อรรถกถาเล่มที่ ๓๒ หน้าที่ ๕๐.

อาคโตติ ตถาคโต, ตถธมฺเม ยาถาวโต ^๑- อภิสมฺพุทฺโธติ ตถาคโต, ตถทสฺสิตาย ตถาคโต, ตถาวาทิตาย ^๒- ตถาคโต, ตถาการิตาย ตถาคโต, อภิภวนฏฺเฐน ตถาคโตติ เอวํ อฏฺฐหิ การเณหิ ภควา ตถาคโต. ตถาย อาคโตติ ตถาคโต, ตถาย คโตติ ตถาคโต, ตถลกฺขณํ คโตติ ตถาคโต, ตถานิ อาคโตติ ตถาคโต, ตถาวิโธติ ตถาคโต, ตถา ปวตฺติโตติ ตถาคโต, ตเถหิ อาคโตติ ตถาคโต, ตถา คตภาเวน ตถาคโตติ เอวมฺปิ อฏฺฐหิ การเณหิ ภควา ตถาคโตติ อยเมตฺถ สงฺเขโป. วิตฺถาโร ปน ปรมตฺถทีปนิยา อุทานฏฺฐกถาย ^๓- อิติวุตฺตกฏฺฐกถาย ^๔- จ วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺโพ. อิทานิ ตสฺสา ปญฺญาย อสาธารณวิเสสํ ทสฺเสตุํ "อคฺคิ ยถา"ติอาทิ วุตฺตํ. ยถา อคฺคีติ อุปมาวจนํ. ยถาติ ตสฺส อุปมาภาวทสฺสนํ. ปชฺชลิโตติ อุปเมยฺเยน สมฺพนฺธทสฺสนํ. นิสีเถติ กิจฺจกรณกาลทสฺสนํ. อยํ เหตฺถ อตฺโถ:- ยถา นาม นิสีเถ รตฺติยํ จตุรงฺคสมนฺนาคเต อนฺธกาเร วตฺตมาเน อุนฺนเต ฐาเน ปชฺชลิโต อคฺคิ ตสฺมึ ปเทเส ตมกตํ ^๕- วิธมนฺตํ ติฏฺฐติ, เอวเมว ตถาคตานํ อิมํ เทสนา- ญาณสงฺขาตํ สพฺพโส เวเนยฺยานํ ^๖- สํสยตมํ วิธมนฺตํ ปญฺญํ ปสฺสาติ. ยโต เทสนาวิลาเสน สตฺตานํ ญาณมยํ อาโลกํ เทนฺตีติ อาโลกทา. ปญฺญามยเมว จกฺขุํ ททนฺตีติ จกฺขุททา. ตทุภยมฺปิ กงฺขาวินยปทฏฺฐานเมว กตฺวา ทสฺเสนฺโต "เย อาคตานํ วินยนฺติ กงฺขนฺ"ติ อาห. เย ตถาคตา อตฺตโน สนฺติกํ อาคตานํ ^๗- อุปคตานํ เวเนยฺยานํ "อโหสึ นุ โข อหมตีตมทฺธานนฺ"ติอาทินยปฺปวตฺตํ ^๘- โสฬสวตฺถุกํ, "พุทฺเธ กงฺขติ ธมฺเม กงฺขตี"ติอาทินยปฺปวตฺตํ ^๙- อฏฐวตฺถุกญฺจ กงฺขํ วิจิกิจฺฉํ วินยนฺติ เทสนานุภาเวน อนวเสสโต วิธมนฺติ วิทฺธํเสนฺติ. วินยกุกฺกุจฺจสงฺขาตา ปน กงฺขา ตพฺพินเยเนว วินีตา โหนฺตีติ. @เชิงอรรถ: ^๑ สี. ยถาวโต ^๒ ฉ.ม. ตถวาทิตาย ^๓ ป.ที.อุทาน. หน้า ๑๖๐ สุปฺปวาสาสุตฺตวณฺณนา @^๔ ป.ที.อิติ. หน้า ๑๕๓ วิตกฺกสุตฺตวณฺณนา ^๕ ฉ.ม. ตมคตํ ^๖ ม. วิเนยฺยานํ @^๗ ก. อุปฺปตฺติตานํ, สี. คตานํ ^๘ ม.มู. ๑๒/๑๘/๑๑ สพฺพาสวสุตฺต, @สํ.นิทาน. ๑๖/๒๐/๒๖ ปจฺจยสุตฺต ^๙ อภิ.สงฺ. ๓๔/๑๐๐๘/๒๔๒ นิกฺเขปกณฺฑ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้าที่ ๕๐. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=32&page=50&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=32&A=1130&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=32&A=1130&modeTY=2&pagebreak=1#p50