อรรถกถาเล่มที่ ๒ ภาษาบาลี อักษรไทย
วินย.อ. (สมนฺต.๒)
หน้าที่ ๕๓๘-๕๓๙.

หน้าที่ ๕๓๘.
ทุกฺกฏนฺติ ฯ ตํ ปุพฺพาปรวิรุทฺธํ โหติ ฯ น หิ ภชฺชนาทีนํ กรเณ
วา การาปเน วา วิเสโส อตฺถิ ฯ มหาอฏฺฐกถายํ ปน อญฺญาย
วิญฺญตฺตํ ภุญฺชนฺติยา ทุกฺกฏนฺติ อวิเสเสน วุตฺตํ ฯ {๘๒๓} อาพาธปจฺจยาติ
เสทกมฺมาทีนํ อตฺถาย ธญฺญวิญฺญตฺติยา อนาปตฺติ ฯ อวิญฺญตฺติยา
ลพฺภมานํ ปน นวกมฺมตฺถาย สมฺปฏิจฺฉิตุํ วฏฺฏตีติ มหาปจฺจริยํ
วุตฺตํ ฯ อปรณฺณํ วิญฺญาเปตีติ ฐเปตฺวา สตฺต ธญฺญานิ
มุคฺคมาสาทึ วา อลาพุกุมฺภณฺฑาทึ วา อญฺญํ วา ยงฺกิญฺจิ
ญาตกปวาริตฏฺฐาเน วิญฺญาเปนฺติยา อนาปตฺติ ฯ อามกธญฺญํ
ปน ญาตกปวาริตฏฺฐาเนปิ น วฏฺฏติ ฯ เสสํ อุตฺตานเมว ฯ
     จตุสฺสมุฏฺฐานํ กายโต วาจโต กายจิตฺตโต กายวาจาจิตฺตโต จ
สมุฏฺฐาติ กิริยา โนสญฺญาวิโมกฺขํ อจิตฺตกํ ปณฺณตฺติวชฺชํ
กายกมฺมํ วจีกมฺมํ ติจิตฺตํ ติเวทนนฺติ ฯ
                     สตฺตมสิกฺขาปทํ ฯ
     {๘๒๔} อฏฺฐเม ฯ นิพฺพิฏฺโฐ ราชภโฏ รญฺโญ ภติ เกณี เอเตนาติ
นิพฺพิฏฺฐราชภโฏ ๑- ฯ เอกํ ฐานนฺตรํ เกณิยา คเหตฺวา ตโต
ลทฺธอุทโยติ อตฺโถ ฯ ตํเยว ภฏปถํ ยาจิสฺสามีติ รญฺโญ เกณึ
ทตฺวา ปุน ตํเยว ฐานนฺตรํ ยาจิสฺสามีติ จินฺเตนฺโต ฯ ปริภาสีติ
ตา ภิกฺขุนิโย มาสุ ปุน เอวํ กริตฺถาติ สนฺตชฺเชสิ ฯ {๘๒๖} สยํ
ฉฑฺเฑตีติ จตฺตาริปิ วตฺถูนิ เอกปฺปโยเคน ฉฑฺเฑนฺติยา เอกาว
@เชิงอรรถ: ๑. นิพฺพิฏฺโฐ รญฺญา นีหโฏ ราชภโฏ นิพฺพิฏฺฐราชภโฏ ฯ เตนาห ตญฺเญว ภฏปถํ
@ยาจิสฺสามีติ อาทินฺติ อมฺหากํ มติ.
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๕๓๙.
อาปตฺติ ฯ ปาเฏกฺกํ ฉฑฺเฑนฺติยา วตฺถุคณนาย อาปตฺติโย ฯ
อาณตฺติยํปิ เอเสว นโย ฯ ทนฺตกฏฺฐฉฑฺฑเนปิ ภิกฺขุนิยา
ปาจิตฺติยเมว ฯ ภิกฺขุสฺส สพฺพตฺถ ทุกฺกฏํ ฯ เสสํ อุตฺตานเมว ฯ
     ฉสฺสมุฏฺฐานํ กิริยากิริยํ โนสญฺญาวิโมกฺขํ อจิตฺตกํ ปณฺณตฺติวชฺชํ
กายกมฺมํ วจีกมฺมํ ติจิตฺตํ ติเวทนนฺติ ฯ
                     อฏฺฐมสิกฺขาปทํ ฯ
     {๘๓๐-๘๓๒} นวเม ฯ ยํ มนุสฺสานํ อุปโภคปริโภคํ โรปิตนฺติ เขตฺตํ วา
โหตุ นาฬิเกราทิอาราโม วา ยตฺถกตฺถจิ โรปิตหริตฏฺฐาเน เอตานิ
วตฺถูนิ ฉฑฺเฑนฺติยา ปุริมนเยเนว อาปตฺติเภโท เวทิตพฺโพ ฯ
เขตฺเต วา อาราเม วา นิสีทิตฺวา ภุญฺชมานา อุจฺฉุอาทีนิ ขาทติ
คจฺฉมานา อุจฺฉิฏฺโฐทกจลกาทีนิ หริตฏฺฐาเน ฉฑฺเฑติ อนฺตมโส
อุทกํ ปิวิตฺวา มตฺถกจฺฉินฺนนาฬิเกรํปิ ฉฑฺเฑติ ปาจิตฺติยเมว ฯ
ภิกฺขุโน ทุกฺกฏํ ฯ กสิตฏฺฐาเน ปน นิกฺขิตฺตพีเช ยาว องฺกุรํ น
อุฏฺฐหติ ตาว สพฺเพสํ ทุกฺกฏํ ฯ อนิกฺขิตฺตพีเชสุ เขตฺตโกณาทีสุ
วา อสญฺชาตโรปิเตสุ เขตฺตมริยาทาทีสุ วา ฉฑฺเฑตุํ วฏฺฏติ ฯ
มนุสฺสานํ กจวรฉฑฺฑนฏฺฐาเนปิ วฏฺฏติ ฯ ฉฑฺฑิตกฺเขตฺเตติ มนุสฺเสสุ
สสฺสํ อุทฺธริตฺวา คเตสุ ฉฑฺฑิตกฺเขตฺตํ นาม โหติ ตตฺเถว
วฏฺฏติ ฯ ยตฺถ ปน ลายิตํ ปุพฺพณฺณาทิ ปุน อุฏฺฐหิสฺสตีติ
รกฺขนฺติ ตตฺถ ยถาวตฺถุกเมว ฯ เสสํ อุตฺตานเมว ฯ
ฉสฺสมุฏฺฐานํ กิริยากิริยํ ฯเปฯ ติเวทนนฺติ ฯ
                      นวมสิกฺขาปทํ ฯ


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๒ หน้าที่ ๕๓๘-๕๓๙.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=2&page=538&pages=2&modeTY=2&pagebreak=1&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=2&A=11322&modeTY=2&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=2&A=11322&modeTY=2&pagebreak=1#p538