ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
     ฉบับภาษาไทย   บาลีอักษรไทย   บาลีอักษรโรมัน 
ไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหัวข้อถัดไปอ่านหัวข้อสุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม
พระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๑ ภาษาบาลี อักษรไทย พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๓ สุตฺต. ที. ปาฏิกวคฺโค

หน้าที่ ๑.

สุตฺตนฺตปิฏเก ทีฆนิกายสฺส ตติโย ภาโค --------- ปาฏิกวคฺโค นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส ฯ ปาฏิกสุตฺตํ [๑] เอวมฺเม สุตํ ฯ เอกํ สมยํ ภควา มลฺเลสุ วิหรติ อนุปฺปิยํ นาม มลฺลานํ นิคโม ฯ อถโข ภควา ปุพฺพณฺหสมยํ นิวาเสตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย อนุปฺปิยํ ปิณฺฑาย ปาวิสิ ฯ อถโข ภควโต เอตทโหสิ อติปฺปโค โข ตาว อนุปฺปิยายํ ปิณฺฑาย จริตุํ ยนฺนูนาหํ เยน ภคฺควโคตฺตสฺส ปริพฺพาชกสฺส อาราโม เยน ภคฺควโคตฺโต ปริพฺพาชโก เตนุปสงฺกเมยฺยนฺติ ฯ {๑.๑} อถโข ภควา เยน ภคฺควโคตฺตสฺส ปริพฺพาชกสฺส อาราโม เยน ภคฺควโคตฺโต ปริพฺพาชโก เตนุปสงฺกมิ ฯ อถโข ภคฺควโคตฺโต ปริพฺพาชโก ภควนฺตํ เอตทโวจ เอตุ โข ภนฺเต ภควา สฺวาคตํ ภนฺเต ภควโต จิรสฺสํ โข ภนฺเต ภควา อิมํ ปริยายมกาสิ ยทิทํ อิธาคมนาย นิสีทตุ ภนฺเต ภควา อิทมาสนํ ปญฺญตฺตนฺติ ฯ นิสีทิ ภควา ปญฺญตฺเต อาสเน ฯ ภคฺควโคตฺโตปิ โข ปริพฺพาชโก

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒.

อญฺญตรํ นีจํ อาสนํ คเหตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข ภคฺควโคตฺโต ปริพฺพาชโก ภควนฺตํ เอตทโวจ ปุริมานิ ภนฺเต ทิวสานิ ปุริมตรานิ สุนกฺขตฺโต ลิจฺฉวิปุตฺโต เยนาหํ เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา มํ เอตทโวจ ปจฺจกฺขาโตทานิ มยา ภคฺคว ภควา นทานาหํ ภคฺคว ๑- ภควนฺตํ อุทฺทิสฺส วิหรามีติ กจฺเจตํ ภนฺเต ตเถว ยถา สุนกฺขตฺโต ลิจฺฉวิปุตฺโต อวจาติ ฯ ตเถว โข เอตํ ภคฺคว ยถา สุนกฺขตฺโต ลิจฺฉวิปุตฺโต อวจ ปุริมานิ ภคฺคว ทิวสานิ ปุริมตรานิ สุนกฺขตฺโต ลิจฺฉวิปุตฺโต เยนาหํ เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา มํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ {๑.๒} เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข ภคฺคว สุนกฺขตฺโต ลิจฺฉวิปุตฺโต มํ เอตทโวจ ปจฺจกฺขามิทานาหํ ภนฺเต ภควนฺตํ นทานาหํ ภนฺเต ภควนฺตํ อุทฺทิสฺส วิหริสฺสามีติ ฯ เอวํ วุตฺเต อหํ ภคฺคว สุนกฺขตฺตํ ลิจฺฉวิปุตฺตํ เอตทโวจํ อปิ นุ ตาหํ สุนกฺขตฺต เอวมโวจํ เอหิ ตฺวํ สุนกฺขตฺต มมํ อุทฺทิสฺส วิหราหีติ ฯ โน เหตํ ภนฺเต ฯ ตฺวํ วา ปน มํ เอวํ อวจ อหํ ภนฺเต ภควนฺตํ อุทฺทิสฺส วิหริสฺสามีติ ฯ โน เหตํ ภนฺเต ฯ อิติ กิร สุนกฺขตฺต เนวาหนฺตํ วทามิ เอหิ ตฺวํ สุนกฺขตฺต มมํ อุทฺทิสฺส วิหราหีติ นปิ กิร มํ ตฺวํ วเทสิ อหํ ภนฺเต ภควนฺตํ อุทฺทิสฺส วิหริสฺสามีติ เอวํ สนฺเต โมฆปุริส โก สนฺโต กํ ปจฺจาจิกฺขติ ๒- ปสฺส โมฆปุริส @เชิงอรรถ: โป. ม. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ ปจฺจกฺขาสิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓.

ยาวญฺจ เต อิทํ อปรทฺธนฺติ ฯ [๒] น หิ ปน เม ภนฺเต ภควา อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อิทฺธิปาฏิหาริยํ กโรตีติ ฯ อปิ นุ ตาหํ สุนกฺขตฺต เอวํ อวจํ เอหิ ตฺวํ สุนกฺขตฺต มมํ อุทฺทิสฺส วิหราหิ อหนฺเต อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อิทฺธิปาฏิหาริยํ กริสฺสามีติ ฯ โน เหตํ ภนฺเต ฯ ตฺวํ วา ๑- ปน มํ เอวํ อวจ อหํ ภนฺเต ภควนฺตํ อุทฺทิสฺส วิหริสฺสามิ ภควา เม อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อิทฺธิปาฏิหาริยํ กริสฺสตีติ ฯ โน เหตํ ภนฺเต ฯ อิติ กิร สุนกฺขตฺต เนวาหนฺตํ วทามิ เอหิ ตฺวํ สุนกฺขตฺต มมํ อุทฺทิสฺส วิหราหิ อหนฺเต อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อิทฺธิปาฏิหาริยํ กริสฺสามีติ นปิ กิร มํ ตฺวํ วเทสิ อหํ ภนฺเต ภควนฺตํ อุทฺทิสฺส วิหริสฺสามิ ภควา เม อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อิทฺธิปาฏิหาริยํ กริสฺสตีติ เอวํ สนฺเต โมฆปุริส โก สนฺโต กํ ปจฺจาจิกฺขสิ ฯ ตํ กึ มญฺญสิ สุนกฺขตฺต กเต วา อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อิทฺธิปาฏิหาริเย อกเต วา อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อิทฺธิปาฏิหาริเย ยสฺสตฺถาย มยา ธมฺโม เทสิโต โส นิยฺยาติ ตกฺกรสฺส สมฺมาทุกฺขกฺขยายาติ ฯ กเต วา ภนฺเต อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อิทฺธิปาฏิหาริเย อกเต วา อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อิทฺธิปาฏิหาริเย ยสฺสตฺถาย ภควตา ธมฺโม เทสิโต โส นิยฺยาติ ตกฺกรสฺส สมฺมาทุกฺขกฺขยายาติ ฯ อิติ กิร สุนกฺขตฺต กเต วา อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อิทฺธิปาฏิหาริเย อกเต วา อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อิทฺธิปาฏิหาริเย ยสฺสตฺถาย มยา ธมฺโม เทสิโต โส นิยฺยาติ @เชิงอรรถ: โป. ม. ตวญฺจ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔.

ตกฺกรสฺส สมฺมาทุกฺขกฺขยายาติ ฯ ตตฺร สุนกฺขตฺต กึ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อิทฺธิปาฏิหาริยํ กตํ กริสฺสติ ปสฺส โมฆปุริส ยาวญฺจ เต อิทํ อปรทฺธนฺติ ฯ [๓] น หิ ปน เม ภนฺเต ภควา อคฺคญฺญํ ปญฺญเปตีติ ๑- อปิ นุ ตาหํ สุนกฺขตฺต เอวํ อวจํ เอหิ ตฺวํ สุนกฺขตฺต มมํ อุทฺทิสฺส วิหราหิ อหนฺเต อคฺคญฺญํ ปญฺญเปสฺสามีติ ฯ โน เหตํ ภนฺเต ฯ ตฺวํ วา ปน มํ เอวํ อวจ อหํ ภนฺเต ภควนฺตํ อุทฺทิสฺส วิหริสฺสามิ ภควา เม อคฺคญฺญํ ปญฺญเปสฺสตีติ ฯ โน เหตํ ภนฺเต ฯ อิติ กิร สุนกฺขตฺต เนวาหนฺตํ วทามิ เอหิ ตฺวํ สุนกฺขตฺต มมํ อุทฺทิสฺส วิหราหิ อหนฺเต อคฺคญฺญํ ปญฺญเปสฺสามีติ นปิ กิร มํ ตฺวํ วเทสิ อหํ ภนฺเต ภควนฺตํ อุทฺทิสฺส วิหริสฺสามิ ภควา เม อคฺคญฺญํ ปญฺญเปสฺสตีติ เอวํ สนฺเต โมฆปุริส โก สนฺโต กํ ปจฺจาจิกฺขสิ ฯ ตํ กึ มญฺญสิ สุนกฺขตฺต ปญฺญตฺเต วา อคฺคญฺเญ อปญฺญตฺเต วา อคฺคญฺเญ ยสฺสตฺถาย มยา ธมฺโม เทสิโต โส นิยฺยาติ ตกฺกรสฺส สมฺมาทุกฺขกฺขยายาติ ฯ ปญฺญตฺเต วา ภนฺเต อคฺคญฺเญ อปญฺญตฺเต วา อคฺคญฺเญ ยสฺสตฺถาย ภควตา ธมฺโม เทสิโต โส นิยฺยาติ ตกฺกรสฺส สมฺมาทุกฺขกฺขยายาติ ฯ อิติ กิร สุนกฺขตฺต ปญฺญตฺเต วา อคฺคญฺเญ อปญฺญตฺเต วา อคฺคญฺเญ ยสฺสตฺถาย มยา ธมฺโม เทสิโต โส นิยฺยาติ ตกฺกรสฺส สมฺมาทุกฺขกฺขยายาติ ฯ ตตฺร สุนกฺขตฺต กึ อคฺคญฺญํ ปญฺญตฺตํ @เชิงอรรถ: โป. ยุ. ปญฺญาเปตีติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕.

กริสฺสติ ปสฺส โมฆปุริส ยาวญฺจ เต อิทํ อปรทฺธนฺติ ๑- ฯ {๓.๑} อเนกปริยาเยน โข เต สุนกฺขตฺต มม วณฺโณ ภาสิโต วชฺชิคาเม อิติปิ โส ภควา อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน สุคโต โลกวิทู อนุตฺตโร ปุริสทมฺมสารถิ สตฺถา เทวมนุสฺสานํ พุทฺโธ ภควาติ อิติ โข เต สุนกฺขตฺต อเนกปริยาเยน มม วณฺโณ ภาสิโต วชฺชิคาเม ฯ อเนกปริยาเยน โข เต สุนกฺขตฺต ธมฺมสฺส วณฺโณ ภาสิโต วชฺชิคาเม สฺวากฺขาโต ภควตา ธมฺโม สนฺทิฏฺฐิโก อกาลิโก เอหิปสฺสิโก โอปนยิโก ปจฺจตฺตํ เวทิตพฺโพ วิญฺญูหีติ อิติ โข เต สุนกฺขตฺต อเนกปริยาเยน ธมฺมสฺส วณฺโณ ภาสิโต วชฺชิคาเม ฯ {๓.๒} อเนกปริยาเยน โข เต สุนกฺขตฺต สงฺฆสฺส วณฺโณ ภาสิโต วชฺชิคาเม สุปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ อุชุปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ ญายปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ สามีจิปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ ยทิทํ จตฺตาริ ปุริสยุคานิ อฏฺฐ ปุริสปุคฺคลา เอส ภควโต สาวกสงฺโฆ อาหุเนยฺโย ปาหุเนยฺโย ทกฺขิเณยฺโย อญฺชลิกรณีโย อนุตฺตรํ ปุญฺญกฺเขตฺตํ โลกสฺสาติ อิติ โข เต สุนกฺขตฺต อเนกปริยาเยน สงฺฆสฺส วณฺโณ ภาสิโต วชฺชิคาเม ฯ อาโรจยามิ โข เต สุนกฺขตฺต ปฏิเวทยามิ โข เต สุนกฺขตฺต ภวิสฺสนฺติ โข เต สุนกฺขตฺต วตฺตาโร โน วิสหิ สุนกฺขตฺโต ลิจฺฉวิปุตฺโต สมเณ โคตเม พฺรหฺมจริยํ จริตุํ โส @เชิงอรรถ: สี. ม. ยุ. อิติสทฺโท น ทิสฺสติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๖.

