ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ  พระวินัยปิฎก  พระสุตตันตปิฎก  พระอภิธรรมปิฎก  ค้นพระไตรปิฎก  ชาดก  หนังสือธรรมะ 
หน้า
แสดง
หน้า
คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม
อรรถกถาเล่มที่ ๑๗ ภาษาบาลี อักษรไทย ขุทฺทก.อ. (ปรมตฺถโช.)

หน้าที่ ๑๖๓-๑๖๔.

หน้าที่ ๑๖๓.

"เสยฺยถาปิ ภิกฺขเว อโยขีโล วา อินฺทขีโล วา คมฺภีรเนโม สุนิกฺขาโต อจโล อสมฺปกมฺปิ, ปุรตฺถิมาย เจปิ ทิสาย อาคจฺเฉยฺย ภุสา วาตวุฏฺฐิ, เนว นํ สงฺกมฺเปยฺย น สมฺปกมฺเปยฺย น สมฺปจาเลยฺย ๑- ปจฺฉิมาย ฯเปฯ ทกฺขิณาย, อุตฺตราย เจปิ ฯเปฯ น สมฺปจาเลยฺย. ๒- ตํ กิสฺส เหตุ? คมฺภีรตฺตา ภิกฺขเว เนมสฺส, สุนิกฺขาตตฺตา อินฺทขีลสฺส. เอวเมว โข ภิกฺขเว เยเกจิ สมณา วา พฺราหฺมณา วา `อิทํ ทุกฺขนฺติ ฯเปฯ ปฏิปทา'ติ ยถาภูตํ ปชานนฺติ, เต น อญฺญสฺส สมณสฺส วา พฺราหฺมณสฺส วา มุขํ โอโลเกนฺติ ๓- `อยํ นูน ภวํ ชานํ ชานาติ, ปสฺสํ ปสฺสตี'ติ. ตํ กิสฺส เหตุ? สุทิฏฺฐตฺตา ภิกฺขเว จตุนฺนํ อริยสจฺจานนฺ"ติ. ๔- เอวํ ภควา พหุชนปจฺจกฺขสฺส โสตาปนฺนสฺเสว วเสน สํฆรตนสฺส คุณํ วตฺวา อิทานิ ตเมว คุณํ นิสฺสาย สจฺจวจนํ ปยุญฺชติ "อิทมฺปิ สํเฆ"ติ. ตสฺสตฺโถ ปุพฺเพ วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺโพ. อิมิสฺสาปิ คาถาย อาณา โกฏิสตสหสฺสจกฺกวาเฬสุ อมนุสฺเสหิ ปฏิคฺคหิตาติ. เย อริยสจฺจานีติ คาถาวณฺณนา [๙] เอวํ อวิเสสโต โสตาปนฺนสฺส คุเณน สํฆาธิฏฺฐานํ สจฺจํ วตฺวา อิทานิ เย เต ตโย โสตาปนฺนา เอกพีชี โกลํโกโล สตฺตกฺขตฺตุปรโมติ. ยถาห:- "อิเธกจฺโจ ปุคฺคโล ติณฺณํ สํโยชนานํ ปริกฺขยา โสตาปนฺโน โหติ ฯเปฯ โส เอกํเยว มานุสกํ ภวํ นิพฺพตฺเตตฺวา ทุกฺขสฺสนฺตํ กโรติ, อยํ เอกพีชี. ตถา เทฺว วา ตีณิ วา กุลานิ สนฺธาวิตฺวา สํสริตฺวา ทุกฺขสฺสนฺตํ กโรนติ, อยํ โกลํโกโล. ตถา สตฺตกฺขตฺตุํ เทเว จ มนุสฺเส จ สนฺธาวิตฺวา สํสริตฺวา ทุกฺขสฺสนฺตํ กโรติ, อยํ สตฺตกฺขตฺตุปรโม"ติ. ๕- เตสํ สพฺพกนิฏฺฐสฺส สตฺตกฺขตฺตุปรมสฺส คุเณน วตฺตุมารทฺโธ "เย อริยสจฺจานี"ติ. ตตฺถ เย อริยสจฺจานีติ เอวํ ๖- วุตฺตนยเมว. วิภาวยนฺตีติ @เชิงอรรถ: ก. สญฺจาเลยฺย ก. น สญฺจาเลยฺย @ สี.ม. อุลฺโลเกนฺติ สํ. มหา. ๑๙/๑๑๐๙/๓๘๗ อินฺทขีลสุตฺต @ อภิ. ปุคฺ. ๓๖/๓๑/๑๒๒ เอกกปุคฺคลปญฺญตติ ฉ.ม. เอตํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๖๔.

