บาลี ข้อ 168-171 พระไตรปิฎกเล่มที่ 18

     [๑๖๘]   สนฺติ   จ   โข  ภิกฺขเว  จกฺขุวิญฺเยฺยา  รูปา  อิฏฺา
กนฺตา    มนาปา    ปิยรูปา   กามูปสญฺหิตา   รชนิยา   ตญฺเจ   ภิกฺขุ
นาภินนฺทติ    นาภิวทติ    น   อชฺโฌสาย   ติฏฺติ   ฯ   อยํ   วุจฺจติ
ภิกฺขเว    ภิกฺขุ   มุตฺโต   จกฺขุวิญฺเยฺเยหิ   รูเปหิ   น   อาวาสคโต
มารสฺส   น  มารสฺส  วสํ  คโต  น  ยถากามกรณีโย  ปาปิมโต  ฯเปฯ
สนฺติ    ภิกฺขเว    ชิวฺหาวิญฺเยฺยา    รสา   ฯเปฯ   สนฺติ   ภิกฺขเว
มโนวิญฺเยฺยา   ธมฺมา   อิฏฺา  กนฺตา  มนาปา  ปิยรูปา  กามูปสญฺหิตา
รชนิยา   ตญฺเจ   ภิกฺขุ   น   อภินนฺทติ   น   อภิวทติ  น  อชฺโฌสาย
ติฏฺติ   ฯ   อยํ   วุจฺจติ   ภิกฺขเว   ภิกฺขุ   มุตฺโต   มโนวิญฺเยฺเยหิ
ธมฺเมหิ   น   อาวาสคโต   มารสฺส   น   มารสฺส   วสํ   คโต   น
ยถากามกรณีโย ปาปิมโตติ ฯ ทุติยํ ฯ
     [๑๖๙]   นาหํ  ภิกฺขเว คมเนน โลกสฺส อนฺตํ าเตยฺยํ ทิฏฺเยฺยํ ^๑-
ปตฺเตยฺยนฺติ   วทามิ   ฯ   น   จ  ปนาหํ  ภิกฺขเว  อปฺปตฺวา  โลกสฺส
อนฺตํ   ทุกฺขสฺสนฺตกิริยํ   วทามีติ   ฯ  อิทํ  วตฺวา  ภควา  อุฏฺายาสนา
วิหารํ   ปาวิสิ   ฯ   อถ   โข  เตสํ  ภิกฺขูนํ  อจิรปกฺกนฺตสฺส  ภควโต
เอตทโหสิ   อิทํ   โข   โน   อาวุโส   ภควา   สงฺขิตฺเตน   อุทฺเทสํ
อุทฺทิสิตฺวา    วิตฺถาเรน    อตฺถํ    อวิภชิตฺวา   อุฏฺายาสนา   วิหารํ
ปวิฏฺโ   นาหํ   ภิกฺขเว   คมเนน  โลกสฺส  อนฺตํ  าเตยฺยํ  ทิฏฺเยฺยํ
ปตฺเตยฺยนฺติ   วทามิ   น   จ   ปนาหํ   ภิกฺขเว   อปฺปตฺวา   โลกสฺส
อนฺตํ   ทุกฺขสฺสนฺตกิริยํ   วทามีติ   ฯ   โก   นุ   โข  อิมสฺส  ภควตา
สงฺขิตฺเตน    อุทฺเทสสฺส    อุทฺทิฏฺสฺส   วิตฺถาเรน   อตฺถํ   อวิภตฺตสฺส
วิตฺถาเรน อตฺถํ วิภเชยฺยาติ ฯ
     {๑๖๙.๑}   อถ  โข  เตสํ  ภิกฺขูนํ  เอตทโหสิ  อยํ  โข อายสฺมา
อานนฺโท        สตฺถุ        เจว       สํวณฺณิโต       สมฺภาวิโต
@เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. ทฏฺเยฺยํ ฯ เอวมุปริปิ ฯ
จ    วิญฺูนํ    สพฺรหฺมจารีนํ    ปโหติ   จายสฺมา   อานนฺโท   อิมสฺส
ภควตา    สงฺขิตฺเตน    อุทฺเทสสฺส    อุทฺทิฏฺสฺส    วิตฺถาเรน   อตฺถํ
