อรรถกถาเล่มที่ ๒๗ หน้าที่ ๑๘.

อปรมฺปิ วุตฺตํ:- "อิธ ภิกฺขเว อาคจฺเฉยฺย สมโณ วา พฺราหฺมโณ วา `นยิทํ ทุกฺขํ อริยสจฺจํ, ยํ สมเณน โคตเมน ปญฺตฺตํ, อหมิทํ ทุกฺขํ อริยสจฺจํ เปตฺวา อญฺ ทุกฺขํ อริยสจฺจํ ปญฺาเปสฺสามี'ติ, เนตํ านํ วิชฺชตี"ติอาทิ. ตสฺมา อปฺปฏิวตฺติยวจนภาวทสฺสนตฺถมฺปิ ทฺวิกฺขตฺตุํ "วุตฺตนฺ"ติ วุตฺตํ. อถ วา โสตูนํ อตฺถนิปฺผาทกภาวทสฺสนตฺถํ ทฺวิกฺขตฺตุํ "วุตฺตนฺ"ติ วุตฺตํ. ยํ หิ ปเรสํ อาสยาทึ อชานนฺเตน อสพฺพญฺุนา อเทเส อกาเล วา วุตฺตํ, ตํ สจฺจมฺปิ สมานํ โสตูนํ อตฺถนิปฺผาทเน อสมตฺถตาย อวุตฺตํ นาม สิยา, ปเคว อสจฺจํ. ภควตา ปน สมฺมาสมฺพุทฺธภาวโต สมฺมเทว ปเรสํ อาสยาทึ เทสกาลํ อตฺถสิทฺธิญฺจ ชานนฺเตน วุตฺตํ เอกนฺเตน โสตูนํ ยถาธิปฺเปตตฺถนิปฺผาทนโต วุตฺตเมว, นตฺถิ ตสฺส อวุตฺตตา ปริยาโย. ตสฺมา โสตูนํ อตฺถนิปฺผาทกภาวทสฺสนตฺถมฺปิ ทฺวิกฺขตฺตุํ "วุตฺตนฺ"ติ วุตฺตํ. อปิจ ยถา น ตํ สุตํ นาม, ยํ น วิญฺาตตฺถํ ยํ จ น ตถตฺตาย ปฏิปนฺนํ, เอวํ น ตํ วุตฺตํ นาม, ยํ น สมฺมา ปฏิคฺคหิตํ. ภควโต ปน วจนํ จตสฺโสปิ ปริสา สมฺมเทว ปฏิคฺคเหตฺวา ตถตฺตาย ปฏิปชฺชนฺติ. ตสฺมา สมฺมเทว ปฏิคฺคหิตภาวทสฺสนตฺถมฺปิ ทฺวิกฺขตฺตุํ "วุตฺตนฺ"ติ วุตฺตํ. อถ วา อริเยหิ อวิรุทฺธวจนภาวทสฺสนตฺถํ ทฺวิกฺขตฺตุํ "วุตฺตนฺ"ติ วุตฺตํ. ยถา หิ ภควา กุสลากุสลสาวชฺชานวชฺชเภเท ธมฺเม ปวตฺตินิวตฺติโย สมฺมุติปรมตฺเถ จ อวิสํวาเทนฺโต วทติ, เอวํ ธมฺมเสนาปติปฺปภุตโย อริยาปิ ภควติ ธรมาเน ปรินิพฺพุเต จ ตสฺเสว เทสนํ อนุคนฺตฺวา วทนฺติ, น ตตฺถ นานาวาทกา. ตสฺมา วุตฺตมรหตา ตโต ปรภาเค อรหตา อริยสํเฆนาปีติ เอวํ อริเยหิ อวิรุทฺธวจนภาวทสฺสนตฺถมฺปิ เอวํ วุตฺตํ.

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๒๗ หน้าที่ ๑๘. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=27&page=18&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=27&A=379&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=27&A=379&pagebreak=1#p18