อวิสหนฺโต สิกฺขํ ปจฺจกฺขาย หีนายาวตฺโตติ อิติ โข เต สุนกฺขตฺต ภวิสฺสนฺติ วตฺตาโรติ ฯ เอวํปิ โข ภคฺคว สุนกฺขตฺโต ลิจฺฉวิปุตฺโต มยา วุจฺจมาโน อปกฺกเมว อิมสฺมา ธมฺมวินยา ยถา ตํ อาปายิโก เนรยิโก ฯ [๔] เอกมิทาหํ ภคฺคว สมยํ ถูลูสุ ๑- วิหรามิ อุตฺตรกา นาม ถูลูนํ นิคโม ฯ อถขฺวาหํ ภคฺคว ปุพฺพณฺหสมยํ นิวาเสตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย สุนกฺขตฺเตน ลิจฺฉวิปุตฺเตน ปจฺฉาสมเณน อุตฺตรกํ ปิณฺฑาย ปาวิสึ ฯ เตน โข ปน สมเยน อเจโล โกรกฺขตฺติโย กุกฺกุรวตฺติโก จตุกฺโกณฺฑิโก ๒- ฉมานิกิณฺณํ ภกฺขสํ มุเขเนว ขาทติ มุเขเนว ภุญฺชติ ฯ อทฺทสา โข ภคฺคว สุนกฺขตฺโต ลิจฺฉวิปุตฺโต อเจลํ โกรกฺขตฺติยํ กุกฺกุรวตฺติกํ จตุกฺโกณฺฑิกํ ฉมานิกิณฺณํ ภกฺขสํ มุเขเนว ขาทนฺตํ มุเขเนว ภุญฺชนฺตํ ฯ ทิสฺวานสฺส เอตทโหสิ สาธุรูโป วต โภ อรหํ ๓- สมโณ จตุกฺโกณฺฑิโก ๒- ฉมานิกิณฺณํ ภกฺขสํ มุเขเนว ขาทติ มุเขเนว ภุญฺชตีติ ฯ {๔.๑} อถขฺวาหํ ภคฺคว สุนกฺขตฺตสฺส ลิจฺฉวิปุตฺตสฺส เจตสา เจโตปริวิตกฺกมญฺญาย สุนกฺขตฺตํ ลิจฺฉวิปุตฺตํ เอตทโวจํ ตฺวํปิ นาม โมฆปุริส [๔]- สกฺยปุตฺติโย ปฏิชานิสฺสสีติ ฯ กึ ปน มํ ภนฺเต ภควา เอวมาห ตฺวํปิ นาม โมฆปุริส สกฺยปุตฺติโย ปฏิชานิสฺสสีติ ฯ นนุ เต สุนกฺขตฺต อิมํ อเจลํ โกรกฺขตฺติยํ กุกฺกุรวตฺติกํ จตุกฺโกณฺฑิกํ ฉมานิกิณฺณํ ภกฺขสํ มุเขเนว ขาทนฺตํ @เชิงอรรถ: สี. ยุ. พูมูสุ ฯ ยุ. จตุกฺกุณฺฑิโก ฯ ม. อยํ ฯ โป. ม. สมโณ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๗.

มุเขเนว ภุญฺชนฺตํ ทิสฺวานสฺส ๑- เอตทโหสิ สาธุรูโป วต โภ อรหํ สมโณ จตุกฺโกณฺฑิโก ฉมานิกิณฺณํ ภกฺขสํ มุเขเนว ขาทติ มุเขเนว ภุญฺชตีติ ฯ เอวํ สนฺเต กึ ปน ภนฺเต ภควา อรหตฺตสฺส มจฺฉรายตีติ ฯ น โข อหํ โมฆปุริส อรหตฺตสฺส มจฺฉรายามิ อปิจ ตุเยฺหเวตํ ปาปกํ ทิฏฺฐิคตํ อุปฺปนฺนํ ตํ ปชห มา เต อโหสิ ทีฆรตฺตํ อหิตาย ทุกฺขาย ยํ โข ปเนตํ สุนกฺขตฺต มญฺญสิ อเจโล ๒- โกรกฺขตฺติโย สาธุรูโป อรหํ สมโณติ โส สตฺตมํ ทิวสํ อลสเกน กาลํ กริสฺสติ กาลกโต จ กาลกญฺชิกา ๓- นาม อสุรา สพฺพนิหีโน อสุรกาโย ตตฺร อุปฺปชฺชิสฺสติ กาลกตญฺจ นํ วีรณตฺถมฺภเก สุสาเน ฉฑฺเฑสฺสนฺติ ฯ อากงฺขมาโน จ ตฺวํ สุนกฺขตฺต อเจลํ โกรกฺขตฺติยํ อุปสงฺกมิตฺวา ปุจฺเฉยฺยาสิ ชานาสิ อาวุโส โกรกฺขตฺติย อตฺตโน คตินฺติ ฐานํ โข ปเนตํ สุนกฺขตฺต วิชฺชติ ยนฺเต อเจโล โกรกฺขตฺติโย พฺยากริสฺสติ ชานามิ อาวุโส สุนกฺขตฺต อตฺตโน คตึ กาลกญฺชิกา นาม อสุรา สพฺพนิหีโน อสุรกาโย ตตฺรมฺหิ อุปฺปนฺโนติ ฯ {๔.๒} อถโข ภคฺคว สุนกฺขตฺโต ลิจฺฉวิปุตฺโต เยน อเจโล โกรกฺขตฺติโย เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา อเจลํ โกรกฺขตฺติยํ เอตทโวจ พฺยากโต โขสิ อาวุโส โกรกฺขตฺติย สมเณน โคตเมน อเจโล โกรกฺขตฺติโย สตฺตมํ ทิวสํ อลสเกน กาลํ กริสฺสติ กาลกโต จ กาลกญฺชิกา นาม อสุรา สพฺพนิหีโน @เชิงอรรถ: ม. ยุ. ทิสฺวาน ฯ โป. ม. ยุ. อเจลํ โกรกฺขตฺติยํ ฯ สี. ยุ. กาลกญฺชา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๘.

อสุรกาโย ตตฺร อุปฺปชฺชิสฺสติ กาลกตญฺจ นํ วีรณตฺถมฺภเก สุสาเน ฉฑฺเฑสฺสนฺตีติ เยน ตฺวํ อาวุโส โกรกฺขตฺติย มตฺตํ มตฺตํ จ ภตฺตํ ภุญฺเชยฺยาสิ มตฺตํ มตฺตํ จ ปานียํ ปิเวยฺยาสิ ยถา สมณสฺส โคตมสฺส มิจฺฉา อสฺส วจนนฺติ ฯ {๔.๓} อถโข ภคฺคว สุนกฺขตฺโต ลิจฺฉวิปุตฺโต เอกทฺวีหิกาย สตฺต รตฺตินฺทิวานิ คเณสิ ยถา ตํ ตถาคตสฺส อสทฺทหมาโน ฯ อถโข ภคฺคว อเจโล โกรกฺขตฺติโย สตฺตมํ ทิวสํ อลสเกน กาลมกาสิ กาลกโต จ กาลกญฺชิกา นาม อสุรา สพฺพนิหีโน อสุรกาโย ตตฺร อุปฺปชฺชิ กาลกตญฺจ นํ วีรณตฺถมฺภเก สุสาเน ฉฑฺเฑสุํ ฯ {๔.๔} อสฺโสสิ โข ภคฺคว สุนกฺขตฺโต ลิจฺฉวิปุตฺโต อเจโล กิร ๑- โกรกฺขตฺติโย อลสเกน กาลกโต วีรณตฺถมฺภเก สุสาเน ฉฑฺฑิโตติ ฯ อถโข ภคฺคว สุนกฺขตฺโต ลิจฺฉวิปุตฺโต เตน วีรณตฺถมฺภกํ สุสานํ เยน อเจโล โกรกฺขตฺติโย เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา อเจลํ โกรกฺขตฺติยํ ติกฺขตฺตุํ ปาณินา อาโกเฏสิ ชานาสิ อาวุโส โกรกฺขตฺติย อตฺตโน คตินฺติ ฯ อถโข ภคฺคว อเจโล โกรกฺขตฺติโย ปาณินา ปิฏฺฐึ ปริปุญฺฉนฺโต วุฏฺฐาสิ ชานามิ อาวุโส สุนกฺขตฺต อตฺตโน คตึ กาลกญฺชิกา นาม อสุรา สพฺพนิหีโน อสุรกาโย ตตฺรมฺหิ อุปฺปนฺโนติ วตฺวา ตตฺเถว อุตฺตาโน ปริปติ ๒- ฯ {๔.๕} อถโข ภคฺคว สุนกฺขตฺโต ลิจฺฉวิปุตฺโต เยนาหํ เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา มํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺนํ โข อหํ @เชิงอรรถ: ยุ. กิรสทฺโท นตฺถิ ฯ ม. ยุ. ปปติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๙.

ภคฺคว สุนกฺขตฺตํ ลิจฺฉวิปุตฺตํ เอตทโวจํ ตํ กึ มญฺญสิ สุนกฺขตฺต ยเถว เต อหํ อเจลํ โกรกฺขตฺติยํ อารพฺภ พฺยากาสึ ตเถว ตํ วิปากํ โน ๑- อญฺญถา วาติ ฯ ยเถว เม ภนฺเต ภควา อเจลํ โกรกฺขตฺติยํ อารพฺภ พฺยากาสิ ตเถว ตํ วิปากํ โน อญฺญถาติ ฯ ตํ กึ มญฺญสิ สุนกฺขตฺต ยทิ เอวํ สนฺเต กตํ วา โหติ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อิทฺธิปาฏิหาริยํ อกตํ วาติ ฯ อทฺธา โข ภนฺเต เอวํ สนฺเต กตํ โหติ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อิทฺธิปาฏิหาริยํ โน อกตนฺติ ฯ เอวํปิ โข มํ ตฺวํ โมฆปุริส อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อิทฺธิปาฏิหาริยํ กโรนฺตํ เอวํ วเทสิ น หิ ปน เม ภนฺเต ภควา อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อิทฺธิปาฏิหาริยํ กโรตีติ ปสฺส โมฆปุริส ยาวญฺจ เต อิทํ อปรทฺธนฺติ ฯ เอวํปิ โข ภคฺคว สุนกฺขตฺโต ลิจฺฉวิปุตฺโต มยา วุจฺจมาโน อปกฺกเมว อิมสฺมา ธมฺมวินยา ยถา ตํ อาปายิโก เนรยิโก ฯ [๕] เอกมิทาหํ ภคฺคว สมยํ เวสาลิยํ วิหรามิ มหาวเน กูฏาคารสาลายํ ฯ เตน โข ปน สมเยน อเจโล กฬารมชฺชโก ๒- เวสาลิยํ ปฏิวสติ ลาภคฺคปฺปตฺโต เจว ยสคฺคปฺปตฺโต จ วชฺชิคาเม ฯ ตสฺส สตฺต วตฺตปทานิ สมตฺตานิ สมาทินฺนานิ โหนฺติ ยาวชีวํ อเจโล อสฺสํ น วตฺถํ ปริทเหยฺยํ ยาวชีวํ พฺรหฺมจารี อสฺสํ น เมถุนํ ธมฺมํ ปฏิเสเวยฺยํ ยาวชีวํ สุรามํเสเนว ยาเปยฺยํ น @เชิงอรรถ: ม. ยุ. โนสทฺโท นตฺถิ ฯ สี. ม. กฬารมฏฺฏโก ฯ สี. ยุ. กนฺทรมสุโก ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๐.

โอทนกุมฺมาสํ ภุญฺเชยฺยํ ปุรตฺถิเมน เวสาลึ ๑- อุเทนํ นาม เจติยํ ตํ นาติกฺกเมยฺยํ ทกฺขิเณน เวสาลึ โคตมกํ นาม เจติยํ ตํ นาติกฺกเมยฺยํ ปจฺฉิเมน เวสาลึ สตฺตมฺพํ นาม เจติยํ ตํ นาติกฺกเมยฺยํ อุตฺตเรน เวสาลึ พหุปุตฺตกนฺนาม เจติยํ ตํ นาติกฺกเมยฺยนฺติ โส อิเมสํ สตฺตนฺนํ วตฺตปทานํ สมาทานเหตุ ลาภคฺคปฺปตฺโต เจว ยสคฺคปฺปตฺโต จ วชฺชิคาเม ฯ {๕.๑} อถโข ภคฺคว สุนกฺขตฺโต ลิจฺฉวิปุตฺโต เยน อเจโล กฬารมชฺชโก เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา อเจลํ กฬารมชฺชกํ ปญฺหํ อปุจฺฉิ ฯ ตสฺส อเจโล กฬารมชฺชโก ปญฺหํ ปุฏฺโฐ น สํปายาสิ อสํปายนฺโต โกปญฺจ โทสญฺจ อปฺปจฺจยญฺจ ปาตฺวากาสิ ฯ อถโข ภคฺคว สุนกฺขตฺตสฺส ลิจฺฉวิปุตฺตสฺส เอตทโหสิ สาธุรูปํ วต โภ อรหนฺตํ สมณํ อาสาทิยิมฺหเส ๒- มา วต โน โภ อโหสิ ทีฆรตฺตํ อหิตาย ทุกฺขายาติ ฯ {๕.๒} อถโข ภคฺคว สุนกฺขตฺโต ลิจฺฉวิปุตฺโต เยนาหํ เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา มํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺนํ โข อหํ ภคฺคว สุนกฺขตฺตํ ลิจฺฉวิปุตฺตํ เอตทโวจํ ตฺวํปิ นาม โมฆปุริส สกฺยปุตฺติโย ปฏิชานิสฺสสีติ ฯ กึ ปน มํ ภนฺเต ภควา เอวมาห ตฺวํปิ นาม โมฆปุริส สกฺยปุตฺติโย ปฏิชานิสฺสสีติ ฯ นนุ ตฺวํ สุนกฺขตฺต อเจลํ กฬารมชฺชกํ อุปสงฺกมิตฺวา ปญฺหํ อปุจฺฉิ ตสฺส เต อเจโล กฬารมชฺชโก ปญฺหํ ปุฏฺโฐ น สํปายาสิ อสํปายนฺโต โกปญฺจ @เชิงอรรถ: สี. ยุ. เวสาลิยํ ฯ ม. ยุ. อาสาทิมฺหเส ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๑.

