อรรถกถาเล่มที่ ๑๔ ภาษาบาลี อักษรไทย
องฺ.อ. (มโนรถ.๑)
หน้าที่ ๔๖.

                        ๓. อกมฺมนิยวคฺควณฺณนา
      [๒๑-๒๒] ตติยสฺส ปฐเม อภาวิตนฺติ อวฑฺฒิตํ ภาวนาวเสน อปฺปวตฺติตํ.
อกมฺมนิยํ โหตีติ กมฺมกฺขมํ กมฺมโยคํ น โหติ. ทุติเย วุตฺตปริยาเยน อตฺโถ
เวทิตพฺโพ. เอตฺถ จ ปฐเม จิตฺตนฺติ วฏฺฏวเสน อุปฺปนฺนจิตฺตํ, ทุติเย วิวฏฺฏวเสน
อุปฺปนฺนจิตฺตํ. ตตฺถ จ วฏฺฏํ วฏฺฏปาทํ, วิวฏฺฏํ วิวฏฺฏปาทนฺติ อยํ ปเภโท
เวทิตพฺโพ. วฏฺฏํ นาม เตภูมิกํ วฏฺฏปาทํ นาม วฏฺฏปฏิลาภาย กมฺมํ, วิวฏฺฏํ นาม นว
โลกุตฺตรธมฺมา, วิวฏฺฏปาทํ นาม วิวฏฺฏปฏิลาภาย กมฺมํ. อิติ อิเมสุ สุตฺเตสุ
วฏฺฏวิวฏฺฏเมว กถิตํ. ทุติยํ.
     [๒๓-๒๔] ตติเย วฏฺฏวเสเนว อุปฺปนฺนจิตฺตํ เวทิตพฺพํ. มหโต อนตฺถาย
สํวตฺตตีติ เทวมนุสฺสสมฺปตฺติโย มารพฺรหฺมอิสฺสริยานิ จ ททมานมฺปิ ปุนปฺปุนํ
ชาติชราพฺยาธิมรณโสกปริเทวทุกฺขโทมนสฺสุปายาเส ขนฺธธาตุอายตนปฏิจฺจสมุปฺปาท-
วฏฺฏานิ จ ททมานํ เกวลํ ทุกฺขกฺขนฺธเมว เทตีติ มหโต อนตฺถาย สํวตฺตติ
นามาติ. ตติยํ. จตุตฺเถ จิตฺตนฺติ วิวฏฺฏวเสเนว อุปฺปนฺนจิตฺตํ. จตุตฺถํ.
     [๒๕-๒๖] ปญฺจมฉฏฺเฐสุ อภาวิตํ อปาตุภูตนฺติ อยํ วิเสโส. ตตฺรายมธิปฺปาโย:-
วฏฺฏวเสน อุปฺปนฺนจิตฺตํ นาม อุปฺปนฺนมฺปิ อภาวิตํ อปาตุภูตเมว โหติ. กสฺมา?
โลกุตฺตรปาทกชฺฌานวิปสฺสนามคฺคผลนิพฺพาเนสุ ปกฺขนฺทิตุํ อสมตฺถตฺตา. วิวฏฺฏวเสน
อุปฺปนฺนํ ปน ภาวิตํ ปาตุภูตํ นาม โหติ. กสฺมา? เตสุ ธมฺเมสุ ปกฺขนฺทิตุํ
สมตฺถตฺตา. กุรุนฺทกวาสิปุสฺสมิตฺตตฺเถโร ๑- ปนาห "มคฺคจิตฺตเมว อาวุโส ภาวิตํ
ปาตุภูตํ นาม โหตี"ติ. ปญฺจมฉฏฺฐํ.
      [๒๗-๒๘] สตฺตมอฏฺฐเมสุ อพหุลีกตนฺติ ปุนปฺปุนํ อกตํ. อิมานิ เทฺว
วฏฺฏวิวฏฺฏวเสเนว อุปฺปนฺนจิตฺตาเนว เวทิตพฺพานีติ. สตฺตมอฏฺฐมํ.
@เชิงอรรถ: ๑ ม. กุรุนฺทกวาสีสุมิตฺตตฺเถโร, ฉ. กุรุนฺทกวาสี ผุสฺสมิตฺตตฺเถโร


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๔ หน้าที่ ๔๖.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=14&page=46&pages=1&modeTY=2&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=14&A=1091&modeTY=2&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=14&A=1091&modeTY=2&pagebreak=1#p46