฐาติ  ตทนุธมฺมญฺจ
อนุวิตกฺเกติ     อนุวิจาเรติ     ตญฺจ    ปุริสํ    ภชติ    เตน    จ
จิตฺตึ   อาปชฺชติ   อาเนญฺชปฏิสํยุตฺตาย   จ   ปน   กถาย  กจฺฉมานาย
@เชิงอรรถ:  สี. ม. ยุ. วิตฺตึ ฯ เอวํ สพฺพตฺถ ญาตพฺพํ ฯ  ม. ยุ. สุสฺสูสติ ฯ
น   สุสฺสุสติ   น   โสตํ  โอทหติ  น  อญฺญา  จิตฺตํ  อุปฏฺฐเปติ  น  จ
ตํ   ปุริสํ   ภชติ   น   จ   เตน  จิตฺตึ  อาปชฺชติ  ฯ  โส  เอวมสฺส
เวทิตพฺโพ [๑]- โลกามิสาธิมุตฺโต ปุริสปุคฺคโลติ ฯ
     [๗๒]   ฐานํ   โข   ปเนตํ   สุนกฺขตฺต   วิชฺชติ  ยํ  อิเธกจฺโจ
ปุริสปุคฺคโล    อาเนญฺชาธิมุตฺโต   อสฺส   ฯ   อาเนญฺชาธิมุตฺตสฺส   โข
สุนกฺขตฺต   ปุริสปุคฺคลสฺส   ตปฺปฏิรูปี   เจว  กถา  สณฺฐาติ  ตทนุธมฺมญฺจ
อนุวิตกฺเกติ     อนุวิจาเรติ     ตญฺจ    ปุริสํ    ภชติ    เตน    จ
จิตฺตึ   อาปชฺชติ   โลกามิสปฏิสํยุตฺตาย   จ   ปน   กถาย  กจฺฉมานาย
น   สุสฺสุสติ   น   โสตํ  โอทหติ  น  อญฺญา  จิตฺตํ  อุปฏฺฐเปติ  น  จ
ตํ  ปุริสํ  ภชติ  น  จ  เตน  จิตฺตึ  อาปชฺชติ  ฯ  เสยฺยถาปิ  สุนกฺขตฺต
ปณฺฑุปลาโส   พนฺธนา   ปวุตฺโต   อภพฺโพ   หริตตฺตาย   เอวเมว  โข
สุนกฺขตฺต   อาเนญฺชาธิมุตฺตสฺส   ปุริสปุคฺคลสฺส   เย   โลกามิสสญฺโญชเน
เส   ปวุตฺเต   โส   เอวมสฺส   เวทิตพฺโพ   โลกามิสสญฺโญชเนน   หิ
โข วิสํยุตฺโต อาเนญฺชาธิมุตฺโต ปุริสปุคฺคโลติ ฯ
     [๗๓]   ฐานํ   โข   ปเนตํ   สุนกฺขตฺต   วิชฺชติ  ยํ  อิเธกจฺโจ
ปุริสปุคฺคโล  อากิญฺจญฺญายตนาธิมุตฺโต  อสฺส  ฯ  อากิญฺจญฺญายตนาธิมุตฺตสฺส
โข      สุนกฺขตฺต     ปุริสปุคฺคลสฺส     ตปฺปฏิรูปี     เจว     กถา
สณฺฐาติ   ตทนุธมฺมญฺจ   อนุวิตกฺเกติ   อนุวิจาเรติ   ตญฺจ   ปุริสํ  ภชติ
เตน   จ   จิตฺตึ   อาปชฺชติ   อาเนญฺชปฏิสํยุตฺตาย   จ   ปน   กถาย
กจฺฉมานาย   น   สุสฺสุสติ   น   โสตํ   โอทหติ   น   อญฺญา   จิตฺตํ
@เชิงอรรถ:  ม. เอตฺถนฺตเร อาเนญฺชสํโยชเนน หิ โข วิสํยุตฺโต อิติ ทิสฺสนฺติ ฯ
อุปฏฺฐเปติ   น   จ  ตํ  ปุริสํ  ภชติ  น  จ  เตน  จิตฺตึ  อาปชฺชติ  ฯ
เสยฺยถาปิ   สุนกฺขตฺต   ปุถุสิลา   เทฺวธา   ภินฺนา  อปฺปฏิสนฺธิกา  โหติ
เอวเมว    โข    สุนกฺขตฺต   อากิญฺจญฺญายตนาธิมุตฺตสฺส   ปุริสปุคฺคลสฺส
