ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
     ฉบับหลวง   ฉบับมหาจุฬาฯ   บาลีอักษรไทย   PaliRoman 
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม
พระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๐ ภาษาบาลี อักษรไทย พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒๒ สุตฺต. ขุ. จูฬนิทฺเทโส

                       อุปสีวมาณวกปญฺหานิทฺเทโส
     [๒๔๒]        เอโก อหํ สกฺก มหนฺตโมฆํ (อิจฺจายสฺมา อุปสีโว)
                       อนิสฺสิโต โน วิสหามิ ตาริตุํ
                       อารมฺมณํ พฺรูหิ สมนฺตจกฺขุ
                       ยํ นิสฺสิโต โอฆมิมํ ตเรยฺยํ ฯ
     [๒๔๓]   เอโก   อหํ   สกฺก   มหนฺตโมฆนฺติ   เอโกติ  ปุคฺคโล
วา   เม   ทุติโย   นตฺถิ   ธมฺโม   วา   เม  ทุติโย  นตฺถิ  ยํ  วา
ปุคฺคลํ   นิสฺสาย   ธมฺมํ  วา  นิสฺสาย  มหนฺตํ  กาโมฆํ  ภโวฆํ  ทิฏฺโฐฆํ
อวิชฺโชฆํ   ตเรยฺยํ   อุตฺตเรยฺยํ  ปตเรยฺยํ  สมติกฺกเมยฺยํ  วีติวตฺเตยฺยนฺติ
เอโก  ๑-  ฯ  สกฺกาติ  สกฺโก  ฯ ภควา สกฺยกุลา ปพฺพชิโตติปิ สกฺโก ฯ
อถวา   อทฺโธ   ๒-  มหทฺธโน  ธนวาติปิ  สกฺโก  ฯ  ตสฺสิมานิ  ธนานิ
เสยฺยถีทํ   สทฺธาธนํ   สีลธนํ   หิริธนํ   โอตฺตปฺปธนํ   สุตธนํ   จาคธนํ
ปญฺญาธนํ   สติปฏฺฐานธนํ   ฯเปฯ   นิพฺพานธนํ   ฯ  อิเมหิ  อเนกวิเธหิ
ธนรตเนหิ    อทฺโธ    มหทฺธโน    ธนวาติปิ    สกฺโก    ฯ   อถวา
สกฺโก   ปหุ   วิสวี   อลมตฺโต   สูโร  วีโร  วิกฺกนฺโต  อภิรุ  อจฺฉมฺภี
อนุตฺราสี   อปลายี   ปหีนภยเภรโว   วิคตโลมหํโสติปิ   สกฺโกติ  เอโก
อหํ    สกฺก    มหนฺตโมฆํ    ฯ    อิจฺจายสฺมา    อุปสีโวติ   อิจฺจาติ
ปทสนฺธิ   ฯ   อายสฺมาติ   ปิยวจนํ   ฯ   อุปสีโวติ  ตสฺส  พฺราหฺมณสฺส
นามํ ฯเปฯ อภิลาโปติ อิจฺจายสฺมา อุปสีโว ฯ
@เชิงอรรถ:  ม. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ  ม. สพฺพตฺถ อฑฺโฒ ฯ
     [๒๔๔]   อนิสฺสิโต   โน   วิสหามิ  ตาริตุนฺติ  อนิสฺสิโตติ  ปุคฺคลํ
วา  อนิสฺสิโต  ธมฺมํ  วา  อนิสฺสิโต  ฯ  โน  วิสหามีติ  ๑- น อุสฺสหามิ
น   สกฺโกมิ   น   ปฏิพโล  ฯ  ตาริตุนฺติ  ๒-  มหนฺตํ  กาโมฆํ  ภโวฆํ
ทิฏฺโฐฆํ  อวิชฺโชฆํ  ตาริตุํ  ๓-  อุตฺตริตุํ  ปตริตุํ  สมติกฺกมิตุํ วีติวตฺติตุนฺติ
อนิสฺสิโต โน วิสหามิ ตาริตุํ ฯ
     [๒๔๕]   อารมฺมณํ   พฺรูหิ   สมนฺตจกฺขูติ   อารมฺมณํ  พฺรูหีติ  ๔-
อารมฺมณํ   อาลมฺพณํ   นิสฺสยํ   อุปนิสฺสยํ   พฺรูหิ   อาจิกฺขาหิ   เทเสหิ
ปญฺญเปหิ    ปฏฺฐเปหิ    วิวราหิ   วิภชาหิ   อุตฺตานีกโรหิ   ปกาเสหีติ
อารมฺมณํ  พฺรูหิ  ๔-  ฯ  สมนฺตจกฺขูติ  สมนฺตจกฺขุ  วุจฺจติ สพฺพญฺญุตญาณํ ฯ
ภควา    เตน    สพฺพญฺญุตญาเณน    อุเปโต    สมุเปโต    อุปาคโต
สมุปาคโต อุปปนฺโน สมุปปนฺโน สมนฺนาคโต ฯ
                น ตสฺส อทิฏฺฐมิธตฺถิ กิญฺจิ
                อโถ อวิญฺญาตมชานิตพฺพํ
                สพฺพํ อภิญฺญาสิ ยทตฺถิ เนยฺยํ
                ตถาคโต เตน สมนฺตจกฺขูติ ฯ
อารมฺมณํ พฺรูหิ สมนฺตจกฺขุ ฯ
     [๒๔๖]   ยํ   นิสฺสิโต   โอฆมิมํ   ตเรยฺยนฺติ   ยํ  นิสฺสิโตติ  ยํ
วา   ปุคฺคลํ  นิสฺสิโต  ธมฺมํ  วา  นิสฺสิโต  ฯ  โอฆมิมํ  ตเรยฺยนฺติ  ๕-
มหนฺตํ    กาโมฆํ   ภโวฆํ   ทิฏฺโฐฆํ   อวิชฺโชฆํ   ตเรยฺยํ   อุตฺตเรยฺยํ
ปตเรยฺยํ    สมติกฺกเมยฺยํ    วีติวตฺเตยฺยนฺติ    ยํ    นิสฺสิโต   โอฆมิมํ
@เชิงอรรถ:  ม. อิติสทฺโท นตฺถิ ฯ  ม. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ  ม. ตริตุํ ฯ ๔-๕ ม.
