อรรถกถาเล่มที่ ๑๕ หน้าที่ ๑๕.

สมฺโมทนียํ, อนุสฺสริยมานสุขโต สารณียํ, ตถา พฺยญฺชนปริสุทฺธตาย สมฺโมทนียํ, อตฺถปริสุทฺธตาย สารณียนฺติ เอวํ อเนเกหิ ปริยาเยหิ สมฺโมทนียํ สารณียํ กถํ วีติสาเรตฺวา ปริโยสาเปตฺวา นิฏฺเปตฺวา เยนตฺเถน อาคโต, ตํ ปุจฺฉิตุกาโม เอกมนฺตํ นิสีทิ. เอกมนฺตนฺติ ภาวนปุํสกนิทฺเทโส "วิสมํ จนฺทิมสุริยา ปริวตฺตนฺตี"ติอาทีสุ ^๑- วิย. ตสฺมา ยถา นิสินฺโน เอกมนฺเต ^๒- นิสินฺโน โหติ, ตถา นิสีทีติ เอวเมตฺถ อตฺโถ ทฏฺพฺโพ. ภุมฺมตฺเถ วา เอตํ อุปโยควจนํ. นิสีทีติ อุปาวิสิ. ปณฺฑิตา หิ ปุริสา ครุฏฺานิยํ อุปสงฺกมิตฺวา อาสนกุสลตาย เอกมนฺตํ นิสีทนฺติ. อยํ จ เนสํ อญฺตโร, ตสฺมา เอกมนฺตํ นิสีทิ. กถํ นิสินฺโน ปน เอกมนฺตํ นิสินฺโน โหตีติ? ฉ นิสชฺชโทเส วชฺเชตฺวา. เสยฺยถีทํ? อติทูรํ อจฺจาสนฺนํ อุปริวาตํ อุนฺนตปฺปเทสํ อติสมฺมุขํ อติปจฺฉาติ. อติทูเร นิสินฺโน หิ สเจ กเถตุกาโม โหติ, อุจฺจาสทฺเทน กเถตพฺพํ โหติ. อจฺจาสนฺเน นิสินฺโน สงฺฆฏฺฏนํ กโรติ. อุปริวาเต นิสินฺโน สรีรคนฺเธน พาธติ. อุนฺนตปฺปเทเส นิสินฺโน อคารวํ ปกาเสติ. อติสมฺมุขา นิสินฺโน สเจ ทฏฺุกาโม โหติ, จกฺขุนา จกฺขุํ อาหจฺจ ทฏฺพฺพํ โหติ. อติปจฺฉา นิสินฺโน สเจ ทฏฺุกาโม โหติ, คีวํ ปสาเรตฺวา ทฏฺพฺพํ โหติ. ตสฺมา อยํปิ เอเต ฉ นิสชฺชโทเส วชฺเชตฺวา นิสีทิ. เตน วุตฺตํ "เอกมนฺตํ นิสีที"ติ. เอตทโวจาติ ทุวิธา หิ ปุจฺฉา อคาริกปุจฺฉา จ อนคาริกปุจฺฉา จ. ตตฺถ "กึ ภนฺเต กุสลํ กึ อกุสลนฺ"ติ ^๓- อิมินา นเยน อคาริกปุจฺฉา อาคตา. "อิเม นุ โข ภนฺเต ปญฺจุปาทานกฺขนฺธา"ติ ^๔- อิมินา นเยน อนคาริกปุจฺฉา. อยํ ปน อตฺตโน อนุรูปํ อคาริกปุจฺฉํ ^๕- ปุจฺฉนฺโต เอตํ "โก นุ โข โภ โคตม เหตุ @เชิงอรรถ: ^๑ องฺ.จตุกฺก. ๒๑/๗๐/๘๕ อธมฺมิกสุตฺต ^๒ ฉ.ม. เอกมนฺตํ @^๓ ม.อุ. ๑๔/๒๙๖/๒๖๗ จูฬกมฺมวิภงฺคสุตฺต @^๔ ม.อุ. ๑๔/๘๖/๖๗ มหาปุณฺณมสุตฺต ^๕ ม. อคาริยํ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๕ หน้าที่ ๑๕. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=15&page=15&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=15&A=325&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=15&A=325&pagebreak=1#p15