อวิภตฺตสฺส    วิตฺถาเรน    อตฺถํ   วิภชิตุํ   ยนฺนูน   มยํ   เยนายสฺมา
อานนฺโท    เตนุปสงฺกเมยฺยาม    อุปสงฺกมิตฺวา    อายสฺมนฺตํ   อานนฺทํ
เอตมตฺถํ ปฏิปุจฺเฉยฺยามาติ ฯ
     [๑๗๐]   อถ  โข  เต  ภิกฺขู เยน อายสฺมา อานนฺโท เตนุปสงฺกมึสุ
อุปสงฺกมิตฺวา    อายสฺมตา   อานนฺเทน   สทฺธึ   สมฺโมทึสุ   สมฺโมทนียํ
กถํ   สาราณียํ   วีติสาเรตฺวา  เอกมนฺตํ  นิสีทึสุ  ฯ  เอกมนฺตํ  นิสินฺนา
โข เต ภิกฺขู อายสฺมนฺตํ อานนฺทํ เอตทโวจุํ
     {๑๗๐.๑}   อิทํ  โข  โน อาวุโส อานนฺท ภควา สงฺขิตฺเตน อุทฺเทสํ
อุทฺทิสิตฺวา   วิตฺถาเรน  อตฺถํ  อวิภชิตฺวา  อุฏฺายาสนา  วิหารํ  ปวิฏฺโ
นาหํ  ภิกฺขเว  คมเนน  โลกสฺส  อนฺตํ  าเตยฺยํ  ทิฏฺเยฺยํ  ปตฺเตยฺยนฺติ
วทามิ  น  จ  ปนาหํ  ภิกฺขเว  อปฺปตฺวา  โลกสฺส  อนฺตํ  ทุกฺขสฺสนฺตกิริยํ
วทามิ  ^๑-  ฯ  เตสนฺโน  อาวุโส  อมฺหากํ  ^๒-  อจิรปกฺกนฺตสฺส ภควโต
เอตทโหสิ  อิทํ  โข  โน  อาวุโส  ภควา  สงฺขิตฺเตน อุทฺเทสํ อุทฺทิสิตฺวา
วิตฺถาเรน   อตฺถํ   อวิภชิตฺวา   อุฏฺายาสนา   วิหารํ   ปวิฏฺโ  นาหํ
ภิกฺขเว   คมเนน   โลกสฺส   อนฺตํ   าเตยฺยํ   ทิฏฺเยฺยํ  ปตฺเตยฺยนฺติ
วทามิ    น    จ    ปนาหํ    ภิกฺขเว    อปฺปตฺวา   โลกสฺส   อนฺตํ
ทุกฺขสฺสนฺตกิริยํ   วทามีติ   ฯ  โก  นุ  โข  อิมสฺส  ภควตา  สงฺขิตฺเตน
อุทฺเทสสฺส   อุทฺทิฏฺสฺส   วิตฺถาเรน  อตฺถํ  อวิภตฺตสฺส  วิตฺถาเรน  อตฺถํ
@เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. วทามีติ ฯ    ^๒ ยุ. อยํ ปาโ นตฺถิ ฯ
วิภเชยฺยาติ ฯ เตสนฺโน อาวุโส อมฺหากํ เอตทโหสิ อยํ โข ^[๑]- อายสฺมา
อานนฺโท   สตฺถุ   เจว  สํวณฺณิโต  สมฺภาวิโต  จ  วิญฺูนํ  สพฺรหฺมจารีนํ
ปโหติ     จายสฺมา     อานนฺโท     อิมสฺส    ภควตา    สงฺขิตฺเตน
อุทฺเทสสฺส    อุทฺทิฏฺสฺส    วิตฺถาเรน   อตฺถํ   อวิภตฺตสฺส   วิตฺถาเรน
อตฺถํ   วิภชิตุํ   ยนฺนูน   มยํ  เยนายสฺมา  อานนฺโท  เตนุปสงฺกเมยฺยาม
อุปสงฺกมิตฺวา   อายสฺมนฺตํ   อานนฺทํ   เอตมตฺถํ   ปฏิปุจฺเฉยฺยามาติ   ฯ
วิภชตายสฺมา อานนฺโทติ ฯ
     {๑๗๐.๒}   เสยฺยถาปิ  นาม  อาวุโส  ปุริโส สารตฺถิโก สารคเวสี
