อรรถกถาเล่มที่ ๑๕ หน้าที่ ๒๘๕.

"ทิพฺพํ จกฺกรตนํ ปาตุรโหสี"ติ ^๑- เอตฺถ รตนจกฺเก. "มยา ปวตฺติตํ จกฺกนฺ"ติ ^๒- เอตฺถ ธมฺมจกฺเก. "อิจฺฉาหตสฺส โปสสฺส, จกฺกํ ภมติ มตฺถเก"ติ ^๓- เอตฺถ อุรจกฺเก. "ขุรปริยนฺเตน เจปิ จกฺเกนา"ติ ^๔- เอตฺถ ปหรณจกฺเก. "อสนิวิจกฺกนฺ"ติ ^๕- เอตฺถ อสนิมณฺฑเล. อิธ ปนายํ ธมฺมจกฺเก มโต. ตํ ปเนตํ ธมฺมจกฺกํ ทุวิธํ โหติ ปฏิเวธาณญฺจ เทสนาาณญฺจ. ตตฺถ ปญฺาปภาวิตํ อตฺตโน อริยผลาวหํ ปฏิเวธาณํ, กรุณาปภาวิตํ สาวกานํ อริยผลาวหํ เทสนาาณํ. ตตฺถ ปฏิเวธาณํ อุปฺปชฺชมานํ อุปฺปนฺนนฺติ ทุวิธํ. ตญฺหิ อภินิกฺขมนโต ยาว อรหตฺตมคฺคา อุปฺปชฺชมานํ, ผลกฺขเณ อุปฺปนฺนนฺนาม. ตุสิตภวนโต วา ยาว มหาโพธิปลฺลงฺเก อรหตฺตมคฺคา ^๖- อุปฺปชฺชมานํ, ผลกฺขเณ อุปฺปนฺนนฺนาม. ทีปงฺกรโต ปฏฺาย วา ยาว โพธิปลฺลงฺเก อรหตฺตมคฺคา อุปฺปชฺชมานํ, ผลกฺขเณ อุปฺปนฺนนฺนาม. เทสนาาณํปิ ปวตฺตมานํ ปวตฺตนฺติ ทุวิธํ. ตญฺหิ ยาว อญฺาโกณฺฑญฺสฺส ^๗- โสตาปตฺติมคฺคา ปวตฺตมานํ, ผลกฺขเณ ปวตฺตํ นาม. เตสุ ปฏิเวธาณํ โลกุตฺตรํ, เทสนาาณํ โลกิยํ. อุภยํปิ ปเนตํ อญฺเหิ อสาธารณํ, พุทฺธานํเยว โอรสํ าณํ. สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส เต ปฏิชานโตติ "อหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ, สพฺเพ ธมฺมา มยา อภิสมฺพุทฺธา"ติ เอวํ ปฏิชานโต. ^๘- อนภิสมฺพุทฺธาติ ^๙- อิเม นาม ธมฺมา ตยา อนภิสมฺพุทฺธา. ตตฺร วตาติ เตสุ "อนภิสมฺพุทฺธา"ติ เอวํ ทสฺสิตธมฺเมสุ. สหธมฺเมนาติ สเหตุนา สการเณน วจเนน. นิมิตฺตเมตนฺติ เอตฺถ ปุคฺคโลปิ ธมฺโมปิ นิมิตฺตนฺติ อธิปฺเปโต. ตํ ปุคฺคลํ น ปสฺสามิ, โย มํ ปฏิโจเทสฺสติ. ตํ ธมฺมํ น ปสฺสามิ, สนฺทสฺเสตฺวา ^๑๐- "อยํ นาม ธมฺโม ตยา อนภิสมฺพุทฺโธ"ติ @เชิงอรรถ: ^๑ ที.ม. ๑๐/๒๓/๑๕๐ จกฺกรตน, ม.อุ. ๑๔/๒๕๖/๒๒๓ พาลปณฺฑิตสุตฺต @^๒ ขุ.สุ. ๒๕/๕๖๓/๔๔๘ เสลสุตฺต ^๓ ขุ.ชา. ๒๗/๑๐๔,๗๙๖/๓๔,๑๘๐ @มิตฺตวินฺทุกชาตก (สฺยา) ^๔ ที.สี. ๙/๑๑๖/๕๒ ปูรณกสฺสปวาท @^๕ ที.ปา. ๑๑/๖๑/๓๖ อุทุมฺพริกสุตฺต, สํ.นิ. ๑๖/๑๖๒/๒๑๙ อสนิสุตฺต @^๖ ม. อรหตฺตุปฺปตฺติ ^๗ ฉ.ม. อญฺาสิโกณฺฑญฺสฺส ^๘ ฉ.ม. ปฏิชานโต ตว @^๙ ก. น จ อภิสมฺพุทฺธาติ ^๑๐ ฉ.ม. ยํ ทสฺเสตฺวา

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๕ หน้าที่ ๒๘๕. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=15&page=285&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=15&A=6586&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=15&A=6586&pagebreak=1#p285