อรรถกถาเล่มที่ ๑๖ หน้าที่ ๑๒.

ปจฺจเวกฺขณนิมิตฺตนฺติ ปจฺจเวกฺขณาณเมว. สุคฺคหิตํ โหตีติ ยถา เตน ฌานวิปสฺสนามคฺคา สุฏฺุ คหิตา โหนฺติ. เอวํ ปจฺจเวกฺขณนิมิตฺตํ อปราปเรน ปจฺจเวกฺขณนิมิตฺเตเนว สุฏฺุ คหิตํ โหติ. อญฺโ วา อญฺนฺติ อญฺโ เอโก อญฺ เอกํ, อตฺตโนเยว หิ อตฺตา น ปากโฏ โหติ. ิโต วา นิสินฺนนฺติ ิตกสฺสาปิ นิสินฺโน ปากโฏ โหติ, เตเนวํ วุตฺตํ. เสเสสุปิ เอเสว นโย. อุทกมณิโกติ สเมขลา อุทกจาฏิ. สมติตฺติโกติ สมภริโต. กากเปยฺยาติ มุขวฏฺฏิยํ นิสีทิตฺวา กาเกน คีวํ อนาเมตฺวาว ปาตพฺโพ. สุภูมิยนฺติ สมภูมิยํ. "สุภูเม สุกฺเขตฺเต วิหตขาณุเก พีชานิ ปติฏฺาเปยฺยา"ติ ^๑- เอตฺถ ปน มณฺฑภูมิ สุภูมีติ อาคตา. จาตุมฺมหาปเถติ ทฺวินฺนํ มหามคฺคานํ วินิวิชฺฌิตฺวา คตฏฺาเน. อาชญฺรโถติ วินีตอสฺสรโถ. โอธสฺตปโตโทติ ยถา รถํ อภิรุหิตฺวา ิเตน สกฺกา โหติ คณฺหิตุํ, เอวํ อาลมฺพนํ นิสฺสาย ติริยโต ปิตปโตโท. โยคฺคาจริโยติ อสฺสาจริโย. เสฺวว อสฺสทมฺเม สาเรตีติ อสฺสทมฺมสารถิ. เยนิจฺฉกนฺติ เยน เยน มคฺเคน อิจฺฉติ. ยทิจฺฉกนฺติ ยํ ยํ คตึ อิจฺฉติ. สาเรยฺยาติ อุชุกํ ปุรโต เปเสยฺย. ปจฺจาสาเรยฺยาติ ปฏินิวตฺเตยฺย. เอวํ เหฏฺา ปญฺจหิ องฺเคหิ สมาปตฺติปริกมฺมํ กเถตฺวา อิมาหิ ตีหิ อุปมาหิ ปคุณสมาปตฺติยา อานิสํสํ ทสฺเสตฺวา อิทานิ ขีณาสวสฺส อภิญฺาปฏิปาฏึ ทสฺเสตุํ โส สเจ อากงฺขตีติอาทิมาห. ตํ อุตฺตานตฺถเมวาติ. ๙. จงฺกมสุตฺตวณฺณนา [๒๙] นวเม อทฺธานกฺขโม โหตีติ ทูรํ อทฺธานํ มคฺคํ คจฺฉนฺโต ขมติ, อธิวาเสตุํ สกฺโกติ. ปธานกฺขโมติ วิริยกฺขโม. ^๒- จงฺกมาธิคโต สมาธีติ จงฺกมํ อธิฏฺหนฺเตน อธิคโต อฏฺนฺนํ สมาปตฺตีนํ อญฺตรสมาธิ. จิรฏฺิติโก โหตีติ จิรํ ติฏฺติ. ิตเกน คหิตนิมิตฺตญฺหิ นิสินฺนสฺส นสฺสติ, นิสินฺเนน คหิตนิมิตฺตํ @เชิงอรรถ: ^๑ ที.ม. ๑๐/๔๓๘/๒๙๙ ยญฺกถา ^๒ สี. ปธานวีริยกฺขโม

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๖ หน้าที่ ๑๒. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=16&page=12&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=16&A=252&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=16&A=252&pagebreak=1#p12