อรรถกถาเล่มที่ ๒๖ ภาษาบาลี อักษรไทย
อุ.อ. (ปรมตฺถที.)
หน้าที่ ๓๖๗.

ชจฺจนฺเธ ปจฺเจกํ ปุจฺฉิ "กีทิโส ภเณ หตฺถี"ติ. เต อตฺตนา ทิฏฺฐทิฏฺฐาวยวเมว
หตฺถึ กตฺวา วทนฺตา "เอทิโส หตฺถี, เนทิโส หตฺถี"ติ อญฺญมญฺญํ กลหํ
กโรนฺตา หตฺถาทีหิ อุปกฺกมิตฺวา ราชงฺคเณ มหนฺตํ โกลาหลมกํสุ. ราชา
สปริชโน เตสํ ตํ วิปฺปการํ ทิสฺวา ผาสุเกหิ ภิชฺชมาเนหิ หทเยน อุคฺคเตน
มหาหสิตํ หสิ. เตน วุตฺตํ "อถ โข ภิกฺขเว โส ราชา ฯเปฯ อตฺตมโน
อโหสี"ติ.
    ตตฺถ อมฺโภติ อาลปนํ. ยาวตกาติ ยตฺตกา. ชจฺจนฺธาติ ชาติยา อนฺธา,
ชาติโต ปฏฺฐาย อจกฺขุกา. เอกชฺฌนฺติ เอกโต. ภเณติ อพหุมานาลาโป. หตฺถึ
ทสฺเสหีติ ยถาวุตฺตหตฺถึ สยาเปตฺวา ทสฺเสหิ. โส จ สุสิกฺขิตตฺตา อปริปฺผนฺทนฺโต
นิปชฺชิ. ทิฏฺโฐ โน หตฺถีติ หตฺเถน ปรามสนํ ทสฺสนํ กตฺวา อาหํสุ. เตน
ปุริเสน สีสํ ปรามสาเปตฺวา "เอทิโส หตฺถี"ติ สญฺญาปิตตฺตา ตาทิสํเยว นํ
หตฺถึ สญฺชานนฺตา ชจฺจนฺธา "เอทิโส เทว หตฺถี เสยฺยถาปิ กุมฺโภ"ติ วทึสุ.
กุมฺโภติ จ ฆโฏติ อตฺโถ. ขีโลติ นาคทนฺตขีโล. โสณฺโฑติ หตฺโถ. นงฺคลีสา
นงฺคลสฺส สิรสฺส อีสา. กาโยติ สรีรํ. โกฏฺโฐติ กุสูโล. ปาโทติ ชงฺโฆ.
ถูโณติ ถมฺโภ. นงฺคุฏฺฐนฺติ วาลสฺส อุริมปฺปเทโส. วาลธีติ วาลสฺส อคฺคปฺปเทโส
มุฏฺฐีหิ สํสุมฺภึสูติ ๑- มุฏฺฐิโย พนฺธิตฺวา ปหรึสุ, มุฏฺฐิฆาตํ อกํสุ. อตฺตมโน
อโหสีติ เกฬิสีลตฺตา โส ราชา เตน ชจฺจนฺธานํ กลเหน อตฺตมโน ปหาเสน
คหิตมโน อโหสิ.
    เอวเมว โขติ อุปมาสํสนฺทนํ. ตสฺสตฺโถ:- ภิกฺขเว ยถา เต ชจฺจนฺธา
อจกฺขุกา เอกงฺคทสฺสิโน อนวเสสโต หตฺถึ อปสฺสิตฺวา อตฺตนา ทิฏฺฐาวยวมตฺตํ
หตฺถิสญฺญาย อิตเรหิ ทิฏฺฐํ อนนุชานนฺตา อญฺญมญฺญํ วิวาทํ อาปนฺนา กลหํ
อกํสุ, เอวเมว อิเม อญฺญติตฺถิยา สกฺกายสฺส เอกเทสํ รูปเวทนาทึ อตฺตโน
@เชิงอรรถ: ๑ สี.,ก. สงฺขุภึสูติ


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๒๖ หน้าที่ ๓๖๗.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=26&page=367&pages=1&modeTY=2&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=26&A=8217&modeTY=2&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=26&A=8217&modeTY=2&pagebreak=1#p367