ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ  พระวินัยปิฎก  พระสุตตันตปิฎก  พระอภิธรรมปิฎก  ค้นพระไตรปิฎก  ชาดก  หนังสือธรรมะ 
หน้า
แสดง
หน้า
คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม
อรรถกถาเล่มที่ ๑๒ ภาษาบาลี อักษรไทย สํ.อ. (สารตฺถ.๒)

หน้าที่ ๒๘๕-๒๘๖.

หน้าที่ ๒๘๕.

อุปายุปาทานาติ ตณฺหุปายทิฏฺฐุปายวเสน เทฺว อุปายา, กามุปาทานาทีนิ จตฺตาริ อุปาทานานิ จ. เจตโส อธิฏฺฐานาภินิเวสานุสยาติ อกุสลจิตฺตสฺส อธิฏฺฐานภูตา เจว อภินิเวสภูตา จ อนุสยภูตา จ. ตถาคตสฺสาติ สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส สพฺเพสมฺปิ หิ ขีณาสวานํ เอเต ปหีนาว, สตฺถุ ปน ขีณาสวภาโว โลเก อติปากโฏติ อุปริมโกฏิยา เอวํ วุตฺตํ. วิญฺญาณธาตุยาติ อิธ วิญฺญาณํ กสฺมา คหิตํ? กิเลสปฺปหานทสฺสนตฺถํ. กิเลสา หิ น เกวลํ จตูสุเยว ขนฺเธสุ ปหีนา ปหิยฺยนฺติ, ปญฺจสุปิ ปหิยฺยนฺติเยวติ กิเลสปฺปหานทสฺสนตฺถํ คหิตํ. เอวํ โข คหปติ อโนกสารี โหตีติ เอวํ กมฺมวิญฺญาเณน โอกํ อสรนฺเตน อโนกสารี นาม โหติ. รูปนิมิตฺตนิเกสารวินิพนฺธาติ รูปเมว กิเลสานํ ปจฺจยฏฺเฐน นิมิตฺตํ, อารมฺมณกิริยสงฺขาเตน นิวาสนฏฺฐานฏฺเฐน นิเกตนฺติ รูปนิมิตฺตนิเกตํ. วิสาโร จ วินิพนฺโธ จ วิสารวินิพนฺธา. อุภเยนปิ หิ กิเลสานํ ปตฺถฏภาโว จ วินิพนฺธนภาโว จ วุตฺโต, รูปนิมิตฺตนิเกเต วิสารวินิพนฺธาติ รูปนิมิตฺตนิเกตวิสารวินิพนฺธา, ตสฺมา รูปนิมตฺตนิเกตมฺหิ อุปฺปนฺเนน กิเลสวิสาเรน เจว กิเลสพนฺธเนน จาติ อตฺโถ. นิเกตสารีติ วุจฺจตีติ อารมฺมณกรณวเสน นิวาสนฏฺฐานํ สารีติ วุจฺจติ. ปหีนาติ เต รูปนิมิตฺตนิเกตสิเลสวิสารวินิพนฺธา ปหีนา. กสฺมา ปเนตฺถ ปญฺจกฺขนฺธา "โอกา"ติ วุตฺตา. ฉ อารมฺมณานิ "นิเกตนฺ"ติ? ฉนฺทราคสฺส พลวทุพฺพลาย. สมาเนปิ หิ เอเตสํ อาลยฏฺเฐน วิเสสภาโว. โอโกติ นิจฺจนิวาสนํ เคหเมว วุจฺจติ, นิเกตนฺติ "อชฺช อสุกฏฺฐาเน กริสฺสามา"ติ กตสงฺเกตานํ นิวาสนฏฺฐานํ อุยฺยานาทิ. กตฺถ ยถา ปุตฺตทารธนธญฺญปุณฺณเคเห ฉนฺทราโค พลวา โหติ, เอวํ อชฺฌตฺติเกสุ ขนฺเธสุ. ยถา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๘๖.