โทสญฺจ อปฺปจฺจยญฺจ ปาตฺวากาสิ ตสฺส เต เอตทโหสิ สาธุรูปํ วต โภ อรหนฺตํ สมณํ อาสาทิยิมฺหเส มา วต โน โภ อโหสิ ทีฆรตฺตํ อหิตาย ทุกฺขายาติ ฯ เอวํ ภนฺเต กึ ปน ภนฺเต ภควา อรหตฺตสฺส มจฺฉรายตีติ ฯ น โข อหํ โมฆปุริส อรหตฺตสฺส มจฺฉรายามิ อปิจ ตุเยฺหเวตํ ปาปกํ ทิฏฺฐิคตํ อุปฺปนฺนํ ตํ ปชห มา เต อโหสิ ทีฆรตฺตํ อหิตาย ทุกฺขายาติ ฯ ยํ โข ปเนตํ สุนกฺขตฺต มญฺญสิ อเจลํ กฬารมชฺชกํ สาธุรูโป อรหํ สมโณติ โส นจิรสฺเสว ปริหิโต สานุจริโก วิจรนฺโต โอทนกุมฺมาสํ ภุญฺชมาโน สพฺพาเนว เวสาลิยานิ เจติยานิ สมติกฺกมิตฺวา ยสา นิหีโน กาลํ กริสฺสตีติ ฯ อถโข ภคฺคว อเจโล กฬารมชฺชโก นจิรสฺเสว ปริหิโต สานุจริโก วิจรนฺโต โอทนกุมฺมาสํ ภุญฺชมาโน สพฺพาเนว เวสาลิยานิ เจติยานิ สมติกฺกมิตฺวา ยสา นิหีโน ๑- กาลมกาสิ ฯ {๕.๓} อสฺโสสิ โข ภคฺคว สุนกฺขตฺโต ลิจฺฉวิปุตฺโต อเจโล กิร กฬารมชฺชโก ปริหิโต สานุจริโก วิจรนฺโต โอทนกุมฺมาสํ ภุญฺชมาโน สพฺพาเนว เวสาลิยานิ เจติยานิ สมติกฺกมิตฺวา ยสา นิหีโน กาลํ กโรติ ๒- ฯ อถโข ภคฺคว สุนกฺขตฺโต ลิจฺฉวิปุตฺโต เยนาหํ เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา มํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺนํ โข อหํ ภคฺคว สุนกฺขตฺตํ ลิจฺฉวิปุตฺตํ เอตทโวจํ ตํ กึ มญฺญสิ สุนกฺขตฺต ยเถว เต อหํ อเจลํ กฬารมชฺชกํ อารพฺภ พฺยากาสึ ตเถว ตํ วิปากํ โน อญฺญถา วาติ ฯ @เชิงอรรถ: ยุ. ยสา นิกฺกินฺโน ฯ ม. กโตติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๒.

ยเถว เม ภนฺเต ภควา อเจลํ กฬารมชฺชกํ อารพฺภ พฺยากาสิ ตเถว ตํ วิปากํ โน อญฺญถาติ ฯ ตํ กึ มญฺญสิ สุนกฺขตฺต ยทิ เอวํ สนฺเต กตํ วา โหติ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อิทฺธิปาฏิหาริยํ อกตํ วาติ ฯ อถโข ภนฺเต เอวํ สนฺเต กตํ โหติ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อิทฺธิปาฏิหาริยํ โน อกตนฺติ ฯ เอวํปิ โข มํ ตฺวํ โมฆปุริส อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อิทฺธิปาฏิหาริยํ กโรนฺตํ เอวํ วเทสิ น หิ ปน เม ภนฺเต ภควา อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อิทฺธิปาฏิหาริยํ กโรตีติ ปสฺส โมฆปุริส ยาวญฺจ เต อิทํ อปรทฺธนฺติ ฯ เอวํปิ โข ภคฺคว สุนกฺขตฺโต ลิจฺฉวิปุตฺโต มยา วุจฺจมาโน อปกฺกเมว อิมสฺมา ธมฺมวินยา ยถา ตํ อาปายิโก เนรยิโก ฯ [๖] เอกมิทาหํ ภคฺคว สมยํ ตตฺเถว ๑- เวสาลิยํ วิหรามิ มหาวเน กูฏาคารสาลายํ ฯ เตน โข ปน สมเยน อเจโล ปาฏิกปุตฺโต เวสาลิยํ ปฏิวสติ ลาภคฺคปฺปตฺโต เจว ยสคฺคปฺปตฺโต จ วชฺชิคาเม ฯ โส เวสาลิยํ ปริสติ เอวํ วาจํ ภาสติ สมโณปิ โคตโม ญาณวาโท อหํปิ ญาณวาโท ญาณวาโท โข ปน ญาณวาเทน อรหติ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อิทฺธิปาฏิหาริยํ ทสฺเสตุํ สมโณ โคตโม อุปฑฺฒปถํ อาคจฺเฉยฺย อหํปิ อุปฑฺฒปถํ คจฺเฉยฺย เต ตตฺถ อุโภปิ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อิทฺธิปาฏิหาริยํ กเรยฺยาม เอกญฺเจ สมโณ โคตโม อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อิทฺธิปาฏิหาริยํ กริสฺสติ ทฺวาหํ กริสฺสามิ เทฺว เจ สมโณ โคตโม อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อิทฺธิปาฏิหาริยานิ @เชิงอรรถ: โป. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๓.

กริสฺสติ จตฺตาราหํ กริสฺสามิ จตฺตาริ เจ สมโณ โคตโม อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อิทฺธิปาฏิหาริยานิ กริสฺสติ อฏฺฐาหํ กริสฺสามิ ฯ อิติ ยาวตกํ ยาวตกํ สมโณ โคตโม อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อิทฺธิปาฏิหาริยํ กริสฺสติ ตทฺทิคุณํ ตทฺทิคุณาหํ กริสฺสามีติ ฯ {๖.๑} อิติ ๑- โข ภคฺคว สุนกฺขตฺโต ลิจฺฉวิปุตฺโต เยนาหํ เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา มํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข ภคฺคว สุนกฺขตฺโต ลิจฺฉวิปุตฺโต มํ เอตทโวจ อเจโล ภนฺเต ปาฏิกปุตฺโต เวสาลิยํ ปฏิวสติ ลาภคฺคปฺปตฺโต เจว ยสคฺคปฺปตฺโต จ วชฺชิคาเม โส เวสาลิยํ ปริสติ เอวํ วาจํ ภาสติ สมโณปิ โคตโม ญาณวาโท อหํปิ ญาณวาโท ญาณวาโท โข ปน ญาณวาเทน อรหติ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อิทฺธิปาฏิหาริยํ ทสฺเสตุํ สมโณ โคตโม อุปฑฺฒปถํ อาคจฺเฉยฺย อหํปิ อุปฑฺฒปถํ คจฺเฉยฺยํ เต ตตฺถ อุโภปิ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อิทฺธิปาฏิหาริยํ กเรยฺยาม เอกญฺเจ สมโณ โคตโม อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อิทฺธิปาฏิหาริยํ กริสฺสติ ทฺวาหํ กริสฺสามิ ฯ สงฺขิตฺตํ ฯ ตทฺทิคุณํ ตทฺทิคุณาหํ กริสฺสามีติ ฯ {๖.๒} เอวํ วุตฺเต อหํ ภคฺคว สุนกฺขตฺตํ ลิจฺฉวิปุตฺตํ เอตทโวจํ อภพฺโพ โข สุนกฺขตฺต อเจโล ปาฏิกปุตฺโต ตํ วาจํ อปฺปหาย ตํ จิตฺตํ อปฺปหาย ตํ ทิฏฺฐึ อปฺปฏินิสฺสชฺชิตฺวา มม สมฺมุขีภาวํ อาคนฺตุํ สเจปิสฺส เอวมสฺส อหํ ตํ วาจํ อปฺปหาย ตํ จิตฺตํ อปฺปหาย ตํ ทิฏฺฐึ อปฺปฏินิสฺสชฺชิตฺวา สมณสฺส โคตมสฺส สมฺมุขีภาวํ คจฺเฉยฺยนฺติ @เชิงอรรถ: โป. ม. ยุ. อถ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๔.

มุทฺธาปิ ตสฺส วิปเตยฺยาติ ฯ {๖.๓} รกฺขเตตํ ภนฺเต ภควา วาจํ รกฺขเตตํ สุคโต วาจนฺติ ฯ กึ ปน มํ ตฺวํ สุนกฺขตฺต เอวํ วเทสิ รกฺขเตตํ ภนฺเต ภควา วาจํ รกฺขเตตํ สุคโต วาจนฺติ ฯ ภควตาปสฺส ภนฺเต เอสา วา เอกํเสน โอธาริตา ๑- อภพฺโพ อเจโล ปาฏิกปุตฺโต ตํ วาจํ อปฺปหาย ตํ จิตฺตํ อปฺปหาย ตํ ทิฏฺฐึ อปฺปฏินิสฺสชฺชิตฺวา มม สมฺมุขีภาวํ อาคนฺตุํ สเจปิสฺส เอวมสฺส อหํ ตํ วาจํ อปฺปหาย ตํ จิตฺตํ อปฺปหาย ตํ ทิฏฺฐึ อปฺปฏินิสฺสชฺชิตฺวา สมณสฺส โคตมสฺส สมฺมุขีภาวํ คจฺเฉยฺยนฺติ มุทฺธาปิ ตสฺส วิปเตยฺยาติ อเจโล จ ภนฺเต ปาฏิกปุตฺโต วิรูปรูเปน ภควโต สมฺมุขีภาวํ อาคจฺเฉยฺย ตทสฺส ภควโต มุสาติ ฯ {๖.๔} อปิ นุ สุนกฺขตฺต ตถาคโต ตํ วาจํ ภาเสยฺย ยา สา วาจา ทฺวยคามินีติ ฯ กึ ปน ภนฺเต ภควตา อเจโล ปาฏิกปุตฺโต เจตสา เจโต ปริจฺจ วิทิโต อภพฺโพ อเจโล ปาฏิกปุตฺโต ตํ วาจํ อปฺปหาย ตํ จิตฺตํ อปฺปหาย ตํ ทิฏฺฐึ อปฺปฏินิสฺสชฺชิตฺวา มม สมฺมุขีภาวํ อาคนฺตุํ สเจปิสฺส เอวมสฺส อหนฺตํ วาจํ อปฺปหาย ตํ จิตฺตํ อปฺปหาย ตํ ทิฏฺฐึ อปฺปฏินิสฺสชฺชิตฺวา สมณสฺส โคตมสฺส สมฺมุขีภาวํ คจฺเฉยฺยนฺติ มุทฺธาปิ ตสฺส วิปเตยฺยาติ อุทาหุ เทวตา ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ อภพฺโพ ภนฺเต อเจโล ปาฏิกปุตฺโต ตํ วาจํ อปฺปหาย ฯเปฯ มุทฺธาปิ ตสฺส วิปเตยฺยาติ ฯ เจตสา เจโต ปริจฺจ วิทิโต เจว เม @เชิงอรรถ: ยุ. โอวาทิตา ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๕.

