อรรถกถาเล่มที่ ๒๗ ภาษาบาลี อักษรไทย
อิติ.อ. (ปรมตฺถที.)
หน้าที่ ๓๓๗.

สมฺโมเหน อภิภูตา วิเสเสน สมฺมุฬฺหา นามาติ วุตฺตา. เอเต อคฺคี อชานนฺตาติ
"เอเต ราคคฺคิอาทโย อิธ เจว สมฺปราเย จ อนุทหนฺตี"ติ อชานนฺตา
ปริญฺาภิสมยวเสน ปหานาภิสมยวเสน จ อปฺปฏิวิชฺฌนฺตา. สกฺกายาภิรตาติ
สกฺกาเย อุปาทานกฺขนฺธปญฺจเก ตณฺหาทิฏฺิมานนนฺทนาภิรตา. วฑฺฒยนฺตีติ
ปุนปฺปุนํ อุปฺปชฺชเนน วฑฺฒยนฺติ อาจินนฺติ. นิรยนฺติ อฏฺวิธํ มหานิรยํ,
โสฬสวิธํ อุสฺสทนิรยนฺติ สพฺพมฺปิ นิรยํ. ติรจฺฉานญฺจ โยนิโยติ ติรจฺฉานโยนิโย
จ. อสุรนฺติ อสุรกายํ เปตฺติวิสยญฺจ วฑฺฒยนฺตีติ สมฺพนฺโธ.
      เอตฺตาวตา ราคคฺคิอาทีนํ อิธ เจว สมฺปราเย จ อนุทหนภาวทสฺสนมุเขน
วฏฺฏํ ทสฺเสตฺวา อิทานิ เนสํ นิพฺพาปเนน วิวฏฺฏํ ทสฺเสตุํ "เย จ
รตฺตินฺทิวาติอาทิ วุตฺตํ. ตตฺถ ยุตฺตาติ ภาวนานุโยควเสน ยุตฺตา. กตฺถ?
สมฺมาสมฺพุทฺธสาสเน. เตน อญฺสาสเน ราคคฺคิอาทีนํ นิพฺพาปนาภาวํ ทสฺเสติ. ตถา หิ
อนญฺสาธารณํ เตสํ นิพฺพาปนวิธึ อสุภกมฺมฏฺานํ สงฺเขเปเนว ทสฺเสนฺโต:-
           "เต นิพฺพาเปนฺติ ราคคฺคึ    นิจฺจํ อสุภสญฺิโน
            โทสคฺคึ ปน เมตฺตาย      นิพฺพาเปนฺติ นรุตฺตมา
            โมหคฺคึ ปน ปญฺาย       ยายํ นิพฺเพธคามินี"ติ
อาห. ตตฺถ อสุภสญฺิโนติ ทฺวตฺตึสาการวเสน เจว อุทฺธุมาตกาทิวเสน จ
อสุภภาวนานุโยเคน อสุภสญฺิโน. เมตฺตายาติ "โส เมตฺตาสหคเตน เจตสา
เอกํ ทินํ ผริตฺวา วิหรตี"ติ ๑- วุตฺตาย เมตฺตาภาวนาย. เอตฺถ จ อสุภชฺฌานญฺจ
ปาทกํ กตฺวา นิพฺพตฺติตอนาคามิมคฺเคน ราคคฺคิโทสคฺคีนํ นิพฺพาปนํ
เวทิตพฺพํ. ปญฺายาติ วิปสฺสนาปญฺาสหิตาย มคฺคปญฺาย. เตเนวาห
"ยายํ นิพฺเพธคามินี"ติ. สา หิ กิเลสกฺขนฺธํ วินิวิชฺฌนฺตี คจฺฉติ ปวตฺตตีติ
@เชิงอรรถ: ๑ องฺ.ติก. ๒๐/๖๔/๑๗๘


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๒๗ หน้าที่ ๓๓๗.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=27&page=337&pages=1&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=27&A=7456&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=27&A=7456&pagebreak=1#p337