[๓๔๔] อุปสนฺตา จ เต สทาติ อุปสนฺตาติ ราคสฺส สนฺตตฺตา ๔-
อุปสนฺตา โทสสฺส สนฺตตฺตา อุปสนฺตา โมหสฺส สนฺตตฺตา อุปสนฺตา
โกธสฺส อุปนาหสฺส ฯเปฯ สพฺพากุสลาภิสงฺขารานํ สนฺตตฺตา
สมิตตฺตา [๕]- วิชฺฌาตตฺตา ๖- นิพฺพุตตฺตา วิคตตฺตา ปฏิปฺปสฺสทฺธตฺตา
สนฺตา อุปสนฺตา วูปสนฺตา นิพฺพุตา ปฏิปฺปสฺสทฺธาติ อุปสนฺตา ฯ
เตติ อรหนฺโต ขีณาสวา ฯ สทาติ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ภาวิตตฺตา ฯ ๒ ม. นิพฺพุตตฺตา ฯ เอวมุปริปิ ฯ ๓ ม. สนฺตตฺตา ...
@ปฏิปฺปสฺสทฺธาติ ฯ ๔ ม. อุปสมิตตฺตา นิพฺพาปิตตฺตา ฯ ๕ ม. วูปสมิตตฺตา ฯ
@๖ ม. นิชฺฌาตตฺตา ฯ
สทา สพฺพทา ๑- สพฺพกาลํ นิจฺจกาลํ ธุวกาลํ สตตํ สมิตํ
อพฺโพกิณฺณํ โปขานุโปขํ อุทกุมฺมิชาตํ อวิจิ สนฺตติ สหิตํ ผุสิตํ ๒-
ปุเรภตฺตํ ปจฺฉาภตฺตํ ปุริมยาเม ๓- มชฺฌิมยาเม ๓- ปจฺฉิมยาเม ๓-
กาเฬ ชุเณฺห วสฺเส เหมนฺเต คิเมฺห ปุริเม วโยขนฺเธ มชฺฌิเม
วโยขนฺเธ ปจฺฉิเม วโยขนฺเธติ อุปสนฺตา จ เต สทา ฯ
[๓๔๕] ติณฺณา โลเก วิสตฺติกนฺติ วิสตฺติกา วุจฺจติ ตณฺหา
โย ราโค สาราโค ฯเปฯ อภิชฺฌา โลโภ อกุสลมูลํ ฯ วิสตฺติกาติ
เกนตฺเถน วิสตฺติกา ฯเปฯ วิสฏา วิตฺถตาติ วิสตฺติกา ฯ
โลเกติ อปายโลเก ฯเปฯ อายตนโลเก ฯ ติณฺณา ๔- โลเกติ ยา
สา โลเก วิสตฺติกา โลเก ตํ วิสตฺติกํ ๕- ติณฺณา อุตฺติณฺณา
นิตฺติณฺณา อติกฺกนฺตา สมติกฺกนฺตา วีติวตฺตาติ ติณฺณา โลเก
วิสตฺติกํ ฯ เตนาห ภควา
เอตทญฺญาย เย สตา ทิฏฺฐธมฺมาภินิพฺพุตา
อุปสนฺตา จ เต สทา ติณฺณา โลเก วิสตฺติกนฺติ ฯ
สห คาถาปริโยสานา ฯเปฯ สตฺถา เม ภนฺเต ภควา
สาวโกหมสฺมีติ ฯ
เหมกมาณวกปญฺหานิทฺเทโส อฏฺฐโม ฯ
-------------
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ ๒ ม. ผสฺสิ ฯ เอวมุปริปิ ฯ ๓ ม. -มํ ฯ
@๔-๕ ม. ติณฺณา โลเก วิสตฺติกนฺติ โลเก เวสา วิสตฺติกา โลเก เวตํ วิสตฺติกํ ฯ
@เอวมุปริปิ ฯ
โตเทยฺยมาณวกปญฺหานิทฺเทโส
[๓๔๖] ยสฺมึ กามา น วสนฺติ (อิจฺจายสฺมา โตเทยฺโย)
ตณฺหา ยสฺส น วิชฺชติ
กถงฺกถา จ โย ติณฺโณ
วิโมกฺโข ตสฺส กีทิโส ฯ
[๓๔๗] ยสฺมึ กามา น วสนฺตีติ ยสฺมึ กามา น วสนฺติ
น สํวสนฺติ น อาสวนฺติ [๑]- ฯ อิจฺจายสฺมา โตเทยฺโยติ อิจฺจาติ
ปทสนฺธิ ฯเปฯ ปทานุปุพฺพกเมตํ อิจฺจาติ ฯ อายสฺมาติ ปิยวจนํ
