อรรถกถาเล่มที่ ๓๓ หน้าที่ ๓๓๕.

ตตฺถ รูปํ ทิสฺวาติ จกฺขุวิญฺเญยฺยํ รูปํ จกฺขุทฺวาเรน อุปลภิตฺวา. สติ มุฏฺฐา, ปิยํ นิมิตฺตํ มนสิกโรโตติ ตสฺมึ รูเป ทิฏฺฐมตฺเต เอว อฏฺฐตฺวา สุภนิมิตฺตํ มนสิกโรโต สุภาการคฺคหณวเสน อโยนิโส มนสิกโรโต สติ มุฏฺฐา โหติ. ตถา จ สติ สารตฺตจิตฺโต เวเทติ ตํ รูปารมฺมณํ รตฺโต คิทฺโธ คธิโต หุตฺวา อนุภวติ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ. ตถาภูโต จ ตญฺจ อชฺโฌส ติฏฺฐตีติ ตญฺจ รูปารมฺมณํ อชฺโฌสาย "สุขํ สุขนฺ"ติ อภินิวิสฺส คิลิตฺวา ปรินิฏฺฐาเปตฺวา ติฏฺฐติ. ตสฺส วฑฺฒนฺติ เวทนา, อเนกา รูปสมฺภวาติ ตสฺส เอวรูปสฺส ปุคฺคลสฺส รูปสมฺภวา รูปารมฺมณา สุขาทิเภเทน อเนกา เวทนา กิเลสุปฺปติเหตุภูตา วฑฺฒนฺติ. อภิชฺฌา จ วิเหสา จ, จิตฺตมสฺสูปหญฺญตีติ ปิยรูเป สารชฺชนวเสน อุปฺปชฺชมานาย อภิชฺฌาย อปิยรูเป พฺยาปชฺชนวเสน ปิยรูปสฺเสว วิปริณามญฺญถาภาวาย ^๑- อุปฺปชฺชมานาย โสกาทิลกฺขณาย วิเหสาย จ อสฺส ปุคฺคลสฺส จิตฺตํ อุปหญฺญติ พาธิยติ. เอวมาจินโต ทุกฺขนฺติ วุตฺตากาเรน ^๒- ตํ ตํ เวทนสฺสาทวเสน ภวาภิสงฺขารํ อาจินโต วฏฺฏทุกฺขํ ปวตฺตติ. เตนาห ภควา "เวทนาปจฺจยา ตณฺหา ฯเปฯ ทุกฺขกฺขนฺธสฺส สมุทโย โหตี"ติ. ^๓- ตถาภูตสฺส อารา อารกา ทูเร นิพฺพานํ วุจฺจติ, ตสฺส ตํ ทุลฺลภนฺติ อตฺโถ. สทฺทํ สุตฺวาติอาทิคาถาสุปิ วุตฺตนเยเนว อตฺโถ เวทิตพฺโพ. ตตฺถ ฆตฺวาติ ฆายิตฺวา. โภตฺวาติ สายิตฺวา. ผุสฺสาติ ผุสิตฺวา. ธมฺมํ ญตฺวาติ ธมฺมารมฺมณํ วิชานิตฺวา. เอวํ ฉทฺวารโคจเร สารชฺชนฺตสฺส วฏฺฏํ ทสฺเสตฺวา อิทานิ ตตฺถ วิรชฺชนฺตสฺส วิวฏฺฏํ ทสฺเสนฺโต "น โส รชฺชติ รูเปสู"ติอาทิมาห. ตตฺถ น โส รชฺชติ รูเปสุ, รูปํ ทิสฺวา ปฏิสฺสโตติ โย ปุคฺคโล รูปํ ทิสฺวา อาปาถคตํ รูปารมฺมณํ จกฺขุทฺวาริเกน วิญฺญาณสนฺตาเนน คเหตฺวา จตุสมฺปชญฺญวเสน สมฺปชานการิตาย ปฏิสฺสโต โหติ, โส รูปารมฺมเณสุ น รชฺชติ ราคํ น ชเนติ, อญฺญทตฺถุ วิรตฺตจิตฺโต @เชิงอรรถ: ^๑ สี. วิปริณามญฺญถาภาวา, วิปริณามญฺญถาภาเวน? ^๒ สี. วุตฺตปฺปกาเรน @^๓ อภิ.วิ. ๓๕/๒๓๒,๒๔๒/๑๖๓,๑๖๕ สุตฺตนฺตภาชนีย, @สํ.นิทาน.๑๖/๑/๒ ปฏิจฺจสมุปฺปาทสุตฺต

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๓๓ หน้าที่ ๓๓๕. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=33&page=335&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=33&A=7701&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=33&A=7701&modeTY=2&pagebreak=1#p335