ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ  พระวินัยปิฎก  พระสุตตันตปิฎก  พระอภิธรรมปิฎก  ค้นพระไตรปิฎก  ชาดก  หนังสือธรรมะ 
หน้า
แสดง
หน้า
คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม
อรรถกถาเล่มที่ ๓ ภาษาบาลี อักษรไทย วินย.อ. (สมนฺต.๓)

หน้าที่ ๕๓๘-๕๔๑.

หน้าที่ ๕๓๘.

หิ วิภตฺติโย นิสฺสาย นสฺสนฺเตเต วินสฺสนฺเตเตติอาทินา นเยน ยา อาปตฺติโย อุปฺปชฺชนฺติ ตา ยสฺมา วุตฺตปฺปกาเรเหว สมเถหิ สมฺมนฺติ ตสฺมา ตมฺมูลิกานํ อาปตฺตีนํ สมถทสฺสนตฺถํปิ ตา วิภตฺติโย วุตฺตาติ เวทิตพฺพา ฯ กิจฺจํ เอเกนาติ กิจฺจาธิกรณํ เอเกน สมเถน สมฺมติ ฯ {๓๓๙} เอวํ ปุจฺฉานุกฺกเมน สพฺพปญฺเห วิสฺสชฺเชตฺวา อิทานิ อาปตฺติกฺขนฺธา จ ภวนฺติ สตฺตาติ เอตฺถ สงฺคหิตอาปตฺติกฺ- ขนฺธานํ ปจฺเจกํ นิพฺพจนมตฺตํ ทสฺเสนฺโต ปาราชิกนฺติอาทิมาห ฯ ตตฺถ ปาราชิกนฺติ ปฐมคาถาย อยมตฺโถ ฯ ยทิทํ ปุคฺคลาปตฺติ- สิกฺขาปทปาราชิเกสุ อาปตฺติปาราชิกํ นาม วุตฺตํ ตํ อาปชฺชนฺโต ปุคฺคโล ยสฺมา ปาราชิโก ปราชยมาปนฺโน สทฺธมฺมา จุโตปรทฺโธ ภฏฺโฐ นิรงฺกโต จ โหติ ฯ อนีหเฏ ตสฺมึ ปุคฺคเล ปุน อุโปสถ- ปวารณาทิเภโท สํวาโส นตฺถิ ฯ เตเนตํ อิติวุจฺจตีติ เตน การเณน เอตํ อาปตฺติปาราชิกํ ปาราชิกนฺติ วุจฺจติ ฯ อยํ เหตฺถ สงฺเขปตฺโถ ยสฺมา ปาราชิโก โหติ เอเตน ตสฺมา เอตํ ปาราชิกนฺติ วุจฺจติ ฯ ทุติยคาถายปิ พฺยญฺชนํ อนาทิยิตฺวา อตฺถมตฺตเมว ทสฺเสตุํ สงฺโฆว เทติ ปริวาสนฺติอาทิ วุตฺตํ ฯ อยํ ปเนตฺถ อตฺโถ ฯ อิมํ อาปตฺตึ อาปชฺชิตฺวา วุฏฺฐาตุกามสฺส ยนฺตํ อาปตฺติวุฏฺฐานํ อาทิมฺหิ เจว ปริวาสทานตฺถาย อาทิโต เสเส จ มชฺเฌ มานตฺตทานตฺถาย มูลาย ปฏิกสฺสเนน วา สห มานตฺตทานตฺถาย อวสาเน อพฺภานตฺถาย จ สงฺโฆ อิจฺฉิตพฺโพ ฯ น เหตฺถ เอกํปิ กมฺมํ วินา สงฺเฆน สกฺกา กาตุนฺติ ฯ สงฺโฆ อาทิมฺหิ เจว เสเส จ อิจฺฉิตพฺโพ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๓๙.