@อิเม เทฺว ปาฐา นตฺถิ ฯ
ตเรยฺยํ ฯ เตนาห โส พฺราหฺมโณ
                       เอโก อหํ สกฺก มหนฺตโมฆํ (อิจฺจายสฺมา อุปสีโว)
                       อนิสฺสิโต โน วิสหามิ ตาริตุํ
                       อารมฺมณํ พฺรูหิ สมนฺตจกฺขุ
                       ยํ นิสฺสิโต โอฆมิมํ ตเรยฺยนฺติ ฯ
     [๒๔๗]        อากิญฺจญฺญํ เปกฺขมาโน สติมา (อุปสีวาติ ภควา)
                       นตฺถีติ นิสฺสาย ตรสฺสุ โอฆํ
                       กาเม ปหาย วิรโต กถาหิ
                       ตณฺหกฺขยํ รตฺตมหาภิปสฺส ๑- ฯ
     [๒๔๘]   อากิญฺจญฺญํ   เปกฺขมาโน   สติมาติ   โส   พฺราหฺมโณ
ปกติยา    อากิญฺจญฺญายตนสมาปตฺตึ    ลาภีเยว   นิสฺสยํ   น   ชานาติ
อยํ   เม   นิสฺสโยติ   ฯ  ตสฺส  ภควา  นิสฺสยญฺจ  อาจิกฺขติ  อุตฺตริญฺจ
นิยฺยานปถํ    อาจิกฺขติ    ๒-   เนวสญฺญานาสญฺญายตนสมาปตฺตึ   [๓]-
สมาปชฺชิตฺวา   ตโต   วุฏฺฐหิตฺวา   ตตฺถ   ชาเต  จิตฺตเจตสิเก  ธมฺเม
อนิจฺจโต   เปกฺขมาโน   ทุกฺขโต   โรคโต   คณฺฑโต   สลฺลโต  อฆโต
อาพาธโต  ปโลกโต  อีติโต  อุปทฺทวโต  อสาตโต  ๔- ภยโต อุปสคฺคโต
จลโต   ปภงฺคุโต  อทฺธุวโต  อตาณโต  อเลณโต  อสรณโต  อสรณีภูตโต
ริตฺตโต    ตุจฺฉโต   สุญฺญโต   อนตฺตโต   อาทีนวโต   วิปริณามธมฺมโต
อสารกโต   อฆมูลโต   [๕]-   วิภวโต   สาสวโต  วธกโต  สงฺขตโต
มารามิสโต    ชาติธมฺมโต    ชราธมฺมโต   พฺยาธิธมฺมโต   มรณธมฺมโต
@เชิงอรรถ:  ม. นตฺตมหาภิปสฺส ฯ เอวมุปริปิ ฯ ๒-๔ ม. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ  ม. สโต ฯ
@ ม. ภวโต ฯ
โสกปริเทวทุกฺขโทมนสฺสุปายาสธมฺมโต      สมุทยธมฺมโต     อตฺถงฺคมโต
อนสฺสาทโต  ๑-  อาทีนวโต  อนิสฺสรณโต  ๒- เปกฺขมาโน โอโลกยมาโน
นิชฺฌายมาโน   อุปปริกฺขมาโน   ฯ  สติมาติ  ยา  สติ  อนุสฺสติ  ปฏิสฺสติ
ฯเปฯ  สมฺมาสติ  อยํ  วุจฺจติ สติ ฯ อิมาย สติยา อุเปโต [๓]- สมุเปโต
อุปาคโต   สมุปาคโต   อุปปนฺโน   สมุปปนฺโน  สมนฺนาคโต  โส  วุจฺจติ
สติมาติ    อากิญฺจญฺญํ   เปกฺขมาโน   สติมา   ฯ   อุปสีวาติ   ภควาติ
อุปสีวาติ    ภควา   ตํ   พฺราหฺมณํ   นาเมน   อาลปติ   ฯ   ภควาติ
คารวาธิวจนเมตํ   ฯเปฯ   สจฺฉิกา   ปญฺญตฺติ  ยทิทํ  ภควาติ  อุปสีวาติ
ภควา ฯ
     [๒๔๙]   นตฺถีติ    นิสฺสาย   ตรสฺสุ   โอฆนฺติ   นตฺถิ   กิญฺจีติ
อากิญฺจญฺญายตนสมาปตฺติ      ฯ      กึการณา      นตฺถิ      กิญฺจีติ
อากิญฺจญฺญายตนสมาปตฺติ      ฯ      วิญฺญาณญฺจายตนสมาปตฺตึ     สโต
สมาปชฺชิตฺวา   ตโต   วุฏฺฐหิตฺวา  ตญฺเญว  วิญฺญาณํ  อภาเวติ  วิภาเวติ
อนฺตรธาเปติ    นตฺถิ    กิญฺจีติ    ปสฺสติ    ตํการณา   นตฺถิ   กิญฺจีติ
อากิญฺจญฺญายตนสมาปตฺติ   ฯ   ตํ   นิสฺสาย   อุปนิสฺสาย  อารมฺมณํ  ๔-
อาลมฺพณํ    กริตฺวา    กาโมฆํ   ภโวฆํ   ทิฏฺโฐฆํ   อวิชฺโชฆํ   ตรสฺสุ
อุตฺตรสฺสุ    ปตรสฺสุ    สมติกฺกมสฺสุ    วีติวตฺตสฺสูติ    นตฺถีติ   นิสฺสาย
ตรสฺสุ โอฆํ ฯ
     [๒๕๐]   กาเม   ปหาย   วิรโต   กถาหีติ  กาเมติ  อุทฺทานโต
