อรรถกถาเล่มที่ ๑๒ หน้าที่ ๔๔.

ติมฺพรุกฺขอาทิมฺหิเยว เอวํ สติ ปจฺฉา ยา ปุริมปกฺเข การกเวทนา, สา อุจฺฉินฺนา. ตาย ^๑- ปน กตํ อญฺโ เวทยตีติ เอวํ อุปฺปนฺนาย อุจฺเฉททิฏฺิยา สทฺธึ สมฺปยุตฺตาย เวทนาย อภิตุนฺนสฺส สโต "ปรํกตํ สุขทุกฺขนฺ"ติ อยํ ลทฺธิ โหติ. เอวญฺจ วทนฺโต การโก อุจฺฉินฺโน, อญฺเน ปฏิสนฺธิ คหิตาติ อุจฺเฉทํ ทีเปติ, อุจฺเฉทํ คณฺหาติ. กสฺมา? ตสฺส หิ ตํ ทสฺสนํ เอตํ ปเรติ, เอตํ อุจฺเฉทํ อุปคจฺฉตีติ อตฺโถ. อิธาปิ หิ อิมานิ ปทานิ อฏฺกถายํ อาหริตฺวา โยชิตาเนว. อิติ ^๒- อิมสฺมึ สุตฺเต เวทนาสุขทุกฺขํ กถิตํ, ตญฺจ โข วิปากสุขทุกฺขเมว วฏฺฏตีติ วุตฺตํ. อฏฺมํ. ๙. พาลปณฺฑิตสุตฺตวณฺณนา [๑๙] นวเม อวิชฺชานีวรณสฺสาติ อวิชฺชาย นิวาริตสฺส. เอวมยํ กาโย สมุทาคโตติ เอวํ อวิชฺชาย นิวาริตตฺตา ตณฺหาย จ สมฺปยุตฺตตฺตาเยว อยํ กาโย นิพฺพตฺโต. อยญฺเจว กาโยติ อยญฺจสฺส อตฺตโน สวิญฺาณโก กาโย. พหิทฺธา จ นามรูปนฺติ พหิทฺธา จ ปเรสํ สวิญฺาณโก กาโย. อตฺตโน จ ปรสฺส จ ปญฺจหิ ขนฺเธหิ ฉหิ อายตเนหิ จาปิ อยํ อตฺโถ ทีเปตพฺโพ. อิตฺเถตํ ทฺวยนฺติ เอวเมตํ ทฺวยํ. ทฺวยํ ปฏิจฺจ ผสฺโสติ อญฺตฺถ จกฺขุรูปาทีนิ ทฺวยานิ ปฏิจฺจ จกฺขุสมฺผสฺสาทโย วุตฺตา, อิธ ปน ฉ อชฺฌตฺติกพาหิรานิ อายตนานิ. มหาทฺวยนฺนาม กิเรตํ. สเฬวายตนานีติ สเฬว ผสฺสายตนานิ ผสฺสการณานิ. เยหิ ผุฏฺโติ เยหิ การณภูเตหิ อายตเนหิ อุปฺปนฺเนน ผสฺเสน ผุฏฺโ. อญฺตเรนาติ เอตฺถ ปริปุณฺณาปริปุณฺณวเสน ^๓- อญฺตรตา เวทิตพฺพา. ตตฺราติ ตสฺมึ พาลปณฺฑิตานํ กายนิพฺพตฺตนาทิมฺหิ. โก อธิปฺปายโสติ โก อธิกปโยโค. @เชิงอรรถ: ^๑ สี. สยํ ^๒ ฉ.ม. อยํ สทฺโท น ทิสฺสติ ^๓ ฉ.ม. ปริปุณฺณวเสน

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๒ หน้าที่ ๔๔. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=12&page=44&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=12&A=970&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=12&A=970&pagebreak=1#p44