อสฺสาติ สงฺฆาทิเสโส ฯ ตติยคาถาย ฯ อนิยโต น นิยโตติ ยสฺมา น นิยโต ตสฺมา อนิยโต อยมาปตฺติกฺขนฺโธติ อตฺโถ ฯ กึการณา น นิยโตติ ฯ อเนกํสิกตมิทํ ๑- ยสฺมา อิทํ สิกฺขาปทํ อเนกํเสน กตนฺติ อตฺโถ ฯ กถํ อเนกํเสน ฯ ติณฺณมญฺญตรํ ฐานํ ฯ ติณฺณํ ธมฺมานํ อญฺญตเรน กาเรตพฺโพติ หิ ตตฺถ วุตฺตํ ฯ ตสฺมา อนิยโตติ ปวุจฺจติ โส อาปตฺติกฺขนฺโธ อนิยโตติ วุจฺจติ ฯ ยถา จ ติณฺณํ อญฺญตรํ ฐานํ เอวํ ทฺวินฺนํ อญฺญตรํ ฐานํ ยตฺถ วุตฺตํ โสปิ อนิยโตเยว ฯ จตุตฺถคาถาย ฯ อจฺจโย เตน สโม นตฺถีติ เทสนาคามีสุ อจฺจเยสุ เตน สโม ถูโล อจฺจโย นตฺถิ เตเนตํ อิติ วุจฺจติ ถูลตฺตา อจฺจยสฺส เอตํ ถุลฺลจฺจยนฺติ วุจฺจตีติ อตฺโถ ฯ ปญฺจมคาถาย ฯ นิสฺสชฺชิตฺวา ยํ เทเสติ เตเนตนฺติ นิสฺสชฺชิตฺวา เทเสตพฺพโต นิสฺสคฺคิยนฺติ วุจฺจตีติ อตฺโถ ฯ ฉฏฺฐคาถาย ฯ ปาเตติ กุสลํ ธมฺมนฺติ สญฺจิจฺจ อาปชฺชนฺตสฺส กุสลธมฺมสงฺขาตํ กุสลจิตฺตํ ปาเตติ ตสฺมา ปาเตติ จิตฺตนฺติ ปาจิตฺติยํ ฯ ยํ ปน จิตฺตํ ปาเตติ ตํ ยสฺมา อริยมคฺคํ อปรชฺฌติ จิตฺตสมฺโมหการณํ จ โหติ ฯ ตสฺมา อริยมคฺคํ อปรชฺฌติ จิตฺตสมฺโมหนฏฺฐานนฺติ จ วุตฺตํ ฯ ปาฏิเทสนียคาถาสุ คารยฺหํ อาวุโส ธมฺมํ อาปชฺชินฺติ วุตฺตคารยฺหภาวกรณทสฺสนตฺถเมว ภิกฺขุ อญฺญาตโก สนฺโตติอาทิ วุตฺตํ ฯ ปฏิเทเสตพฺพโต ปน สา อาปตฺติ ปาฏิเทสนียาติ วุจฺจติ ฯ ทุกฺกฏคาถาย อปรทฺธํ วิรทฺธํ @เชิงอรรถ: ๑. อเนกํสิกตํ ปทนฺติ ปาลิ ฯ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๔๐.

