อรรถกถาเล่มที่ ๑๘ หน้าที่ ๒๑.

นโย. เตสุ อิมสฺมึ าเน นิสฺสตฺตนิชฺชีวธมฺโม อธิปฺเปโต. โส อตฺถโต ตโย อรูปิโน ขนฺธา "เวทนากฺขนฺโธ สญฺากฺขนฺโธ สงฺขารกฺขนฺโธติ. เอเต หิ, มโน ปุพฺพงฺคโม เอเตสนฺติ มโนปุพฺพงฺคมา นาม. "กถํ ปเนเตหิ สทฺธึ เอกวตฺถุโก เอการมฺมโณ อปุพฺพํ อจริมํ เอกกฺขเณ อุปฺปชฺชมาโน มโน ปุพฺพงฺคโม นาม โหตีติ. อุปฺปาทปฺปจฺจยตฺเถน. ยถา หิ พหูสุ เอกโต คามฆาตาทิกมฺมานิ กโรนฺเตสุ, "โก เตสํ ปุพฺพงฺคโมติ วุตฺเต, โย เตสํ ปจฺจโย โหติ, ยํ นิสฺสาย เต ตํ กมฺมํ กโรนฺติ; โส ทตฺโต วา มตฺโต วา "เตสํ ปุพฺพงฺคโมติ วุจฺจติ; เอวํ สมฺปทมิทํ เวทิตพฺพํ. อิติ อุปฺปาทปฺปจฺจยตฺเถน มโน ปุพฺพงฺคโม เอเตสนฺติ มโนปุพฺพงฺคมา. น หิ เต, มเน อนุปฺปชฺชนฺเต, อุปฺปชฺชิตุํ สกฺโกนฺติ. มโน ปน, เอกจฺเจสุ เจตสิเกสุ อนุปฺปชฺชนฺเตสุปิ, อุปฺปชฺชติเยว. อธิปติวเสน ปน มโน เสฏฺโ เอเตสนฺติ มโนเสฏฺา. ยถา หิ โจราทีนํ โจรเชฏฺกาทโย อธิปติโน เสฏฺา; ตถา เตสมฺปิ มโนติ มโนเสฏฺา. ยถา ปน ทารุอาทีหิ นิปฺผนฺนานิ ตานิ ตานิ ภณฺฑานิ ทารุมยาทีนิ นาม โหนฺติ; ตถา เอเตปิ มนโต นิปฺผนฺนตฺตา มโนมยา นาม. ปทุฏฺเนาติ: อาคนฺตุเกหิ อภิชฺฌาทีหิ โทเสหิ ปทุฏฺเน. ปกติมโน หิ ภวงฺคจิตฺตํ. ตํ อปฺปทุฏฺ, ยถา หิ ปสนฺนํ อุทกํ อาคนฺตุเกหิ นีลาทีหิ อุปกฺกิลิฏฺ นีโลทกาทิเภทํ โหติ, น จ นวํ อุทกํ นาปิ ปุริมํ ปสนฺนอุทกเมว; ตถา ตมฺปิ อาคนฺตุเกหิ อภิชฺฌาทีหิ โทเสหิ ปทุฏฺ โหติ, น จ นวํ จิตฺตํ,

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๘ หน้าที่ ๒๑. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=18&page=21&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=18&A=402&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=18&A=402&pagebreak=1#p21