สารปริเยสนํ  จรมาโน  มหโต  รุกฺขสฺส  ติฏฺโต  สารวโต  อติกฺกมฺเมว
มูลํ   อติกฺกมฺม  ขนฺธํ  สาขาปลาเส  สารํ  ปริเยสิตพฺพํ  มญฺเยฺย  เอวํ
สมฺปทมิทํ   อายสฺมนฺตานํ   สตฺถริ   สมฺมุขีภูตํ   ^๒-   ภควนฺตํ  อติสิตฺวา
ตุเมฺห   ^๓-   เอตมตฺถํ   ปฏิปุจฺฉิตพฺพํ  มญฺถ  ฯ  โส  หาวุโส  ภควา
ชานํ   ชานาติ  ปสฺสํ  ปสฺสติ  จกฺขุภูโต  าณภูโต  ธมฺมภูโต  พฺรหฺมภูโต
วตฺตา  ปวตฺตา  อตฺถสฺส  นินฺเนตา  อมตสฺส  ทาตา  ธมฺมสามี  ตถาคโต
โส  เจว  ปเนตสฺส  กาโล อโหสิ ยํ ภควนฺตํเยว เอตมตฺถํ ปฏิปุจฺเฉยฺยาถ
ยถา โว ภควา พฺยากเรยฺย ตถา นํ ธาเรยฺยาถาติ ฯ
     {๑๗๐.๓}   อทฺธาวุโส   อานนฺท   ภควา   ชานํ  ชานาติ  ปสฺสํ
ปสฺสติ   จกฺขุภูโต   าณภูโต   ธมฺมภูโต   พฺรหฺมภูโต   วตฺตา  ปวตฺตา
อตฺถสฺส    นินฺเนตา    อมตสฺส    ทาตา   ธมฺมสามี   ตถาคโต   โส
เจว    ปเนตสฺส    กาโล    อโหสิ    ยํ   ภควนฺตญฺเว   เอตมตฺถํ
@เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. อาวุโส ฯ    ^๒ ม. ยุ. สมฺมุขีภูเต ตํ ฯ    ^๓ ม. ยุ. อเมฺห ฯ
ปฏิปุจฺเฉยฺยาม   ยถา   โน  ภควา  พฺยากเรยฺย  ตถา  นํ  ธาเรยฺยาม
อปิ   จายสฺมา   อานนฺโท   สตฺถุ   เจว   สํวณฺณิโต   สมฺภาวิโต   จ
วิญฺูนํ   สพฺรหฺมจารีนํ   ปโหติ   จายสฺมา   อานนฺโท   อิมสฺส  ภควตา
สงฺขิตฺเตน   อุทฺเทสสฺส   อุทฺทิฏฺสฺส   วิตฺถาเรน  อวิภตฺตสฺส  วิตฺถาเรน
อตฺถํ วิภชิตุํ วิภชตายสฺมา อานนฺโท อครุํ กริตฺวาติ ฯ
     [๑๗๑]   เตนหาวุโส  สุณาถ  สาธุกํ  มนสิกโรถ  ภาสิสฺสามีติ  ฯ
เอวมาวุโสติ   โข   เต   ภิกฺขู  อายสฺมโต  อานนฺทสฺส  ปจฺจสฺโสสุํ  ฯ
อายสฺมา  อานนฺโท  เอตทโวจ  ยํ  โข  โว  อาวุโส  ภควา สงฺขิตฺเตน
อุทฺเทสํ    อุทฺทิสิตฺวา    วิตฺถาเรน   อตฺถํ   อวิภชิตฺวา   อุฏฺายาสนา
วิหารํ   ปวิฏฺโ   นาหํ   ภิกฺขเว   คมเนน   โลกสฺส  อนฺตํ  าเตยฺยํ
ทิฏฺเยฺยํ ปตฺเตยฺยนฺติ วทามิ ฯ
     {๑๗๑.๑}   น   จ   ปนาหํ   ภิกฺขเว  อปฺปตฺวา  โลกสฺส  อนฺตํ
ทุกฺขสฺสนฺตกิริยํ  วทามีติ  ฯ  อิมสฺส  ขฺวาหํ  อาวุโส  ภควตา  สงฺขิตฺเตน
อุทฺเทสสฺส   อุทฺทิฏฺสฺส   วิตฺถาเรน  อตฺถํ  อวิภตฺตสฺส  วิตฺถาเรน  อตฺถํ