เทฺว   กามา   วตฺถุกามา   จ  กิเลสกามา  จ  ฯเปฯ  อิเม  วุจฺจนฺติ
@เชิงอรรถ:  ม. อสฺสาทโต ฯ  ม. นิสฺสรณโต ฯ  ม. โหติ ฯ  ม. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ
วตฺถุกามา   ฯเปฯ   อิเม   วุจฺจนฺติ  กิเลสกามา  ฯ  กาเม  ปหายาติ
วตฺถุกาเม   ปริชานิตฺวา   กิเลสกาเม   ปหาย   ปชหิตฺวา  วิโนเทตฺวา
พฺยนฺตีกริตฺวา    อนภาวงฺคเมตฺวาติ    กาเม    ปหาย    ฯ    วิรโต
กถาหีติ   กถงฺกถา   วุจฺจติ   วิจิกิจฺฉา   ฯ   ทุกฺเข   กงฺขา   ฯเปฯ
ฉมฺภิตตฺตํ    จิตฺตสฺส   มโนวิเลโข   ฯ   กถงฺกถาย   อารโต   วิรโต
ปฏิวิรโต   นิกฺขนฺโต   นิสฺสฏฺโฐ   วิปฺปมุตฺโต   วิสํยุตฺโต  วิมริยาทิกเตน
เจตสา   วิหรตีติ   เอวมฺปิ   วิรโต   กถาหิ   ฯ   อถวา  ทฺวตฺตึสาย
ติรจฺฉานกถาย    อารโต    วิรโต    ปฏิวิรโต   นิกฺขนฺโต   นิสฺสฏฺโฐ
วิปฺปมุตฺโต    วิสํยุตฺโต    วิมริยาทิกเตน   เจตสา   วิหรตีติ   เอวมฺปิ
วิรโต กถาหีติ กาเม ปหาย วิรโต กถาหิ ฯ
     [๒๕๑]   ตณฺหกฺขยํ    รตฺตมหาภิปสฺสาติ    ตณฺหาติ    รูปตณฺหา
สทฺทตณฺหา    คนฺธตณฺหา    รสตณฺหา   โผฏฺฐพฺพตณฺหา   ธมฺมตณฺหา   ฯ
รตฺตนฺติ  รตฺติ  ๒-  ฯ  อโหติ  ทิวโส  ฯ  รตฺติญฺจ  ทิวา  จ  ตณฺหกฺขยํ
ราคกฺขยํ    โทสกฺขยํ   โมหกฺขยํ   คติกฺขยํ   อุปปตฺติกฺขยํ   ปฏิสนฺธิกฺขยํ
ภวกฺขยํ    สํสารกฺขยํ    วฏฺฏกฺขยํ   ปสฺส   อภิปสฺส   ทกฺข   โอโลกย
นิชฺฌาย    อุปปริกฺขาติ    ตณฺหกฺขยํ    รตฺตมหาภิปสฺส    ฯ    เตนาห
ภควา
                       อากิญฺจญฺญํ เปกฺขมาโน สติมา (อุปสีวาติ ภควา)
                       นตฺถีติ นิสฺสาย ตรสฺสุ โอฆํ
                       กาเม ปหาย วิรโต กถาหิ
@เชิงอรรถ:  ม. รตฺตํ วฺจจติ รตฺติ ฯ
                       ตณฺหกฺขยํ รตฺตมหาภิปสฺสาติ ฯ
     [๒๕๒]        สพฺเพสุ กาเมสุ โย วีตราโค (อิจฺจายสฺมา อุปสีโว)
                       อากิญฺจญฺญํ นิสฺสิโต หิตฺวมญฺญํ ๑-
                       สญฺญาวิโมกฺเข ปรเมธิมุตฺโต ๒-
                       ติฏฺเฐ นุ โส ตตฺถ อนานุยายี ฯ
     [๒๕๓]   สพฺเพสุ   กาเมสุ   โย  วีตราโคติ  สพฺเพสูติ  สพฺเพน
สพฺพํ   สพฺพถา  สพฺพํ  อเสสํ  นิสฺเสสํ  ปริยาทายวจนเมตํ  สพฺเพสูติ  ฯ
กาเมสูติ  [๓]-  อุทฺทานโต  เทฺว  กามา  วตฺถุกามา  จ กิเลสกามา จ
ฯเปฯ  อิเม  วุจฺจนฺติ  วตฺถุกามา  ฯเปฯ  อิเม  วุจฺจนฺติ  กิเลสกามา ฯ
สพฺเพสุ   กาเมสุ   โย   วีตราโคติ   สพฺเพสุ  กาเมสุ  โย  วีตราโค
จตฺตราโค    วนฺตราโค    มุตฺตราโค    ปหีนราโค    ปฏินิสฺสฏฺฐราโค
วิกฺขมฺภิตราโคติ   ๔-  สพฺเพสุ  กาเมสุ  โย  วีตราโค  ฯ  อิจฺจายสฺมา
อุปสีโวติ   อิจฺจาติ   ปทสนฺธิ   ฯ   อายสฺมาติ   ปิยวจนํ  ฯ  อุปสีโวติ
ตสฺส พฺราหฺมณสฺส นามํ ฯเปฯ อภิลาโปติ อิจฺจายสฺมา อุปสีโว ฯ
     [๒๕๔]   อากิญฺจญฺญํ    นิสฺสิโต    หิตฺวมญฺญนฺติ   เหฏฺฐิมา   ฉ
สมาปตฺติโย  หิตฺวา  วชฺเชตฺวา  ๖- ปริจฺจชิตฺวา อติกฺกมิตฺวา สมติกฺกมิตฺวา
วีติวตฺติตฺวา       อากิญฺจญฺญายตนสมาปตฺตึ       นิสฺสิโต      อลฺลีโน