เย    อาเนญฺชสญฺโญชเน   เส   ภินฺเน   โส   เอวมสฺส   เวทิตพฺโพ
อาเนญฺชสญฺโญชเนน    หิ    โข    วิสํยุตฺโต   อากิญฺจญฺญายตนาธิมุตฺโต
ปุริสปุคฺคโลติ ฯ
     [๗๔]   ฐานํ  โข  ปเนตํ สุนกฺขตฺต วิชฺชติ ยํ อิเธกจฺโจ ปุริสปุคฺคโล
เนวสญฺญานาสญฺญายตนาธิมุตฺโต   อสฺส   ฯ   เนวสญฺญานาสญฺญายตนาธิ-
มุตฺตสฺส  โข  สุนกฺขตฺต  ปุริสปุคฺคลสฺส  ตปฺปฏิรูปี  เจว  กถา  สณฺฐาติ
ตทนุธมฺมญฺจ  อนุวิตกฺเกติ  อนุวิจาเรติ  ตญฺจ  ปุริสํ  ภชติ  เตน  จ จิตฺตึ
อาปชฺชติ   อากิญฺจญฺญายตนปฏิสํยุตฺตาย   จ  ปน  กถาย  กจฺฉมานาย  น
สุสฺสุสติ  น  โสตํ  โอทหติ  น  อญฺญา จิตฺตํ อุปฏฺฐเปติ น จ ตํ ปุริสํ ภชติ
น  จ  เตน  จิตฺตึ  อาปชฺชติ  ฯ  เสยฺยถาปิ สุนกฺขตฺต ปุริโส มนุญฺญโภชนํ
ภุตฺตาวี  ฉฑฺเฑยฺย  ฯ  ตํ  กึ  มญฺญสิ  สุนกฺขตฺต  อปิ  นุ  ตสฺส  ปุริสสฺส
ตสฺมึ  ภตฺเต  [๑]-  สุนกฺขตฺต กมฺยตา อสฺสาติ ฯ โน เหตํ ภนฺเต ตํ กิสฺส
เหตุ  อทุญฺหิ  ภนฺเต  ภตฺตํ  ปฏิกฺกูลสมฺมตนฺติ  ฯ  เอวเมว  โข สุนกฺขตฺต
เนวสญฺญานาสญฺญายตนาธิมุตฺตสฺส   ปุริสปุคฺคลสฺส   เย   อากิญฺจญฺญายตน-
สญฺโญชเน   เส   วนฺเต  โส  เอวมสฺส  เวทิตพฺโพ  อากิญฺจญฺญายตน-
สญฺโญชเนน    หิ    โข    วิสํยุตฺโต   เนวสญฺญานาสญฺญายตนาธิมุตฺโต
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. เอตฺถนฺตเร ปุน โสตุกมฺยตา อิติ ทิสฺสติ ฯ
ปุริสปุคฺคโลติ ฯ
     [๗๕]   ฐานํ  โข  ปเนตํ สุนกฺขตฺต วิชฺชติ ยํ อิเธกจฺโจ ปุริสปุคฺคโล
สมฺมานิพฺพานาธิมุตฺโต       อสฺส      ฯ      สมฺมานิพฺพานาธิมุตฺตสฺส
โข    สุนกฺขตฺต    ปุริสปุคฺคลสฺส    ตปฺปฏิรูปี   เจว   กถา   สณฺฐาติ
ตทนุธมฺมญฺจ   อนุวิตกฺเกติ   อนุวิจาเรติ   ตญฺจ   ปุริสํ  ภชติ  เตน  จ
จิตฺตึ    อาปชฺชติ    เนวสญฺญานาสญฺญายตนสํยุตฺตาย   จ   ปน   กถาย
กจฺฉมานาย   น   สุสฺสุสติ   น   โสตํ   โอทหติ   น   อญฺญา   จิตฺตํ
อุปฏฺฐเปติ   น   จ  ตํ  ปุริสํ  ภชติ  น  จ  เตน  จิตฺตึ  อาปชฺชติ  ฯ
เสยฺยถาปิ   สุนกฺขตฺต   ตาโล   มตฺถกจฺฉินฺโน   อภพฺโพ  ปุน  วิรูฬฺหิยา
เอวเมว    โข    สุนกฺขตฺต    สมฺมานิพฺพานาธิมุตฺตสฺส    ปุริสปุคฺคลสฺส
เย    เนวสญฺญานาสญฺญายตนสญฺโญชเน    เส   อุจฺฉินฺเน   อุจฺฉินฺนมูเล