ครุวจนํ สคารวสปฺปติสฺสาธิวจนเมตํ อายสฺมาติ ฯ โตเทยฺโยติ
ตสฺส พฺราหฺมณสฺส นามํ ฯเปฯ อภิลาโปติ อิจฺจายสฺมา
โตเทยฺโย ฯ
[๓๔๘] ตณฺหา ยสฺส น วิชฺชตีติ ตณฺหา ยสฺส นตฺถิ [๒]- น
สํวิชฺชติ นุปลพฺภติ ปหีนา วูปสนฺตา ปฏิปฺปสฺสทฺธา อภพฺพุปฺปตฺติกา
ญาณคฺคินา ทฑฺฒาติ ตณฺหา ยสฺส น วิชฺชติ ฯ
[๓๔๙] กถงฺกถา จ โย ติณฺโณติ กถงฺกถา จ โย ติณฺโณ
อุตฺติณฺโณ นิตฺติณฺโณ อติกฺกนฺโต สมติกฺกนฺโต วีติวตฺโตติ
กถงฺกถา จ โย ติณฺโณ ฯ
[๓๕๐] วิโมกฺโข ตสฺส กีทิโสติ วิโมกฺโข ตสฺส กีทิโส
กึสณฺฐิโต กึปกาโร กึปฏิภาโค อิจฺฉิตพฺโพติ วิโมกฺขํ ปุจฺฉตีติ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. น ปริวสนฺตีติ ยสฺมึ กามา น วสนฺติ ฯ ๒ ม. น สติ ฯ เอวมุปริปิ ฯ
วิโมกฺโข ตสฺส กีทิโส ฯ เตนาห โส พฺราหฺมโณ
ยสฺมึ กามา น วสนฺติ (อิจฺจายสฺมา โตเทยฺโย)
ตณฺหา ยสฺส น วิชฺชติ
กถงฺกถา จ โย ติณฺโณ
วิโมกฺโข ตสฺส กีทิโสติ ฯ
[๓๕๑] ยสฺมึ กามา น วสนฺติ (โตเทยฺยาติ ภควา)
ตณฺหา ยสฺส น วิชฺชติ
กถงฺกถา จ โย ติณฺโณ
วิโมกฺโข ตสฺส นาปโร ฯ
[๓๕๒] ยสฺมึ กามา น วสนฺตีติ ยสฺมินฺติ [๑]- อรหนฺเต
ขีณาสเว ฯ กามาติ อุทฺทานโต เทฺว กามา วตฺถุกามา จ
กิเลสกามา จ ฯเปฯ อิเม วุจฺจนฺติ วตฺถุกามา ฯเปฯ อิเม วุจฺจนฺติ
กิเลสกามา ฯ น วสนฺตีติ ยสฺมึ กามา น วสนฺติ น สํวสนฺติ
น อาวสนฺตีติ [๒]- ยสฺมึ กามา น วสนฺติ ฯ โตเทยฺยาติ ภควาติ
โตเทยฺยาติ ภควา ตํ พฺราหฺมณํ นาเมน อาลปติ ฯ ภควาติ
คารวาธิวจนเมตํ ฯเปฯ สจฺฉิกา ปญฺญตฺติ ยทิทํ ภควาติ
โตเทยฺยาติ ภควา ฯ
[๓๕๓] ตณฺหา ยสฺส น วิชฺชตีติ ตณฺหาติ รูปตณฺหา
สทฺทตณฺหา คนฺธตณฺหา รสตณฺหา โผฏฺฐพฺพตณฺหา ธมฺมตณฺหา ฯ
ยสฺสาติ อรหโต ขีณาสวสฺส ฯ ตณฺหา ยสฺส น วิชฺชตีติ ตณฺหา
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยสฺมึ ปุคฺคเล ฯ ๒ ม. ปริวสนฺตีติ ฯ เอวมุปริปิ ฯ
ยสฺส นตฺถิ น สํวิชฺชติ นุปลพฺภติ ปหีนา วูปสนฺตา
ปฏิปฺปสฺสทฺธา อภพฺพุปฺปตฺติกา ญาณคฺคินา ทฑฺฒาติ ตณฺหา
ยสฺส น วิชฺชติ ฯ
[๓๕๔] กถงฺกถา จ โย ติณฺโณติ กถงฺกถา วุจฺจติ วิจิกิจฺฉา
ทุกฺเข กงฺขา ฯเปฯ ฉมฺภิตตฺตํ จิตฺตสฺส มโนวิเลโข ฯ โยติ
โย โส [๑]- ขีณาสโว ฯ กถงฺกถา จ โย ติณฺโณติ กถงฺกถา