อุปาคโต      สมุปาคโต     อชฺโฌสิโต     อธิมุตฺโตติ     อากิญฺจญฺญํ
@เชิงอรรถ:  ม. หิตฺวา มญฺญํ ฯ เอวมุปริปิ ฯ  ยุ. วิมุตฺโต ฯ  ม. กามาติ ฯ เอวมุปริปิ ฯ
@ ม. วิกฺขมฺภนโตติ ฯ  ม. จชิตฺวา ฯ เอวมุปริปิ ฯ
นิสฺสิโต หิตฺวมญฺญํ ฯ
     [๒๕๕]   สญฺญาวิโมกฺเข   ปรเมธิมุตฺโตติ  สญฺญาวิโมกฺขา  วุจฺจนฺติ
สตฺต   สญฺญาสมาปตฺติโย   ฯ   ตาสํ  สญฺญาสมาปตฺตีนํ  อากิญฺจญฺญายตน-
สมาปตฺติ  วิโมกฺขา  อคฺคา  จ  เสฏฺฐา  จ  วิเสฏฺฐา  จ ปาโมกฺขา จ
อุตฺตมา  จ  ปวรา จ ฯ ปรเม อคฺเค เสฏฺเฐ วิเสฏฺเฐ ปาโมกฺเข อุตฺตเม
ปวเร   อธิมุตฺติวิโมกฺเขน  อธิมุตฺโต  ตตฺราธิมุตฺโต  ตทธิมุตฺโต  ตจฺจริโต
ตพฺพหุโล  ตคฺครุโก  ตนฺนินฺโน  ตปฺโปโณ  ตปฺปพฺภาโร ตทาธิปเตยฺโยติ ๑-
สญฺญาวิโมกฺเข ปรเมธิมุตฺโต ฯ
     [๒๕๖]   ติฏฺเฐ นุ โส ตตฺถ อนานุยายีติ ติฏฺเฐ นูติ สํสยปุจฺฉา [๒]-
เทฺวฬฺหกปุจฺฉา  อเนกํสปุจฺฉา  เอวํ  นุ โข น นุ โข กึ นุ โข กถํ นุ โขติ
ติฏฺเฐ   นุ   ฯ  ตตฺถาติ  อากิญฺจญฺญายตเน  ฯ  อนานุยายีติ  อนานุยายี
อเวธมาโน  ๓-  อวิคจฺฉมาโน  อนนฺตรธายมาโน  อปริหิยมาโน  ๔-  ฯ
อถวา  อรชฺชมาโน  อทุสฺสมาโน  อมุยฺหมาโน  อกิลิยมาโนติ  ๕-  ติฏฺเฐ
นุ โส ตตฺถ อนานุยายี ฯ เตนาห โส พฺราหฺมโณ
                       สพฺเพสุ กาเมสุ โย วีตราโค (อิจฺจายสฺมา อุปสีโว)
                       อากิญฺจญฺญํ นิสฺสิโต หิตฺวมญฺญํ
                       สญฺญาวิโมกฺเข ปรเมธิมุตฺโต
                       ติฏฺเฐ นุ โส ตตฺถ อนานุยายีติ ฯ
@เชิงอรรถ:  ม. ตทธิปเตยฺโยติ ฯ เอวมุปริปิ ฯ  ม. วิมติปุจฺฉา ฯ  ม. อวิจฺจมาโน ฯ
@เอวมุปริปิ ฯ  ม. อปริหายมาโน ฯ เอวมุปริปิ ฯ  ม. อกิลิสฺสมาโนติ ฯ
@เอวมุปริปิ ฯ
     [๒๕๗]        สพฺเพสุ กาเมสุ โย วีตราโค (อุปสีวาติ ภควา)
                       อากิญฺจญฺญํ นิสฺสิโต หิตฺวมญฺญํ
                       สญฺญาวิโมกฺเข ปรเมธิมุตฺโต
                       ติฏฺเฐยฺย โส ตตฺถ อนานุยายี ฯ
     [๒๕๘]   สพฺเพสุ   กาเมสุ   โย  วีตราโคติ  สพฺเพสูติ  สพฺเพน
สพฺพํ   สพฺพถา  สพฺพํ  อเสสํ  นิสฺเสสํ  ปริยาทายวจนเมตํ  สพฺเพสูติ  ฯ
กาเมสูติ  อุทฺทานโต  เทฺว  กามา  วตฺถุกามา  จ  กิเลสกามา จ ฯเปฯ
อิเม  วุจฺจนฺติ  วตฺถุกามา  ฯเปฯ  อิเม  วุจฺจนฺติ  กิเลสกามา ฯ สพฺเพสุ
กาเมสุ   โย   วีตราโคติ  สพฺเพสุ  กาเมสุ  โย  วีตราโค  จตฺตราโค
วนฺตราโค   มุตฺตราโค   ปหีนราโค   ปฏินิสฺสฏฺฐราโค   วิกฺขมฺภิตราโคติ
สพฺเพสุ  กาเมสุ  โย  วีตราโค  ฯ  อุปสีวาติ  ภควาติ  อุปสีวาติ ภควา
ตํ   พฺราหฺมณํ   นาเมน  อาลปติ  ฯ  ภควาติ  คารวาธิวจนเมตํ  ฯเปฯ
สจฺฉิกา ปญฺญตฺติ ยทิทํ ภควาติ อุปสีวาติ ภควา ฯ
     [๒๕๙]   อากิญฺจญฺญํ    นิสฺสิโต    หิตฺวมญฺญนฺติ   เหฏฺฐิมา   ฉ
สมาปตฺติโย   หิตฺวา  วชฺเชตฺวา  ปริจฺจชิตฺวา  อติกฺกมิตฺวา  สมติกฺกมิตฺวา
วีติวตฺติตฺวา    อากิญฺจญฺญายตนสมาปตฺตึ    นิสฺสิโต   อลฺลีโน   อุปาคโต
สมุปาคโต อชฺโฌสิโต อธิมุตฺโตติ อากิญฺจญฺญํ นิสฺสิโต หิตฺวมญฺญํ ฯ
     [๒๖๐]   สญฺญาวิโมกฺเข   ปรเมธิมุตฺโตติ  สญฺญาวิโมกฺขา  วุจฺจนฺติ
