อรรถกถาเล่มที่ ๑๗ หน้าที่ ๑๘๑.

ติโรกุฑฺฑาทีสุ อฏฺฐํสุ. ภควา ตถา อกาสิ, ยถา เต สพฺเพว รญฺโญ ปากฏา อเหสุํ. ราชา ทกฺขิโณทกํ เทนฺโต "อิทํ เม ญาตีนํ โหตู"ติ อุทฺทิสิ, ตํขณญฺเญว เตสํ เปตานํ ปทุมสญฺฉนฺนา โปกฺขรณิโย นิพฺพตฺตึสุ. เต ตตฺถ นหาตฺวา จ ปิวิตฺวา จ ปฏิปฺปสฺสทฺธทรถกิลมถปิปาสา สุวณฺณวณฺณา อเหสุํ. อถ ราชา ยาคุขชฺชกโภชนาทีนิ ^๑- ทตฺวา อุทฺทิสิ, เตสํ ตํขณญฺเญว ทิพฺพยาคุขชฺชกโภชนานิ นิพฺพตฺตึสุ. เต ตานิ ปริภุญฺชิตฺวา ปีณินฺทฺริยา อเหสุํ. อถ ราชา วตฺถเสนาสนาทีนิ ^๒- ทตฺวา อุทฺทิสิ, เตสํ ทิพฺพวตฺถทิพฺพยานทิพฺพปาสาทปจฺจตฺถรณเสยฺยาทิ- อลงฺการวิธโย นิพฺพตฺตึสุ. สาปิ เตสํ สมฺปตฺติ ยถา สพฺพาว ปากฏา อโหสิ, ^๓- ตถา ภควา อธิฏฺฐาสิ. ราชา อติวิย อตฺตมโน อโหสิ. ตโต ภควา ภุตฺตาวี ปวาริโต รญฺโญ มาคธสฺส อนุโมทนตฺถํ "ติโรกุฑฺเฑสุ ติฏฺฐนฺตี"ติ อิมา คาถา อภาสิ. เอตฺตาวตา จ "เยน ยตฺถ ยทา ยสฺมา, ติโรกุฑฺฑํ ปกาสิตํ, ปกาสยิตฺวา ตํ สพฺพนฺ"ติ อยํ มาติกา สงฺเขปโต วิตฺถารโต จ วิภตฺตา โหติ. ปฐมคาถาวณฺณนา [๑] อิทานิ อิมสฺส ติโรกุฑฺฑสฺส ยถากฺกมํ อตฺถวณฺณนํ กริสฺสาม. เสยฺยถีทํ? ปฐมาคาถาย ตาว ติโรกุฑฺฑาติ กุฑฺฑานํ ปรภาคา วุจฺจนฺติ. ติฏฺฐนฺตีติ นิสชฺชาทิปฏิกฺเขปโต ฐานกปฺปนวจนเมตํ. เตน ยถา ปาการปรภาคญฺจ ปพฺพตปรภาคญฺจ คจฺฉนฺตํ "ติโรปาการํ ติโรปพฺพตํ อสชฺชมาโน คจฺฉตี"ติ วทนฺติ, เอวมิธาปิ กุฑฺฑปรภาเคสุ ติฏฺฐนฺเต "ติโรกุฑฺเฑสุ ติฏฺฐนฺตี"ติ อาห. สนฺธิสิงฺฆาฏเกสุ จาติ ตตฺถ ^๔- สนฺธิโยติ จตุกฺโกณรจฺฉาโย ^๕- วุจฺจนฺติ ฆรสนฺธิภิตฺติสนฺธิอาโลกสนฺธิโย จาปิ. สิงฺฆาฏกาติ ติโกณรจฺฉา วุจฺจนฺติ, ตเทกชฺฌํ กตฺวา ปุริเมน สทฺธึ สํสนฺเธนฺโต "สนฺธิสิงฺฆาฏเกสุ จา"ติ อาห. ทฺวารพาหาสุ ติฏฺฐนฺตีต นครทฺวารฆรทฺวารานํ พาหา นิสฺสาย ติฏฺฐนฺติ. อาคนฺตฺวาน สกํ ฆรนฺติ เอตฺถ สกํ ฆรํ นาม ปุพฺพญาติฆรมฺปิ อตฺตโน ^๖- สามิกภาเวน อชฺฌาวุตฺถปุพฺพฆรมฺปิ, @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม., อิ. โภชนานิ ^๒ ฉ.ม., อิ. อถ วตฺถเสนาสนานิ ^๓ ฉ.ม., อิ. โหติ @^๔ ฉ.ม., อิ. เอตฺถ ^๕ ฉ.ม. จตุกฺโกณรจฺฉา ^๖ ฉ.ม. อตฺตนา

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๗ หน้าที่ ๑๘๑. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=17&page=181&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=17&A=4792&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=17&A=4792&modeTY=2&pagebreak=1#p181