จ โย ติณฺโณ อุตฺติณฺโณ นิตฺติณฺโณ อติกฺกนฺโต สมติกฺกนฺโต
วีติวตฺโตติ กถงฺกถา จ โย ติณฺโณ ฯ
[๓๕๕] วิโมกฺโข ตสฺส นาปโรติ นตฺถิ ตสฺส อปโร วิโมกฺโข
เยน วิโมกฺเขน วิมุจฺเจยฺย [๒]- กถํ ตสฺส วิโมกฺเขน กรณียนฺติ
วิโมกฺโข ตสฺส นาปโร ฯ เตนาห ภควา
ยสฺมึ กามา น วสนฺติ (โตเทยฺยาติ ภควา)
ตณฺหา ยสฺส น วิชฺชติ
กถงฺกถา จ โย ติณฺโณ
วิโมกฺโข ตสฺส นาปโรติ ฯ
[๓๕๖] นิราสโส โส อุท อาสสาโน
ปญฺญาณวา โส อุท ปญฺญกปฺปี
มุนึ อหํ สกฺก ยถา วิชญฺญํ
ตมฺเม วิยาจิกฺข สมนฺตจกฺขุ ฯ
[๓๕๗] นิราสโส โส อุท อาสสาโนติ นิตฺตโณฺห โส
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อรหํ ฯ ๒ ม. วิมุตฺโต โส ฯ
อุทาหุ สตโณฺห รูปํ อาสึสติ สทฺเท คนฺเธ รเส โผฏฺฐพฺเพ กุลํ
คณํ อาวาสํ ลาภํ ยสํ ปสํสํ สุขํ จีวรปิณฺฑปาตเสนาสน-
คิลานปจฺจยเภสชฺชปริกฺขารํ กามธาตุํ รูปธาตุํ อรูปธาตุํ กามภวํ
รูปภวํ อรูปภวํ สญฺญาภวํ อสญฺญาภวํ เนวสญฺญานาสญฺญาภวํ
เอกโวการภวํ จตุโวการภวํ ปญฺจโวการภวํ อตีตํ อนาคตํ
ปจฺจุปฺปนฺนํ ทิฏฺฐสุตมุตวิญฺญาตพฺเพ ธมฺเม อาสึสติ อิจฺฉติ ๑-
สาทิยติ ปตฺเถติ ปิเหติ อภิชปฺปตีติ นิราสโส โส อุท อาสสาโน ฯ
[๓๕๘] ปญฺญาณวา โส อุท ปญฺญกปฺปีติ ปญฺญาณวา โสติ
ปณฺฑิโต ปญฺญวา พุทฺธิมา ญาณี วิภาวี เมธาวี ฯ อุท ปญฺญกปฺปีติ
อุทาหุ อฏฺฐสมาปตฺติญาเณน วา ปญฺจาภิญฺญาญาเณน วา
มิจฺฉาญาเณน วา ตณฺหากปฺปํ วา ทิฏฺฐิกปฺปํ วา กปฺเปติ ชเนติ
สญฺชเนติ นิพฺพตฺเตติ อภินิพฺพตฺเตตีติ ปญฺญาณวา โส อุท
ปญฺญกปฺปี ฯ
[๓๕๙] มุนึ อหํ สกฺก ยถา วิชญฺญนฺติ สกฺกาติ สกฺโก ฯ อถวา ๒-
สกฺยกุลา ปพฺพชิโตติปิ สกฺโก ฯ อถวา อทฺโธ มหทฺธโน ธนวาติปิ
สกฺโก ฯ ตสฺสิมานิ ธนานิ เสยฺยถีทํ สทฺธาธนํ สีลธนํ หิริธนํ
โอตฺตปฺปธนํ สุตธนํ จาคธนํ ปญฺญาธนํ สติปฏฺฐานธนํ
สมฺมปฺปธานธนํ อิทฺธิปฺปาทธนํ อินฺทฺริยธนํ พลธนํ โพชฺฌงฺคธนํ
มคฺคธนํ ผลธนํ นิพฺพานธนํ ฯ เตหิ อเนกวิเธหิ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ ๒ ม. อยํ สทฺโท นตฺถิ ฯ
ธนรตเนหิ อทฺโธ มหทฺธโน ธนวาติปิ สกฺโก ฯ อถวา ปหุ
วิสวี อลมตฺโต สูโร วีโร วิกฺกนฺโต อภิรุ อจฺฉมฺภี อนุตฺราสี
อปลายี ปหีนภยเภรโว วิคตโลมหํโสติปิ สกฺโก ฯ มุนึ อหํ สกฺก
ยถา วิชญฺญนฺติ ยํ ๑- สกฺก มุนึ ชาเนยฺยํ วิชาเนยฺยํ ปฏิวิชาเนยฺยํ