ตาลาวตฺถุกเต   อนภาวงฺคเต   อายตึ   อนุปฺปาทธมฺเม   โส  เอวมสฺส
เวทิตพฺโพ    เนวสญฺญานาสญฺญายตนสญฺโญชเนน    หิ    โข   วิสํยุตฺโต
สมฺมานิพฺพานาธิมุตฺโต ปุริสปุคฺคโลติ ฯ
     [๗๖]   ฐานํ  โข  ปเนตํ  สุนกฺขตฺต  วิชฺชติ ยํ อิเธกจฺจสฺส ภิกฺขุโน
เอวมสฺส    ตณฺหา    โข    สลฺลํ   สมเณน   วุตฺตํ   อวิชฺชาวิสโทโส
ฉนฺทราค   พฺยาปาเทหิ  ๑-  รุปฺปติ  ตํ  เม  ตณฺหาสลฺลํ  ปหีนํ  อปนีโต
อวิชฺชาวิสโทโส   สมฺมานิพฺพานาธิมุตฺโตหมสฺมีติ   เอวมาทิ   อสฺส   อตฺถํ
สมานํ   ฯ   โส   ยานิ   สมฺมานิพฺพานาธิมุตฺตสฺส   อสปฺปายานิ   ตานิ
อนุยุญฺเชยฺย   ฯ   อสปฺปายํ   จกฺขุนา  รูปทสฺสนํ  อนุยุญฺเชยฺย  อสปฺปายํ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. ฉนฺท ... ปาเทน ฯ
โสเตน   สทฺทํ   อนุยุญฺเชยฺย   อสปฺปายํ   ฆาเนน   คนฺธํ  อนุยุญฺเชยฺย
อสปฺปายํ   ชิวฺหาย   รสํ   อนุยุญฺเชยฺย   อสปฺปายํ   กาเยน  โผฏฺฐพฺพํ
อนุยุญฺเชยฺย    อสปฺปายํ    มนสา    ธมฺมํ    อนุยุญฺเชยฺย   ฯ   ตสฺส
อสปฺปายํ   จกฺขุนา   รูปทสฺสนํ   อนุยุตฺตสฺส   อสปฺปายํ   โสเตน  สทฺทํ
อนุยุตฺตสฺส   อสปฺปายํ   ฆาเนน   คนฺธํ   อนุยุตฺตสฺส  อสปฺปายํ  ชิวฺหาย
รสํ   อนุยุตฺตสฺส   อสปฺปายํ   กาเยน   โผฏฺฐพฺพํ  อนุยุตฺตสฺส  อสปฺปายํ
มนสา    ธมฺมํ    อนุยุตฺตสฺส   ราโค   จิตฺตํ   อนุทฺธํเสยฺย   ฯ   โส
ราคานุทฺธํสิเตน    จิตฺเตน   มรณํ   วา   นิคจฺเฉยฺย   มรณมตฺตํ   วา
ทุกฺขํ ฯ
     {๗๖.๑}   เสยฺยถาปิ  สุนกฺขตฺต  ปุริโส สลฺเลน วิทฺโธ อสฺส สวิเสน
คาฬฺหูปเลปเนน     ตสฺส     มิตฺตามจฺจา     ญาติสาโลหิตา    ภิสกฺกํ
สลฺลกตฺตํ   อุปฏฺฐเปยฺยุํ   ฯ   ตสฺส   โส  ภิสกฺโก  สลฺลกตฺโต  สตฺเถน
วณมุขํ   ปริกนฺเตยฺย   สตฺเถน   วณมุขํ   ปริกนฺเตตฺวา  เอสนิยา  สลฺลํ
เอเสยฺย   เอสนิยา   สลฺลํ   เอสิตฺวา   สลฺลํ   อพฺพาเหยฺย  อปเนยฺย
วิสโทสํ สอุปาทิเสสํ อนุปาทิเสโสติ ชานมาโน ๑- ฯ
     {๗๖.๒}   โส เอวํ วเทยฺย อมฺโภ ปุริส อุพฺภหตํ โข เต สลฺลํ อปนีโต
วิสโทโส  อนุปาทิเสโส  อลญฺจ เต อนนฺตรายาย สปฺปายานิ เจว โภชนานิ
ภุญฺเชยฺยาสิ   มา   เต  อสปฺปายานิ  โภชนานิ  ภุญฺชโต  วโณ  อสฺสาวี
อสฺส   กาเลน   กาลญฺจ   วณํ   โธเวยฺยาสิ   กาเลน   กาลํ  วณมุขํ
