อรรถกถาเล่มที่ ๑๗ หน้าที่ ๖๕.

ยสฺมิญฺจายมายสฺมา นิพฺพินฺทมาโน อนุปุพฺเพน ทุกฺขสฺสนฺตมกาสิ, ตํ ธมฺมํ สนฺธาย ปญฺหํ ปุจฺฉติ. "สพฺเพ สตฺตา อาหารฏฺฐิติกา"ติ เถโร ปุคฺคลาธิฏฺฐานาย เทสนาย วิสฺสชฺเชติ. "กตมา จ ภิกฺขเว สมฺมาสติ, อิธ ภิกฺขเว ภิกฺขุ กาเย กายานุปสฺสี วิหรตี"ติ ^๑- เอวมาทีนิ เจตฺถ สุตฺตานิ เอวํ วิสฺสชฺชนยุตฺติสมฺภเว สาธกานิ. ยโต ^๒- เอตฺถ เยนาหาเรน สพฺเพ สตฺตา "อาหารฏฺฐิติกา"ติ วุจฺจนฺติ, โส อาหาโร ตํ วา เนสํ อาหารฏฺฐิติกตฺตํ "เอกนฺนาม กินฺ"ติ ปุฏฺเฐน เถเรน นิทฺทิฏฺฐนฺติ เวทิตพฺพํ. ตญฺหิ ภควตา อิธ เอกนฺติ อธิปฺเปตํ, น ตุ สาสเน โลเก วา อญฺญํ เอกํ นาม นตฺถีติ ญาเปตุํ วุตฺตํ. วุตฺตญฺเจตํ ^๓- ภควตา:- "เอกธมฺเม ภิกฺขเว ภิกฺขุ สมฺมา นิพฺพินฺทมาโน สมฺมา วิรชฺชมาโน สมฺมา วิมุจฺจมาโน สมฺมา ปริยนฺตทสฺสาวี สมฺมตฺตมภิสเมจฺจ ทิฏฺเฐว ธมฺเม ทุกฺขสฺสนฺตกโร โหติ. กตมสฺมึ เอกธมฺเม, สพฺเพ สตฺตา อาหารฏฺฐิติกา. อิมสฺมึ โข ภิกฺขเว เอกธมฺเม ภิกฺขุ สมฺมา นิพฺพินฺทมาโน ฯเปฯ ทุกฺขสฺสนฺตกโร โหติ. เอโก ปโญฺห เอโก อุทฺเทโส เอกํ เวยฺยากรณนฺติ อิติ ยนฺตํ วุตฺตํ, อิมเมตํ ปฏิจฺจ วุตฺตนฺ"ติ. ^๔- อาหารฏฺฐิติกาติ เจตฺถ ยถา "อตฺถิ ภิกฺขเว สุภนิมิตฺตํ, ตตฺถ อโยนิโสมนสิการพหุลีกาโร, อยมาหาโร อนุปฺปนฺนสฺส วา กามจฺฉนฺทสฺส อุปฺปาทายา"ติ ^๕- เอวมาทีสุ ปจฺจโย อาหาโรติ วุจฺจติ, เอวํ ปจฺจยมาหารสทฺเทน คเหตฺวา ปจฺจยฏฺฐิติตา ^๖- "อาหารฏฺฐิติกา"ติ วุตฺตา. จตฺตาโร ปน อาหาเร สนฺธาย "อาหารฏฺฐิติกา"ติ วุจฺจมาเน "อสญฺญีสตฺตา ^๗- เทวา อเหตุกา อนาหารา อผสฺสกา ^๘- อเวทนิกา"ติ ^๙- วจนโต "สพฺเพ"ติ วจนมยุตฺตํ ภเวยฺย. ตตฺถ สิยา:- เอวมฺปิ วุจฺจมาเน "กตเม ธมฺมา สปฺปจฺจยา. ปญฺจกฺขนฺธา รูปกฺขนฺโธ ฯเปฯ วิญฺญาณกฺขนฺโธ"ติ ^๑๐- วจนโต ขนฺธานํเยว @เชิงอรรถ: ^๑ สํ. มหา. ๑๙/๘/๘ วิภงฺคสุตฺต ^๒ ฉ.ม., อิ. ยโต น ทิสฺสติ @^๓ ฉ.ม. วุตฺตเญฺหตํ เอวมุปริปิ ^๔ อํ. ทสก. ๒๔/๒๗/๔๑ ปฐมมหาปญฺหาสุตฺต @^๕ สํ. มหา. ๑๙/๒๓๒/๙๑ ^๖ ฉ.ม. ปจฺจยฏฺฐิติกา ^๗ ฉ.ม., อิ. อสญฺญสตฺตา @^๘ ฉ.ม. อเวทนกา ^๙ อภิ. วิ. ๓๕/๑๐๑๗/๕๑๐ ^๑๐ อภิ.สํ. ๓๔/๑๐๘๙/๒๕๕

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๗ หน้าที่ ๖๕. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=17&page=65&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=17&A=1691&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=17&A=1691&modeTY=2&pagebreak=1#p65