ปฏิวิชฺเฌยฺยนฺติ ๒- มุนึ อหํ สกฺก ยถา วิชญฺญํ ฯ
[๓๖๐] ตมฺเม วิยาจิกฺข สมนฺตจกฺขูติ ตนฺติ ยํ ปุจฺฉามิ
ยํ ยาจามิ ยํ อชฺเฌสามิ ยํ ปสาเทมิ ฯ วิยาจิกฺขาติ อาจิกฺข
เทเสหิ ปญฺญเปหิ ปฏฺฐเปหิ วิวราหิ วิภชาหิ อุตฺตานีกโรหิ
ปกาเสหิ ฯ สมนฺตจกฺขูติ สมนฺตจกฺขุ วุจฺจติ สพฺพญฺญุตญาณํ ฯเปฯ
ตถาคโต เตน สมนฺตจกฺขูติ ตมฺเม วิยาจิกฺข สมนฺตจกฺขุ ฯ
เตนาห โส พฺราหฺมโณ
นิราสโส โส อุท อาสสาโน
ปญฺญาณวา โส อุท ปญฺญกปฺปี
มุนึ อหํ สกฺก ยถา วิชญฺญํ
ตมฺเม วิยาจิกฺข สมนฺตจกฺขูติ ฯ
[๓๖๑] นิราสโส โส น จ อาสสาโน
ปญฺญาณวา โส น จ ปญฺญกปฺปี
เอวมฺปิ โตเทยฺย มุนึ วิชาน
อกิญฺจนํ กามภเว อสตฺตํ ฯ
[๓๖๒] นิราสโส โส น จ อาสสาโนติ นิตฺตโณฺห โส น [๓]-
@เชิงอรรถ: ๑-๒ ม. สกฺก ยถาหํ มุนึ ชาเนยฺยํ อาชาเนยฺยํ วิชาเนยฺยํ ... ฯ เอวมีทิเสสุ
@ฐาเนสุ ฯ ๓ ม. โส ฯ
สตโณฺห รูปํ ๑- นาสึสติ สทฺเท คนฺเธ ฯเปฯ ทิฏฺฐสุตมุต-
วิญฺญาตพฺเพ ธมฺเม นาสึสติ น อิจฺฉติ น สาทิยติ น ปตฺเถติ
น ปิเหติ นาภิชปฺปตีติ นิราสโส โส น จ อาสสาโน ฯ
[๓๖๓] ปญฺญาณวา โส น จ ปญฺญกปฺปีติ ปญฺญาณวา
โสติ ปณฺฑิโต ปญฺญวา พุทฺธิมา ญาณี วิภาวี เมธาวี ฯ น
จ ปญฺญกปฺปีติ อฏฺฐสมาปตฺติญาเณน วา ปญฺจาภิญฺญาญาเณน
วา มิจฺฉาญาเณน วา ตณฺหากปฺปํ วา ทิฏฺฐิกปฺปํ วา น กปฺเปติ
น ชเนติ น สญฺชเนติ น นิพฺพตฺเตติ นาภินิพฺพตฺเตตีติ ปญฺญาณวา
โส น จ ปญฺญกปฺปี ฯ
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๐ หน้าที่ ๑๖๗-๑๗๔.
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=30&item=344&items=20
อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=30&item=344&items=20&mode=bracket
อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=30&item=344&items=20
อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=30&item=344&items=20
ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=30&i=344
สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๐
https://84000.org/tipitaka/read/?index_30
https://84000.org/tipitaka/english/?index_30
บันทึก ๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]