สุนกฺขตฺต อเจโล ปาฏิกปุตฺโต อภพฺโพ อเจโล ปาฏิกปุตฺโต ตํ วาจํ อปฺปหาย ตํ จิตฺตํ อปฺปหาย ฯเปฯ มุทฺธาปิ ตสฺส วิปเตยฺยาติ เทวตาปิ มม เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ อภพฺโพ ภนฺเต อเจโล ปาฏิกปุตฺโต ตํ วาจํ อปฺปหาย ฯเปฯ มุทฺธาปิ ตสฺส วิปเตยฺยาติ ฯ {๖.๕} อชิโตปิ นาม ลิจฺฉวีนํ เสนาปติ อธุนา กาลกโต ตาวตึสกายํ อุปปนฺโน โสปิ มํ อุปสงฺกมิตฺวา เอวมาโรเจสิ อลชฺชี ภนฺเต อเจโล ปาฏิกปุตฺโต มุสาวาที ภนฺเต อเจโล ปาฏิกปุตฺโต มํปิ ภนฺเต อเจโล ปาฏิกปุตฺโต พฺยากาสิ วชฺชิคาเม อชิโต ลิจฺฉวีนํ เสนาปติ มหานิรยํ อุปปนฺโนติ น โข ปนาหํ ภนฺเต มหานิรยํ อุปปนฺโน ตาวตึสกายํ ๑- อุปปนฺโน อลชฺชี ภนฺเต อเจโล ปาฏิกปุตฺโต มูสาวาที ภนฺเต อเจโล ปาฏิกปุตฺโต อภพฺโพ จ ๒- ภนฺเต อเจโล ปาฏิกปุตฺโต ตํ วาจํ อปฺปหาย ฯเปฯ มุทฺธาปิ ตสฺส วิปเตยฺยาติ ฯ {๖.๖} อิติ โข สุนกฺขตฺต เจตสา เจโต ปริจฺจ วิทิโต เจว เม อเจโล ปาฏิกปุตฺโต อภพฺโพ อเจโล ปาฏิกปุตฺโต ตํ วาจํ อปฺปหาย ตํ จิตฺตํ อปฺปหาย ตํ ทิฏฺฐึ อปฺปฏินิสฺสชฺชิตฺวา มม สมฺมุขีภาวํ อาคนฺตุํ สเจปิสฺส เอวมสฺส อหนฺตํ วาจํ อปฺปหาย ตํ จิตฺตํ อปฺปหาย ตํ ทิฏฺฐึ อปฺปฏินิสฺสชฺชิตฺวา สมณสฺส โคตมสฺส สมฺมุขีภาวํ คจฺเฉยฺยนฺติ มุทฺธาปิ ตสฺส วิปเตยฺยาติ เทวตาปิ เม เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ อภพฺโพ @เชิงอรรถ: ยุ. ตาวตึสมฺหิ ฯ สี. ยุ. จกาโร น ทิสฺสติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๖.

ภนฺเต อเจโล ปาฏิกปุตฺโต ตํ วาจํ อปฺปหาย ตํ จิตฺตํ อปฺปหาย ตํ ทิฏฺฐึ อปฺปฏินิสฺสชฺชิตฺวา ภควโต สมฺมุขีภาวํ อาคนฺตุํ สเจปิสฺส เอวมสฺส อหนฺตํ วาจํ อปฺปหาย ตํ จิตฺตํ อปฺปหาย ตํ ทิฏฺฐึ อปฺปฏินิสฺสชฺชิตฺวา สมณสฺส โคตมสฺส สมฺมุขีภาวํ คจฺเฉยฺยนฺติ มุทฺธาปิ ตสฺส วิปเตยฺยาติ ฯ เอโส โข ปนาหํ สุนกฺขตฺต เวสาลิยํ ปิณฺฑาย จริตฺวา ปจฺฉาภตฺตํ ปิณฺฑปาตปฏิกฺกนฺโต เยน อเจลสฺส ปาฏิกปุตฺตสฺส อาราโม เตนุปสงฺกมึ ๑- ทิวา วิหาราย ยสฺสทานิ ตฺวํ สุนกฺขตฺต อิจฺฉสิ ตสฺส อาโรเจหีติ ฯ [๗] อถโข สฺวาหํ ภคฺคว ปุพฺพณฺหสมยํ นิวาเสตฺวา ปตฺตจีวรํ อาทาย เวสาลิยํ ๒- ปิณฺฑาย ปาวิสึ เวสาลิยํ ปิณฺฑาย จริตฺวา ปจฺฉาภตฺตํ ปิณฺฑปาตปฏิกฺกนฺโต เยน อเจลสฺส ปาฏิกปุตฺตสฺส อาราโม เตนุปสงฺกมึ ทิวา วิหาราย ฯ อถโข ภคฺคว สุนกฺขตฺโต ลิจฺฉวิปุตฺโต ตรมานรูโป เวสาลึ ปวิสิตฺวา เยน อภิญฺญาตา อภิญฺญาตา ลิจฺฉวี เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา อภิญฺญาเต อภิญฺญาเต ลิจฺฉวี เอตทโวจ เอสาวุโส ภควา เวสาลิยํ ปิณฺฑาย วิจริตฺวา ปจฺฉาภตฺตํ ปิณฺฑปาตปฏิกฺกนฺโต เยน อเจลสฺส ปาฏิกปุตฺตสฺส อาราโม เตนุปสงฺกมิ ทิวา วิหาราย อภิกฺกมถายสฺมนฺโต อภิกฺกมถายสฺมนฺโต สาธุรูปานํ สมณานํ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อิทฺธิปาฏิหาริยํ ภวิสฺสตีติ ฯ อถโข ภคฺคว อภิญฺญาตานํ อภิญฺญาตานํ ลิจฺฉวีนํ เอตทโหสิ สาธุรูปานํ กิร โภ สมณานํ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา @เชิงอรรถ: โป. ม. เตนุปสงฺกมิสฺสามิ ฯ ม. เวสาลึ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๗.

อิทฺธิปาฏิหาริยํ ภวิสฺสติ หนฺท วต โภ คจฺฉามาติ ฯ เยน จ อภิญฺญาตา อภิญฺญาตา พฺราหฺมณมหาสาลา คหปติเนจยิกา นานาติตฺถิยสมณพฺราหฺมณา เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา อภิญฺญาเต อภิญฺญาเต นานาติตฺถิยสมณพฺราหฺมเณ เอตทโวจ เอสาวุโส ภควา เวสาลิยํ ปิณฺฑาย จริตฺวา ปจฺฉาภตฺตํ ปิณฺฑปาตปฏิกฺกนฺโต เยน อเจลสฺส ปาฏิกปุตฺตสฺส อาราโม เตนุปสงฺกมิ ทิวาวิหาราย อภิกฺกมถายสฺมนฺโต อภิกฺกมถายสฺมนฺโต สาธุรูปานํ สมณานํ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อิทฺธิปาฏิหาริยํ ภวิสฺสตีติ ฯ {๗.๑} อถโข ภคฺคว อภิญฺญาตานํ อภิญฺญาตานํ นานาติตฺถิย- สมณพฺราหฺมณานํ เอตทโหสิ สาธุรูปานํ กิร โภ สมณานํ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อิทฺธิปาฏิหาริยํ ภวิสฺสติ หนฺท วต โภ คจฺฉามาติ ฯ อถโข ภคฺคว อภิญฺญาตา อภิญฺญาตา ลิจฺฉวี อภิญฺญาตา อภิญฺญาตา จ พฺราหฺมณมหาสาลา คหปติเนจยิกา นานาติตฺถิยสมณพฺราหฺมณา เยน อเจลสฺส ปาฏิกปุตฺตสฺส อาราโม เตนุปสงฺกมึสุ ฯ สา เอสา ภคฺคว ปริสา โหติ อเนกสตา อเนกสหสฺสา ฯ {๗.๒} อสฺโสสิ โข ภคฺคว อเจโล ปาฏิกปุตฺโต อภิกฺกนฺตา กิร อภิญฺญาตา อภิญฺญาตา ลิจฺฉวี อภิกฺกนฺตา อภิญฺญาตา อภิญฺญาตา จ พฺราหฺมณมหาสาลา คหปติเนจยิกา นานาติตฺถิยสมณพฺราหฺมณา สมโณปิ โคตโม มยฺหํ อาราเม ทิวาวิหารํ นิสินฺโนติ ฯ สุตฺวานสฺส ภยํ ฉมฺภิตตฺตํ โลมหํโส อุทปาทิ ฯ อถโข ภคฺคว อเจโล

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๘.

ปาฏิกปุตฺโต ภีโต สํวิคฺโค โลมหฏฺฐชาโต ๑- เยน ติณฺฑุกขานุ- ปริพฺพาชการาโม เตนุปสงฺกมิ ฯ อสฺโสสิ โข ภคฺคว สา ปริสา อเจโล กิร ปาฏิกปุตฺโต ภีโต สํวิคฺโค โลมหฏฺฐชาโต เยน ติณฺฑุกขานุปริพฺพาชการาโม เตนุปสงฺกนฺโตติ ๒- ฯ {๗.๓} อถโข ภคฺคว สา ปริสา อญฺญตรํ ปุริสํ อามนฺเตสิ เอหิ ตฺวํ โภ ปุริส เยน ติณฺฑุกขานุปริพฺพาชการาโม เยน อเจโล ปาฏิกปุตฺโต เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา อเจลํ ปาฏิกปุตฺตํ เอวํ วเทหิ อภิกฺกมาวุโส ปาฏิกปุตฺต อภิกฺกนฺตา อภิญฺญาตา อภิญฺญาตา ลิจฺฉวี อภิกฺกนฺตา อภิญฺญาตา อภิญฺญาตา จ พฺราหฺมณมหาสาลา คหปติเนจยิกา นานาติตฺถิยสมณพฺราหฺมณา สมโณปิ โคตโม อายสฺมโต อาราเม ทิวาวิหารํ นิสินฺโน ภาสิตา โข ปน เต เอสาวุโส ปาฏิกปุตฺต เวสาลิยํ ปริสติ วาจา สมโณปิ โคตโม ญาณวาโท อหํปิ ญาณวาโท ญาณวาโท โข ปน ญาณวาเทน อรหติ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อิทฺธิปาฏิหาริยํ ทสฺเสตุํ สมโณ [๓]- โคตโม อุปฑฺฒปถํ อาคจฺเฉยฺย อหํปิ อุปฑฺฒปถํ คจฺเฉยฺยํ เต ตตฺถ อุโภปิ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อิทฺธิปาฏิหาริยํ กเรยฺยาม เอกญฺเจ สมโณ โคตโม อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อิทฺธิปาฏิหาริยํ กริสฺสติ ทฺวาหํ กริสฺสามิ เทฺว เจ สมโณ โคตโม อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อิทฺธิปาฏิหาริยานิ กริสฺสติ จตฺตาราหํ กริสฺสามิ จตฺตาริ เจ สมโณ @เชิงอรรถ: โป. โลมหํสชาโต ฯ สี. ยุ. เตนุปสงฺกมนฺโต ฯ ม. เจสทฺโท อตฺถิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๙.

โคตโม อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อิทฺธิปาฏิหาริยานิ กริสฺสติ อฏฺฐาหํ กริสฺสามิ อิติ ยาวตกํ ยาวตกํ สมโณ โคตโม อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อิทฺธิปาฏิหาริยานิ กริสฺสติ ตทฺทิคุณํ ตทฺทิคุณาหํ กริสฺสามีติ อภิกฺกมเยว ๑- โข อาวุโส ปาฏิกปุตฺต อุปฑฺฒปถํ สพฺพปฐมํเยว อาคนฺตฺวา สมโณ โคตโม อายสฺมโต อาราเม ทิวาวิหารํ นิสินฺโนติ ฯ {๗.๔} เอวํ โภติ โข ภคฺคว โส ปุริโส ตสฺสา ปริสาย ปฏิสฺสุตฺวา เยน ติณฺฑุกขานุปริพฺพาชการาโม เยน อเจโล ปาฏิกปุตฺโต เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา อเจลํ ปาฏิกปุตฺตํ เอตทโวจ อภิกฺกมาวุโส ปาฏิกปุตฺต อภิกฺกนฺตา อภิญฺญาตา อภิญฺญาตา ลิจฺฉวี อภิกฺกนฺตา อภิญฺญาตา อภิญฺญาตา จ พฺราหฺมณมหาสาลา ฯเปฯ อภิกฺกมเยว อาวุโส ปาฏิกปุตฺต อุปฑฺฒปถํ สพฺพปฐมํเยว อาคนฺตฺวา สมโณ โคตโม อายสฺมโต อาราเม ทิวาวิหารํ นิสินฺโนติ ฯ เอวํ วุตฺเต ภคฺคว อเจโล ปาฏิกปุตฺโต อายามิ อาวุโส อายามิ อาวุโสติ วตฺวา ตตฺเถว สํสปฺปติ น สกฺโกติ อาสนาปิ วุฏฺฐาตุํ ฯ {๗.๕} อถโข โส ภคฺคว ปุริโส อเจลํ ปาฏิกปุตฺตํ เอตทโวจ กึสุ นาม เต อาวุโส ปาฏิกปุตฺต ปาวฬาสุ นาม เต ปีฐกสฺมึ อลฺลีนา ปีฐกํสุ นาม เต ปาวฬาสุ อลฺลีนํ อายามิ อาวุโส อายามิ อาวุโสติ วตฺวา ตตฺเถว สํสปฺปสิ น สกฺโกสิ อาสนาปิ วุฏฺฐาตุนฺติ ฯ เอวํปิ โข ภคฺคว วุจฺจมาโน อเจโล ปาฏิกปุตฺโต อายามิ อาวุโส อายามิ อาวุโสติ วตฺวา ตตฺเถว @เชิงอรรถ: ม. อภิกฺกมสฺเสว ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๐.

