ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ  พระวินัยปิฎก  พระสุตตันตปิฎก  พระอภิธรรมปิฎก  ค้นพระไตรปิฎก  ชาดก  หนังสือธรรมะ 
หน้า
แสดง
หน้า
คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม
อรรถกถาเล่มที่ ๑๘ ภาษาบาลี อักษรไทย ธ.อ.๑ ยมกวคฺค.

หน้าที่ ๓๒-๓๔.

หน้าที่ ๓๒.

นนุ เต ปุตฺเตน มฏฺฐกุณฺฑลินา มยิ มนํ ปสาเทตฺวา อตฺตโน สคฺเค นิพฺพตฺตภาโว กถิโตติ. "กทา โภ โคตมาติ. "นนุ ตฺวํ อชฺช สุสานํ คนฺตฺวา กนฺทนฺโต อวิทูเร พาหา ปคฺคยฺห กนฺทนฺตํ เอกํ มาณวํ ทิสฺวา `อลงฺกโต มฏฺฐกุณฺฑลี มาลาภารี หริจนฺทนุสฺสโทติ ทฺวีหิ ชเนหิ กถิตํ กถํ ปกาเสนฺโต สพฺพํ มฏฺฐกุณฺฑลิวตฺถุํ กเถสิ. เตเนเวตํ พุทฺธภาสิตํ นาม ชาตํ. ตํ กเถตฺวา จ ปน, "น โข พฺราหฺมณ เอกสตํ, น เทฺว, อถโข มยิ มนํ ปสาเทตฺวา สคฺเค นิพฺพตฺตานํ คณนา นตฺถีติ อาห. มหาชโน เวมติโก อโหสิ. อถสฺส อนิพฺเพมติกภาวํ วิทิตฺวา สตฺถา "มฏฺฐกุณฺฑลิเทวปุตฺโต วิมาเนเนว สทฺธึ อาคจฺฉตูติ อธิฏฺฐาสิ. โส ติคาวุตปฺปมาเณน ทิพฺพาภรณปฏิมณฺฑิเตน อตฺตภาเวนาคนฺตฺวา วิมานา โอรุยฺห สตฺถารํ วนฺทิตฺวา เอกมนฺตํ อฏฺฐาสิ. อถ นํ สตฺถา "ตฺวํ อิมํ สมฺปตฺตึ กึ กมฺมํ กตฺวา ปฏิลภีติ ปุจฺฉนฺโต, อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน ยา ตฺวํ ติฏฺฐสิ เทวเต โอภาเสนฺตี ทิสา สพฺพา โอสธี วิย ตารกา, ปุจฺฉามิ ตํ เทว มหานุภาวํ มนุสฺสภูโต กิมกาสิ ปุญฺญนฺติ คาถมาห. เทวปุตฺโต "อยํ ภนฺเต สมฺปตฺติ ตุมฺเหสุ มนํ ปสาเทตฺวา ลทฺธาติ. "มยิ มนํ ปสาเทตฺวา ลทฺธา เตติ. "อาม ภนฺเตติ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๓.

มหาชโน เทวปุตฺตํ โอโลเกตฺวา, อจฺฉริยา วต โภ พุทฺธคุณา อทินฺนปุพฺพกพฺราหฺมณสฺส นาม ปุตฺโต อญฺญํ กิญฺจิ ปุญฺญํ อกตฺวา สตฺถริ มนํ ปสาเทตฺวา เอวรูปํ สมฺปตฺตึ ปฏิลภีติ ตุฏฺฐึ ปเวเทสิ. อถ เนสํ "กุสลากุสลกมฺมกรเณ มโน ปุพฺพงฺคโม, มโน เสฏฺโฐ; ปสนฺเนน หิ มเนน กตกมฺมํ เทวโลกํ มนุสฺสโลกํ คจฺฉนฺตํ ปุคฺคลํ ฉายาว น วิชหตีติ อิทํ วตฺถุํ กเถตฺวา อนุสนฺธึ ฆเฏตฺวา ปติฏฺฐาปิตมตฺติกํ สาสนํ ราชมุทฺทาย ลญฺฉนฺโต วิย ธมฺมราชา อิมํ คาถมาห "มโนปุพฺพงฺคมา ธมฺมา มโนเสฏฺฐา มโนมยา; มนสา เจ ปสนฺเนน ภาสติ วา กโรติ วา, ตโต นํ สุขมเนฺวติ ฉายาว อนุปายินีติ. ๑- ตตฺถ กิญฺจาปิ "มโนติ อวิเสเสน สพฺพมฺปิ จตุภูมิกจิตฺตํ วุจฺจติ; อิมสฺมึ ปน ปเท นิยมิยมานํ ววตฺถาปิยมานํ ปริจฺฉิชฺชมานํ อฏฺฐวิธํ กามาวจรกุสลจิตฺตํ ลพฺภติ; วตฺถุวเสน ปนาหริยมานํ ตโตปิ โสมนสฺสสหคตํ ญาณสมฺปยุตฺตํ จิตฺตเมว ลพฺภติ. ปุพฺพงฺคมาติ: เตน ปฐมคามินา หุตฺวา สมนฺนาคตา. ธมฺมาติ: เวทนาทโย ตโย ขนฺธา. เอเตสํ หิ อุปฺปาทปฺปจฺจยตฺเถน มโน ปุพฺพงฺคโม, เตน มโนปุพฺพงฺคมา นาม. ยถา หิ พหูสุ เอกโต มหาภิกฺขุสงฺฆสฺส ปตฺตจีวรทานาทีนิ วา อุฬารปูชาธมฺมสฺสวนทีปมาลากรณาทีนิ วา ปุญฺญานิ กโรนฺเตสุ, "โก เตสํ ปุพฺพงฺคโมติ @เชิงอรรถ: ๑. สี. อนปายินี.

