อรรถกถาเล่มที่ ๒๔ หน้าที่ ๕๙.

เอตญฺหิ ตุมฺเห ปฏิปนฺนา ทุกฺขสฺสนฺตํ กริสฺสถ; อกฺขาโต โว ^๑- มยา มคฺโค อญฺาย สลฺลสตฺถนํ ตุมฺเหหิ กิจฺจํ อาตปฺปํ, อกฺขาตาโร ตถาคตา, ปฏิปนฺนา ปโมกฺขนฺติ ฌายิโน มารพนฺธนาติ. ตตฺถ "มคฺคานฏฺงฺคิโกติ: ชงฺฆมคฺคาทโย วา โหนฺตุ ทฺวาสฏฺิทิฏฺิคตมคฺคา วา, สพฺเพสํปิ มคฺคานํ สมฺมาทิฏฺิอาทีหิ อฏฺหิ องฺเคหิ มิจฺฉาทิฏฺิอาทีนํ อฏฺนฺนํ ปหานกโร ^๒- นิโรธมารมฺมณํ กตฺวา จตูสุปิ สจฺเจสุ ทุกฺขปริชานนาทิกิจฺจํ สาธยมาโน อฏฺงฺคิโก มคฺโค เสฏฺโ อุตฺตโม. สจฺจานํ จตุโร ปทาติ: "สจฺจํ ภเณ, น กุชฺเฌยฺยาติ อาคตํ วจีสจฺจํ วา โหตุ "สจฺโจ พฺราหฺมโณ, สจฺโจ ขตฺติโยติอาทิเภทํ สมฺมติสจฺจํ วา "อิทเมว สจฺจํ, โมฆมญฺนฺติ ^๓- ทิฏฺิสจฺจํ วา "ทุกฺขํ อริยสจฺจนฺติอาทิเภทํ ปรมตฺถสจฺจํ วา, สพฺเพสํปิ อิเมสํ สจฺจานํ ปริชานิตพฺพตฺเถน ปหาตพฺพตฺเถน สจฺฉิกาตพฺพตฺเถน ภาเวตพฺพตฺเถน เอกปฺปฏิเวธนตฺเถน จ ตถปฺปฏิเวธนตฺเถน จ "ทุกฺขํ อริยสจฺจนฺติอาทโย จตุโร ปทา เสฏฺา นาม. วิราโค เสฏฺโ ธมฺมานนฺติ: "ยาวตา ภิกฺขเว ธมฺมา สงฺขตา วา อสงฺขตา วา, วิราโค เตสํ [ธมฺมานํ] อคฺคมกฺขายตีติ ^๔- วจนโต สพฺพธมฺมานํ นิพฺพานสงฺขาโต วิราโค เสฏฺโ. ทิปทานญฺจ จกฺขุมาติ: สพฺเพสํปิ เทวมนุสฺสาทิเภทานํ ทฺวิปทานํ ปญฺจหิ จกฺขูหิ @เชิงอรรถ: ^๑. สี. ยุ. เว. ^๒. ม. สี. ยุ. ปหานํ กโรนฺโต. @^๓. องฺ. ทสก. ๒๔/๒๑๐. ^๔. ขุ. อิติ. ๒๕/๒๙๘.

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๒๔ หน้าที่ ๕๙. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=24&page=59&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=24&A=1174&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=24&A=1174&pagebreak=1#p59