สํสปฺปติ น สกฺโกติ อาสนาปิ วุฏฺฐาตุํ ฯ {๗.๖} ยทา โข โส ภคฺคว ปุริโส อญฺญาสิ ปราภูตรูโป อยํ อเจโล ปาฏิกปุตฺโต อายามิ อาวุโส อายามิ อาวุโสติ วตฺวา ตตฺเถว สํสปฺปติ น สกฺโกติ อาสนาปิ วุฏฺฐาตุนฺติ อถ ตํ ปริสํ อาคนฺตฺวา เอวมาโรเจสิ ปราภูตรูโป โภ อยํ ๑- อเจโล ปาฏิกปุตฺโต อายามิ อาวุโส อายามิ อาวุโสติ วตฺวา ตตฺเถว สํสปฺปติ น สกฺโกติ อาสนาปิ วุฏฺฐาตุนฺติ ฯ เอวํ วุตฺเต อหํ ภคฺคว ตํ ปุริสํ เอตทโวจํ อภพฺโพ โข อาวุโส อเจโล ปาฏิกปุตฺโต ตํ วาจํ อปฺปหาย ตํ จิตฺตํ อปฺปหาย ตํ ทิฏฺฐึ อปฺปฏินิสฺสชฺชิตฺวา มม สมฺมุขีภาวํ อาคนฺตุํ สเจปิสฺส เอวมสฺส อหนฺตํ วาจํ อปฺปหาย ตํ จิตฺตํ อปฺปหาย ตํ ทิฏฺฐึ อปฺปฏินิสฺสชฺชิตฺวา สมณสฺส โคตมสฺส สมฺมุขีภาวํ คจฺเฉยฺยนฺติ มุทฺธาปิ ตสฺส วิปเตยฺยาติ ฯ ปฐมภาณวารํ นิฏฺฐิตํ ฯ [๘] อถโข ภคฺคว อญฺญตโร ลิจฺฉวิมหามตฺโต อุฏฺฐายาสนา ตํ ปริสํ เอตทโวจ เตนหิ โภ มุหุตฺตํ ตาว อาคเมถ ยาวาหํ คจฺฉามิ อปฺเปวนาม อหํปิ สกฺกุเณยฺยํ อเจลํ ปาฏิกปุตฺตํ อิมํ ปริสํ อาเนตุนฺติ ฯ {๘.๑} อถโข โส ภคฺคว ลิจฺฉวิมหามตฺโต เยน ติณฺฑุกขานุ- ปริพฺพาชการาโม เยน อเจโล ปาฏิกปุตฺโต เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา อเจลํ ปาฏิกปุตฺตํ เอตทโวจ อภิกฺกมาวุโส ปาฏิกปุตฺต อภิกฺกนฺตํ เต เสยฺโย อภิกฺกนฺตา อภิญฺญาตา @เชิงอรรถ: ม. อยนฺติ ปาโฐ นตฺถิ ฯ สี. ยุ. โภ อยนฺติ เทฺว ปาโฐ นตฺถิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๑.

อภิญฺญาตา จ ฯ สงฺขิตฺตํ ฯ สมโณปิ โคตโม อายสฺมโต อาราเม ทิวาวิหารํ นิสินฺโนติ ภาสิตา โข ปน เต เอสาวุโส ปาฏิกปุตฺต เวสาลิยํ ปริสติ วาจา สมโณปิ โคตโม ญาณวาโท อหํปิ ญาณวาโท ฯเปฯ ตทฺทิคุณํ ตทฺทิคุณาหํ กริสฺสามีติ อภิกฺกมเยว โข อาวุโส ปาฏิกปุตฺต อุปฑฺฒปถํ สพฺพปฐมํเยว อาคนฺตฺวา สมโณปิ โคตโม อายสฺมโต อาราเน ทิวาวิหารํ นิสินฺโน ภาสิตา โข ปเนสา อาวุโส ปาฏิกปุตฺต สมเณม โคตเมน ปริสติ วาจา อภพฺโพ อเจโล ปาฏิกปุตฺโต ตํ วาจํ อปฺปหาย ฯเปฯ มุทฺธาปิ ตสฺส วิปเตยฺยาติ อภิกฺกมาวุโส ปาฏิกปุตฺต อภิกฺกมเนเนว เต ชยํ กริสฺสาม สมณสฺส โคตมสฺส ปราชยนฺติ ฯ เอวํ วุตฺเต ภคฺคว อเจโล ปาฏิกปุตฺโต อายามิ อาวุโส อายามิ อาวุโสติ วตฺวา ตตฺเถว สํสปฺปติ น สกฺโกติ อาสนาปิ วุฏฺฐาตุํ ฯ {๘.๒} อถโข โส ภคฺคว ลิจฺฉวิมหามตฺโต อเจลํ ปาฏิกปุตฺตํ เอตทโวจ กึสุ นาม เต อาวุโส ปาฏิกปุตฺต ปาวฬาสุ นาม เต ปีฐกสฺมึ อลฺลีนา ปีฐกํสุ นาม เต ปาวฬาสุ อลฺลีนํ อายามิ อาวุโส อายามิ อาวุโสติ วตฺวา ตตฺเถว สํสปฺปสิ น สกฺโกสิ อาสนาปิ วุฏฺฐาตุนฺติ ฯ เอวํปิ โข ภคฺคว วุจฺจมาโน อเจโล ปาฏิกปุตฺโต อายามิ อาวุโส อายามิ อาวุโสติ วตฺวา ตตฺเถว สํสปฺปติ น สกฺโกติ อาสนาปิ วุฏฺฐาตุํ ฯ {๘.๓} ยทา โข [๑]- ภคฺคว ลิจฺฉวิมหามตฺโต อญฺญาสิ ปราภูตรูโป อยํ อเจโล ปาฏิกปุตฺโต อายามิ อาวุโส @เชิงอรรถ: โป. ม. ยุ. โส ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒.

อายามิ อาวุโสติ วตฺวา ตตฺเถว สํสปฺปติ น สกฺโกติ อาสนาปิ วุฏฺฐาตุนฺติ อถ ตํ ปริสํ อาคนฺตฺวา เอวํ อาโรเจสิ ปราภูตรูโป อยํ อเจโล ปาฏิกปุตฺโต อายามิ อาวุโส อายามิ อาวุโสติ วตฺวา ตตฺเถว สํสปฺปติ น สกฺโกติ อาสนาปิ วุฏฺฐาตุนฺติ ฯ เอวํ วุตฺเต อหํ ภคฺคว ตํ ปริสํ เอตทโวจ อภพฺโพ โข อาวุโส อเจโล ปาฏิกปุตฺโต ตํ วาจํ อปฺปหาย ตํ จิตฺตํ อปฺปหาย ฯเปฯ สเจปิสฺส เอวมสฺส อหนฺตํ วาจํ อปฺปหาย ฯเปฯ สมณสฺส โคตมสฺส สมฺมุขีภาวํ คจฺเฉยฺยนฺติ มุทฺธาปิ ตสฺส วิปเตยฺยาติ สเจปายสฺมนฺตานํ ลิจฺฉวีนํ เอวมสฺส มยํ อเจลํ ปาฏิกปุตฺตํ ยาหิ ๑- วรตฺตาหิ พนฺธิตฺวา โคยุตฺเตหิ ๒- อาวิญฺเชยฺยามาติ ๓- ตา วรตฺตา ฉิชฺเชรุํ ๔- ปาฏิกปุตฺโต วา อภพฺโพ ปน อเจโล ปาฏิกปุตฺโต ตํ วาจํ อปฺปหาย ฯเปฯ สเจปิสฺส เอวมสฺส อหนฺตํ วาจํ อปฺปหาย ฯเปฯ สมณสฺส โคตสสฺส สมฺมุขีภาวํ คจฺเฉยฺยนฺติ มุทฺธาปิ ตสฺส วิปเตยฺยาติ [๙] อถโข ภคฺคว ชาลิโย ทารุปตฺติกนฺเตวาสี อุฏฺฐายาสนา ตํ ปริสํ เอตทโวจ เตนหิ โภ มุหุตฺตํ ตาว อาคเมถ ยาวาหํ คจฺฉามิ อปฺเปวนามาหํ ๕- สกฺกุเณยฺยํ อเจลํ ปาฏิกปุตฺตํ [๖]- อาเนตุนฺติ ฯ อถโข ภคฺคว ชาลิโย ทารุปตฺติกนฺเตวาสี เยน ติณฺฑุกขานุปริพฺพาชการาโม เยน อเจโล ปาฏิกปุตฺโต เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา อเจลํ @เชิงอรรถ: สี. ม. ยุ. อยํ น ทิสฺสติ ฯ สี. ม. ยุ. โคยุเคหีติ ปาเฐน ภวิตพฺพํ ฯ @ ม. อาวิญฺเฉยฺยามาติ ฯ ยุ. อาวิชฺเฌยฺยามาติ ฯ ม. ฉิชฺเชยฺยุํ ฯ ม. ยุ. @อปฺเปวนาม อหมฺปิ ฯ ม. ยุ. อิมํ ปริสํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๓.

อเจลํ ปาฏิกปุตฺตํ เอตทโวจ อภิกฺกมาวุโส ปาฏิกปุตฺต อภิกฺกนฺตํ เต เสยฺโย อภิกฺกนฺตา อภิญฺญาตา อภิญฺญาตา จ ลิจฺฉวี ฯเปฯ สมโณปิ โคตโม อายสฺมโต อาราเม ทิวาวิหารํ นิสินฺโน ภาสิตา โข ปน เต เอสาวุโส ปาฏิกปุตฺต เวสาลิยํ ปริสติ วาจา สมโณปิ โคตโม ญาณวาโท ฯเปฯ ตทฺทิคุณํ ตทฺทิคุณาหํ กริสฺสามีติ อภิกฺกมเยว อาวุโส ปาฏิกปุตฺต อุปฑฺฒปถํ สพฺพปฐมํเยว อาคนฺตฺวา สมโณ โคตโม อายสฺมโต อาราเม ทิวาวิหารํ นิสินฺโน ภาสิตา โข ปน เต เอสาวุโส ปาฏิกปุตฺต สมเณน โคตเมน ปริสติ วาจา อภพฺโพ โข อาวุโส อเจโล ปาฏิกปุตฺโต ตํ วาจํ อปฺปหาย ฯเปฯ {๙.๑} สเจปิสฺส เอวมสฺส อหนฺตํ วาจํ อปฺปหาย ฯเปฯ สมณสฺส โคตมสฺส สมฺมุขีภาวํ คจฺเฉยฺยนฺติ มุทฺธาปิ วิปเตยฺยาติ สเจปายสฺมนฺตานํ ลิจฺฉวีนํ เอวมสฺส มยํ อเจลํ ปาฏิกปุตฺตํ ยาหิ วรตฺตาหิ พนฺธิตฺวา โคยุตฺเตหิ อาวิญฺเชยฺยามาติ ตา วรตฺตา ฉิชฺเชรุํ ปาฏิกปุตฺโต วา อภพฺโพ ปน อเจโล ปาฏิกปุตฺโต ตํ วาจํ อปฺปหาย ตํ จิตฺตํ อปฺปหาย ตํ ทิฏฺฐึ อปฺปฏินิสฺสชฺชิตฺวา มม สมฺมุขีภาวํ อาคนฺตุํ สเจปิสฺส เอวมสฺส อหนฺตํ วาจํ อปฺปหาย ฯเปฯ สมณสฺส โคตมสฺส สมฺมุขีภาวํ คจฺเฉยฺยนฺติ มุทฺธาปิ ตสฺส วิปเตยฺยาติ อภิกฺกมาวุโส ปาฏิกปุตฺต อภิกฺกมเนเนว เต ชยํ กริสฺสาม สมณสฺส โคตมสฺส ปราชยนฺติ ฯ เอวํ วุตฺเต ภคฺคว อเจโล

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๔.

