อรรถกถาเล่มที่ ๒ ภาษาบาลี อักษรไทย
วินย.อ. (สมนฺต.๒)
หน้าที่ ๓๗๑-๓๗๓.

หน้าที่ ๓๗๑.
ติเวทนนฺติ ฯ
                   โอวาทสิกฺขาปทํ ปฐมํ ฯ
     {๑๕๓} ทุติยสิกฺขาปเท ฯ ปริยาเยนาติ วาเรน ปฏิปาฏิยาติ อตฺโถ ฯ
อธิเจตโสติ อธิจิตฺตวโต สพฺพจิตฺตานํ อธิเกน อรหตฺตผลจิตฺเตน
สมนฺนาคตสฺสาติ อตฺโถ ฯ อปฺปมชฺชโตติ นปฺปมชฺชโต ฯ
อปฺปมาเทน กุสลานํ ธมฺมานํ สาตจฺจกิริยาย สมนฺนาคตสฺสาติ วุตฺตํ
โหติ ฯ มุนิโนติ โย มุนาติ อุโภ โลเก มุนิ เตน ปวุจฺจตีติ
เอวํ อุภยโลเก มุนเนน วา โมนํ วุจฺจติ ญาณํ เตน
ญาเณน สมนฺนาคตตฺตา วา ขีณาสโว มุนิ นาม วุจฺจติ ตสฺส
มุนิโน ฯ โมนปเถสุ สิกฺขโตติ อรหตฺตญฺญาณสงฺขาตสฺส โมนสฺส
ปเถสุ สตฺตตฺตึสโพธิปกฺขิยธมฺเมสุ ตีสุ วา สิกฺขาสุ สิกฺขโต ฯ
อิทญฺจ ปุพฺพภาคปฏิปทํ คเหตฺวา วุตฺตํ ฯ ตสฺมา เอวํ ปุพฺพภาเค
สิกฺขโต อิมาย สิกฺขาย มุนิภาวํ ปตฺตสฺส มุนิโนติ เอวเมตฺถ
อตฺโถ ทฏฺฐพฺโพ ฯ โสกา น ภวนฺติ ตาทิโนติ ตาทิสสฺส
ขีณาสวมุนิโน อพฺภนฺตเร อิฏฺฐวิโยคาทิวตฺถุนา โสกา น สนฺติ ฯ
อถวา ตาทิโนติ ตาทิลกฺขณสมนฺนาคตสฺส เอวรูปสฺส มุนิโน
โสกา น ภวนฺตีติ อยมฺเปตฺถ อตฺโถ ฯ อุปสนฺตสฺสาติ ราคาทีนํ
อุปสเมน อุปสนฺตสฺส ฯ สทา สตีมโตติ สติเวปุลฺลปฺปตฺตตฺตา
นิจฺจกาลํ สติยา อวิรหิตสฺส ฯ อากาเส อนฺตลิกฺเขติ
อนฺตลิกฺขสงฺขาเต อากาเส น กสิณุคฺฆาฏิเม น รูปปริจฺเฉเท ฯ จงฺกมติปิ
ติฏฺฐติปีติ ตาสํ ภิกฺขุนีนํ กถํ สุตฺวา อิมา ภิกฺขุนิโย มํ เอตฺตกเมว
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๓๗๒.
อยํ ชานาตีติ อวมญฺญนฺติ หนฺทาหํ ทานิ เอตาสํ อตฺตโน
อานุภาวํ ทสฺเสมีติ ธมฺมพหุมานํ อุปฺปาเทตฺวา อภิญฺญาปาทกํ
จตุตฺถชฺฌานํ สมาปชฺชิตฺวา วุฏฺฐาย เอวรูปํ อิทฺธิปาฏิหิริยํ ทสฺเสสิ
อากาเส อนฺตลิกฺเข จงฺกมติปิ ฯเปฯ อนฺตรา ปิธายตีติ ฯ ตตฺถ
อนฺตรา ปิธายตีติ อนฺตรธายติปิ อทสฺสนํปิ คจฺฉตีติ อตฺโถ ฯ
ตญฺเญว อุทานํ ภณติ อญฺญญฺจ พหุํ พุทฺธวจนนฺติ เถโร กิร
อตฺตโน ภาตุตฺเถรสฺส สนฺติเก
                 ปทฺมํ ยถา โกกนุทํ สุคนฺธํ
                 ปาโต สิยา ผุลฺลมวีตคนฺธํ
                 องฺคีรสํ ปสฺส วิโรจมานํ
                 ตปนฺตมาทิจฺจมิวนฺตลิกฺเขติ
     อิมํ คาถํ อุทฺทิสาเปตฺวา จตฺตาโร มาเส สชฺฌายิ น จ ปคุณํ
กาตุมสกฺกิ ฯ ตโต นํ เถโร อภพฺโพ ตฺวํ อิมสฺมึ สาสเนติ
วิหารา นิกฺกฑฺฒาเปสิ ฯ โส โรทมาโน ทฺวารโกฏฺฐเก อฏฺฐาสิ ฯ
     อถ ภควา พุทฺธวิเนยฺยสตฺเต โอโลเกนฺโต ตํ ทิสฺวา
วิหารจาริกญฺจรมาโน วิย ตสฺส สนฺติกํ คนฺตฺวา จูฬปนฺถก กสฺมา
โรทสีติ อาห ฯ โส ตมตฺถํ อาโรเจสิ ฯ อถสฺส ภควา สุทฺธํ
ปิโลติกขณฺฑํ ทตฺวา อิทํ รโชหรณนฺติ ปริมชฺชาหีติ อาห ฯ โส สาธูติ
สมฺปฏิจฺฉิตฺวา อตฺตโน นิวาสนฏฺฐาเน นิสีทิตฺวา ตสฺส เอกมนฺตํ
ปริมชฺชิ ฯ ตํ ปริมชฺชิตฏฺฐานํ กาฬกมโหสิ ฯ โส เอวํ ปริสุทฺธํปิ
นาม วตฺถํ อิมํ อตฺตภาวํ นิสฺสาย กาฬกํ ชาตนฺติ สํเวคํ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๓๗๓.
