อรรถกถาเล่มที่ ๓ ภาษาบาลี อักษรไทย
วินย.อ. (สมนฺต.๓)
หน้าที่ ๑๔-๑๕.

หน้าที่ ๑๔.
ปริหรถาติ ฯ เต เกสธาตุโย ลภิตฺวา อมเตเนวาภิสิตฺตา หฏฺตุฏฺา
ภควนฺตํ วนฺทิตฺวา ปกฺกมึสุ ฯ
     {๗} อถโข ภควา สตฺตาหสฺส อจฺจเยน ตมฺหา สมาธิมฺหา
วุฏฺหิตฺวา วุตฺตปฺปการเมว สพฺพกิจฺจํนิฏฺาเปตฺวาราชายตนมูลาปุนปิ
เยน อชปาลนิโคฺรโธ เตนุปสงฺกมิ ฯ ปริวิตกฺโก อุทปาทีติ ตสฺมึ
นิสินฺนมตฺตสฺเสว สพฺพพุทฺธานํ อาจิณฺณสมาจิณฺโณ อยํ เจตโส
ปริวิตกฺโก อุทปาทิ กสฺมา ปนายํ สพฺพพุทฺธานํ อุปฺปชฺชตีติ ฯ
ธมฺมสฺส มหนฺตภาวํ ครุภาวํ ภาริยภาวํ ปจฺจเวกฺขณาย พฺรหฺมุนา
ยาจิเตน เทเสตุกามตาย จ ฯ
     ชานนฺติ หิ พุทฺธา เอวํ วิตกฺกิเต พฺรหฺมา อาคนฺตฺวา ธมฺมเทสนํ
ยาจิสฺสติ ตโต สตฺตา ธมฺเม คารวํ อุปฺปาเทสฺสนฺติ พฺรหฺมครุโก
หิ โลกสนฺนิวาโสติ ฯ อิติ อิเมหิ ทฺวีหิ การเณหิ อยํ วิตกฺโก
อุปฺปชฺชตีติ ฯ ตตฺถ อธิคโต โข มฺยายนฺติ อธิคโต โข เม อยํ ฯ
อาลยรามาติ สตฺตา ปญฺจกามคุเณสุ อลยนฺติ ตสฺมา เต อาลยาติ
วุจฺจนฺติ เตหิ อาลเยหิ รมนฺตีติ อาลยรามา ฯ อาลเยสุ รตาติ
อาลยรตา ฯ อาลเยสุ สุฏฺุ มุทิตาติ อาลยสมฺมุทิตา ฯ ยทิทนฺติ
นิปาโต ตสฺส านํ สนฺธาย ยํ อิทนฺติ ปฏิจฺจสมุปฺปาทํ สนฺธาย โย
อยนฺติ เอวมตฺโถ ทฏฺพฺโพ ฯ อิทปฺปจฺจยตาปฏิจฺจสมุปฺปาโทติ อิเมสํ
ปจฺจยา อิทปฺปจฺจยา อิทปฺปจฺจยา เอว อิทปฺปจฺจยตา อิทปฺปจฺจยตา จ
สา ปฏิจฺจสมุปฺปาโท จาติ อิทปฺปจฺจยตาปฏิจฺจสมุปฺปาโท ฯ โส มมสฺส
กิลมโถติ ยา อชานนฺตานํ เทสนา นาม โส มม กิลมโถ อสฺส
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๑๕.
สา มม วิเหสา อสฺสาติ อตฺโถ ฯ ภควนฺตนฺติ ภควโต ฯ อนจฺฉริยาติ
อนุอจฺฉริยา ฯ ปฏิภํสูติ ปฏิภาณสงฺขาตสฺส าณสฺส โคจรา
อเหสุํ ปริวิตกฺกยิตพฺพภาวํ ปาปุณึสุ ฯ หลนฺติ เอตฺถ หกาโร
นิปาตมตฺโต อลนฺติ อตฺโถ ฯ ปกาสิตุนฺติ เทสิตุํ ฯ อลํ ทานิ เม
อิมํ กิจฺเฉน อธิคตํ ธมฺมํ เทสิตุนฺติ วุตฺตํ โหติ ฯ นายํ ธมฺโม
สุสมฺพุโธติ น อยํ สุกโร อภิสมฺพุชฺฌิตุํ ชานิตุํ น สุกโรติ อตฺโถ ฯ
ปฏิโสตคามินฺติ ปฏิโสตํ วุจฺจติ นิพฺพานํ นิพฺพานคามินฺติ อตฺโถ ฯ
ราครตฺตาติ กามราเคน ภวราเคน ทิฏฺิราเคน จ รตฺตา สตฺตา ฯ
น ทกฺขนฺตีติ น ปสฺสนฺติ ฯ ตโมกฺขนฺเธน อาวุฏาติ อวิชฺชาราสินา
อชฺโฌตฺถฏา ฯ อปฺโปสฺสุกฺกตายาติ นิรุสฺสุกฺกภาเวน อเทเสตุกามตายาติ
อตฺโถ ฯ
     {๘} ยตฺร หิ นามาติ ยสฺมึ นาม โลเก ฯ ภควโต ปุรโต ปาตุรโหสีติ
ธมฺมเทสนายาจนตฺถํ ทสสุ จกฺกวาฬสหสฺเสสุ มหาพฺรหฺมาโน คเหตฺวา
อาคมฺม ภควโต ปุรโต ปาตุรโหสิ ฯ อปฺปรชกฺขชาติกาติ ปญฺามเย
อกฺขิมฺหิ อปฺปํ ราคโทสโมหรชํ เอเตสํ สภาวาติ อปฺปรชกฺขชาติกา ฯ
ภวิสฺสนฺติ ธมฺมสฺสาติ จตุสจฺจธมฺมํ ฯ อญฺาตาโรติ ปฏิวิชฺฌตาโร ฯ
     ปาตุรโหสีติ ปาตุภวิ ฯ สมเลหิ จินฺติโตติ ราคาทิสมเลหิ ฉสตฺถาเรหิ
จินฺติโต ฯ อปาปุเรตนฺติ วิวร เอตํ ฯ อมตสฺส ทฺวารนฺติ อมตสฺส
นิพฺพานสฺส ทฺวารภูตํ อริยมคฺคํ ฯ สุณนฺตุ ธมฺมํ วิมเลนานุพุทฺธนฺติ
อิเม สตฺตา ราคาทิมลานํ อภาวโต วิมเลน สมฺพุทฺเธน
อนุพุทฺธํ จตุสจฺจธมฺมํ สุณนฺตุ ฯ เสเล ยถา ปพฺพตมุทฺธนิฏฺิโตติ


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๓ หน้าที่ ๑๔-๑๕.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=3&page=14&pages=2&pagebreak=1&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=3&A=274&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=3&A=274&pagebreak=1#p14