ปาฏิกปุตฺโต อายามิ อาวุโส อายามิ อาวุโสติ วตฺวา ตตฺเถว สํสปฺปติ น สกฺโกติ อาสนาปิ วุฏฺฐาตุํ ฯ อถโข ภคฺคว ชาลิโย ทารุปตฺติกนฺเตวาสี อเจลํ ปาฏิกปุตฺตํ เอตทโวจ กึสุ นาม เต อาวุโส ปาฏิกปุตฺต ปาวฬาสุ นาม เต ปีฐกสฺมึ อลฺลีนา ปีฐกํสุ นาม เต ปาวฬาสุ อลฺลีนํ อายามิ อาวุโส อายามิ อาวุโสติ วตฺวา ตตฺเถว สํสปฺปสิ น สกฺโกสิ อาสนาปิ วุฏฺฐาตุนฺติ ฯ {๙.๒} เอวํปิ โข ภคฺคว วุจฺจมาโน อเจโล ปาฏิกปุตฺโต อายามิ อาวุโส อายามิ อาวุโสติ วตฺวา ตตฺเถว สํสปฺปติ น สกฺโกติ อาสนาปิ วุฏฺฐาตุํ ฯ ยทา โข ภคฺคว ชาลิโย ทารุปตฺติกนฺเตวาสี อญฺญาสิ ปราภูตรูโป อยํ อเจโล ปาฏิกปุตฺโต อายามิ อาวุโส อายามิ อาวุโสติ วตฺวา ตตฺเถว สํสปฺปติ น สกฺโกติ อาสนาปิ วุฏฺฐาตุนฺติ อถ นํ เอตทโวจ ภูตปุพฺพํ อาวุโส ปาฏิกปุตฺต สีหสฺส มิครญฺโญ เอตทโหสิ ยนฺนูนาหํ อญฺญตรํ วนสณฺฑํ นิสฺสาย อาสยํ กปฺเปยฺยํ ตตฺราสยํ กปฺเปตฺวา สายณฺหสมยํ อาสยา นิกฺขเมยฺยํ อาสยา นิกฺขมิตฺวา วิชมฺเภยฺยํ วิชมฺภิตฺวา สมนฺตา จตุทฺทิสา อนุวิโลเกยฺยํ สมนฺตา จตุทฺทิสา อนุวิโลเกตฺวา ติกฺขตฺตุํ สีหนาทํ นเทยฺยํ ติกฺขตฺตุํ สีหนาทํ นทิตฺวา โคจราย ปกฺกเมยฺยํ โส วรํ วรํ มิคสงฺฆํ ๑- วธิตฺวา มุทุมํสานิ มุทุมํสานิ ภกฺขยิตฺวา ตเมว อาสยํ อชฺฌุเปยฺยนฺติ ฯ อถโข [๒]- โส สีโห มิคราชา อญฺญตรํ วนสณฺฑํ นิสฺสาย อาสยํ กปฺเปสิ ตตฺราสยํ กปฺเปตฺวา @เชิงอรรถ: ม. ยุ. มิคสงฺเฆน ฯ ม ยุ. อาวุโส ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๕.

สายณฺหสมยํ อาสยา นิกฺขมิ อาสยา นิกฺขมิตฺวา วิชมฺภิ วิชมฺภิตฺวา สมนฺตา จตุทฺทิสา อนุวิโลเกสิ สมนฺตา จตุทฺทิสา อนุวิโลเกตฺวา ติกฺขตฺตุํ สีหนาทํ นทิ ติกฺขตฺตุํ สีหนาทํ นทิตฺวา โคจราย ปกฺกมิ โส วรํ วรํ มิคสงฺฆํ วธิตฺวา มุทุมํสานิ มุทุมํสานิ ภกฺขยิตฺวา ตเมว อาสยํ อชฺฌุเปสิ ฯ ตสฺเสว โข อาวุโส ปาฏิกปุตฺต สีหสฺส มิครญฺโญ วิฆาสสํวทฺโธ ชรสิคาโล ทิตฺโต เจว พลวา จ ฯ {๙.๓} อถโข อาวุโส ตสฺส ชรสิคาลสฺส เอตทโหสิ โก จาหํ โก สีโห มิคราชา ยนฺนูนาหํปิ อญฺญตรํ วนสณฺฑํ นิสฺสาย อาสยํ กปฺเปยฺยํ ตตฺราสยํ กปฺเปตฺวา สายณฺหสมยํ อาสยา นิกฺขเมยฺยํ อาสยา นิกฺขมิตฺวา วิชมฺเภยฺยํ วิชมฺภิตฺวา สมนฺตา จตุทฺทิสา อนุวิโลเกยฺยํ สมนฺตา จตุทฺทิสา อนุวิโลเกตฺวา ติกฺขตฺตุํ สีหนาทํ นเทยฺยํ ติกฺขตฺตุํ สีหนาทํ นทิตฺวา โคจราย ปกฺกเมยฺยํ โส วรํ วรํ มิคสงฺฆํ วธิตฺวา มุทุมํสานิ มุทุมํสานิ ภกฺขยิตฺวา ตเมว อาสยํ อชฺฌุเปยฺยนฺติ ฯ {๙.๔} อถโข โส อาวุโส ชรสิคาโล อญฺญตรํ วนสณฺฑํ นิสฺสาย อาสยํ กปฺเปสิ ตตฺราสยํ กปฺเปตฺวา สายณฺหสมยํ อาสยา นิกฺขมิ อาสยา นิกฺขมิตฺวา วิชมฺภิ วิชมฺภิตฺวา สมนฺตา จตุทฺทิสา อนุวิโลเกสิ สมนฺตา จตุทฺทิสา อนุวิโลเกตฺวา ติกฺขตฺตุํ สีหนาทํ นทิสฺสามีติ สิคาลกํ ๑- อนทิ เภรณฺฑกํเยว อนทิ เก จ ฉเว สิคาเล เก ปน สีหนาเทติ ฯ เอวเมว โข ตฺวํ อาวุโส ปาฏิกปุตฺต สุคตาปทาเนสุ ชิวมาโน สุคตาติริตฺตานิ ภุญฺชมาโน @เชิงอรรถ: โป. ม. สิงฺคาลกํเยว ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๖.

ตถาคเต อรหนฺเต สมฺมาสมฺพุทฺเธ อาสาเทตพฺพํ มญฺญสิ เก จ ฉเว ปาฏิกปุตฺเต กา จ ตถาคตานํ อรหนฺตานํ สมฺมาสมฺพุทฺธานํ อาสาทนาติ ฯ ยโต โข ภคฺคว ชาลิโย ทารุปตฺติกนฺเตวาสี อิมินาปิ โอปมฺเมน เนว อสกฺขิ อเจลํ ปาฏิกปุตฺตํ ตมฺหา อาสนา จาเวตุํ ฯ อถ นํ เอตทโวจ สีโหติ อตฺตาน สเมกฺขิยาน อมญฺญิ โกตฺถุ มิคราชาหมสฺมิ ตเมว ๑- โส สิคาลกํ อนทิ เก จ ฉเว สิคาเล เก ปน สีหนาเทติ ฯ [๑๐] เอวเมว โข ตฺวํ อาวุโส ปาฏิกปุตฺต สุคตาปทาเนสุ ชีวมาโน สุคตาติริตฺตานิ ภุญฺชมาโน ตถาคเต อรหนฺเต สมฺมาสมฺพุทฺเธ อาสาเทตพฺพํ มญฺญสิ เก จ ฉเว ปาฏิกปุตฺเต กา จ ตถาคตานํ อรหนฺตานํ สมฺมาสมฺพุทฺธานํ อาสาทนาติ ฯ ยโต โข ภคฺคว ชาลิโย ทารุปตฺติกนฺเตวาสี อิมินาปิ โอปมฺเมน เนว อสกฺขิ อเจลํ ปาฏิกปุตฺตํ ตมฺหา อาสนา จาเวตุํ ฯ อถ นํ เอตทโวจ สุญฺญํ อนุปกมินํ ๒- อตฺตานํ วิฆาเส สเมกฺขิย ยาวตฺตานํ น ปสฺสติ โกตฺถุ ตาว พฺยคฺโฆติ มญฺญติ @เชิงอรรถ: ม. ยุ. ตเถว ฯ ม. ยุ. อญฺญํ อนุจงฺกมนํ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๗.

ตเมว โส สิคาลกํ อนทิ เก จ ฉเว สิคาเล เก ปน สีหนาเทติ ฯ [๑๑] เอวเมว โข ตฺวํ อาวุโส ปาฏิกปุตฺต สุคตาปทาเนสุ ชีวมาโน สุคตาติริตฺตานิ ภุญฺชมาโน ตถาคเต อรหนฺเต สมฺมาสมฺพุทฺเธ อาสาเทตพฺพํ มญฺญสิ เก จ ฉเว ปาฏิกปุตฺเต กา จ ตถาคตานํ อรหนฺตานํ สมฺมาสมฺพุทฺธานํ อาสาทนาติ ฯ ยโต โข ภคฺคว ชาลิโย ทารุปตฺติกนฺเตวาสี อิมินาปิ โอปมฺเมน เนว อสกฺขิ อเจลํ ปาฏิกปุตฺตํ ตมฺหา อาสนา จาเวตุํ ฯ อถ นํ เอตทโวจ ภุตฺวาน เภเก ๑- ขลมูสิกาโย กฏสีสุ ขิตฺตานิ จ กูณปานิ มหาวเน สุญฺญวเน วิวฑฺโฒ อมญฺญิ โกตฺถุ มิคราชาหมสฺมิ ตเถว โส สิคาลกํ อนทิ เก จ ฉเว สิคาเล เก ปน สีหนาเทติ ฯ [๑๒] เอวเมว โข ตฺวํ อาวุโส ปาฏิกปุตฺต สุคตาปทาเนสุ ชีวมาโน สุคตาติริตฺตานิ ภุญฺชมาโน ตถาคเต อรหนฺเต สมฺมาสมฺพุทฺเธ อาสาเทตพฺพํ มญฺญสิ เก จ ฉเว ปาฏิกปุตฺเต กา จ ตถาคตานํ อรหนฺตานํ สมฺมาสมฺพุทฺธานํ อาสาทนาติ ฯ ยโต โข ภคฺคว ชาลิโย ทารุปตฺติกนฺเตวาสี อิมินาปิ โอปมฺเมน เนว @เชิงอรรถ: โป. ภิงฺเค ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๘.

อสกฺขิ อเจลํ ปาฏิกปุตฺตํ ตมฺหา อาสนา จาเวตุํ ฯ อถ ตํ ปริสํ อาคนฺตฺวา เอวมาโรเจสิ ปราภูตรูโป โภ อเจโล ปาฏิกปุตฺโต อายามิ อาวุโส อายามิ อาวุโสติ วตฺวา ตตฺเถว สํสปฺปติ น สกฺโกติ อาสนาปิ วุฏฺฐาตุนฺติ ฯ {๑๒.๑} เอวํ วุตฺเต อหํ ภคฺคว ตํ ปริสํ เอตทโวจํ อภพฺโพ โข อาวุโส อเจโล ปาฏิกปุตฺโต ตํ วาจํ อปฺปหาย ตํ จิตฺตํ อปฺปหาย ตํ ทิฏฺฐึ อปฺปฏินิสฺสชฺชิตฺวา มม สมฺมุขีภาวํ อาคนฺตุํ สเจปิสฺส เอวมสฺส อหนฺตํ วาจํ อปฺปหาย ตํ จิตฺตํ อปฺปหาย ตํ ทิฏฺฐึ อปฺปฏินิสฺสชฺชิตฺวา สมณสฺส โคตมสฺส สมฺมุขีภาวํ คจฺเฉยฺยนฺติ มุทฺธาปิ ตสฺส วิปเตยฺยาติ สเจปายสฺมนฺตานํ ลิจฺฉวีนํ เอวมสฺส มยํ อเจลํ ปาฏิกปุตฺตํ ยาหิ ๑- วรตฺตาหิ พนฺธิตฺวา โคยุตฺเตหิ อาวิญฺเชยฺยามาติ ตา วรตฺตา ฉิชฺเชรุํ ปาฏิกปุตฺโต วา อภพฺโพ ปน อเจโล ปาฏิกปุตฺโต ตํ วาจํ อปฺปหาย ฯเปฯ มม สมฺมุขีภาวํ อาคนฺตุํ สเจปิสฺส เอวมสฺส อหนฺตํ วาจํ อปฺปหาย ฯเปฯ สมณสฺส โคตมสฺส สมฺมุขีภาวํ คจฺเฉยฺยนฺติ มุทฺธาปิ ตสฺส วิปเตยฺยาติ ฯ {๑๒.๒} อถขฺวาหํ ภคฺคว ตํ ปริสํ ธมฺมิยา กถาย สนฺทสฺเสสึ สมาทเปสึ สมุตฺเตเชสึ สมฺปหํเสสึ ตํ ปริสํ ธมฺมิยา กถาย สนฺทสฺเสตฺวา สมาทเปตฺวา สมุตฺเตเชตฺวา สมฺปหํเสตฺวา มหาพนฺธนา โมกฺขํ กริตฺวา จตุราสีติปาณสหสฺสานิ มหาวิทุคฺคา อุทฺธริตฺวา เตโชธาตุํ สมาปชฺชิตฺวา สตฺตตาลํ เวหาสํ อพฺภุคฺคนฺตฺวา อญฺญํ สตฺตตาลํปิ อคฺคึ ๒- อภินิมฺมินิตฺวา ชลิตฺวา @เชิงอรรถ: ม. ย. อยํ น ทิสฺสติ ฯ ม. ยุ. อจฺจึ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๙.