อาชานามิ  ฯ  เยน  โข  อาวุโส  โลกสฺมึ  โลกสญฺี โหติ โลกมานี อยํ
วุจฺจติ  อริยสฺส  วินเย  โลโก ฯ เกเนวาวุโส ^๑- โลกสฺมึ โลกสญฺี โหติ
โลกมานี  ฯ  จกฺขุนา  โข  อาวุโส  โลกสฺมึ  โลกสญฺี โหติ โลกมานี ฯ
โสเตน  โข อาวุโส ฯ ฆาเนน โข อาวุโส ฯ ชิวฺหาย โข อาวุโส โลกสฺมึ
โลกสญฺี  โหติ  โลกมานี  ฯ  กาเยน  โข อาวุโส ฯ มเนน โข อาวุโส
โลกสฺมึ   โลกสญฺี   โหติ   โลกมานี  ฯ  เยน  โข  อาวุโส  โลกสฺมึ
@เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. เกนจาวุโส ฯ
โลกสญฺี โหติ โลกมานี อยํ วุจฺจติ อริยสฺส วินเย โลโก ฯ
     {๑๗๑.๒}   ยํ  โข โว อาวุโส ภควา สงฺขิตฺเตน อุทฺเทสํ อุทฺทิสิตฺวา
วิตฺถาเรน  อตฺถํ  อวิภชิตฺวา  อุฏฺายาสนา  วิหารํ  ปวิฏฺโ นาหํ ภิกฺขเว
คมเนน   โลกสฺส   อนฺตํ   าเตยฺยํ   ทิฏฺเยฺยํ   ปตฺเตยฺยนฺติ   วทามิ
น   จ   ปนาหํ   ภิกฺขเว   อปฺปตฺวา   โลกสฺส   อนฺตํ  ทุกฺขสฺสนฺตกิริยํ
วทามีติ   ฯ   อิมสฺส   ขฺวาหํ  อาวุโส  ภควตา  สงฺขิตฺเตน  อุทฺเทสสฺส
อุทฺทิฏฺสฺส   วิตฺถาเรน   อตฺถํ   อวิภตฺตสฺส   เอวํ   วิตฺถาเรน   อตฺถํ
อาชานามิ  ฯ  อากงฺขมานา  จ  ปน  ตุเมฺห  อายสฺมนฺโต  ภควนฺตญฺเว
อุปสงฺกมิตฺวา     เอตมตฺถํ    ปฏิปุจฺเฉยฺยาถ    ยถา    โว    ภควา
พฺยากโรติ ตถา นํ ธาเรยฺยาถาติ ฯ
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๘ หน้าที่ ๑๑๕-๑๒๐. https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=18&item=168&items=4 อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :- https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=18&item=168&items=4&mode=bracket อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :- https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=18&item=168&items=4 อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=18&item=168&items=4 ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=18&i=168 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๘ https://84000.org/tipitaka/read/?index_18 https://84000.org/tipitaka/english/?index_18