อรรถกถาเล่มที่ ๑๖ ภาษาบาลี อักษรไทย
องฺ.อ. (มโนรถ.๓)
หน้าที่ ๓๕๓.

                      ๓-๔. นิฏฺฐงฺคตสุตฺตาทิวณฺณนา
     [๖๓-๖๔] ตติเย นิฏฺฐํ คตาติ นิพฺเพมติกา. อิธ นิฏฺฐาติ อิมสฺมึเยว โลเก
ปรินิพฺพานํ. อิธ วิหาย นิฏฺฐาติ อิมํ โลกํ วิชหิตฺวา สุทฺธาวาสพฺรหฺมโลกํ.
จตุตฺเถ อเวจฺจปฺปสนฺนาติ อจลปฺปสาเทน สมฺปนฺนา. โสตาปนฺนาติ อริยมคฺคโสตํ
อาปนฺนา.
                      ๕-๗. ปฐมสุขสุตฺตาทิวณฺณนา
     [๖๕-๖๗] ปญฺจเม วฏฺฏมูลกสุขทุกฺขํ ปุจฺฉิตํ, ฉฏฺเฐ สาสนมูลกํ. สตฺตเม
นฬกปานนฺติ อตีเต โพธิสตฺตสฺส โอวาเท ฐตฺวา วานรยูเถน นเฬหิ อุทกสฺส
ปีตฏฺฐาเน มาปิตตฺตา เอวํลทฺธนาโม นิคโม. ตุณฺหีภูตํ ตุณฺหีภูตนฺติ ยํ ยํ ทิสํ
อนุวิโลเกติ, ตตฺถ ตตฺถ ตุณฺหีภูตเมว. อนุวิโลเกตฺวาติ ตโต ตโต วิโลเกตฺวา.
ปิฏฺฐิ เม อาคิลายตีติ กสฺมา อาคิลายติ? ภควโต หิ ฉ วสฺสานิ มหาปธานํ
ปทหนฺตสฺส มหนฺตํ กายทุกฺขํ อโหสิ, อถสฺส อปรภาเค มหลฺลกกาเล ปิฏฺฐิวาโต
อุปฺปชฺชิ. อุปาทินฺนกสรีรสฺส หิ ฐานนิสชฺชาทีหิ อปฺปมตฺตเกน อาพาเธน น สกฺกา
เกนจิ ภวิตุํ. ตํ คเหตฺวาปิ เถรสฺส โอกาสกรณตฺถํ เอวมาห. สงฺฆาฏึ ปญฺญาเปตฺวาติ
เอกมนฺตํ ปฏิรูเป ฐาเน ปญฺญตฺตสฺส กปฺปิยมญฺจสฺส อุปริ อตฺถริตฺวา.
                     ๙-๑๐. กถาวตฺถุสุตฺตทฺวยวณฺณนา
     [๖๙-๗๐] นวเม ติรจฺฉานกถนฺติ อนิยฺยานิกตฺตา สคฺคโมกฺขมคฺคานํ ติรจฺฉาน-
ภูตํ กถํ. ตตฺถ ราชานํ อารพฺภ "มหาสมฺมโต มนฺธาตา ธมฺมาโสโก เอวํมหานุภาโว"ติ-
อาทินา นเยน ปวตฺตกถา ราชกถา. เอส นโย โจรกถาทีสุ. เตสุ "อสุโก ราชา
อภิรูโป ทสฺสนีโย"ติอาทินา นเยน เคหสฺสิตกถา ติรจฺฉานกถา โหติ, "โสปิ
นาม เอวํมหานุภาโว ขยํ คโต"ติ เอวํ ปวตฺตา ปน กมฺมฏฺฐานภาเว ติฏฺฐติ.
โจเรสุปิ "มูลเทโว เอวํมหานุภาโว, มฆเทโว เอวํมหานุภาโว"ติ เตสํ กมฺมํ ปฏิจฺจ
"อโห สูรา"ติ เคหสฺสิตกถาติ ติรจฺฉานกถา. ยุทฺเธสุปิ ภารตยุทฺธาทีสุ "อสุเกน


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๖ หน้าที่ ๓๕๓.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=16&page=353&pages=1&modeTY=2&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=16&A=7941&modeTY=2&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=16&A=7941&modeTY=2&pagebreak=1#p353