อรรถกถาเล่มที่ ๒๙ หน้าที่ ๑๘๖.

[๓๗๖] จุทฺทสมคาถาย อตีเตสูติ ปวตฺตึ ปตฺวา อติกฺกนฺเตสุ ปญฺจกฺขนฺเธสุ. อนาคเตสูติ ปวตฺตึ อปฺปตฺเตสุ ปญฺจกฺขนฺเธสุ เอว. กปฺปาตีโตติ "อหํ มมนฺ"ติ กปฺปนํ สพฺพมฺปิ วา ตณฺหาทิฏฺิกปฺปํ อตีโตติ. ^๑- อติจฺจสุทฺธิปญฺโติ อตีว สุทฺธิปญฺโ, อติกฺกมิตฺวา วา สุทฺธิปญฺโ. กึ อติกฺกมิตฺวา? อทฺธตฺตยํ. อรหา หิ ยฺวายํ อวิชฺชาสงฺขารสงฺขาโต อตีโต อทฺธา, ชาติชรามรณสงฺขาโต อนาคโต อทฺธา, วิญฺาณาทิภวปริยนฺโต ปจฺจุปฺปนฺโน จ อทฺธา, ตํ สพฺพมฺปิ อติกฺกมฺม กงฺขํ วิตริตฺวา ปรมสุทฺธิปฺปตฺตปญฺโ หุตฺวา ิโต. เตน วุจฺจติ "อติจฺจสุทฺธิปญฺโ"ติ. สพฺพายตเนหีติ ทฺวาทสหายตเนหิ. อรหา หิ เอวํ กปฺปาตีตตฺตา อติจฺจสุทฺธิปญฺตฺตา จ อายตึ น กิญฺจิ อายตนํ อุเปติ. เตนาห "สพฺพายตเนหิ วิปฺปมุตฺโต"ติ. [๓๗๗] ปณฺณรสมคาถาย อญฺาย ปทนฺติ เย เต "สจฺจานํ จตุโร ปทา"ติ วุตฺตา, เตสุ เอเกกํ ปทํ ปุพฺพภาคสจฺจววตฺถาปนปญฺาย ตฺวา. สเมจฺจ ธมฺมนฺติ ตโต ปรํ จตูหิ อริยมคฺเคหิ จตุสจฺจธมฺมํ สเมจฺจ. วิวฏํ ทิสฺวาน ปหานมาสวานนฺติ อถ ปจฺจเวกฺขณาเณน อาสวากฺขยสญฺิตํ นิพฺพานํ วิวฏํ ปากฏมนาวฏํ ทิสฺวาน. สพฺพูปธีนํ ปริกฺขยาติ สพฺเพสํ ขนฺธกามคุณ- กิเลสาภิสงฺขารเภทานํ อุปธีนํ ปริกฺขีณตฺตา กตฺถจิ อสชฺชมาโน ภิกฺขุ สมฺมา โส โลเก ปริพฺพเชยฺย วิหเรยฺย, อนลฺลียนฺโต โลกํ คจฺเฉยฺยาติ เทสนํ นิฏฺาเปสิ. [๓๗๘] ตโต โส นิมฺมิโต เทสนํ ^๒- โถเมนฺโต "อทฺธา หิ ภควา"ติ อิมํ คาถมาห. ตตฺถ โย โส เอวํวิหารีติ โย โส มงฺคลาทีนิ สมูหนิตฺวา สพฺพมงฺคลโทสปฺปหานวิหารี, โยปิ โส ทิพฺพมานุสเกสุ กาเมสุ ราคํ วิเนยฺย ภวาติกฺกมฺม ธมฺมาภิสมยวิหารีติ เอว ตาย ตาย คาถาย นิทฺทิฏฺภิกฺขุํ ทสฺเสนฺโต @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม.,อิ. อตีโต ^๒ ฉ.ม.,อิ. ธมฺมเทสนํ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๒๙ หน้าที่ ๑๘๖. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=29&page=186&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=29&A=4179&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=29&A=4179&pagebreak=1#p186