อาลิมฺเปยฺยาสิ   มา   เต  กาเลน  กาลํ  วณํ  โธวโต  กาเลน  กาลํ
@เชิงอรรถ:  สี. มญฺญมาโน ฯ
วณมุขํ    อาลิมฺปโต    ปุพฺพโลหิตํ    วณมุขํ    ปริโยนทฺธิ    มา   จ
วาตาตเป   จาริตฺตํ  อนุยุญฺชิ  มา  เต  วาตาตเป  จาริตฺตํ  อนุยุตฺตสฺส
รโชสุกํ    วณมุขํ    อนุทฺธํเสสิ    วณานุรกฺขี    จ    อมฺโภ    ปุริส
วิหเรยฺยาสิ   วณสาโรปีติ  ฯ  ตสฺส  เอวมสฺส  อุพฺภหตํ  โข  เม  สลฺลํ
อปนีโต   วิสโทโส   อนุปาทิเสโส   อลญฺจ   เม   อนนฺตรายายาติ  ฯ
โส    อสปฺปายานิ   เจว   โภชนานิ   ภุญฺเชยฺย   ตสฺส   อสปฺปายานิ
โภชนานิ   ภุญฺชโต   วโณ   อสฺสาวี   อสฺส   น   จ   กาเลน  กาลํ
วณํ   โธเวยฺย   น   จ   กาเลน   กาลํ   วณมุขํ  อาลิมฺเปยฺย  ตสฺส
น   กาเลน   กาลํ   วณํ   โธวโต   น   จ   กาเลน  กาลํ  วณมุขํ
อาลิมฺปโต    ปุพฺพโลหิตํ    วณมุขํ    ปริโยนทฺเธยฺย    วาตาตเป   จ
จาริตฺตํ   อนุยุญฺเชยฺย   ตสฺส   วาตาตเป  จาริตฺตํ  อนุยุตฺตสฺส  รโชสุกํ
วณมุขํ   อนุทฺธํเสยฺย   น   จ   วณานุรกฺขี   วิหเรยฺย   น  วณสาโรปิ
ตสฺส   อิมิสฺสาว   อสปฺปายกิริยาย  อสุจิวิสโทโส  อปนีโต  สอุปาทิเสโส
ตทุภเยน วโณ ปุถุตฺตํ คจฺเฉยฺย ฯ
     {๗๖.๓}   โส  ปุถุตฺตํ  คเตน  วเณน มรณํ วา นิคจฺเฉยฺย มรณมตฺตํ
วา  ทุกฺขํ  เอวเมว  โข สุนกฺขตฺต ฐานเมตํ วิชฺชติ ยํ อิเธกจฺจสฺส ภิกฺขุโน
เอวมสฺส  ตณฺหา  โข  สลฺลํ  สมเณน  วุตฺตํ  อวิชฺชาวิสโทโส  ฉนฺทราค-
พฺยาปาเทหิ  รุปฺปติ  ตํ  เม  ตณฺหาสลฺลํ  ปหีนํ  อปนีโต อวิชฺชาวิสโทโส
สมฺมานิพฺพานาธิมุตฺโตหมสฺมีติ  เอวมาทิ  อสฺส  อตฺถํ  สมานํ  ฯ  โส ยานิ
สมฺมานิพฺพานาธิมุตฺตสฺส    อสปฺปายานิ    ตานิ   อนุยุญฺเชยฺย   อสปฺปายํ
จกฺขุนา     รูปทสฺสนํ     อนุยุญฺเชยฺย    อสปฺปายํ    โสเตน    สทฺทํ
อนุยุญฺเชยฺย    อสปฺปายํ    ฆาเนน    คนฺธํ    อนุยุญฺเชยฺย   อสปฺปายํ
ชิวฺหาย   รสํ   อนุยุญฺเชยฺย   อสปฺปายํ  กาเยน  โผฏฺฐพฺพํ  อนุยุญฺเชยฺย
อสปฺปายํ   มนสา   ธมฺมํ   อนุยุญฺเชยฺย   ฯ   ตสฺส  อสปฺปายํ  จกฺขุนา
รูปทสฺสนํ   อนุยุตฺตสฺส   อสปฺปายํ   โสเตน  สทฺทํ  อนุยุตฺตสฺส  อสปฺปายํ
ฆาเนน    คนฺธํ    อนุยุตฺตสฺส   อสปฺปายํ   ชิวฺหาย   รสํ   อนุยุตฺตสฺส
