อรรถกถาเล่มที่ ๑๖ หน้าที่ ๑๑๓.

นีลวณฺณสฺส นีลฏฺาเน นีลสาฏกปารุตสฺเสว ฉวสรีรสฺเสตํ อธิวจนํ. ปริภินฺนฏฺาเนหิ นวหิ วา วณมุเขหิ วิสฺสนฺทมานปุพฺพํ วิปุพฺพํ, วิปุพฺพเมว วิปุพฺพกํ. ปฏิกูลตฺตา วา กุจฺฉิตํ วิปุพฺพนฺติ วิปุพฺพกํ. วิปุพฺพกํ ชาตํ ตถาภาวํ คตนฺติ วิปุพฺพกชาตํ. โส อิมเมว กายนฺติ โส ภิกฺขุ อิมํ อตฺตโน กายํ เตน กาเยน สทฺธึ าเณน อุปสํหรติ อุปเนติ. กถํ? อยมฺปิ โข กาโย เอวํธมฺโม เอวํภาวี เอวํอนตีโตติ. อิทํ วุตฺตํ โหติ:- อายุ อุสฺมา วิญฺาณนฺติ อิเมสํ ติณฺณํ ธมฺมานํ อตฺถิตาย อยํ กาโย านคมนาทิกฺขโม โหติ, อิเมสํ ปน วิคมา อยมฺปิ เอวํธมฺโม เอวํปูติกสภาโวเยวาติ. เอวํภาวีติ เอวเมว อุทฺธุมาตาทิเภโท ภวิสฺสติ. เอวํอนตีโตติ เอวํ ^๑- อุทฺธุมาตาทิภาวํ อนติกฺกนฺโต. ขชฺชมานนฺติ อุทราทีสุ นิสีทิตฺวา อุทรมํสโอฏฺมํสอกฺขิกมํสาทีนิ ลุญฺจิตฺวา ลุญฺจิตฺวา ขาทิยมานํ. สมํสโลหิตนฺติ เสสาวเสสมํสโลหิตยุตฺตํ. นิมฺมํสโลหิต- มกฺขิตนฺติ มํเส ขีเณปิ โลหิตํ น สุสฺสติ, ตํ สนฺธาย วุตฺตํ "นิมฺมํสโลหิต- มกฺขิตนฺติ อญฺเนาติ อญฺเน ทิสาภาเคน. หตฺถฏฺิกนฺติ จตุสฏฺิเภทมฺปิ หตฺถฏฺิกํ ปาฏิเยกฺกํ ปาฏิเยกฺกํ วิปฺปกิณฺณํ. ปาทฏฺิกาทีสุปิ เอเสว นโย. เตโรวสฺสิกานีติ อติกฺกนฺตสํวจฺฉรานิ. ปูตีนีติ อพฺโภกาเส ิตานิ วาตาตปวุฏฺิสมฺผสฺเสน เตโรวสฺสิกาเนว ปูตีนิ โหนฺติ, อนฺโตภูมิคตานิ ปน จิรตรํ ติฏฺนฺติ. จุณฺณกชาตานีติ จุณฺณวิจุณฺณํ หุตฺวา วิกิณฺณานิ. ^๒- สพฺพตฺถ โส อิมเมวาติ วุตฺตนเยน ขชฺชมานาทีนํ วเสน โยชนา กาตพฺพา. อสฺมิมานสมุคฺฆาตายาติ อสฺมีติ ปวตฺตสฺส นววิธสฺส มานสฺส สมุคฺฆาตตฺถาย. อเนกธาตุปฏิเวธายาติ อเนกธาตูนํ ปฏิวิชฺฌนตฺถาย. สโตว อภิกฺกมตีติ คจฺฉนฺโต สติปญฺาหิ สมนฺนาคโตว คจฺฉติ. สโตว ปฏิกฺกมตีติ ปฏินิวตฺตนฺโตปิ สติปญฺาหิ สมนฺนาคโต นิวตฺตติ. เสสปเทสุปิ @เชิงอรรถ: ^๑ สี. เอตํ อนตีโตติ เอตํ ^๒ ฉ.ม. วิปฺปกิณฺณานิ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๖ หน้าที่ ๑๑๓. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=16&page=113&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=16&A=2533&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=16&A=2533&pagebreak=1#p113