สตฺต       สญฺญาสมาปตฺติโย      ฯ      ตาสํ      สญฺญาสมาปตฺตีนํ
อากิญฺจญฺญายตนสมาปตฺติ     วิโมกฺขา    อคฺคา    จ    เสฏฺฐา    จ
วิเสฏฺฐา  จ  ปาโมกฺขา  จ  อุตฺตมา จ ปวรา จ ฯ ปรเม อคฺเค เสฏฺเฐ
วิเสฏฺเฐ   ปาโมกฺเข   อุตฺตเม   ปวเร   อธิมุตฺติวิโมกฺเขน   อธิมุตฺโต
ตตฺราธิมุตฺโต   ตทธิมุตฺโต   ตจฺจริโต   ตพฺพหุโล   ตคฺครุโก   ตนฺนินฺโน
ตปฺโปโณ       ตปฺปพฺภาโร       ตทาธิปเตยฺโยติ      สญฺญาวิโมกฺเข
ปรเมธิมุตฺโต ฯ
     [๒๖๑]   ติฏฺเฐยฺย  โส  ตตฺถ  อนานุยายีติ  ติฏฺเฐยฺยาติ  ติฏฺเฐยฺย
สฏฺฐีกปฺปสหสฺสานิ    ฯ   ตตฺถาติ   อากิญฺจญฺญายตเน   ฯ   อนานุยายีติ
อนานุยายี  อเวธมาโน  อวิคจฺฉมาโน  อนนฺตรธายมาโน  อปริหิยมาโน ฯ
อถวา     อรชฺชมาโน     อทุสฺสมาโน    อมุยฺหมาโน    อกิลิยมาโนติ
ติฏฺเฐยฺย โส ตตฺถ อนานุยายี ฯ เตนาห ภควา
                       สพฺเพสุ กาเมสุ โย วีตราโค (อุปสีวาติ ภควา)
                       อากิญฺจญฺญํ นิสฺสิโต หิตฺวมญฺญํ
                       สญฺญาวิโมกฺเข ปรเมธิมุตฺโต
                       ติฏฺเฐยฺย โส ตตฺถ อนานุยายีติ ฯ
     [๒๖๒]        ติฏฺเฐ เจ โส ตตฺถ อนานุยายี
                       ปูคมฺปิ วสฺสานํ ๑- สมนฺตจกฺขุ
                       ตตฺเถว โส สีติสิยา วิมุตฺโต
@เชิงอรรถ:  วสฺสานีติปิ ปาโฐ ฯ
                       ภเวถ ๑- วิญฺญาณํ ตถาวิธสฺส ฯ
     [๒๖๓]   ติฏฺเฐ  เจ  โส  ตตฺถ  อนานุยายีติ ติฏฺเฐ เจ โสติ สเจ
โส   ติฏฺเฐยฺย   สฏฺฐีกปฺปสหสฺสานิ   ฯ   ตตฺถาติ  อากิญฺจญฺญายตเน  ฯ
อนานุยายีติ   อนานุยายี   อเวธมาโน   อวิคจฺฉมาโน  อนนฺตรธายมาโน
อปริหิยมาโน     อถวา     อรชฺชมาโน    อทุสฺสมาโน    อมุยฺหมาโน
อกิลิยมาโนติ ติฏฺเฐ เจ โส ตตฺถ อนานุยายี ฯ
     [๒๖๔]   ปูคมฺปิ  วสฺสานํ  สมนฺตจกฺขูติ  ปูคมฺปิ  วสฺสานนฺติ  ปูคมฺปิ
วสฺสานํ   พหุนฺนํ  วสฺสานํ  ๒-  พหุนฺนํ  วสฺสสตานํ  พหุนฺนํ  วสฺสสหสฺสานํ
พหุนฺนํ    วสฺสสตสหสฺสานํ   พหุนฺนํ   กปฺปสตานํ   พหุนฺนํ   กปฺปสหสฺสานํ
พหุนฺนํ    กปฺปสตสหสฺสานํ    ฯ    สมนฺตจกฺขูติ    สมนฺตจกฺขุ    วุจฺจติ
สพฺพญฺญุตญาณํ   ฯเปฯ   ตถาคโต   เตน   สมนฺตจกฺขูติ  ปูคมฺปิ  วสฺสานํ
สมนฺตจกฺขุ ฯ
     [๒๖๕]   ตตฺเถว  โส  สีติสิยา วิมุตฺโต ภเวถ วิญฺญาณํ ตถาวิธสฺสาติ
ตตฺเถว  โส  สีติภาวมนุปฺปตฺโต  ธุโว  สสฺสโต  อวิปริณามธมฺโม สสฺสติสมํ
ตตฺเถว  ติฏฺเฐยฺย  ฯ  อถวา  ตสฺส  วิญฺญาณํ  จเวยฺย อุจฺฉิชฺเชยฺย [๓]-
วินสฺเสยฺย  น  ภเวยฺย  ๔-  น  ปฏิสนฺธิวิญฺญาณํ  นิพฺพตฺเตยฺย กามธาตุยา
วา  รูปธาตุยา  วา  อรูปธาตุยา  วาติ  อากิญฺจญฺญายตเน ๕- อุปฺปนฺนสฺส
สสฺสตญฺจ  อุจฺเฉทญฺจ  ปุจฺฉติ  อุทาหุ ตตฺเถว อนุปาทิเสสาย นิพฺพานธาตุยา
@เชิงอรรถ:  จเวถาติปิ ปาโฐ ฯ  ม. วสฺสานิ พหูนิ วสฺสานิ ... ฯ เอวมีทิเสสุ ปเทสุ ฯ
@ ม. นสฺเสยฺย ฯ  ม. ภเวยฺยาติ ฯ  ม. อกิญฺจญฺญายตนํ ฯ เอวมุปริปิ ฯ
ปรินิพฺพาเยยฺย   ฯ  อถวา  ตสฺส  วิญฺญาณํ  จเวยฺย  ปุน  ปฏิสนฺธิวิญฺญาณํ