ปฏิลภิตฺวา วิปสฺสนํ อารภิ ฯ อถสฺส ภควา อารทฺธวิริยภาวํ
ญตฺวา อธิเจตโสติ อิมํ โอภาสคาถํ อภาสิ ฯ เถโร
คาถาปริโยสาเน อรหตฺตํ ปาปุณิ ฯ ตสฺมา เถโร ปกติยาว อิมํ คาถํ
มมายติ ฯ โส ตํ อิมิสฺสา คาถาย มมายนภาวํ ชานาเปตุํ
ตํเยว ภณติ อญฺญญฺจ อนฺตรนฺตรา อาหริตฺวา พหุํ พุทฺธวจนํ ฯ
เตน วุตฺตํ ตญฺเญว อุทานํ ภณติ อญฺญญฺจ พหุํ พุทฺธวจนนฺติ ๑- ฯ
     {๑๕๖} เอกโต อุปสมฺปนฺนายาติ ภิกฺขุนีสงฺเฆ อุปสมฺปนฺนาย ฯ ภิกฺขุสงฺเฆ
ปน อุปสมฺปนฺนํ โอวทนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ ฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมว ฯ
อิทํปิ จ ปทโสธมฺมสมุฏฺฐานเมว ฯ
                  อตฺถงฺคตสิกฺขาปทํ ทุติยํ ฯ
     {๑๖๒} ตติยสิกฺขาปเท ฯ อญฺญตฺร สมยา โอวทติ อาปตฺติ
ปาจิตฺติยสฺสาติ อาทีสุ อฏฺฐหิ ครุธมฺเมหิ โอวทนฺตสฺเสว ปาจิตฺติยํ
อญฺเญน ธมฺเมน ทุกฺกฏนฺติ เวทิตพฺพํ ฯ เอกโต อุปสมฺปนฺนายาติ
ภิกฺขุนีสงฺเฆ อุปสมฺปนฺนาย ฯ ภิกฺขุสงฺเฆ อุปสมฺปนฺนาย ปน โอวทโต
ปาจิตฺติยเมว ฯ อิโต ปรํปิ จ ยตฺถ ยตฺถ เอกโต อุปสมฺปนฺนายาติ
วุจฺจติ สพฺพตฺถ อยเมวตฺโถ ทฏฺฐพฺโพ ฯ เสสํ อุตฺตานเมว ฯ
     กฐินสมุฏฺฐานํ กายวาจโต กายวาจาจิตฺตโต จ สมุฏฺฐาติ กิริยา
โนสญฺญาวิโมกฺขํ อจิตฺตกํ ปณฺณตฺติวชฺชํ กายกมฺมํ วจีกมฺมํ
ติจิตฺตํ ติเวทนนฺติ ฯ
                 ภิกฺขุนีอุปสฺสยสิกฺขาปทํ ตติยํ ฯ
     อิทํ ปเนตฺถ มหาปจฺจริยํ วุตฺตํ ปกิณฺณกํ ฯ อสมฺมโต เจ
@เชิงอรรถ: ๑. วิ. มหาวิภงฺค. ๒/๒๗๕.


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๒ หน้าที่ ๓๗๑-๓๗๓.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=2&page=371&pages=3&modeTY=2&pagebreak=1&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=2&A=7819&modeTY=2&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=2&A=7819&modeTY=2&pagebreak=1#p371