อรรถกถาเล่มที่ ๑๒ หน้าที่ ๙๘.

ตํ โคจรคามํ กตฺวาติ อตฺโถ. อายสฺมาติ ปิยวจนเมตํ ครุวจนเมตํ. อานนฺโทติ ตสฺส เถรสฺส นามํ. เอกมนฺตํ นิสีทีติ ฉ นิสชฺชโทเส วชฺเชนฺโต ^๑- ทกฺขิณชาณุมณฺฑลสฺส อภิมุขฏฺาเน ฉพฺพณฺณานํ พุทฺธรํสีนํ อนฺโต ปวิลิตฺวา ปสนฺนลาขารสํ วิคาหนฺโต วิย สุวณฺณปฏํ ปารุปนฺโต วิย รตฺตกมฺพลวิตานมชฺฌํ ^๒- ปวิสนฺโต วิย ธมฺมกณฺฑาคาริโก อายสฺมา อานนฺโท นิสีทิ. เตน วุตฺตํ "เอกมนฺตํ นิสีที"ติ. กาย ปน เวลาย เกน การเณน อยมายสฺมา ภควนฺตํ อุปสงฺกมนฺโตติ? สายณฺหเวลาย ปจฺจยาการปญฺหปุจฺฉนการเณน. ตํทิวสํ กิร อยมายสฺมา กุลสงฺคหตฺถาย ฆรทฺวาเร ฆรทฺวาเร สหสฺสภณฺฑิกํ นิกฺขิปนฺโต วิย กมฺมาสธมฺมํ ปิณฺฑาย จริตฺวา ปิณฺฑปาตปฏิกฺกนฺโต สตฺถุ วตฺตํ ทสฺเสตฺวา สตฺถริ คนฺธกุฏึ ปวิฏฺเ สตฺถารํ วนฺทิตฺวา อตฺตโน ทิวาฏฺานํ คนฺตฺวา อนฺเตวาสิเกสุ วตฺตํ ทสฺเสตฺวา ปฏิกฺกนฺเตสุ ทิวาฏฺานํ ปฏิสมฺมชฺชิตฺวา จมฺมกฺขณฺฑํ ปญฺเปตฺวา อุทกตุมฺพโต อุทเกน หตฺถปาเท สีตลํ กตฺวา ปลฺลงฺกํ อาภุชิตฺวา นิสินฺโน โสตาปตฺติผลสมาปตฺตึ สมาปชฺชิตฺวา. อถ ปริจฺฉินฺนกาลวเสน สมาปตฺติโต วุฏฺาย ปจฺจยากาเร าณํ โอตาเรสิ. โส "อวิชฺชาปจฺจยา สงฺขารา"ติ อาทิโต ปฏฺาย อนฺตํ, อนฺตโต ปฏฺาย อาทึ, อุภยนฺตโต ปฏฺาย มชฺฌํ, มชฺฌโต ปฏฺาย อุโภ อนฺเต ปาเปนฺโต ติกฺขตฺตุํ ทฺวาทสปทปจฺจยาการํ สมฺมสิ. ตสฺเสวํ สมฺมสนฺตสฺส ปจฺจยากาโร วิภูโต หุตฺวา อุตฺตานโก ^๓- วิย อุปฏฺาสิ. ตโต จินฺเตสิ "อยํ ปจฺจยากาโร สพฺพพุทฺเธหิ คมฺภีโร เจว คมฺภีราภาโส จาติ กถิโต, มยฺหํ โข ปน ปเทสาเณ ิตสฺส สาวกสฺส สโต อุตฺตาโน วิย วิภูโต ปากโฏ หุตฺวา อุปฏฺาสิ, ^๔- มยฺหํเยว นุ โข เอส อุตฺตานโก วิย อุปฏฺาติ, อุทาหุ อญฺเสมฺปีติ @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม.,อิ. วิวชฺเชนฺโต ^๒ สี. รตฺตุปฺปลวิตานมชฺฌํ, สุ.วิ. ๒/๙๕/๘๑ @^๓ ฉ.ม.,อิ. อุตฺตานกุตฺตานโก ^๔ ฉ.ม. อุปฏฺาติ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๒ หน้าที่ ๙๘. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=12&page=98&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=12&A=2167&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=12&A=2167&pagebreak=1#p98