อสปฺปายํ   กาเยน   โผฏฺฐพฺพํ   อนุยุตฺตสฺส   อสปฺปายํ   มนสา   ธมฺมํ
อนุยุตฺตสฺส   โส   ราโค   จิตฺตํ  อนุทฺธํเสยฺย  ฯ  โส  ราคานุทฺธํสิเตน
จิตฺเตน   มรณํ   วา   นิคจฺเฉยฺย  มรณมตฺตํ  วา  ทุกฺขํ  ฯ  มรณเญฺหตํ
สุนกฺขตฺต   อริยสฺส   วินเย   โย   สิกฺขํ  ปจฺจกฺขาย  หีนายาวตฺตติ  ฯ
มรณมตฺตเญฺหตํ   สุนกฺขตฺต   ทุกฺขํ   โย   อญฺญตรํ   สงฺกิลิฏฺฐํ   อาปตฺตึ
อาปชฺชติ ฯ
     [๗๗]   ฐานํ  โข  ปเนตํ  สุนกฺขตฺต  วิชฺชติ ยํ อิเธกจฺจสฺส ภิกฺขุโน
เอวมสฺส    ตณฺหา    โข    สลฺลํ   สมเณน   วุตฺตํ   อวิชฺชาวิสโทโส
ฉนฺทราคพฺยาปาเทหิ    รุปฺปติ   ตํ   เม   ตณฺหาสลฺลํ   ปหีนํ   อปนีโต
อวิชฺชาวิสโทโส      สมฺมานิพฺพานาธิมุตฺโตหมสฺมีติ      ฯ      สมฺมา-
นิพฺพานาธิมุตฺตสฺเสว    สโต    โส    ยานิ    สมฺมานิพฺพานาธิมุตฺตสฺส
อสปฺปายานิ    ตานิ    นานุยุญฺเชยฺย    อสปฺปายํ   จกฺขุนา   รูปทสฺสนํ
นานุยุญฺเชยฺย  อสปฺปายํ  โสเตน  สทฺทํ  นานุยุญฺเชยฺย  อสปฺปายํ  ฆาเนน
คนฺธํ   นานุยุญฺเชยฺย   อสปฺปายํ   ชิวฺหาย  รสํ  นานุยุญฺเชยฺย  อสปฺปายํ
กาเยน     โผฏฺฐพฺพํ     นานุยุญฺเชยฺย    อสปฺปายํ    มนสา    ธมฺมํ
นานุยุญฺเชยฺย   ฯ   ตสฺส   อสปฺปายํ   จกฺขุนา   รูปทสฺสนํ  อนนุยุตฺตสฺส
อสปฺปายํ    โสเตน   สทฺทํ   อนนุยุตฺตสฺส   อสปฺปายํ   ฆาเนน   คนฺธํ
อนนุยุตฺตสฺส   อสปฺปายํ   ชิวฺหาย   รสํ  อนนุยุตฺตสฺส  อสปฺปายํ  กาเยน
โผฏฺฐพฺพํ   อนนุยุตฺตสฺส   อสปฺปายํ   มนสา   ธมฺมํ  อนนุยุตฺตสฺส  ราโค
จิตฺตํ   นานุทฺธํเสยฺย  ฯ  โส  น  ราคานุทฺธํสิเตน  จิตฺเตน  เนว  มรณํ
วา นิคจฺเฉยฺย น มรณมตฺตํ วา ทุกฺขํ ฯ
     {๗๗.๑}   เสยฺยถาปิ  สุนกฺขตฺต  ปุริโส สลฺเลน วิทฺโธ อสฺส สวิเสน
คาฬฺหูปเลปเนน  ฯ  ตสฺส  มิตฺตามจฺจา  ญาติสาโลหิตา  ภิสกฺกํ  สลฺลกตฺตํ
อุปฏฺฐเปยฺยุํ  ฯ  ตสฺส  โส  ภิสกฺโก สลฺลกตฺโต สตฺเถน วณมุขํ ปริกนฺเตยฺย
สตฺเถน  สลฺลํ  ๑-  วณมุขํ ปริกนฺเตตฺวา เอสนิยา สลฺลํ เอเสยฺย เอสนิยา
สลฺลํ   เอสิตฺวา   สลฺลํ   อพฺพาเหยฺย   อปเนยฺย  วิสโทสํ  อนุปาทิเสสํ
อนุปาทิเสโสติ ชานมาโน ฯ
     {๗๗.๒}   โส เอวํ วเทยฺย อมฺโภ ปุริส อุพฺภตํ โข เต สลฺลํ อปนีโต
วิสโทโส   อนุปาทิเสโส   อลญฺจ   เต  อนนฺตรายาย  สปฺปายานิ  เจว