นิพฺพตฺเตยฺย   กามธาตุยา   วา   รูปธาตุยา   วา   อรูปธาตุยา  วาติ
อากิญฺจญฺญายตเน   อุปฺปนฺนสฺส   ปรินิพฺพานญฺจ   ปฏิสนฺธิญฺจ   ปุจฺฉติ   ฯ
ตถาวิธสฺสาติ     ตถาวิธสฺส    ตาทิสสฺส    ตสฺสณฺฐิตสฺส    ตปฺปการสฺส
ตปฺปฏิภาคสฺส     อากิญฺจญฺญายตเน     อุปฺปนฺนสฺสาติ    ตตฺเถว    โส
สีติสิยา วิมุตฺโต ภเวถ วิญฺญาณํ ตถาวิธสฺส ฯ เตนาห โส พฺราหฺมโณ
                       ติฏฺเฐ เจ โส ตตฺถ อนานุยายี
                       ปูคมฺปิ วสฺสานํ สมนฺตจกฺขุ
                       ตตฺเถว โส สีติสิยา วิมุตฺโต
                       ภเวถ วิญฺญาณํ ตถาวิธสฺสาติ ฯ
     [๒๖๖]        อจฺจิ ยถา วาตเวเคน ขิตฺตํ ๑- (อุปสีวาติ ภควา)
                       อตฺถํ ปเลติ น อุเปติ สงฺขํ
                       เอวํ มุนิ นามกายา วิมุตฺโต
                       อตฺถํ ปเลติ น อุเปติ สงฺขํ ฯ
     [๒๖๗]   อจฺจิ  ยถา  วาตเวเคน  ขิตฺตนฺติ อจฺจิ วุจฺจติ ชาลสิขา ฯ
วาตาติ   ปุรตฺถิมา   วาตา   ปจฺฉิมา  วาตา  อุตฺตรา  วาตา  ทกฺขิณา
วาตา  สรชา  วาตา  อปรชา  ๒-  วาตา  สีตา  วาตา  อุณฺหา วาตา
อธิมตฺตา      วาตา     เวรมฺภวาตา     ปกฺขวาตา     สุปณฺณวาตา
ตาลปณฺณวาตา   วิธูปนวาตา   ฯ   วาตเวเคน   ขิตฺตนฺติ   วาตเวเคน
@เชิงอรรถ:  ม. ขิตฺตา ฯ เอวมุปริปิ ฯ  ม. อรชา ฯ เอวมีทิเสสุ ฐาเนสุ ฯ
ขิตฺตํ   อุกฺขิตฺตํ   นุนฺนํ   ปนุนฺนํ  ขมฺภิตํ  วิกฺขมฺภิตนฺติ  ๑-  อจฺจิ  ยถา
วาตเวเคน   ขิตฺตํ   ฯ   อุปสีวาติ   ภควาติ   อุปสีวาติ   ภควา   ตํ
พฺราหฺมณํ   นาเมน   อาลปติ   ฯ   ภควาติ   คารวาธิวจนเมตํ  ฯเปฯ
สจฺฉิกา ปญฺญตฺติ ยทิทํ ภควาติ อุปสีวาติ ภควา ฯ
     [๒๖๘]   อตฺถํ   ปเลติ   น   อุเปติ   สงฺขนฺติ   อตฺถํ  ปเลตีติ
อตฺถํ    ปเลติ    อตฺถํ    คเมติ   อตฺถํ   คจฺฉติ   นิรุชฺฌติ   วูปสมติ
ปฏิปฺปสฺสมฺภติ   ฯ   อุเปติ  สงฺขนฺติ  อมุกํ  ๒-  นาม  ทิสํ  คโตติ  ๓-
สงฺขํ   น   อุเปติ   อุทฺเทสํ  น  อุเปติ  คณนํ  น  อุเปติ  ปณฺณตฺตึ  น
อุเปตีติ [๔]- อตฺถํ ปเลติ น อุเปติ สงฺขํ ฯ
     [๒๖๙]   เอวํ มุนิ นามกายา วิมุตฺโตติ เอวนฺติ โอปมฺมสมฺปฏิปาทนํ ฯ
มุนีติ  โมนํ  วุจฺจติ  ญาณํ  ฯเปฯ  สงฺคชาลมติจฺจ  โส  มุนิ ฯ นามกายา
วิมุตฺโตติ   โส  มุนิ  ปกติยา  ปุพฺเพ  นามกายา  วิมุตฺโต  จ  รูปกายา
วิมุตฺโต    จ    ตทงฺคสมติกฺกมวิกฺขมฺภนปฺปหาเนน   ๕-   ปหีโน   ตสฺส
มุนิโน    ภวนฺตํ   อาคมฺม   จตฺตาโร   อริยมคฺคา   ปฏิลทฺธา   โหนฺติ
จตุนฺนํ    อริยมคฺคานํ    ปฏิลทฺธตฺตา   นามกาโย   จ   รูปกาโย   จ
ปริญฺญาตา   โหนฺติ   นามกายสฺส   จ   รูปกายสฺส   จ   ปริญฺญาตตฺตา
นามกายา  จ  รูปกายา  จ มุตฺโต วิมุตฺโต [๖]- อจฺจนฺตวิโมกฺเขนาติ ๗-
เอวํ มุนิ นามกายา วิมุตฺโต ฯ
     [๒๗๐]   อตฺถํ  ปเลติ น อุเปติ สงฺขนฺติ อตฺถํ ปเลตีติ อนุปาทิเสสาย
นิพฺพานธาตุยา      ปรินิพฺพายติ      อนุปาทิเสสาย     นิพฺพานธาตุยา
@เชิงอรรถ:  ม. ขิตฺตา ... วกฺขมฺภิตาติ ฯ เอวมุปริปิ ฯ ๒-๓ ม. อิเม ปาฐา นตฺถิ ฯ  ม.