ธูมายิตฺวา ๑- มหาวเน กูฏาคารสาลายํ ปจฺจุฏฺฐาสึ ฯ {๑๒.๓} อถโข ภคฺคว สุนกฺขตฺโต ลิจฺฉวิปุตฺโต เยนาหํ เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา มํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺนํ โข อหํ ภคฺคว สุนกฺขตฺตํ ลิจฺฉวิปุตฺตํ เอตทโวจํ ตํ กึ มญฺญสิ สุนกฺขตฺต ยเถว เต อหํ อเจลํ ปาฏิกปุตฺตํ อารพฺภ พฺยากาสึ ตเถว ตํ วิปากํ โน ๒- อญฺญถาติ ฯ ยเถว เม ภนฺเต ภควา อเจลํ ปาฏิกปุตฺตํ อารพฺภ พฺยากาสิ ตเถว ตํ วิปากํ โน อญฺญถาติ ฯ {๑๒.๔} ตํ กึ มญฺญสิ สุนกฺขตฺต ยทิ เอวํ สนฺเต กตํ วา โหติ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อิทฺธิปาฏิหาริยํ อกตํ วาติ ฯ อทฺธา โข ภนฺเต เอวํ สนฺเต กตํ โหติ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อิทฺธิปาฏิหาริยํ โน อกตนฺติ ฯ เอวํปิ โข มํ ตฺวํ โมฆปุริส อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อิทฺธิปาฏิหาริยํ กโรนฺตํ เอวํ วเทสิ น หิ ปน เม ภนฺเต ภควา อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อิทฺธิปาฏิหาริยํ กโรตีติ ฯ ปสฺส โมฆปุริส ยาวญฺจ เต อิทํ อปรทฺธนฺติ ฯ เอวํปิ โข ภคฺคว สุนกฺขตฺโต ลิจฺฉวิปุตฺโต มยา วุจฺจมาโน อปกฺกเมว อิมสฺมา ธมฺมวินยา ยถา ตํ อาปายิโก เนรยิโก ฯ [๑๓] อคฺคญฺญญฺจาหํ ภคฺคว ปชานามิ [๓]- ตโต อุตฺตริตรํ ปชานามิ ตญฺจ ปชานนํ น ปรามสามิ อปรามสโต ว ๔- เม ปจฺจตฺตํเยว นิพฺพุติ วิทิตา ยทภิชานํ ตถาคโต โน อนยํ @เชิงอรรถ: สี. ธูปายิตฺวา ฯ โป. ม. โนสทฺโท นตฺถิ ฯ ม. ยุ. ตญฺจ ปชานามิ ฯ @ ม. จ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๐.

อาปชฺชติ ฯ {๑๓.๑} สนฺติ ภคฺคว เอเก สมณพฺราหฺมณา อิสฺสรกุตฺตํ พฺรหฺมกุตฺตํ อาจริยกํ อคฺคญฺญํ ปญฺญเปนฺติ ตฺยาหํ อุปสงฺกมิตฺวา เอวํ วทามิ สจฺจํ กิร ตุเมฺห อายสฺมนฺโต อิสฺสรกุตฺตํ พฺรหฺมกุตฺตํ อาจริยกํ อคฺคญฺญํ ปญฺญเปถาติ ฯ เต จ เม เอวํ ปุฏฺฐา อามาติ ๑- ปฏิชานนฺติ ตฺยาหํ เอวํ วทามิ กถํวิหิตกํ ปน ตุเมฺห อายสฺมนฺโต อิสฺสรกุตฺตํ พฺรหฺมกุตฺตํ อาจริยกํ อคฺคญฺญํ ปญฺญเปถาติ ฯ เต มยา ปุฏฺฐา น สํปายนฺติ อสํปายนฺตา มมญฺเญว ปฏิปุจฺฉนฺติ เตสาหํ ปุฏฺโฐ พฺยากโรมิ โหติ โข โส อาวุโส สมโย ยํ กทาจิ กรหจิ ทีฆสฺส อทฺธุโน อจฺจเยน อยํ โลโก สํวฏฺฏติ สํวฏฺฏมาเน โลเก เยภุยฺเยน สตฺตา อาภสฺสรสํวตฺตนิกา โหนฺติ เต ตตฺถ โหนฺติ มโนมยา ปีติภกฺขา สยํปภา อนฺตลิกฺขจรา สุภฏฺฐายิโน จิรํ ทีฆมทฺธานํ ติฏฺฐนฺติ ฯ {๑๓.๒} โหติ โข โส อาวุโส สมโย ยํ กทาจิ กรหจิ ทีฆสฺส อทฺธุโน อจฺจเยน อยํ โลโก วิวฏฺฏติ วิวฏฺฏมาเน โลเก สุญฺญํ พฺรหฺมวิมานํ ปาตุภวติ อถ ๒- อญฺญตโร สตฺโต อายุกฺขยา วา ปุญฺญกฺขยา วา อาภสฺสรกายา จวิตฺวา สุญฺญํ พฺรหฺมวิมานํ อุปปชฺชติ โส ตตฺถ โหติ มโนมโย ปีติภกฺโข สยํปโภ อนฺตลิกฺขจโร สุภฏฺฐายี จิรํ ทีฆมทฺธานํ ติฏฺฐติ ตสฺส ตตฺถ เอกกสฺส ทีฆรตฺตํ นิวุสิตตฺตา อนภิรติ ปริตสฺสนา อุปฺปชฺชติ อโห วต อญฺเญปิ สตฺตา อิตฺถตฺตํ อาคจฺเฉยฺยุนฺติ ฯ อถโข อญฺเญปิ สตฺตา อายุกฺขยา วา ปุญฺญกฺขยา @เชิงอรรถ: ม. ยุ. อาโมติ ฯ ม. ยุ. อถ โย ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๑.

วา อาภสฺสรกายา จวิตฺวา สุญฺญํ พฺรหฺมวิมานํ อุปปชฺชนฺติ ตสฺส สตฺตสฺส สหพฺยตํ เตปิ ตตฺถ โหนฺติ มโนมยา ปีติภกฺขา สยํปภา อนฺตลิกฺขจรา สุภฏฺฐายิโน จิรํ ทีฆมทฺธานํ ติฏฺฐนฺติ ฯ {๑๓.๓} ตตฺราวุโส โย โส สตฺโต ปฐมํ อุปปนฺโน ตสฺส เอวํ โหติ อหมสฺมิ พฺรหฺมา มหาพฺรหฺมา อภิภู อนภิภูโต อญฺญทตฺถุทโส วสวตฺติ อิสฺสโร กตฺตา นิมฺมิตา เสฏฺโฐ สชฺชิตา วสี ปิตา ภูตภพฺยานํ มยา อิเม สตฺตา นิมฺมิตา ฯ ตํ กิสฺส เหตุ ฯ มมญฺหิ ปุพฺเพ เอตทโหสิ อโห วต อญฺเญปิ สตฺตา อิตฺถตฺตํ อาคจฺเฉยฺยุนฺติ อิติ มมญฺจ มโนปณิธิ อิเม จ สตฺตา อิตฺถตฺตํ อาคตาติ ฯ เยปิ เต สตฺตา ปจฺฉา อุปปนฺนา เตสํปิ เอวํ โหติ อยํ โข ภวํ พฺรหฺมา มหาพฺรหฺมา อภิภู อนภิภูโต อญฺญทตฺถุทโส วสวตฺติ อิสฺสโร กตฺตา นิมฺมิตา เสฏฺโฐ สชฺชิตา วสี ปิตา ภูตภพฺยานํ อิมินา มยํ โภตา พฺรหฺมุนา นิมฺมิตา ฯ ตํ กิสฺส เหตุ ฯ อิมญฺหิ มยํ อทฺทสาม [๑]- ปฐมํ อุปปนฺนํ มยํ ปนมฺหา ปจฺฉา อุปปนฺนาติ ฯ {๑๓.๔} ตตฺราวุโส โย โส สตฺโต ปฐมํ อุปปนฺโน โส ทีฆายุกตโร จ โหติ วณฺณวนฺตตโร จ มเหสกฺขตโร จ ฯ เย ปน เต สตฺตา ปจฺฉา อุปปนฺนา เต อปฺปายุกตรา จ โหนฺติ ทุพฺพณฺณตรา จ อปฺเปสกฺขตรา จ ฯ ฐานํ โข ปเนตํ อาวุโส วิชฺชติ ยํ อญฺญตโร สตฺโต ตมฺหา กายา จวิตฺวา อิตฺถตฺตํ อาคจฺฉติ อิตฺถตฺตํ อาคโต สมาโน อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชติ อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิโต สมาโน อาตปฺปมนฺวาย @เชิงอรรถ: ม. ยุ. อิธ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๒.

ปธานมนฺวาย อนุโยคมนฺวาย อปฺปมาทมนฺวาย สมฺมามนสิการมนฺวาย ตถารูปํ เจโตสมาธึ ผุสติ ยถาสมาหิเต จิตฺเต ตํ ปุพฺเพนิวาสํ อนุสฺสรติ ตโต ปรํ นานุสฺสรติ ฯ {๑๓.๕} โส เอวมาห โย โข โส ภวํ พฺรหฺมา มหาพฺรหฺมา อภิภู อนภิภูโต อญฺญทตฺถุทโส วสวตฺติ อิสฺสโร กตฺตา นิมฺมิตา เสฏฺโฐ สชฺชิตา วสี ปิตา ภูตภพฺยานํ ฯ เยน มยํ โภตา พฺรหฺมุนา นิมฺมิตา โส นิจฺโจ ธุโว สสฺสโต ทีฆายุโก ๑- อวิปริณามธมฺโม สสฺสติสมํ ตเถว ฐสฺสติ ฯ เย ปน มยํ อหุมฺหา เตน โภตา พฺรหฺมุนา นิมฺมิตา เต มยํ อนิจฺจา อธุวา อสสฺสตา ๒- อปฺปายุกา จวนธมฺมา อิตฺถตฺตํ อาคตาติ ฯ เอวํวิหิตกํ โภ ๓- ตุเมฺห อายสฺมนฺโต อิสฺสรกุตฺตํ พฺรหฺมกุตฺตํ อาจริยกํ อคฺคญฺญํ ปญฺญเปถาติ ฯ เต เอวมาหํสุ เอวํ โข โน อาวุโส โคตม สุตํ ยเถวายสฺมา โคตโม อาหาติ ฯ อคฺคญฺญญฺจาหํ ภคฺคว ปชานามิ ฯ สงฺขิตฺตํ ฯ ยทภิชานํ ตถาคโต โน อนยํ อาปชฺชติ ฯ [๑๔] สนฺติ ภคฺคว เอเก สมณพฺราหฺมณา ขิฑฺฑาปโทสิกํ อาจริยกํ อคฺคญฺญํ ปญฺญเปนฺติ ตฺยาหํ อุปสงฺกมิตฺวา เอวํ วทามิ สจฺจํ กิร ตุเมฺห อายสฺมนฺโต ขิฑฺฑาปโทสิกํ อาจริยกํ อคฺคญฺญํ ปญฺญเปถาติ ฯ เต จ เม เอวํ ปุฏฺฐา อามาติ ปฏิชานนฺติ ตฺยาหํ เอวํ วทามิ กถํวิหิตกํ ปน ตุเมฺห อายสฺมนฺโต ขิฑฺฑาปโทสิกํ อาจริยกํ อคฺคญฺญํ ปญฺญเปถาติ ฯ เต มยา ปุฏฺฐา น สํปายนฺติ อสํปายนฺตา มมํเยว ปฏิปุจฺฉนฺติ เตสาหํ ปุฏฺโฐ @เชิงอรรถ: ๑-๒ ม. ยุ. อยํ น ทิสฺสติ ฯ ม. ยุ. โน ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๓.

