อรรถกถาเล่มที่ ๓๓ หน้าที่ ๓๑๘.

สุฏฺุ กตตฺตา อภิสงฺขตตฺตา สุกตํ, อุปกฺกิเลสวิรหิตโต สุทฺธํ, สทฺธาปญฺาทิสารภูตํ ธมฺมสารมยํ, ปฏิปกฺเขหิ อจลนียโต ทฬฺหํ, วิปสฺสนาสงฺขาตํ โสปานํ มโหเฆน วุยฺหมานสฺส มยฺหํ สตฺถา ปาทาสิ, ททนฺโต จ "อิมินา เต โสตฺถิ ภวิสฺสตี"ติ สมสฺสาเสนฺโต มา ภายีติ จ อพฺรวิ กเถสิ. สติปฏฺานปาสาทนฺติ เตน วิปสฺสนาโสปาเนน กายานุปสฺสนาทินา ลทฺธพฺพจตุพฺพิธ- สามญฺผลวิเสเสน จตุภูมิสมฺปนฺนํ สติปฏฺานปาสาทํ อารุหิตฺวา ปจฺจเวกฺขิสํ จตุสจฺจธมฺมํ มคฺคาเณน ปติอเวกฺขึ ปฏิวิชฺฌึ. ยํ ตํ ปุพฺเพ อมญฺิสฺสํ, สกฺกายาภิรตํ ปชนฺติ เอวํ ปฏิวิทฺธสจฺโจ ยํ สกฺกาเย "อหํ มมา"ติ อภิรตํ ปชํ ติตฺถิยชนํ เตน ปริกปฺปิตอตฺตานญฺจ ปุพฺเพ สารโต อมญฺิสฺสํ. ยทา จ มคฺคมทฺทกฺขึ, นาวาย อภิรูหนนฺติ อริยมคฺคนาวาย อภิรูหนูปายภูตํ ยทา วิปสฺสนามคฺคํ ยาถาวโต อทฺทกฺขึ. ตโต ปฏฺาย ตํ ติตฺถิยชนํ อตฺตานญฺจ อนธิฏฺาย จิตฺเต อฏฺเปตฺวา อคฺคเหตฺวา ติตฺถํ นิพฺพานสงฺขาตสฺส อมตมหาปารสฺส ติตฺถภูตํ อริยมคฺคทสฺสนํ สพฺเพหิ มคฺเคหิ สพฺเพหิ กุสลธมฺเมหิ อุกฺกฏฺ อทฺทกฺขึ. ยาถาวโต อปสฺสินฺติ อตฺโถ. เอวํ อตฺตโน อนุตฺตรํ มคฺคาธิคมํ ปกาเสตฺวา อิทานิ ตสฺส เทสกํ สมฺมาสมฺพุทฺธํ โถเมนฺโต "สลฺลํ อตฺตสมุฏฺานนฺ"ติอาทิมาห. ตตฺถ สลฺลนฺติ ทิฏฺิมานาทิกิเลสสลฺลํ. อตฺตสมุฏฺานนฺติ "อหนฺ"ติ มานฏฺานตาย ^๑- "อตฺตา"ติ จ ลทฺธนาเม อตฺตภาเว สมฺภูตํ. ภวเนตฺติปฺปภาวิตนฺติ ภวตณฺหาสมุฏฺิตํ ภวตณฺหาสนฺนิสฺสยํ. สา หิ ทิฏฺิมานาทีนํ สมฺภโว. เอเตสํ อปฺปวตฺตายาติ ยถาวุตฺตานํ ปาปธมฺมานํ อปฺปวตฺติยา อนุปฺปาทาย. เทเสสิ มคฺคมุตฺตมนฺติ อุตฺตมํ เสฏฺ อริยํ อฏฺงฺคิกํ มคฺคํ ตทุปายญฺจ วิปสฺสนามคฺคํ กเถสิ. @เชิงอรรถ: ^๑ สี. อหนฺติ มานฏฺตาย

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๓๓ หน้าที่ ๓๑๘. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=33&page=318&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=33&A=7299&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=33&A=7299&pagebreak=1#p318