โภชนานิ   ภุญฺเชยฺยาสิ  มา  เต  อสปฺปายานิ  โภชนานิ  ภุญฺชโต  วโณ
อสฺสาวี  อสฺส  กาเลน  กาลญฺจ  วณํ  โธเวยฺยาสิ  กาเลน  กาลํ วณมุขํ
อาลิมฺเปยฺยาสิ  มา  เต  [๒]-  กาเลน กาลํ วณํ โธวโต [๓]- กาเลน
กาลํ  วณมุขํ  อาลิมฺปโต  ปุพฺพโลหิตํ  วณมุขํ  ปริโยนทฺธิ มา จ วาตาตเป
จาริตฺตํ  อนุยุญฺชิ  มา  เต  วาตาตเป  จาริตฺตํ อนุยุตฺตสฺส รโชสุกํ วณมุขํ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. สลฺลนฺติ นตฺถิ ฯ  ๒-๓ โป. ม. เอตฺถนฺตเร นสทฺโท ทิสฺสติ ฯ
อนุทฺธํเสสิ วณานุรกฺขี จ อมฺโภ ปุริส วิหเรยฺยาสิ วณสาโรปีติ ฯ
     {๗๗.๓}   ตสฺส  เอวมสฺส  อุพฺภตํ  โข  เม สลฺลํ อปนีโต วิสโทโส
อนุปาทิเสโส   อลญฺจ   เม  อนนฺตรายายาติ  ฯ  โส  สปฺปายานิ  เจว
โภชนานิ    ภุญฺเชยฺย   ตสฺส   สปฺปายานิ   โภชนานิ   ภุญฺชโต   วโณ
น   อสฺสาวี   อสฺส   กาเลน   กาลญฺจ  วณํ  โธเวยฺย  กาเลน  กาลํ
วณมุขํ   อาลิมฺเปยฺย   ตสฺส   กาเลน   กาลํ   วณํ   โธวโต  กาเลน
กาลํ    วณมุขํ   อาลิมฺปโต   ปุพฺพโลหิตํ   วณมุขํ   น   ปริโยนทฺเธยฺย
น   จ   วาตาตเป   จาริตฺตํ   อนุยุญฺเชยฺย  ตสฺส  วาตาตเป  จาริตฺตํ
อนนุยุตฺตสฺส   รโช  สุกํ  วณมุขํ  นานุทฺธํเสยฺย  วณานุรกฺขี  จ  วิหเรยฺย
วณสาโรปี   ตสฺส   อิมิสฺสาว   สปฺปายกิริยาย   อสุจิวิสโทโส   อปนีโต
อนุปาทิเสโส ตทุภเยน วโณ วิรูเหยฺย ๑- ฯ
     {๗๗.๔}   โส  รูเฬฺหน  วเณน  สญฺฉวินา เนว มรณํ วา นิคจฺเฉยฺย
น  มรณมตฺตํ  วา  ทุกฺขํ  เอวเมว  โข  สุนกฺขตฺต  ฐานเมตํ  วิชฺชติ  ยํ
ปนิเธกจฺจสฺส   ภิกฺขุโน   เอวมสฺส   ตณฺหา   โข  สลฺลํ  สมเณน  วุตฺตํ
อวิชฺชาวิสโทโส   ฉนฺทราคพฺยาปาเทหิ  รุปฺปติ  ตํ  เม  ตณฺหาสลฺลํ  ปหีนํ
อปนีโต      อวิชฺชาวิสโทโส      สมฺมานิพฺพานาธิมุตฺโตหมสฺมีติ      ฯ
สมฺมานิพฺพานาธิมุตฺตสฺเสว    สโต   โส   ยานิ   สมฺมานิพฺพานาธิมุตฺตสฺส
อสปฺปายานิ   ตานิ   นานุยุญฺเชยฺย   อสปฺปายํ   จกฺขุนา  รูปทสฺสนํ  ๒-
นานุยุญฺเชยฺย   อสปฺปายํ  โสเตน  สทฺทํ  [๓]-  นานุยุญฺเชยฺย  อสปฺปายํ
ฆาเนน  คนฺธํ  นานุยุญฺเชยฺย  อสปฺปายํ ชิวฺหาย รสํ นานุยุญฺเชยฺย อสปฺปายํ
@เชิงอรรถ:  วิรูเฬฺหยฺยาติ ยุตฺตตรํ ฯ   ยุ. รูปํ ทิสฺวา นานุยุญฺเชยฺย ฯ
