อรรถกถาเล่มที่ ๑๓ ภาษาบาลี อักษรไทย
สํ.อ. (สารตฺถ.๓)
หน้าที่ ๑๖๒-๑๖๓.

หน้าที่ ๑๖๒.
อุปวาทโมจนตฺถญฺเจว วาทาโรปนตฺถญฺจ. นิคณฺฐา กิร  "สมณสฺส โคตมสฺส
สาวกา ถทฺธขทิรขาณุกสทิสา, เกนจิ สทฺธึ ปฏิสนฺถารมฺปิ น กโรนฺตี"ติ
อุปวทนฺติ, ตสฺส อุปวาทสฺส โมจนตฺถญฺจ, "วาทญฺจสฺส อาโรเปสฺสามี"ติ
อุปสงฺกมิ. น ขฺวาหํ เอตฺถ ภนฺเต ภควโต สทฺธาย คจฺฉามีติ ยสฺส ญาเณน
อสจฺฉิกตํ โหติ, โส "เอวํ กิเรตนฺ"ติ อญฺญสฺส สทฺธาย คจฺเฉยฺย, มยา ปน
ญาเณเนตํ สจฺฉิกตํ, ตสฺมา นาหํ เอตฺถ ภควโต สทฺธาย คจฺฉามีติ ทีเปนฺโต
เอวมาห.
    โอโลเกตฺวาติ ๑- กายํ อุนฺนาเมตฺวา กุจฺฉึ นีหริตฺวา คีวํ ปคฺคยฺห สพฺพํ
ทิสํ ๒- เปกฺขมาโน โอโลเกตฺวา. พาเธตพฺพํ มญฺเญยฺยาติ ยถา วินิวิชฺฌิตฺวา น
นิกฺขมติ, เอวํ ปฏิพาหิตพฺพํ มญฺเญยฺย พนฺธิตพฺพํ วา. สหธมฺมิกาติ สกรณา.
อถ มํ ปฏิหเรยฺยาสิ สทฺธึ นิคณฺฐปริสายาติ เอเตสํ อตฺเถ ญาเต อถ เม
นิคณฺฐปริสาย สทฺธึ อธิคจฺเฉยฺยาสิ, ปตีหารสฺส เม สนฺติกํ อาคนฺตฺวา อตฺตโน
อาคตภาวํ ชานาเปยฺยาสีติ อตฺโถ. เอโก ปโญฺหติ เอโก ปญฺหมคฺโค, เอกํ
ปญฺหคเวสนนฺติ อตฺโถ. เอโก อุทฺเทโสติ เอกํ นาม กินฺติ อยํ เอโก
อุทฺเทโส. เอกํ เวยฺยากรณนฺติ "สพฺเพ สตฺตา อาหารฏฺฐิติกา"ติ ๓- อิทํ เอกํ
เวยฺยากรณํ. เอวํ สพฺพตฺถ อตฺโถ เวทิตพฺโพ.
                       ๙. อเจลกสฺสปสุตฺตวณฺณนา
    [๓๕๑] นวเม กีวจิรํ ปพฺพชิตสฺสาติ กีวจิโร กาโล ปพฺพชิตสฺสาติ
อตฺโถ. อุตฺตริมนุสฺสธมฺโมติ มนุสฺสธมฺโม นาม ทสกุสลกมฺมปถา, ตโต
มนุสฺสธมฺมโต อุตฺตรึ. อลมริยญาณทสฺสนวิเสโสติ อริยภาวํ กาตุํ สมตฺถตาย
@เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. อุลฺโลเกตฺวา           ๒ สี.,ก. สพฺพทิสาส
@๓ องฺ. ทสก. ๒๔/๒๗/๔๑, ขุ.ขุ. ๒๕/๑/๓
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๑๖๓.
อลมริยาโยติ สงฺขาโต ญาณทสฺสนวิเสโส. นคฺเคยฺยาติ นคฺคภาวโต. มณฺเฑยฺยาติ
มุณฺฑภาวโต. ปาวฬนิปฺโปตนายาติ ปาวฬนิปฺโปตนโต, ภูมิยํ นิสีทนฺตสฺส
อานิสทฏฺฐาเน ๑- ลคฺคานํ ปํสุรชวาลิกานํ โผฏนตฺถํ คหิตโมรปิญฺฉมตฺตโตติ อตฺโถ.
                      ๑๐. คิลานทสฺสนสุตฺตวณฺณนา
    [๓๕๒] ทสเม อารามเทวตาติ ปุปฺผารามผลราเมสุ อธิวตฺถา เทวตา.
วนเทวตาติ วนสณฺเฑสุ อธิวตฺถา เทวตา. รุกฺขเทวตาติ มตฺตราชกาเล เวสฺสวโณ
จ เทวตาติ เอวํ เตสุ เตสุ รุกฺเขสุ อธิวตฺถา เทวตา. โอสธิติณวนปฺปตีสูติ
หริตกามลกีอาทีสุ มุญฺชปพฺพชาทีสุ วนเชฏฺฐกรุกฺเขสุ จ อธิวตฺถา เทวตา.
สงฺคมฺมาติ สนฺนิปติตฺวา. สมาคมฺมาติ ตโต ตโต สมาคนฺตฺวา. ปณิเธหีติ
ปตฺถนาวเสน อุเปหิ. อิชฺฌิสฺสติ สีลวโต เจโตปณิธีติ สมิชฺฌิสฺสติ สีลวนฺตสฺส
จิตฺตปตฺถนา. ๒- ธมฺมิโกติ ทสกุสลธมฺมสมนฺนาคโต อคติคมนรหิโต. ธมฺมราชาติ
ตสฺเสว เววจนํ, ธมฺเมน วา ลทฺธรชฺชตฺตา ธมฺมราชา. ตสฺมาติ ยสฺมา "เตน
หิ อยฺยปุตฺต อเมฺหปิ โอวทาหี"ติ วทถ, ตสฺมา. อปฺปฏิวิภตฺตนฺติ "อิทํ ภิกฺขูนํ
ทสฺสาม, อิทํ อตฺตนา ภุญฺชิสฺสามา"ติ เอวํ อวิภตฺตํ ภิกฺขูหิ สทฺธึ สาธารณเมว
ภวิสฺสตีติ.
                       จิตฺตสํยุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                         ---------------
@เชิงอรรถ: ๑ สี.,ก. อาสนฏฺฐาเน             ๒ สี.,ก. จิตฺตฏฺฐปนา


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๓ หน้าที่ ๑๖๒-๑๖๓.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=13&page=162&pages=2&modeTY=2&pagebreak=1&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=13&A=3542&modeTY=2&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=13&A=3542&modeTY=2&pagebreak=1#p162