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๔.

วุตฺเต, โย เตสํ ปจฺจโย โหติ, ยํ นิสฺสาย เต ตานิ ปุญฺญานิ กโรนฺติ, โส ติสฺโส วา ปุสฺโส วา "เตสํ ปุพฺพงฺคโมติ วุจฺจติ; เอวํ สมฺปทมิทํ เวทิตพฺพํ. อิติ อุปฺปาทปฺปจฺจยตฺเถน มโน ปุพฺพงฺคโม เอเตสนฺติ มโนปุพฺพงฺคมา. น หิ เต มเน อนุปฺปชฺชนฺเต, อุปฺปชฺชิตุํ สกฺโกนฺติ, มโน ปน, เอกจฺเจสุ เจตสิเกสุ อนุปฺปชฺชนฺเตสุปิ, อุปฺปชฺชติเยว. เอวํ อธิปติวเสน ปน มโน เสฏฺโฐ เอเตสนฺติ มโนเสฏฺฐา. ยถา หิ คณาทีนํ อธิปติ ปุริโส "คณเสฏฺโฐ เสนีเสฏฺโฐติ วุจฺจติ; ตถา เตสํปิ มโนติ มโนเสฏฺฐา. ยถา ปน สุวณฺณาทีหิ นิปฺผนฺนานิ ตานิ ตานิ ภณฺฑานิ สุวณฺณมยาทีนิ นาม โหนฺติ; ตถา เอเตปิ มนโต นิปฺผนฺนตฺตา มโนมยา นาม. ปสนฺเนนาติ: อนภิชฺฌาทีหิ คุเณหิ ปสนฺเนน. ภาสติ วา กโรติ วาติ: เอวรูเปน มเนน ภาสนฺโต จตุพฺพิธํ วจีสุจริตเมว ภาสติ, กโรนฺโต ติวิธํ กายสุจริตเมว กโรติ, อภาสนฺโต อกโรนฺโต ตาย อนภิชฺฌาทีหิ ปสฺนฺนมานสตาย ติวิธํ มโนสุจริตํ ปูเรติ. เอวมสฺส ทส กุสลกมฺมปถา ปาริปูรึ คจฺฉนฺติ. ตโต นํ สุขมเนฺวตีติ: ตโต ติวิธสุจริตโต ตํ ปุคฺคลํ สุขมเนฺวติ. อิธ เตภูมิกํปิ กุสลํ อธิปฺเปตํ; ตสฺมา "เตภูมิกสุจริตานุภาเวน สุคติภเว นิพฺพตฺตํ สุคติยํ วา สุขานุภวนฏฺฐาเน ฐิตํ `กายวตฺถุกมฺปิ อิตรวตฺถุกมฺปีติ กายิกเจตสิกํ วิปากสุขํ อนุคจฺฉติ น วิชหตีติ อตฺโถ เวทิตพฺโพ. ยถากึ? ฉายาว อนุปายินีติ: ยถา หิ ฉายา นาม สรีรปฺปฏิพทฺธา สรีเร คจฺฉนฺเต, คจฺฉติ, ติฏฺฐนฺเต, ติฏฺฐติ, นิสีทนฺเต,


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๘ หน้าที่ ๓๒-๓๔. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=18&page=32&pages=3&modeTY=2&pagebreak=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=18&A=630&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=18&A=630&modeTY=2&pagebreak=1#p32


จบการแสดงผล หน้าที่ ๓๒-๓๔.

บันทึก ๔ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาบาลี อักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]