@ ยุ. เอตฺถนฺตเร สุตฺวา อิติ ทิสฺสติ ฯ
กาเยน     โผฏฺฐพฺพํ     นานุยุญฺเชยฺย    อสปฺปายํ    มนสา    ธมฺมํ
นานุยุญฺเชยฺย   ฯ   ตสฺส   อสปฺปายํ   จกฺขุนา   รูปทสฺสนํ  อนนุยุตฺตสฺส
อสปฺปายํ    โสเตน   สทฺทํ   อนนุยุตฺตสฺส   อสปฺปายํ   ฆาเนน   คนฺธํ
อนนุยุตฺตสฺส   อสปฺปายํ   ชิวฺหาย   รสํ  อนนุยุตฺตสฺส  อสปฺปายํ  กาเยน
โผฏฺฐพฺพํ   อนนุยุตฺตสฺส   อสปฺปายํ   มนสา   ธมฺมํ  อนนุยุตฺตสฺส  ราโค
จิตฺตํ   นานุทฺธํเสยฺย  ฯ  โส  น  ราคานุทฺธํสิเตน  จิตฺเตน  เนว  มรณํ
วา นิคจฺเฉยฺย น มรณมตฺตํ วา ทุกฺขํ ฯ
     {๗๗.๕}   อุปมา  โข เม อยํ สุนกฺขตฺต กตา อตฺถวิญฺญาปนาย ๑-
อยเมเวตฺถ  อตฺโถ  ฯ วโณติ โข สุนกฺขตฺต ฉนฺเนตํ อชฺฌตฺติกานํ อายตนานํ
อธิวจนํ  ฯ  วิสโทโสติ  โข  สุนกฺขตฺต อวิชฺชาเยตํ อธิวจนํ ฯ สลฺลนฺติ โข
สุนกฺขตฺต   ตณฺหาเยตํ   อธิวจนํ   ฯ   เอสนีติ  โข  สุนกฺขตฺต  สติเยตํ
อธิวจนํ   ฯ   สตฺถนฺติ  โข  สุนกฺขตฺต  อริยาเยตํ  ปญฺญาย  อธิวจนํ  ฯ
ภิสกฺโก   สลฺลกตฺโตติ   โข   สุนกฺขตฺต  ตถาคตสฺเสตํ  อธิวจนํ  อรหโต
สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส   ฯ   โส   วต   สุนกฺขตฺต   ภิกฺขุ  ฉสุ  ผสฺสายตเนสุ
สํวุตการี    อุปธิ    ทุกฺขมูลนฺติ   อิติ   วิทิตฺวา   นิรุปธี   อุปธิสงฺขเย
วิมุตฺโต  อุปธิสฺมึ  วา  กายํ  อุปสํหริสฺสติ  จิตฺตํ  วา  อนุปฺปทสฺสตีติ  ๒-
เนตํ ฐานํ วิชฺชติ ฯ
     {๗๗.๖}   เสยฺยถาปิ   สุนกฺขตฺต   อาปานียกํโส   วณฺณสมฺปนฺโน
คนฺธสมฺปนฺโน    รสสมฺปนฺโน    โส   จ   โข   วิเสน   สํสฏฺโฐ   ฯ
อถ    ปุริโส    อาคจฺเฉยฺย    ชีวิตุกาโม    อมริตุกาโม    สุขกาโม
ทุกฺขปฏิกฺกูโล   ฯ   ตํ  กึ  มญฺญสิ  สุนกฺขตฺต  อปิ  นุ  โส  ปุริโส  อมุํ
@เชิงอรรถ:  ม. ยุ. อตฺถสฺส วิญฺญาปนาย ฯ   โป. ม. ยุ. อุปฺปาเทสฺสติ ฯ
อาปานียกํสํ    ปิเวยฺย    ยํ    ชญฺญา   อิมาหํ   ปิตฺวา   มรณํ   วา
นิคจฺฉามิ มรณมตฺตํ วา ทุกฺขนฺติ ฯ โน เหตํ ภนฺเต ฯ
     [๗๘]   เอวเมว  โข  สุนกฺขตฺต  โส  วต  ภิกฺขุ ฉสุ ผสฺสายตเนสุ
สํวุตการี   อุปธิ   ทุกฺขสฺส   มูลนฺติ   ฯเปฯ   เนตํ   ฐานํ  วิชฺชติ  ฯ
เสยฺยถาปิ   สุนกฺขตฺต  อาสีวิโส  โฆรวิโส  ฯ  อถ  ปุริโส  อาคจฺเฉยฺย