พฺยากโรมิ สนฺตาวุโส ขิฑฺฑาปโทสิกา นาม เทวา เต อติเวลํ หสฺสขิฑฺฑารติธมฺมสมาปนฺนา วิหรนฺติ เตสํ อติเวลํ หสฺสขิฑฺฑารติธมฺมสมาปนฺนานํ วิหรตํ สติ สมฺมุสฺสติ สติยา สมฺโมสาย เต เทวา ตมฺหา กายา จวนฺติ ฯ {๑๔.๑} ฐานํ โข ปเนตํ อาวุโส วิชฺชติ ยํ อญฺญตโร สตฺโต ตมฺหา กายา จวิตฺวา อิตฺถตฺตํ อาคจฺฉติ อิตฺถตฺตํ อาคโต สมาโน อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชติ อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิโต สมาโน อาตปฺปมนฺวาย ปธานมนฺวาย อนุโยคมนฺวาย อปฺปมาทมนฺวาย สมฺมามนสิการมนฺวาย ตถารูปํ เจโตสมาธึ ผุสติ ยถาสมาหิเต จิตฺเต ตํ ปุพฺเพนิวาสํ อนุสฺสรติ ตโต ปรํ นานุสฺสรติ ฯ {๑๔.๒} โส เอวมาห เย โข เต โภนฺโต เทวา น ขิฑฺฑาปโทสิกา เต น อติเวลํ หสฺสขิฑฺฑารติธมฺมสมาปนฺนา วิหรนฺติ เตสํ นาติเวลํ หสฺสขิฑฺฑารติธมฺมสมาปนฺนานํ วิหรตํ สติ น สมฺมุสฺสติ สติยา อสมฺโมสาย ๑- เต เทวา ตมฺหา กายา น จวนฺติ นิจฺจา ธุวา สสฺสตา ทีฆายุกา อวิปริณามธมฺมา สสฺสติสมํ ตเถว ฐสฺสนฺติ ฯ เย ปน มยํ อหุมฺหา ขิฑฺฑาปโทสิกา เต มยํ อติเวลํ หสฺสขิฑฺฑารติธมฺมสมาปนฺนา วิหริมฺหา เตสนฺโน อติเวลํ หสฺสขิฑฺฑารติธมฺมสมาปนฺนานํ วิหรตํ สติ สมฺมุสฺสติ สติยา สมฺโมสาย เต ๒- มยํ ตมฺหา กายา จุตา อนิจฺจา อธุวา อสสฺสตา อปฺปายุกา จวนธมฺมา อิตฺถตฺตํ อาคตาติ ฯ เอวํวิหิตกํ ปน ๓- ตุเมฺห อายสฺมนฺโต ขิฑฺฑาปโทสิกํ อาจริยกํ อคฺคญฺญํ ปญฺญเปถาติ ฯ @เชิงอรรถ: ม. ยุ. อสมฺโมสา ฯ สี. ยุ. เอว ฯ ม. โน ฯ ยุ. โภ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๔.

เต เอวมาหํสุ เอวํ โข โน อาวุโส โคตม สุตํ ยเถวายสฺมา โคตโม อาหาติ ฯ อคฺคญฺญญฺจาหํ ภคฺคว ปชานามิ ฯเปฯ ยทภิชานํ ตถาคโต โน อนยํ อาปชฺชติ ฯ [๑๕] สนฺติ ภคฺคว เอเก สมณพฺราหฺมณา มโนปโทสิกํ อาจริยกํ อคฺคญฺญํ ปญฺญเปนฺติ ตฺยาหํ อุปสงฺกมิตฺวา เอวํ วทามิ สจฺจํ กิร ตุเมฺห อายสฺมนฺโต มโนปโทสิกํ อาจริยกํ อคฺคญฺญํ ปญฺญเปถาติ ฯ เต จ เม เอวํ ปุฏฺฐา อามาติ ปฏิชานนฺติ ตฺยาหํ เอวํ วทามิ กถํวิหิตกํ ปน ตุเมฺห อายสฺมนฺโต มโนปโทสิกํ อาจริยกํ อคฺคญฺญํ ปญฺญเปถาติ ฯ เต มยา ปุฏฺฐา น สํปายนฺติ อสํปายนฺตา มมํเยว ปฏิปุจฺฉนฺติ เตสาหํ ปุฏฺโฐ พฺยากโรมิ สนฺตาวุโส มโนปโทสิกา นาม เทวา เต อติเวลํ อญฺญมญฺญํ อุปนิชฺฌายนฺติ เต อติเวลํ อญฺญมญฺญํ อุปนิชฺฌายนฺตา อญฺญมญฺญมฺหิ จิตฺตานิ ปโทเสนฺติ เต อญฺญมญฺญํ ปทุฏฺฐจิตฺตา กิลนฺตกายา กิลนฺตจิตฺตา เต เทวา ตมฺหา กายา จวนฺติ ฯ {๑๕.๑} ฐานํ โข ปเนตํ อาวุโส วิชฺชติ ยํ อญฺญตโร สตฺโต ตมฺหา กายา จวิตฺวา อิตฺถตฺตํ อาคจฺฉติ อิตฺถตฺตํ อาคโต สมาโน อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชติ อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิโต สมาโน อาตปฺปมนฺวาย ฯเปฯ ตถารูปํ เจโตสมาธึ ผุสติ ยถาสมาหิเต จิตฺเต ตํ ปุพฺเพนิวาสํ อนุสฺสรติ ตโต ปรํ นานุสฺสรติ ฯ {๑๕.๒} โส เอวมาห เย โข เต โภนฺโต เทวา น มโนปโทสิกา เต

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๕.

อติเวลํ อญฺญมญฺญํ น อุปนิชฺฌายนฺติ เต อติเวลํ อญฺญมญฺญํ น อุปนิชฺฌายนฺตา อญฺญมญฺญมฺหิ จิตฺตานิ น ปโทเสนฺติ เต อญฺญมญฺญํ อปทุฏฺฐจิตฺตา อกิลนฺตกายา อกิลนฺตจิตฺตา เต เทวา ๑- ตมฺหา กายา น จวนฺติ นิจฺจา ธุวา สสฺสตา ทีฆายุกา อวิปริณามธมฺมา สสฺสติสมํ ตเถว ฐสฺสนฺติ ฯ เย ปน มยํ อหุมฺหา มโนปโทสิกา เต มยํ อติเวลํ อญฺญมญฺญํ อุปนิชฺฌายิมฺหา เต มยํ อติเวลํ อญฺญมญฺญํ อุปนิชฺฌายนฺตา อญฺญมญฺญมฺหิ จิตฺตานิ ปโทสิยิมฺหา ๒- เต มยํ อญฺญมญฺญํ ปทุฏฺฐจิตฺตา กิลนฺตกายา กิลนฺตจิตฺตา เอวํ มยํ ๓- ตมฺหา กายา จุตา อนิจฺจา อธุวา อสสฺสตา อปฺปายุกา จวนธมฺมา อิตฺถตฺตํ อาคตาติ ฯ เอวํวิหิตกํ ปน ตุเมฺห อายสฺมนฺโต มโนปโทสิกํ อาจริยกํ อคฺคญฺญํ ปญฺญเปถาติ ฯ เต เอวมาหํสุ เอวํ โข โน อาวุโส โคตม สุตํ ยเถวายสฺมา โคตโม อาหาติ ฯ อคฺคญฺญญฺจาหํ ภคฺคว ปชานามิ ฯเปฯ ยทภิชานํ ตถาคโต โน อนยํ อาปชฺชติ ฯ [๑๖] สนฺติ ภคฺคว เอเก สมณพฺราหฺมณา อธิจฺจสมุปฺปนฺนํ อาจริยกํ อคฺคญฺญํ ปญฺญเปนฺติ ตฺยาหํ อุปสงฺกมิตฺวา เอวํ วทามิ สจฺจํ กิร ตุเมฺห อายสฺมนฺโต อธิจฺจสมุปฺปนฺนํ อาจริยกํ อคฺคญฺญํ ปญฺญเปถาติ ฯ เต จ เม เอวํ ปุฏฺฐา อามาติ ปฏิชานนฺติ ตฺยาหํ เอวํ วทามิ กถํวิหิตกํ ปน ตุเมฺห อายสฺมนฺโต อธิจฺจสมุปฺปนฺนํ อาจริยกํ อคฺคญฺญํ ปญฺญเปถาติ ฯ เต จ มยา ปุฏฺฐา @เชิงอรรถ: ม. เต เทวาติ ปาฐทฺวยํ น ทิสฺสติ ฯ ม. ปทูสิมฺหา ฯ @ ม. เอวํ มยนฺติ ปาฐทฺวยํ น ทิสฺสติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๖.

น สํปายนฺติ อสํปายนฺตา มมํเยว ปฏิปุจฺฉนฺติ เตสาหํ ปุฏฺโฐ พฺยากโรมิ สนฺตาวุโส อสญฺญิสตฺตา นาม เทวา สญฺญุปฺปาทา จ ปน เต เทวา ตมฺหา กายา จวนฺติ ฯ {๑๖.๑} ฐานํ โข ปเนตํ อาวุโส วิชฺชติ ยํ อญฺญตโร สตฺโต ตมฺหา กายา จวิตฺวา อิตฺถตฺตํ อาคจฺฉติ อิตฺถตฺตํ อาคโต สมาโน อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชติ อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิโต สมาโน อาตปฺปมนฺวาย ปธานมนฺวาย ฯเปฯ ตถารูปํ เจโตสมาธึ ผุสติ ยถาสมาหิเต จิตฺเต ตํ สญฺญุปฺปาทํ อนุสฺสรติ ตโต ปรํ นานุสฺสรติ ฯ {๑๖.๒} โส เอวมาห อธิจฺจสมุปฺปนฺโน อตฺตา จ โลโก จ ตํ กิสฺส เหตุ อหํ หิ ปุพฺเพ นาโหสึ โสมฺหิ เอตรหิ อหุตฺวา สนฺตตาย ปรินโตติ ฯ เอวํวิหิตกํ โน ตุเมฺห อายสฺมนฺโต อธิจฺจสมุปฺปนฺนํ อาจริยกํ อคฺคญฺญํ ปญฺญเปถาติ ฯ เต เอวมาหํสุ เอวํ โข ๑- อาวุโส โคตม สุตํ ยเถวายสฺมา โคตโม อาหาติ ฯ อคฺคญฺญญฺจาหํ ภคฺคว ปชานามิ ตญฺจ ปชานามิ ตโต จ อุตฺตริตรํ ปชานามิ ตญฺจ ปชานนํ น ปรามสามิ ฯ อปรามสโต จ เม ปจฺจตฺตญฺเญว นิพฺพุติ วิทิตา ยทภิชานํ ตถาคโต โน อนยํ อาปชฺชติ ฯ [๑๗] เอวํวาทึ โข มํ ภคฺคว เอวมกฺขายึ เอเก สมณพฺราหฺมณา อสตา ตุจฺฉา มุสา อภูเตน อพฺภาจิกฺขนฺติ วิปริโต สมโณ โคตโม ภิกฺขโว จ สมโณ โคตโม เอวมาห ยสฺมึ สมเย สุภํ วิโมกฺขํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ สพฺพํ ตสฺมึ สมเย อสุภนฺเตว สมฺปชานาตีติ ๒-@เชิงอรรถ: ม. โขสทฺโท นตฺถิ ฯ ม. อสุภนฺเตฺวว ปชานาตีติ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๗.

น โข ปนาหํ ภคฺคว เอวํ วทามิ ยสฺมึ สมเย สุภํ วิโมกฺขํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ สพฺพํ ตสฺมึ สมเย อสุภนฺเตว สมฺปชานาตีติ ฯ เอวํ จ โข ภคฺคว วทามิ ยสฺมึ สมเย สุภํ วิโมกฺขํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ สุภนฺเตว ตสฺมึ สมเย สมฺปชานาตีติ ฯ เต จ [๑]- วิปริตา เย ภควนฺตํ วิปริตตฺตา ๒- ทหนฺติ ภิกฺขโว จ เอวํปสนฺโน อหํ ภนฺเต ภควติ ปโหติ จ เม ภควา ตถา ธมฺมํ เทสิตุํ ยถา อหํ สุภํ วิโมกฺขํ อุปสมฺปชฺช วิหเรยฺยนฺติ ฯ {๑๗.๑} ทุกฺกรํ โข เอตํ ๓- ภคฺคว ตยา อญฺญทิฏฺฐิเกน อญฺญขนฺติเกน อญฺญรุจิเกน อญฺญตฺร อาโยเคน อญฺญตฺร อาจริยเกน สุภํ วิโมกฺขํ อุปสมฺปชฺช วิหริตุํ อิงฺฆ ตฺวํ ภคฺคว โย จ เต อยํ มยิ ปสาโท ตเมว ตฺวํ สาธุกํ อนุรกฺขาติ ฯ สเจตํ ภนฺเต มยา ทุกฺกรํ อญฺญทิฏฺฐิเกน อญฺญขนฺติเกน อญฺญรุจิเกน อญฺญตฺร อาโยเคน อญฺญตฺร อาจริยเกน สุภํ วิโมกฺขํ อุปสมฺปชฺช วิหริตุํ โย จ เม อยํ ภนฺเต ภควติ ปสาโท ตเมวาหํ สาธุกมนุรกฺขิสฺสามีติ ฯ อิทมโวจ ภควา ฯ อตฺตมโน ภคฺควโคตฺโต ปริพฺพาชโก ภควโต ภาสิตํ อภินนฺทีติ ฯ ปาฏิกสุตฺตํ นิฏฺฐิตํ ปฐมํ ฯ ---------- @เชิงอรรถ: ม. ยุ. ภนฺเต ฯ ม. ยุ. วิปริตโต ฯ โป. เอวํ ตํ ฯ ยุ. เอวํ ฯ

             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๑ หน้าที่ ๑-๓๗. https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=11&item=1&items=17&pagebreak=1&modeTY=2              อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :- https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=11&item=1&items=17&pagebreak=1&modeTY=2&mode=bracket              อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :- https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=11&item=1&items=17&pagebreak=1&modeTY=2              อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=11&item=1&items=17&pagebreak=1&modeTY=2              ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=11&i=1              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๑ https://84000.org/tipitaka/read/?index_11 https://84000.org/tipitaka/english/?index_11

ไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหัวข้อถัดไปอ่านหัวข้อสุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]