@ปุรตฺถิมํ ทิสํ คตา ปจฺฉิมํ วา ทิสํ คตา อุตฺตรํ วา ทิสํ คตา ทกฺขิณํ วา ทิสํ
@คตา อุทฺธํ วา คตา อโธ วา คตา ติริยํ วา คตา วิทิสํ วา คตาติ โส เหตุ นตฺถิ
@ปจฺจโย นตฺถิ การณํ นตฺถิ เยน สงฺขํ คจฺเฉยฺยาติ ฯ  ม. ตทงฺคํ สมติกฺกมา ฯ  ม.
@สุวิมุตฺโต ฯ  ม. อจฺจนฺตอนุปาทาวิโมกฺเขนาติ ฯ
ปรินิพฺพุโต  ๑-  ฯ  น  อุเปติ  สงฺขนฺติ  [๒]-  สงฺขํ  น อุเปติ อุทฺเทสํ
น   อุเปติ   คณนํ   น   อุเปติ   ปณฺณตฺตึ   น  อุเปติ  ขตฺติโยติ  วา
พฺราหฺมโณติ    วา   เวสฺโสติ   วา   สุทฺโทติ   วา   คหฏฺโฐติ   วา
ปพฺพชิโตติ   วา   เทโวติ  วา  มนุสฺโสติ  วา  รูปีติ  วา  อรูปีติ  วา
สญฺญีติ    วา    อสญฺญีติ   วา   เนวสญฺญีนาสญฺญีติ   วา   โส   เหตุ
นตฺถิ   ปจฺจโย   นตฺถิ   การณํ   นตฺถิ  เยน  สงฺขํ  คจฺเฉยฺยาติ  อตฺถํ
ปเลติ น อุเปติ สงฺขํ ฯ เตนาห ภควา
                       อจฺจิ ยถา วาตเวเคน ขิตฺตํ (อุปสีวาติ ภควา)
                       อตฺถํ ปเลติ น อุเปติ สงฺขํ
                       เอวํ มุนิ นามกายา วิมุตฺโต
                       อตฺถํ ปเลติ น อุเปติ สงฺขนฺติ ฯ
     [๒๗๑]        อตฺถงฺคโต โส อุทวา โส นตฺถิ
                       อุทาหุ เว สสฺสติยา อโรโค
                       ตมฺเม มุนี สาธุ วิยากโรหิ
                       ตถาหิ เต วิทิโต เอส ธมฺโม ฯ
     [๒๗๒]   อตฺถงฺคโต   โส   อุทวา  โส  นตฺถีติ  โส  อตฺถงฺคโต
อุทาหุ   โส   ๓-  นตฺถิ  โส  นิรุทฺโธ  อุจฺฉินฺโน  วินฏฺโฐติ  อตฺถงฺคโต
โส อุทวา โส นตฺถิ ฯ
     [๒๗๓]   อุทาหุ  เว  สสฺสติยา อโรโคติ อุทาหุ [๔]- ธุโว สสฺสโต
อวิปริณามธมฺโม    สสฺสติสมํ    ตตฺเถว    ติฏฺเฐยฺยาติ    อุทาหุ   เว
@เชิงอรรถ:  ม. อิเม ปาฐา นตฺถิ ฯ  ม. อนุปาทิเสสาย นิพฺพานธาตุยา ปรินิพฺพุโต ฯ
@ ม. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ  ม. นิจฺโจ ฯ
สสฺสติยา อโรโค ฯ
     [๒๗๔]   ตมฺเม   มุนี  สาธุ  วิยากโรหีติ  ตนฺติ  ยํ  ปุจฺฉามิ  ยํ
ยาจามิ   ยํ   อชฺเฌสามิ   ยํ  ปสาเทมิ  ฯ  มุนีติ  โมนํ  วุจฺจติ  ญาณํ
ฯเปฯ  สงฺคชาลมติจฺจ  โส  มุนิ  ฯ  สาธุ  วิยากโรหีติ  สาธุ อาจิกฺขาหิ
เทเสหิ    ปญฺญเปหิ    ปฏฺฐเปหิ    วิวราหิ    วิภชาหิ   อุตฺตานีกโรหิ
ปกาเสหีติ ตมฺเม มุนี สาธุ วิยากโรหิ ฯ
     [๒๗๕]   ตถาหิ  เต  วิทิโต  เอส  ธมฺโมติ  ตถาหิ  เต  วิทิโต
ญาโต   ๑-   ตุลิโต   ตีริโต  วิภาวิโต  วิภูโต  เอส  ธมฺโมติ  ตถาหิ
เต วิทิโต เอส ธมฺโม ฯ เตนาห โส พฺราหฺมโณ
                       อตฺถงฺคโต โส อุทวา โส นตฺถิ
                       อุทาหุ เว สสฺสติยา อโรโค
                       ตมฺเม มุนี สาธุ วิยากโรหิ
                       ตถาหิ เต วิทิโต เอส ธมฺโมติ ฯ
     [๒๗๖]        อตฺถงฺคตสฺส น ปมาณมตฺถิ (อุปสีวาติ ภควา)
                       เยน นํ วชฺชุ ๒- ตํ ตสฺส นตฺถิ
                       สพฺเพสุ ธมฺเมสุ สมูหเตสุ
                       สมูหตา วาทปถาปิ สพฺเพ ฯ
     [๒๗๗]   อตฺถงฺคตสฺส  น  ปมาณมตฺถีติ  อตฺถงฺคตสฺส  อนุปาทิเสสาย
นิพฺพานธาตุยา     ปรินิพฺพุตสฺส    รูปปฺปมาณํ    นตฺถิ    เวทนาปฺปมาณํ
นตฺถิ       สญฺญาปฺปมาณํ       นตฺถิ       สงฺขารปฺปมาณํ      นตฺถิ
@เชิงอรรถ:  ม. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ  ม. วชฺชุํ ฯ เอวมุปริปิ ฯ
วิญฺญาณปฺปมาณํ  นตฺถิ  [๑]-  น  สํวิชฺชติ  น  อุปลพฺภติ  ปหีนํ  สมุจฺฉินฺนํ
วูปสนฺตํ      ปฏิปฺปสฺสทฺธํ     อภพฺพุปฺปตฺติกํ     ญาณคฺคินา     ทฑฺฒนฺติ
อตฺถงฺคตสฺส    น    ปมาณมตฺถิ    ฯ   อุปสีวาติ   ภควาติ   อุปสีวาติ
ภควา   ตํ   พฺราหฺมณํ  นาเมน  อาลปติ  ฯ  ภควาติ  คารวาธิวจนเมตํ
ฯเปฯ      สจฺฉิกา      ปญฺญตฺติ     ยทิทํ     ภควาติ     อุปสีวาติ
ภควา ฯ