ปน อุยฺยานฏฺฐานาทีสุ ตโต ทุพฺพลตโร โหติ, เอวํ พาหิเรสุ ฉสุ อารมฺมเณสูติ ฉนฺทราคสฺส พลวทุพฺพลตาย เอวํ เทสนา กตาติ เวทิตพฺพา. สุขิเตสุ สุขิโตติ อุปฏฺฐาเกสุ ธนธญฺญลาภาทิวเสน สุขิเตสุ "อิทานาหํ มนาปํ โภชนํ ลภิสฺสามี"ติ เคหสฺสิตสุเขน สุขิโต โหติ, เตหิ ปตฺตสมฺปตฺตึ ๑- อนุภวมาโน วิย จรติ. ทุกฺขิเตสุ ทุกฺขิโตติ เตสํ เกนจิเทว การเณน ทุกฺเข อุปฺปนฺเน สยํ ทฺวิคุเณน ทุกฺเขน ทุกฺขิโต โหติ. กิจฺจกรณีเยสูติ กิจฺจสงฺขาเตสุ กรณีเยสุ. เตสุ โยคํ อาปชฺชตีติ อุปโยคํ สยํ เตสํ กิจฺจานํ กตฺตพฺพตํ อาปชฺชติ. กาเมสูติ วตฺถุกาเมสุ. เอวํ โข คหปติ กาเมหิ อริตฺโต โหตีติ เอวํ กิเลสกาเมหิ อริตฺโต โหติ อนฺโตกามานํ ภาเวน อตุจฺโฉ. สุกฺกปจฺโข เตสํ อภาเวน ริตฺโต ตุจฺโฉติ เวทิตพฺโพ. ปุรกฺขราโนติ วตฺตํ ปุรโต กุรุมาโน. เอวํรูโป สิยนฺติอาทีสุ ทีฆรสฺสกาโฬทาตาทีสุ รูเปสุ "เอวํรูโป นาม ภเวยฺยนฺ"ติ ปตฺเถติ. สุขาทีสุ เวทนาสุ เอวํเวทโน นาม, นีลสญฺญาทีสุ สญฺญาสุ เอวํสญฺโญ นาม, ปุญฺญาภิสงฺขาราทีสุ สงฺขาเรสุ เอวํสงฺขารา นาม, จกฺขุวิญฺญาณาทีสุ วิญฺญาเณสุ "เอวํวิญฺญาโณ นาม ภเวยฺยนฺ"ติ ปตฺเถติ. อปุรกฺขราโนติ วตฺตํ ปุรโต อกุรุมาโน. สหิตํ เม, อสหิตนฺเตติ ตุยฺหํ วจนํ อสหิตํ อสิลิฏฺฐํ, มยฺหํ สหิตํ สิลิฏฺฐํ มธุรํ มธุรปานสทิสํ. อธิจิณฺณนฺเต วิปราวตฺตนฺต ยํ ตุยฺหํ ทีเฆน กาเลน ปริจิตํ สุปคุณํ, ตํ มม วาทํ อาคมฺม สพฺพํ ขเณน วิปราวตฺตํ นิวตฺตํ. อาโรปิโต เต วาโทติ ตุยฺหํ โทโส มยา อาโรปิโต. จร วาทปฺปโมกฺขายาติ ตํ ตํ อาจริยํ อุปสงฺกมิตฺวา อุตฺตรึ ปริเยสนฺโต อิมสฺส วาทสฺส โมกฺขาย จร อาหิณฺฑาหิ. นิพฺเพเฐหิ วา สเจ ปโหสีติ อถ สยเมว ปโหสิ, อิเธว นิพฺเพเฐหีติ. ตติยํ. @เชิงอรรถ: สี. ลทฺธสมฺปตฺตึ, ก. ปตฺตสมฺปตฺตึ อตฺตโน


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๒ หน้าที่ ๒๘๕-๒๘๖. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=12&page=285&pages=2&modeTY=2&pagebreak=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=12&A=6281&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=12&A=6281&modeTY=2&pagebreak=1#p285


จบการแสดงผล หน้าที่ ๒๘๕-๒๘๖.

บันทึก ๔ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาบาลี อักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]