อรรถกถาเล่มที่ ๑๕ หน้าที่ ๓๑.

มคฺคปญฺา ภาวียติ พฺรูหียติ วฑฺฒียติ. ยา อวิชฺชา, สา ปหียตีติ อฏฺสุ าเนสุ วฏฺฏมูลิกา มหาอวิชฺชา ปหียติ. อวิชฺชา หิ มคฺคปญฺาย ปจฺจนีกา, มคฺคปญฺา อวิชฺชาย. อวิชฺชากฺขเณ มคฺคปญฺา นตฺถิ, มคฺคปญฺากฺขเณ อวิชฺชา นตฺถิ. ยทา ปน อวิชฺชา อุปฺปชฺชติ, ตทา มคฺคปญฺาย อุปฺปตฺตึ นิวาเรติ, ปทํ ปจฺฉินฺทติ. ยทา มคฺคปญฺา อุปฺปชฺชติ, ตทา อวิชฺชํ สมูลิกํ อุพฺพฏฺเฏตฺวา สมุคฺฆาตยมานาว อุปฺปชฺชติ. เตน วุตฺตํ "อวิชฺชา ปหียตี"ติ. อิติ มคฺคจิตฺตํ มคฺคปญฺาติ เทฺวปิ สหชาตธมฺมาว กถิตา. ราคุปกฺกิลิฏฺ วา ภิกฺขเว จิตฺตํ น วิมุจฺจตีติ ราเคน อุปกฺกิลิฏฺตฺตา มคฺคจิตฺตํ น วิมุจฺจตีติ ทสฺเสติ. อวิชฺชูปกฺกิลิฏฺา วา ปญฺา น ภาวียตีติ อวิชฺชาย อุปกฺกิลิฏฺตฺตา มคฺคปญฺา น ภาวียตีติ ทสฺเสติ. อิติ โข ภิกฺขเวติ เอวํ โข ภิกฺขเว. ราควิราคา เจโตวิมุตฺตีติ ราคสฺส ขยวิราเคน เจโตวิมุตฺติ นาม โหติ. ผลสมาธิสฺเสตํ นามํ. อวิชฺชาวิราคา ปญฺาวิมุตฺตีติ อวิชฺชาย ขยวิราเคน ปญฺาวิมุตฺติ นาม โหติ. อิมสฺมึ สุตฺเต นานากฺขณิกา สมาธิวิปสฺสนา ^๑- กถิตาติ. พาลวคฺโค ตติโย. ----------- ๔. สมจิตฺตวคฺควณฺณนา [๓๓] จตุตฺถสฺส ปเม อสปฺปุริสภูมีติ อสปฺปุริสานํ ปติฏฺานฏฺานํ. ^๒- สปฺปุริสภูมิยํปิ เอเสว นโย. อกตญฺูติ กตํ น ชานาติ. อกตเวทีติ กตํ ปากฏํ กตฺวา น ชานาติ. อุปญฺาตนฺติ วณฺณิตํ โถมิตํ ปสฏฺ. ยทิทนฺติ ยา อยํ. อกตญฺุตา อกตเวทิตาติ ปเรน กตสฺส อุปการสฺส อชานนญฺเจว ปากฏํ กตฺวา อชานนญฺจ. เกวลาติ สกลา. สุกฺกปกฺเขปิ วุตฺตนเยเนว อตฺโถ เวทิตพฺโพ. @เชิงอรรถ: ^๑ สี.,อิ. วิปสฺสนาสมาธิ ^๒ ม. ปติฏฺานํ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๕ หน้าที่ ๓๑. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=15&page=31&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=15&A=691&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=15&A=691&pagebreak=1#p31