     [๒๗๘]   เยน  นํ  วชฺชุ ตํ ตสฺส นตฺถีติ เยน [๒]- ราเคน วเทยฺยุํ
เยน  โทเสน  วเทยฺยุํ  เยน  โมเหน  วเทยฺยุํ  เยน  มาเนน  วเทยฺยุํ
ยาย   ทิฏฺฐิยา   วเทยฺยุํ   เยน  อุทฺธจฺเจน  วเทยฺยุํ  ยาย  วิจิกิจฺฉาย
วเทยฺยุํ   เยหิ  อนุสเยหิ  วเทยฺยุํ  รตฺโตติ  วา  ทุฏฺโฐติ  วา  มูโฬฺหติ
วา  วินิพนฺโธติ  วา  ปรามฏฺโฐติ  วา  วิกฺเขปคโตติ  วา  อนิฏฺฐงฺคโตติ
วา    ถามคโตติ    วา    เต   อภิสงฺขารา   ปหีนา   อภิสงฺขารานํ
ปหีนตฺตา  คติยา  เยน  [๒]-  วเทยฺยุํ  เนรยิโกติ วา ติรจฺฉานโยนิโกติ
วา    ปิตฺติวิสยิโกติ    วา    มนุสฺโสติ   วา   เทโวติ   วา   รูปีติ
วา    อรูปีติ   วา   สญฺญีติ   วา   อสญฺญีติ   วา   เนวสญฺญีนาสญฺญีติ
วา   โส   เหตุ   นตฺถิ   ปจฺจโย  นตฺถิ  การณํ  นตฺถิ  เยน  วเทยฺยุํ
กเถยฺยุํ [๓]- โวหเรยฺยุนฺติ เยน นํ วชฺชุ ตํ ตสฺส นตฺถิ ฯ
     [๒๗๙]   สพฺเพสุ  ธมฺเมสุ  สมูหเตสูติ  สพฺเพสุ  ธมฺเมสุ  สพฺเพสุ
ขนฺเธสุ   สพฺเพสุ   อายตเนสุ  สพฺพาสุ  ธาตูสุ  สพฺพาสุ  คตีสุ  สพฺพาสุ
อุปปตฺตีสุ   สพฺพาสุ   ปฏิสนฺธีสุ   สพฺเพสุ   ภเวสุ   สพฺเพสุ   สํสาเรสุ
@เชิงอรรถ:  ม. น สติ ฯ เอวมีทิเสสุ ฐาเนสุ ฯ  ม. ตํ ฯ  ม. ภเณยฺยุํ ทีเปยฺยุํ ฯ
สพฺเพสุ   วฏฺเฏสุ  อูหเตสุ  สมูหเตสุ  อุทฺธเตสุ  สมุทฺธเตสุ  อุปฺปาติเตสุ
สมุปฺปาติเตสุ    ปหีเนสุ    สมุจฺฉินฺเนสุ    วูปสนฺเตสุ    ปฏิปฺปสฺสทฺเธสุ
อภพฺพุปฺปตฺติเกสุ      ญาณคฺคินา     ทฑฺเฒสูติ     สพฺเพสุ     ธมฺเมสุ
สมูหเตสุ ฯ
     [๒๘๐]   สมูหตา  วาทปถาปิ  สพฺเพติ  วาทปถา  วุจฺจนฺติ  กิเลสา
จ   ขนฺธา   จ   อภิสงฺขารา   จ  ฯ  ตสฺส  วาทา  จ  วาทปถา  จ
อธิวจนานิ   จ   อธิวจนปถา   จ   นิรุตฺติ  จ  นิรุตฺติปถา  จ  ปญฺญตฺติ
จ   ปญฺญตฺติปถา   จ   อูหตา   สมูหตา  อุทฺธตา  สมุทฺธตา  อุปฺปาติตา
สมุปฺปาติตา   ปหีนา  สมุจฺฉินฺนา  วูปสนฺตา  ปฏิปฺปสฺสทฺธา  อภพฺพุปฺปตฺติกา
ญาณคฺคินา      ทฑฺฒาติ     สมูหตา     วาทปถาปิ     สพฺเพ     ฯ
เตนาห ภควา
                       อตฺถงฺคตสฺส น ปมาณมตฺถิ (อุปสีวาติ ภควา)
                       เยน นํ วชฺชุ ตํ ตสฺส นตฺถิ
                       สพฺเพสุ ธมฺเมสุ สมูหเตสุ
                       สมูหตา วาทปถาปิ สพฺเพติ ฯ
สห คาถาปริโยสานา ฯเปฯ สตฺถา เม ภนฺเต ภควา สาวโกหสฺมีติ ฯ
                                อุปสีวมาณวกปญฺหานิทฺเทโส ฉฏฺโฐ ฯ
                                              -------------


             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๓๐ หน้าที่ ๑๒๖-๑๔๑. https://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=30&A=2626&w=&modeTY=2              อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน :- https://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=30&A=2626&modeTY=2              อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=30&item=242&items=39              อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ :- https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=30&siri=25              ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=30&i=242              อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=46&A=725              The Pali Atthakatha in Roman :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=46&A=725              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๐ https://84000.org/tipitaka/read/?index_30 https://84000.org/tipitaka/english/?index_30

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๖ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]