ชีวิตุกาโม   อมริตุกาโม   สุขกาโม   ทุกฺขปฏิกฺกูโล   ฯ  ตํ  กึ  มญฺญสิ
สุนกฺขตฺต    อปิ   นุ   โส   ปุริโส   อมุสฺส   อาสีวิสสฺส   โฆรวิสสฺส
หตฺเถ   ๑-   วา   องฺคุฏฺฐํ   วา  ทชฺชา  ยํ  ชญฺญา  อิมินาหํ  ทฏฺโฐ
มรณํ วา นิคจฺฉามิ มรณมตฺตํ วา ทุกฺขนฺติ ฯ โน เหตํ ภนฺเต ฯ
     [๗๙]   เอวเมว  โข  สุนกฺขตฺต  โส  วต  ภิกฺขุ ฉสุ ผสฺสายตเนสุ
สํวุตการี    อุปธิ    ทุกฺขมูลนฺติ   อิติ   วิทิตฺวา   นิรุปธี   อุปธิสงฺขเย
วิมุตฺโต  อุปธิสฺมึ  วา  กายํ  อุปสํหริสฺสติ  จิตฺตํ  วา  อนุปฺปทสฺสตีติ  ๒-
เนตํ ฐานํ วิชฺชตีติ ฯ
     อิทมโวจ   ภควา   อตฺตมโน   สุนกฺขตฺโต   ลิจฺฉวิปุตฺโต  ภควโต
ภาสิตํ อภินนฺทีติ ฯ
                 สุนกฺขตฺตสุตฺตํ นิฏฺฐิตํ ปญฺจมํ ฯ
                       --------
@เชิงอรรถ:  ม. หตฺถํ วา องฺคุฏฺฐํ วา ยุญฺเชยฺย ฯ ยุ. หตฺถํ วา องฺคุฏฺฐํ วา ทชฺชา ฯ
@ โป. ม. ยุ. อุปฺปาเทสฺสติ ฯ


             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๔ หน้าที่ ๖๑-๗๓. https://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=14&A=1197&w=&modeTY=2              อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน :- https://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=14&A=1197&modeTY=2              อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=14&item=67&items=13              อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ :- https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=14&siri=5              ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=14&i=67              อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=10&A=869              The Pali Atthakatha in Roman :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=10&A=869              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๔ https://84000.org/tipitaka/read/?index_14 https://84000.org/tipitaka/english/?index_14

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๖ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]