ปญฺญาโอภาเสน สจฺจปฏิจฺฉาทกํ กิเลสนฺธการํ วิธมิตฺวา อตฺตโน ปกาสานิ ปากฏานิ กโรนฺติ. คมฺภีรปญฺเญนาติ อปฺปเมยฺยปญฺญตาย สเทวกสฺสปิ โลกสฺส ญาเณน อลพฺภเนยฺยปติฏฺฐปญฺเญน, สพฺพญฺญุนาติ วุตฺตํ โหติ. สุเทสิตานีติ สมาสพฺยาสสากลฺยเวกลฺยาทีหิ เตหิ เตหิ นเยหิ สุฏฺฐุ เทสิตานิ. กิญฺจาปิ เต โหนฺติ ภุสปฺปมตฺตาติ เต วิภาวิตอริยสจฺจา ปุคฺคลา กิญฺจาปิ เทวรชฺชจกฺกวตฺติรชฺชาทิปมาทฏฺฐานํ อาคมฺม ภุสปฺปมตฺตา โหนฺติ, ตถาปิ โสตาปตฺติมคฺคญาเณน อภิสงฺขารวิญฺญาณสฺส นิโรเธน ฐเปตฺวา สตฺตภเว อนมตคฺเค สํสาเร เย อุปฺปชฺเชยฺยุํ นามญฺจ รูปญฺจ, เตสํ นิรุทฺธตฺตา อฏฺฐงฺคตตฺตา น อฏฺฐมํ ภวํ อาทิยนฺติ, สตฺตมภเว เอว ปน วิปสฺสนํ อารภิตฺวา อรหตฺตํ ปาปุณิสฺสนฺตีติ. เอวํ ภควา สตฺตกฺขตฺตุปรมวเสน สํฆรตนสฺส คุณํ วตฺวา อิทานิ ตเมว คุณํ นิสฺสาย สจฺจวจนํ ปยุญฺชติ "อิทมฺปิ สํเฆ"ติ. ตสฺสตฺโถ ปุพฺเพ วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺโพ. อิมิสฺสาปิ คาถาย อาณา โกฏิสตสหสฺสจกฺกวาเฬสุ อมนุสฺเสหิ ปฏิคฺคหิตาติ. สหาวสฺสาติ คาถาวณฺณนา [๑๐] เอวํ สตฺตกฺขตฺตุปรมสฺส อฏฺฐมภวํ อนาทิยคุเณน ๑- สํฆาธิฏฺฐานํ สจฺจํ วตฺวา อิทานิ ตสฺเสว สตฺต ภเว อาทิยโตปิ อญฺเญหิ อปฺปหีนภวาทาเนหิ ปุคฺคเลหิ วิสิฏฺเฐน จ คุเณน วตฺตุมารทฺโธ "สหาวสฺสา"ติ. ตตฺถ สหาวาติ สทฺธึเยว. อสฺสาติ "น เต ภวํ อฏฺฐมํ อาทิยนฺตี"ติ วุตฺเตสุ อญฺญตรสฺส. ทสฺสนสมฺปทายาติ โสตาปตฺติมคฺคสมฺปตฺติยา. โสตาปตฺติมคฺโค หิ นิพฺพานํ ทิสฺวา กตฺตพฺพกิจฺจสมฺปทาย สพฺพปฐมํ นิพฺพานทสฺสนโต "ทสฺสนนฺ"ติ วุจฺจติ, ตสฺส อตฺตนิ ปาตุภาโว ทสฺสนสมฺปทา, ตาย ทสฺสนสมฺปทาย สห เอว. ตยสฺสุ ธมฺมา ชหิตา ภวนฺตีติ เอตฺถ สุอิติ ๒- ปทปูรณมตฺเต นิปาโต "อิทํ สุ เม สาริปุตฺต มหาวิกฏโภชนสฺมึ โหตี"ติ เอวมาทีสุ ๓- วิย. ยโต สหาวสฺส ทสฺสนสมฺปทาย ตโย ธมฺมา ชหิตา ภวนฺติ ปหีนา ภวนฺตีติ ๔- อยเมตฺถ อตฺโถ. @เชิงอรรถ: ฉ.ม. อนาทิยนคุเณน ฉ.ม. อสฺสุ-อิติ @ ม.มู. ๑๒/๒๕๖/๑๒๑ มหาสีหนาทสุตฺต ฉ.ม. โหนฺตีติ


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๗ หน้าที่ ๑๖๓-๑๖๔. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=17&page=163&pages=2&modeTY=2&pagebreak=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=17&A=4315&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=17&A=4315&modeTY=2&pagebreak=1#p163


จบการแสดงผล หน้าที่ ๑๖๓-๑๖๔.

บันทึก ๔ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาบาลี อักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]