อรรถกถาเล่มที่ ๒ ภาษาบาลี อักษรไทย
วินย.อ. (สมนฺต.๒)
หน้าที่ ๓๑๓-๓๑๔.

หน้าที่ ๓๑๓.
อิฏฺกปาสาณาทีสุปิ เอเสว นโย ฯ ตตฺราปิ หิ อิฏฺกาทีนํเยว
อุปริ เปตุํ วฏฺฏติ ฯ กสฺมา ฯ เตสํ อนุปาทานตฺตา ฯ น หิ
ตานิ อคฺคิสฺส อุปาทานสงฺขยํ คจฺฉนฺติ ฯ สุกฺขขาณุสุกฺขรุกฺขาทีสุปิ
อคฺคึ ทาตุํ น วฏฺฏติ ฯ สเจ ปน ปวึ อปฺปตฺตเมว นิพฺพาเปตฺวา
คมิสฺสามีติ เทติ วฏฺฏติ ฯ ปจฺฉา นิพฺพาเปตุํ น สกฺโกติ
อวิสยตฺตา อนาปตฺติ ฯ ติณุกฺกํ คเหตฺวา คจฺฉนฺโต หตฺเถ
ฑยฺหมาเน ภูมิยํ ปาเตติ อนาปตฺติ ฯ ปติตฏฺาเนเยว อุปาทานํ
ทตฺวา อคฺคึ กาตุํ วฏฺฏตีติ มหาปจฺจริยํ วุตฺตํ ฯ ทฑฺฒปวิยา
จ ยตฺตกํ านํ อุสุมาย อนุคตํ สพฺพํ วิโกเปตุํ วฏฺฏตีติ
ตตฺเถว วุตฺตํ ฯ โย ปน อชานนโก ภิกฺขุ อรณิสหิเตน อคฺคึ
นิพฺพตฺเตตฺวา หตฺเถน อุกฺขิปิตฺวา กึ กโรมีติ วทติ ชาเลหีติ
วตฺตพฺโพ ฯ หตฺโถ เม ฑยฺหตีติ วทติ ยถา น ฑยฺหติ
ตถา กโรหีติ วตฺตพฺโพ ฯ ภูมิยํ ปาเตหีติ ปน น วตฺตพฺโพ ฯ
สเจ หตฺเถ ฑยฺหมาเน ปาเตติ ปวึ ฑยฺหิสฺสามีติ อปาติตตฺตา
อนาปตฺติ ฯ ปติตฏฺาเน ปน อคฺคึ กาตุํ วฏฺฏตีติ กุรุนฺทิยํ
วุตฺตํ ฯ {๘๘} อนาปตฺติ อิมํ ชานาติ อาทีสุ ปน อิมสฺส ถมฺภสฺส
อาวาฏํ ชาน มหามตฺติกํ ชาน ถุสมตฺติกํ ชาน มหามตฺติกํ
เทหิ ถุสมตฺติกํ เทหิ มตฺติกํ อาหร ปํสุํ อาหร มตฺติกาย
อตฺโถ ปํสุนา อตฺโถ อิมสฺส ถมฺภสฺส อาวาฏํ กปฺปิยํ กโรหิ
อิมํ มตฺติกํ กปฺปิยํ กโรหิ อิมํ ปํสุํ กปฺปิยํ กโรหีติ เอวมตฺโถ
เวทิตพฺโพ ฯ อสญฺจิจฺจาติ ปาสาณรุกฺขาทีนิ วา ปวฏฺเฏนฺตสฺส
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๓๑๔.
กตฺตรทณฺเฑน วา อาหจฺจ อาหจฺจ คจฺฉนฺตสฺส ปวี ภิชฺชติ ฯ
สา เตน ภินฺทิสฺสามีติ เอวํ สญฺจิจฺจ อภินฺนตฺตา อสญฺจิจฺจ ภินฺนา
นาม โหติ ฯ อิติ อสญฺจิจฺจ ภินฺทนฺตสฺส อนาปตฺติ ฯ
อสติยาติ อญฺาวิหิโต เกนจิ สทฺธึ กิญฺจิ กเถนฺโต
ปาทงฺคุฏฺเกน วา กตฺตรยฏฺิยา วา ปวึ วิลิขนฺโต ติฏฺติ ฯ
เอวํ อสติยา วิลิขนฺตสฺส วา ภินฺทนฺตสฺส วา อนาปตฺติ ฯ
อชานนฺตสฺสาติ อนฺโตเคเห โอวุฏฺ ฉนฺนํ ปวึ อกปฺปิยปวีติ
น ชานาติ กปฺปิยปวีติ สญฺาย วิโกเปติ ขนามิ ภินฺทามิ
ทหามีติ วา น ชานาติ เกวลํ สงฺโคปนตฺถาย ขนิตฺตาทีนิ วา
เปติ ฑยฺหมานหตฺโถ วา อคฺคึ ปาเตติ เอวํ อชานนฺตสฺส
อนาปตฺติ ฯ เสสํ อุตฺตานเมว ฯ
      ติสมุฏฺานํ กายจิตฺตโต วาจาจิตฺตโต กายวาจาจิตฺตโต จ
สมุฏฺาติ กิริยา สญฺาวิโมกฺขํ สจิตฺตกํ ปณฺณตฺติวชฺชํ กายกมฺมํ
วจีกมฺมํ ติจิตฺตํ ติเวทนนฺติ ฯ
                  ปวีขนนสิกฺขาปทํ ทสมํ ฯ
         สมตฺโต วณฺณนากฺกเมน มุสาวาทวคฺโค ปโม ฯ
     {๘๙} เสนาสนวคฺคสฺส ปมสิกฺขาปเท ฯ อนาทิยนฺโตติ ตสฺสา
วจนํ อคฺคณฺหนฺโต ฯ ทารกสฺส พาหุํ อาโกฏฺเฏสีติ อุกฺขิตฺตผรสุํ
นิคฺคเหตุํ อสกฺโกนฺโต มนุสฺสานํ จกฺขุวิสยาติกฺกนฺเต
จาตุมฺมหาราชสนฺติกา ลทฺเธ รุกฺขฏฺกทิพฺพวิมาเน นิปนฺนสฺส
ทารกสฺส พาหุํ ถนมูเลเยว ฉินฺทิ ฯ น โข ปเนตํ ปฏิรูปนฺติ อาทิมฺหิ อยํ


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๒ หน้าที่ ๓๑๓-๓๑๔.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=2&page=313&pages=2&pagebreak=1&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=2&A=6587&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=2&A=6587&pagebreak=1#p313