ขลิตนฺติ สพฺพเมตํ ยํ จ ทุกฺกฏนฺติ เอตฺถ วุตฺตสฺส ทุกฺกฏสฺส ปริยายวจนํ ฯ ยญฺหิ ทุฏฺฐุ กตํ วิรูปํ วา กตํ ตํ ทุกฺกฏํ ตํ ปเนตํ ยถา สตฺถารา วุตฺตํ เอวมสฺส อกตตฺตา อปรทฺธํ กุสลํ วิรชฺฌิตฺวา ปวตฺตตฺตา วิรทฺธํ อริยมคฺคปฏิปทมนารูฬฺหตฺตา ขลิตํ ฯ ยํ มนุสฺโส กเรติ อิทํ ปเนตฺถ โอปมฺมนิทสฺสนํ ฯ ตสฺสตฺโถ ยถา ยํ โลเก มนุสฺโส อาวี วา ยทิ วา รโห ปาปํ กโรติ ตํ ทุกฺกฏนฺติ ปเวเทนฺติ ฯ เอวมิทํปิ พุทฺธปฏิกุฏฺเฐน ลามกภาเวน ปาปํ ตสฺมา ทุกฺกฏนฺติ เวทิตพฺพํ ฯ ทุพฺภาสิตคาถาย ทุพฺภาสิตํ ทุราภฏฺฐนฺติ ทุฏฺฐุ อาภฏฺฐํ ภาสิตํ ลปิตนฺติ ทุราภฏฺฐํ ฯ ยํ ทุราภฏฺฐํ ตํ ทุพฺภาสิตนฺติ อตฺโถ ฯ กิญฺจิ ภิยฺโย สงฺกิลิฏฺฐํ จ ยํ ปทํ สงฺกิลิฏฺฐํ ยสฺมา ตํ ปทํ โหตีติ อตฺโถ ฯ ตถา ยํ จ วิญฺญู ครหนฺติ ยสฺมา จ นํ วิญฺญู ครหนฺตีติ อตฺโถ ฯ เตเนตํ อิติ วุจฺจตีติ เตน สงฺกิลิฏฺฐภาเวน จ วิญฺญูครเหนาปิ จ เอตํ อิติ วุจฺจติ ทุพฺภาสิตนฺติ เอตํ วุจฺจตีติ อตฺโถ ฯ เสขิยคาถาย อาทิ เจตํ จรณญฺจาติอาทินา นเยน เสขสฺส สนฺตภาวํ ทีเปติ ตสฺมา เสขสฺส อิทํ เสขิยนฺติ อยเมตฺถ สงฺเขปตฺโถ ฯ อิทํ ครุกลหุกญฺจาปีติอาทิปญฺเหหิ อสงฺคหิตสฺส หนฺท วากฺยํ สุโณม เตติ อิมินา ปน อายาจนวจเนน สงฺคหิตสฺส อตฺถสฺส ทีปนตฺถํ วุตฺตนฺติ เวทิตพฺพํ ฯ ฉนฺนมติวสฺสตีติอาทิมฺหิปิ เอเสว นโย ฯ ตตฺถ ฉนฺนมติวสฺสตีติ เคหํ ตาว ติณาทีหิ อจฺฉนฺนํ อติวสฺสติ ฯ อิทํ ปน อาปตฺติสงฺขาตํ เคหํ ฉนฺนํ อติวสฺสติ ฯ มูลาปตฺตึ หิ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๔๑.

ฉาเทนฺโต อญฺญํ นวํ อาปตฺตึ อาปชฺชติ ฯ วิวฏํ นาติวสฺสตีติ เคหํ ตาว อวิวฏํ สุจฺฉนฺนํ นาติวสฺสติ ฯ อิทํ ปน อนาปตฺติสงฺขาตํ เคหํ วิวฏํ นาติวสฺสติ ฯ มูลาปตฺตึ หิ วิวรนฺโต เทสนาคามินึ เทเสตฺวา วุฏฺฐานคามินิโต วุฏฺฐหิตฺวา สุทฺธนฺเต ปติฏฺฐาติ ฯ อายตึ สํวรนฺโต อญฺญํ อาปตฺตึ นาปชฺชติ ฯ ตสฺมา ฉนฺนํ วิวเรถาติ เตน การเณน เทสนาคามินึ เทเสนฺโต วุฏฺฐานคามินิโต จ วุฏฺฐหนฺโต ฉนฺนํ วิวเรถ ฯ เอวนฺตํ นาติวสฺสตีติ เอวญฺเจตํ วิวฏํ นาติวสฺสตีติ อตฺโถ ฯ คติ มิคานํ ปวนนฺติ อชฺโฌกาเส พฺยคฺฆาทีหิ ปฏิปาติยมานานํ มิคานํ ปวนํ รุกฺขาทิคหนํ อรญฺญํ คติ ปฏิสรณํ โหติ ฯ ตํ ปตฺวา เต อสฺสาสนฺติ ฯ เอเตเนว นเยน อากาโส ปกฺขีนํ คติ อวสฺสํ อุปคมนฏฺเฐน วิภโว คติ ธมฺมานํ สพฺเพสํปิ สงฺขตธมฺมานํ วินาโส คติ ฯ น หิ เต วินาสํ อาคจฺฉนฺตา ฐาตุํ สกฺโกนฺติ ฯ สุจิรมฺปิ ฐตฺวา ปน นิพฺพานํ อรหโต คติ ขีณาสวสฺส อรหโต อนุปาทิเสสา นิพฺพานธาตุ เอกํเสน คตีติ อตฺโถ ฯ ปฐมคาถาสงฺคณิกวณฺณนา นิฏฺฐิตา ฯ ---------


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๓ หน้าที่ ๕๓๘-๕๔๑. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=3&page=538&pages=4&modeTY=2&pagebreak=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=3&A=10955&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=3&A=10955&modeTY=2&pagebreak=1#p538


จบการแสดงผล หน้าที่ ๕๓๘-๕๔๑.

บันทึก ๔ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาบาลี อักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]