อนุปิยายํ อมฺพวเน วิหรนฺโต อตฺตโน โอภาสํ ผราเปตฺวา เตนสฺส สตึ ชเนตฺวา
อิมาย คาถาย ตํ โอวทนฺโต:-
[๑๙๓] "น ตาว สุปิตุ ํ โหติ รตฺติ นกฺขตฺตมาลินี
ปฏิชคฺคิตุเมเวสา รตฺติ โหติ วิชานตา.
[๑๙๔] หตฺถิกฺขนฺธาวปติตํ กุญฺชโร เจ อนุกฺกเม
สงฺคาเม เม มตํ เสยฺโย ยญฺเจ ชีเว ปราชิโต"ติ
คาถาทฺวยํ อภาสิ.
ตตฺถ น ตาว สุปิตุ ํ โหติ, รตฺติ นกฺขตฺตมาลินีติ อฏฺฐหิ อกฺขเณหิ วชฺชิตํ
นวมํ ขณํ ลภิตฺวา ฐิตสฺส วิญฺญุชาติกสฺส ยาว น อรหตฺตํ หตฺถคตํ โหติ,
ตาว อยํ นกฺขตฺตมาลินี รตฺติ สุปิตุ ํ นิทฺทายิตุ ํ น โหติ, สุปนสฺส กาโล น
โหติ. อปิจ โข ปฏิชคฺคิตุเมเวสา, รตฺติ โหติ วิชานตาติ เอสา รตฺติ นาม
มนุสฺสานํ มิคปกฺขีนญฺจ นิทฺทูปคมเนน วิเสสโต นิสฺสทฺทเวลาภูตา ปฏิปตฺตึ อตฺตนิ
สญฺชคฺคิตุ ํ ชาคริยานุโยคมนุยุญฺชิตุเมว ๑- วิชานตา วิญฺญุนา อิจฺฉิตา โหตีติ.
ตํ สุตฺวา โสโณ สํวิคฺคตรมานโส ๒- หิโรตฺตปฺปํ ปจฺจุปฏฺฐเปตฺวา
อพฺโพกาสิกงฺคํ อธิฏฺฐาย วิปสฺสนาย กมฺมํ กโรนฺโต "หตฺถิกฺขนฺธาวปติตนฺ"ติ ทุติยํ
คาถมาห. ตตฺถ อวปติตนฺติ อวมุขํ ปติตํ อุทฺธํปาทํ อโธมุขํ ปติตํ. กุญฺชโร เจ
อนุกฺกเมติ กุญฺชโร อนุกฺกเมยฺย เจ. อิทํ วุตฺตํ โหติ:- ยทาหํ หตฺถิมารุหิตฺวา
สงฺคามํ ปวิฏฺโฐ หตฺถิกฺขนฺธโต ปติโต, ตทาหํ สงฺคาเม เตน หตฺถินา มทฺทิโต
มโต อโหสึ เจ, ตํ เม มรณํ เสยฺโย, ยญฺเจ อิทานิ กิเลเสหิ ปราชิโต
ชีเวยฺยํ, ๓- ตํ น เสยฺโยติ. อิมํ คาถํ วทนฺโตเยว วิปสฺสนํ อุสฺสุกฺกาเปตฺวา
อรหตฺตํ ปาปุณิ. เตน วุตฺตํ อปทาเน ๔- :-
@เชิงอรรถ: ๑ สี., อิ.....มนุยุญฺชิตุกาเมน ๒ สี. ตํ สุตฺวา โส เตน สํวิคฺคมานโส
@๓ ม. ชีเวยฺย ๔ ขุ.อป. ๓๓/๑๐๑/๑๕๒ กุรญฺชิยผลทายกตฺเถราปทาน (สฺยา)
เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้าที่ ๔๘๘.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=32&page=488&pages=1&modeTY=2&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=32&A=10922&modeTY=2&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=32&A=10922&modeTY=2&pagebreak=1#p488